بهترین روش از شیر گرفتن کودکان
چهارشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۳ – ۰۰:۲۲
پایان دوسالگی بهترین زمان برای از شیر گرفتن کودکان است اما نکته مهم نحوه
و چگونگی آن است و اگر به شیوه درستی صورت نگیرد، تجربه بسیار تلخی برای
کودک رقم می‌خورد.
دکتر مهدی بیاتی، روانشناس کودک در گفت‌وگو با خبرنگار «اجتماعی» خبرگزاری
دانشجویان ایران (ایسنا)، در ارتباط با موضوع از شیر گرفتن کودکان گفت:
کودک بعد از دو سال که نیازهای خود را از طریق سینه مادر رفع کرده و با آن
به آرامش رسیده است، یک مرتبه با این مساله روبه‌رو می‌شود که مادر
می‌خواهد وی را از شیر بگیرد و از رفتارهایی چون سم زدن، ماژیک قرمز کشیدن،
لاک تلخ و… استفاده می‌کند.
وی ادامه داد: کودک در این مرحله با طرد شدن ناگهانی از سوی مادر روبه‌رو
می‌شود و در واقع اولین شکست عشقی خود را در این سن تجربه می‌کند.
بیاتی در این باره تصریح کرد: عشق و علاقه بی‌ریای کودک نسبت به مادر برای
رفع نیازهای عاطفی و روانی و رسیدن به آرامش وجود دارد اما به طور ناگهانی و
با رفتار ضربتی و غلط این ارتباط قطع می‌شود و کودک را دچار شکست عاطفی
تلخی می‌کند.
این روانشناس کودک افزود: این شکست عاطفی در فرآیند زندگی کودک تاثیر منفی
می‌گذارد و در ازدواج و مسائل زناشویی وی در آینده مشکلات عدیده‌ای به وجود
می‌آورد.
بیاتی همچنین ادامه داد: رفتار غلط مادر در ارتباط با این موضوع ونحوه
از شیر گرفتن کودک ممکن است در ظاهر نتیجه‌بخش باشد و کودک دیگر شیر مصرف
نکند اما باعث برهم خوردن حوزه روانی وی می‌شود و اختلالاتی چون وسواس،
پرخاشگری، گاز گرفتن و… در رفتار وی ایجاد می‌شود.
این روانشناس در ارتباط با بهترین روش از شیر گرفتن کودکان عنوان کرد: این
فرآیند باید به طور تدریجی انجام شود و در یک دوره یک ماه تا 45 روزه، به
کودک فرصت دهیم تا بتواند با این موضوع کنار بیاید.
وی ادامه داد: نکته بسیار مهم این است که رفتن کودک به سمت سینه مادر عمدتا
به دلیل رفع نیازهای غذایی و تغذیه‌ای نیست، زیرا وقتی کودک در سن دو
سالگی قرار دارد، برای رفع نیازهای غذایی خود از مکمل‌های غذایی استفاده
می‌کند و در واقع کشش کودک به سمت مادر در آن سنین اغلب برای رسیدن به
آرامش است.
بیاتی در ارتباط با روند تدریجی این مساله گفت: برای مثال اگر روزانه 45
دقیقه کودک شیر می‌خورد، باید به طور روزانه چند دقیقه از مدت زمان آن کم
شود تا در یک دوره 40 روزه این ارتباط قطع و به کودک ضربه عاطفی و روانی
وارد نشود.
این روانشناس همچنین به مساله «بازگشت» اشاره کرد و گفت: در اصل بازگشت،
کودک بعد از مدتی مجددا به سمت سینه مادر گرایش پیدا کرده و احساس نیاز
می‌کند و بسیاری از والدین نسبت به این موضوع حساس هستند و ابراز نگرانی
می‌کنند اما این مساله هیچ مشکلی نداشته زیرا کودک به تدریج و با رشد
شناختی خود متوجه می‌شود که دیگر این رفتار را تکرار نکند و این ارتباط قطع
می‌شود.
وی افزود: اگر رفتار مادر با کودک محبت‌آمیز و عاشقانه باشد به طور تدریجی
این نیاز در کودک حل می‌شود، اما زمانی که فضای خانه برای کودک متشنج باشد و
حال وی خوب نباشد، او تنها راه برای رفع نیازهای روانی و رسیدن به آرامش
را تغذیه از سینه مادر می‌داند و در برخی مواقع پستانک نیز این نقش را برای
کودکان ایفا می‌کند.
