معرفی رشته حقوق
تمام روابط اجتماعی که آثار حقوقی از آن ایجاد می شود، موضوع علم حقوق قرار می گیرد.
این روابط می تواند مربوطه به روابط دولت و
مردم باشد که به حقوق عمومی معروف است و یا شامل روابط خصوصی مردم گردد که
حقوق خصوصی نامیده می شود.
به عبارت دیگر حقوق عمومی شامل حقوق قوای
سه گانه کشور، حاکمیت و آنچه مربوط به اداره کشور است، می شود و حقوق خصوصی
به روابط بین خود مردم می پردازد که مهمترین آنها روابط تجاری است که عامل
ایجاد رشته حقوق تجارت شده است و یا مسائل مربوط به حقوق مدنی است که از
آن جمله می توان به اموال، مالکیت، قراردادها، مسوولیت هایی که اشخاص در
خطاهایی که مرتکب می شوند برایشان به وجود می آید مثل مسوولیت ناشی از
حوادث، قواعد مربوط به ارث، وصیت، ولادت، اقامتگاه اشخاص و دهها مورد دیگر
اشاره کرد.
همچنین شاخه ای از حقوق به روابط بین
المللی می پردازد که خود به دو بخش حقوق روابط بین الملل عمومی و خصوصی
تقسیم می شود که حقوق روابط بین الملل عمومی به روابط بین دولتها و
سازمانهای بین المللی می پردازد.
رشته حقوق یکی از محبوب ترین رشته های
داوطلبان گروه علوم انسانی است . دامنه گرایشهای رشته حقوق گسترده و در
کلیه روابط زندگی امروز قابل ملاحظه است . این روابط میتواند مربوط به
روابط دولت و مردم باشدکه به حقوق عمومی معروف است و یا روابط خصوصی مردم
را در برمیگیرد که حقوق خصوصی نامیده میشود .
حقوق عمومی شامل حقوق قوای سهگانه کشور،
حاکمیت و آنچه که مربوط به اداه کشور است ، میشود و حقوق خصوصی به روابط
بین خود مردم میپردازد که مهمترین آنها روابط تجاری است که عامل ایجاد
رشته حقوق تجارت شده است و یا مسائل مربوط به حقوق مدنی است که از آن جمله
میتوان به اموال ، مالکیت ، قراردادها، مسؤولیتهایی که اشخاص در خطاهایی
که مرتکب میشوند برایشان به وجود میآید مثل مسؤولیت ناشی از حوادث ،
قواعد مربوط به ارث ، وصیت ، ولادت ، اقامتگاه اشخاص و دهها مورد دیگر
اشاره کرد .
همچنین شاخه ای از حقوق به روابط بین
المللی میپردازد که خود به دو بخش حقوق روابط بین الملل عمومی و خصوصی
تقسیم میشود که حقوق روابط بین الملل عمومی به روابط بین دولتها و
سازمانهای بینالمللی میپردازد.
دانش آموختگان این رشته باید از جسارت ،
قدرت استدلال ، خلاقیت ذهنی و فن بیان خوب کافی برخوردار باشند. علم حقوق
با جامعه شناسی ، روانشنانسی و علوم فلسفی آمیخته است و یک حقوقدان مطلع
باید از این علوم آگاهیکافی داشته باشد . همچنین یک دانشجوی حقوق برای این
که در رشته خود موفق گردد لازم است که به زبان و ادبیات فارسی مسلط باشد ،
چون منطق حقوق در ضمن این که شباهتهای زیادی به منطق ریاضی دارد ، یک
منطق اقناعی و خطایی است .
یعنی یک حقوقدان باید بتواند کسانی را که
مورد خطاب اوقرار میگیرند و یا دادگاهی را که مأمور رسیدگی به دعوا است ،
با زبان سلیس و بلیغ قانع کند ، در نتیجه باید به زبان و ادبیات مسلط باشد .
در ضمن باید اطلاعاتی از ریاضیات داشته باشد، همچنین دانشجویان حقوق با
مفاهیم اساسی فقه و اصول در اسلام ، جامعهشناسی ، روانشناسی ، امور مالی و
پزشکی قانونی و … آشنا میشوند.
دانشجویان این رشته دروس مقدمه علم حقوق ،
حقوق جزای عمومی، حقوق اساسی ، حقوق مدنی ، مبانی علم اقتصاد ، عربی ،
مالیه عمومی ، مبانی جامعه شناسی را در قالب دروس پایه میگذارند.
توانایی های لازم رشته حقوق
جسارت، قدرت استدلال، خلاقیت ذهنی و فن
بیان خوب لازمه موفقیت در این رشته است. ممکن است که به دست آوردن لیسانس
حقوق کار دشواری نباشد اما حقوقدان شدن بسیار مشکل است. چرا که علم حقوق
امروزه با جامعه شناسی، روانشناسی و علوم فلسفی آمیخته شده است و یک
حقوقدان باید از این علوم اطلاعات کافی داشته باشد.