بیاتی همچنین مکیدن انگشتان توسط کودکان را به همین علت دانست و خاطرنشان
کرد: اگر آگاهی و دانش خانواده‌ها در ارتباط با کودکان افزایش یابد و به
آنها فرصت داده شود، مشکلاتی از این قبیل برای آنها به وجود نمی‌آید.
این روانشناس در پایان گفت: مادرانی که شیر ندارند و نمی‌توانند به این
نیاز کودک خود پاسخ دهند، باید رابطه حسی و عاطفی خود را از طریق بغل کردن و
نوازش کودک ایجاد و چند برابر کنند.
از شیر گرفتن کودک در 10 حرکت
از شیر گرفتن نوزاد معمولاً کار ساده‌ای نیست زیرا جدای از شیر خوردن،
کودک وابستگی‌هایی به مادر و آغوش او پیدا کرده است که به راحتی از آن دل
نمی‌کند. بعضی از بچه‌ها به راحتی شیر خوردن را ترک می‌کنند اما برخی دیگر
در دوره‌ای طولانی و با سختی‌های بسیار، راضی به خوردن غذاهای دیگر
می‌شوند. برخی از اصول روان‌شناختی می‌تواند برای از شیر گرفتن کودک از شیر
مادر موثر باشد.
مادران کودکان یک تا دو ساله معمولاً در جمع‌های
خانوادگی سوالی دارند که از همه مادران می‌پرسند: «شما چطور او را از شیر
گرفتید؟» اگر شما هم این مشکل را دارید و هنوز فرزند دلبندتان را از شیر
نگرفته‌اید، توصیه‌های زیر را هم بخوانید.
1-از شیر گرفتن بچه وقت و صبر می‌خواهد
او
از زمانی که پا به دنیا گذاشته، در آغوش مادر قرار گرفته و شیر او را
خورده است. طبیعی است که به راحتی نمی‌تواند از آن دل بکند. پس بهتر است یک
بازه زمانی چند هفته‌ای را برای ترک شیر، برای او در نظر بگیرید. در این
دوران باید برنامه‌های ویژه‌ای تدارک ببینید زیرا بچه‌ها معمولاً پرخاشگر
می‌شوند. آرامش خود را حفظ و سعی کنید رفتاری آگاهانه در برابر آنها داشته
باشید. اگر قرار باشد با اولین گریه و فریاد دوباره به او شیر بدهید، هیچ
وقت موفق نخواهید شد.
2- پیش از آن که کودک را از شیر بگیرید، او را به غذا خوردن و نوشیدن مایعات با لیوان عادت دهید
این
موضوع باعث می‌شود که برای ترک خوردن شیر مادر مجبور به تحمل سختی‌های غذا
خوردن با قاشق و چنگال نشود. برای او سرویس غذاخوری جداگانه‌ای، با
طرح‌های کودکانه و رنگ‌های شاد و تند بخرید.
در
دورانی که قصد دارید او را از شیر بگیرید، از پدر خانواده بخواهید به او
غذا بدهد یا وقت‌هایی که شیر می‌خواهد، او را در آغوش بگیرد و بیرون از
خانه ببرد به جای لیوان‌های شیشه‌ای هم که برای
بچه‌ها خطرناک است، می‌توانید از قمقمه‌های رنگی پلاستیکی استفاده کنید.
این وسایل حواس بچه‌ها را پرت و به دلیل جذابیت‌هایی که دارد، آنها را به
خوردن غذا و نوشیدن مایعات تشویق می‌کند.
3- به تدریج فاصله زمانی شیر دادن‌ها را بیشتر کنید
صبح‌ها
وقتی کودک از خواب بیدار شد به او شیر دهید و نوبت بعدی را تا جایی که
امکان دارد به تأخیر بیندازید. در این حالت خود به خود، تعدادی از دفعات
شیردهی حذف می‌شود. البته باید این زمان را با خوراکی‌های مقوی و میوه‌ها
پُر کنید. اگر گرسنه بماند حتماً باز هم به سراغ شما می‌آید.
4- اگر شاغل هستید و کودکتان عادت کرده است که در زمان و مکان خاصی شیر بخورد، باید حواستان به زمان باشد
در
ساعت‌های شیردهی سعی کنید خود را مشغول نشان دهید در عوض کمی آب میوه یا
یک لیوان شیر را برای نوشیدن در اختیار کودک بگذارید. بهتر است برای این
کار نوشیدنی مورد علاقه او را انتخاب کنید تا با رغبت آن را بنوشد. اگر
بیشتر اوقات در جای خاصی از خانه به او شیر می‌دادید، سعی کنید دکوراسیون
خانه را تغییر دهید. با این کار چیزهایی که او را یاد شیر خوردن می‌اندازد
از خاطرش می‌رود.
5- در برنامه‌های روزانه‌ی او تغییرهایی به وجود ورید
او
را زمان بیشتری خارج از خانه نگه دارید تا در عادت‌های او تغییر ایجاد
شود. کودک را بیشتر به خانه پدر و مادربزرگش یا به پارک ببرید. بچه‌ها در
این سنین به راحتی با جایگزین‌ها کنار می‌یند پس سعی کنید روش‌ها و کارهای
مناسبی را برایش در نظر بگیرید.
6- از همسرتان کمک بگیرید
از
او بخواهید وقت بیشتری را با فرزندتان بگذراند. در دورانی که قصد دارید او
را از شیر بگیرید، از پدر خانواده بخواهید به او غذا بدهد یا وقت‌هایی که
شیر می‌خواهد، او را در آغوش بگیرد و بیرون از خانه ببرد. پدر می‌تواند
شب‌ها فرزندتان را بخواباند و در کنار او باشد زیرا بسیاری از بچه‌ها عادت
دارند با مکیدن سینه مادر خود به خواب بروند.
7- اگر امکان دارد، او را با پدر و مادربزرگش یا یکی از اعضای خانواده که با او صمیمیت بیشتری دارد، به مسافرت بفرستید
دور
بودن او از فضای خانواده ممکن است خیلی از عادت‌های او را از سرش بیندازد.
قبل از انجام این کار مطمئن شوید که او می‌تواند چند روز بدون شما و در
محیطی غریب به راحتی زندگی کند. این امر در مورد برخی از بچه‌ها قابل اجرا
نیست زیرا جدایی‌شان از پدر و مادر، حس بی اعتمادی را در آنها به وجود
می‌ورد.
8- در طول روز وقت بیشتری به کودکتان اختصاص دهید
او
در تمام مدت شیر خوردن به بوی بدن مادر و صدای ضربان قلب او عادت کرده
است؛ این عوامل به او آرامش می‌دهند. با او بازی کنید، او را در آغوش
بگیرید، از او بخواهید در کارهای خانه به شما کمک کند.
می‌توانید از قمقمه‌های رنگی پلاستیکی استفاده کنید. این وسایل حواس بچه‌ها
را پرت و به دلیل جذابیت‌هایی که دارد، آنها را به خوردن غذا و نوشیدن مایعات تشویق می‌کند
مرتب
تکرار کنید که او در حال بزرگ شدن است و باید بعضی از عادت‌هایش را ترک
کند. در این حالت کمتر ضربه روحی می‌خورد و روابط مادر و فرزند هم دچار
مشکل نمی‌شود.
9- در روش‌های سنتی، مادران موادی مانند فلفل را به نوک سینه خود می‌زدند تا کودک از خوردن شیر امتناع کند
بعضی
از بچه‌ها چنان به شیر مادر وابسته‌اند که حاضرند تندی و تلخی را به جان
بخرند اما دست از شیر خوردن برندارند. برای انجام این کار حتماً با متخصص
اطفال مشورت کنید. داروهای گیاهی خواص و عوارضی دارند که ممکن است برای
کودک شما مضر باشد.
10- سعی نکنید خود را بیمار و سینه‌تان را زخمی نشان دهید
با
این کار کودک ناراحت می‌شود و ممکن است از وضعیت پیش‌آمده بترسد و وحشت
کند. در این حالت نه تنها مشکلی حل نمی‌شود بلکه موضوع جدیدی به مشکلات خود
اضافه کرده‌اید. بچه‌ها در دورانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند،
وابستگی‌های عاطفی شدیدی پیدا می‌کنند و این رفتار شما به آنها صدمه
می‌زند.