همچنین یک دانشجوی حقوق برای این که در
رشته خود موفق گردد لازم است به زبان و ادبیات فارسی مسلط باشد چون منطق
حقوق در ضمن این که شباهت های زیادی به منطق ریاضی دارد، یک منطق اقناعی و
خطابی است.
یعنی یک حقوقدان باید بتواند کسانی را که
مورد خطاب او قرار می گیرند و یا دادگاهی که مامور رسیدگی به دعوا است، با
زبان سلیس و بلیغ قانع کند، در نتیجه باید به زبان و ادبیات مسلط باشد. در
ضمن باید اطلاعاتی از ریاضیات داشته باشد.
موقعیت شغلی و درآمد رشته حقوق در ایران
در حال حاضر به دلیل توسعه این رشته و
تعداد زیاد فارغ التحصیلان آن، که از دانشگاههای دولتی و غیر دولتی وارد
بازار کار می شوند، یافتن کار مناسب برای فارغ التحصیل لیسانس با دشواری
هایی توام است و بخصوص متقاضیانی که علاقه مند به کار خاصی در این رشته
هستند، مثل متقاضیان وکالت، با محدودیت هایی مواجه می شوند.
اما در کل یک دانشجوی خوب و علاقه مند می
تواند پس از گواهی لیسانس به شغل های متنوعی مثل وکالت دعاوی دادگستری،
مشاور حقوقی بانک ها، شهرداری ها، شرکت ها و وزارتخانه ها و سردفتری دفاتر
اسناد رسمی جذب گردد و درآمد مناسبی کسب کند.
درس ها و واحدهای رشته حقوق
دروس پایه:
مقدمه علم حقوق، حقوق جزای عمومی، حقوق اساسی، حقوق مدنی، مبانی علم اقتصاد، عربی، مالیه عمومی، مبانی جامعه شناسی.
دروس اصلی و تخصصی:
آئین دادرسی مدنی ، متون حقوقی ، آئین
دادرسی کیفری ، حقوق اساسی ، حقوق جزای عمومی ، حقوق بین المللی عمومی ،
حقوق سازمانهای بین المللی ، حقوق اداری، اصول فقه، متون فقه، حقوق تجارت،
قواعد فقه، حقوق تطبیقی، ادله ثبات دعوی ، حقوق کار، پزشکی قانونی، کار
تحقیقی، حقوق بین المللی خصوصی .تسلط بر زبان عرب و فرانسه هم به اغلب
دانشجویان حقوق توصیه میشود .
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری تخصصی برای تمام گرایشهای حقوق وجود دارد.
در حال حاضر به دلیل توسعه این رشته و
تعداد زیاد فارغ التحصیلان آن، که از دانشگاههای دولتی و غیردولتی وارد
بازارکار میشوند، یافتن کار مناسب برای فارغ التحصیل لیسانس با دشواری
هایی توام است و بویژه متقاضیانی که علاقه مند به کار خاصی در این رشته
هستند، مثل متقاضیان وکالت، با محدودیتهایی مواجه میشوند .
اما در کل یک دانشجوی خوب و علاقهمند
میتواند پس از گواهی لیسانس و با تکیه بر معلومات خود در شغلهای متنوعی
مثل وکالت دعاوی دادگستری ، مشاور حقوقی بانکها ، شهرداریها، شرکتها و
وزارتخانهها و سردفتری دفاتر اسناد رسمی مشغول فعالیت شوند.
همه چیز درباره آزمونهای رشته حقوق
مروزه وکالت به عنوان یکی از مورد احترامترین شغلها در سراسر دنیا
به شمار می رود. اما برای طی مسیر قبولی در رشته حقوق تا انتصاب عنوان وکیل
باید مسیر پر پیچ و خمی را پشت سر گذاشت.
این هفته در کافه دانشجوآنلاین میزبان دکتر بهزاد هاشمی بودیم. وی وکیل
پایه یک دادگستری است و فارغ التحصیل رشته های حقوق تطبیقی و شرکت ها از
آمریکا نیز به شمار می رود. با وی درباره گوشه های مختلف آزمون وکالت به
گفتوگو نشستیم. خواندن این گفتوگو برای شما که به فکر قبولی در آزمون
وکالت هستید، پیشنهاد می شود.
رشتهی حقوق و همهی مسیرهای پیشرو
در رابطه با رشته حقوق در مقطع کارشناسی، به طور اخص ما رشته حقوق قضایی
را ـ به عنوان رشته پایه ای حقوق ـ می شناسیم، ولی وقتی که شما این رشته را
به پایان می رسانید، سوالی پیش می آید که در ادامه مسیر چه اهدافی را
دنبال می کنید؟
ادامه مسیر به پنج ـ شش راه ختم می شود. راه اول این است که شما بخواهید
مسیر را ادامه دهید و درستان را دنبال کنید. راه بعدی انتخاب شغل است. من
می توانم بگویم حداقل نیمی از فارغ التحصیلان حقوق جذب رشته وکالت می شوند.
فعالیت در دفتر اسناد رسمی به عنوان سردفتر، قضات دادگستری، کارشناسان
حقوقی ادارهها و مشاغل مرتبط نیز دیگر مسیرها هستند. بخشی از افراد
زیرمجموعه نیز جذب نیروی انتظامی می شوند.
قضاوت هم خود چند زیرشاخه دارد؛ مانند بازپرس ها، دادیارها، قضات، دادستان
و … . شغل دیگری نیز که از زیرمجموعه های وکالت به شمار می رود، افرادی
هستند که به عنوان مذاکره کننده در مذاکرات حقوقی و قراردادها شرکت می
کنند.
راه ورود به این رشته ها، تنها از راه حقوق قضایی انجام نمی شود. چون
بسیاری از فارغ التحصیلان رشته الهیات ـ زیر مجموعه فقه و حقوق اسلامی ـ و
همچنین طلاب حوزه های علمیه ـ در حد سطح ـ نیز می توانند چنین میسری را
ادامه دهند.
یک رشته با گرایشهای متعدد
به مدت نیم قرن تا 10 سال گذشته دانشگاه های ما چهار گرایش بیشتر نداشتند.
این چهار گرایش عبارتند از حقوق خصوصی، حقوق جزا و جزم شناسی، حقوق عمومی و
حقوق بین الملل. در دهه هشتاد به همین تعداد و حتی بیشتر رشته هایی اضافه
شدند. مثل رشته حقوق محیط زیست، حقوق مالکیت فکری، حقوق تجارت بین الملل،
حقوق تجارت اقتصادی و حقوق بشر. این ها رشته هایی هستند که در دانشگاه های
ما تدریس می شوند. البته در مقایسه با دانشگاه های سراسر دنیا ما در مقطع
کارشناسی ارشد گرایش های دیگری را نیز می توانیم داشته باشیم.
آزمونهای تخصصی سر راه حقوقدانها
سن قضاوت در ایران کوتاه تر از وکالت است و افراد در 22 سالگی می توانند
قاضی شوند، اما سن وکالت 26 سالگی است. وقتی که شما از رشته حقوق فارغ
التحصیل می شوید، عنوانی که به شما تعلق می گیرد، حقوق دادن است. فارغ
التحصیلان این رشته مثل دوستان مهندس و پزشک نیستند که القابی مثل دکتر و
مهندس ـ به صورت اتوماتیک ـ به آن ها تعلق بگیرد. شما هر رشته حقوق را که
بخواهید ادامه دهید، باید در آزمون تخصصی آن شرکت کنید. این ها در واقع
اصنافی هستند که به رشته حقوق مربوط هستند.
مثلا اگر شما قصد دارید سردفتر اسناد رسمی شوید، باید در امتحان سردفتری
اسناد رسمی شرکت کنید و دوره کارآموزی آن را نیز بگذرانید تا بتوانید
پروانه اسناد رسمی را دریافت کنید. برای وکالت دادگستری، قضاوت و حتی
کارشناسان دادگستری در رشته های مختلف مربوط به حقوق نیز باید این مسیر طی
شود.
یعنی نام وکیل یا قاضی بلافاصله بعد از فارغ التحصیلی به شما اطلاق نمی
شود. به عنوان مثال ما در بحث وکالت، کانون وکلای دادگستری ـ که در واقع
یکی از قدیمی ترین نهادهای صنفی و مدنی ایران است و حدود 103 سال سن دارد ـ
وجود دارد. شما باید در آزمون ورودی ـ که شبیه کنکور سراسری است ـ شرکت
کنید و هرچقدر که رتبه شما بهتر باشد، شهرهایی که شما انتخاب می شوید، بهتر
است. به عنوان مثال در کانون مرکز اگر شما بخواهید پروانه تهران را بگیرید
باید رتبه خیلی بالایی را داشته باشید. بعد از تهران به شهرهایی مثل کرج،
ری، ورامین تا مناطق دوردست مانند سیستان و بلوچستان و هرمزگان می رسیم.
سوالات آزمون ورودی وکالت به صورت تستی در 6 رشته و 120 سوال طرح می شود.
اما در اختبار، مرحله کتبی به صورت تشریحی است و مرحله مصاحبه هم شفاهی
انجام می شود.
18 ماه کارآموزی برای ورزیده شدن
بعد از این قبولی در این آزمون، شما باید 18 ماه کارآموزی داشته باشید.
این دوره شامل کارکردن در دفتر وکیل سرپرست و حضور در 36 دادگاه مختلف
حقوقی، کیفری، خانواده و اطفال، دادگاه های کیفری استان و تجدید نظر می
باشد. در پایان 18 ماه نیز باید یک کار تحقیقی شبیه پایاننامه ارائه شود.
غربالگری در آزمون اختبار
پس از رد شدن از این مراحل شما وارد آزمون دیگری خواهید شد که «اختبار»
نام دارد. این آزمون دو مرحلهای است. ابتدا شما باید در یک آزمون کتبی
شرکت کنید که در شش رشته ـ حقوق جزا، آیین دادرسی کیفری، حقوق مدنی، حقوق
تجارت، آیین دادرسی مدنی و حقوق ثبت ـ برگزار می شود. مرحله دوم آزمون
شفاهی و مصاحبه است. به این صورت که یکی از وکلای با تجربه کانون پرونده ای
را مطرح می کند و شما باید به صورت شفاهی آن مشکل را حل کرده و نظرتان را
بگویید. بعد از این مرحله نیز مراسم قسم خوردن یا همان تحلیف را باید
بگذرانید.
تقریبا شبیه همین مسیر برای رشته های دیگر، مانند قضات، سردفتری اسناد
رسمی نیز وجود دارد. البته سردفتری اسناد رسمی، شغلی است که سرقفلی به آن
تعلق می گیرد و همانند مغازه یا داروخانه حق کسب و تجارت و پیشه دارد.
کارشناسان نیز ـ مثل کارشناسان پزشکی قانونی و مهندسی پزشکی و کارشناسان
حقوقی ـ باید مسیری را شبیه همین طی کنند. خیلی از متخصصان به عنوان
مشاوران حقوقی جذب ادارات می شوند. این افراد از طرف ادارات و نهادها در
دعاوی شرکت می کنند.
مشاوره حقوقی؛ کم جنبوجوش اما مهم
وکالت به دو دسته تقسیم می شود. وکالت علاوه بر وکیل دادگستری شامل یک شغل
مهم دیگر هم می شود که آن مشاوره حقوقی است. در این شغل شما در دعاوی،
وکالت را قبول نمی کنید، ولی افراد به شما مراجعه می کنند و از شما مشاوره
می گیرند. خیلی از افرادی که پیشکسوت هستند و نمی خواهند دوندگی های شغل
وکالت را انجام دهند، در دفتر خود نشسته و مشاوره می دهند. این مشاوره هم
شامل افراد حقیقی می شوند و هم شرکت ها.
فارغ التحصیلان رشته الهیات ـ زیر مجموعه فقه و حقوق اسلامی ـ و طلاب نیز می توانند این مسیر را طی کنند
مشاوره حقوقی شرکت ها یکی از رشته های پرطرفدار حقوق است. یکی از زیرشاخه
های مشاوره های حقوقی، تخصص در امور قراردادها است. ساختن، اصلاح و نظارت
بر قراردادها توسط این افراد صورت می گیرد.
آزمون وکالت منبع ندارد!
در آزمون وکالت نمیتوان کتاب خاصی را به عنوان منبع معرفی کرد. منابع، به
خصوص در آزمون اختبار بسیار متعدد است. برای آزمون ورودی به نظر من بهترین
راه این است که سوالات آزمون دوره های قبل را مرور کنید. یعنی علاوه بر
این که شما باید کتاب حقوق مدنی دکتر سید حسن امامی ـ که به عنوان یک کتاب
مرجع مطرح است ـ بخوانید، که مروری بر دوره چهارساله دانشگاه نیز هست، باید
آزمون های طبقه بندی شده در رشته حقوق که تعدادشان نیز در این روزها زیاد
است را نیز مطالعه کنید.
به خواندن قانون اکتفا نکنید
من به دوستان پیشنهاد می دهم فقط به قانون اکتفا نکنند. مثلا بعضی می
گویند چند دور کتاب قانون مدنی را می خوانیم و در آزمون آن شرکت می کنیم.
این یکی از چراغ قرمزهایی است که در انتها به رد شدن آن ها در امتحان منجر
خواهد شد. به این علت که شما باید به نظریات مشورتی قوه قضاییه، آرای وحدت
رویه دیوان عالی کشور و دکترین های حقوقی را نیز مرور کنید. در آزمون
اختبار وضعیت سخت تر است. برای این که در این آزمون بیشتر از تجربیات شما
سوال می شود. در واقع دادگاهی فرضی برای شما ترسیم می شود و شما باید
بگویید که من از این طریق و از این تاکتیک از موکلم دفاع می کنم. پس شما
باید به قانون اشراف داشته و حواشی قانون را نیز بلد باشید. ولی بهترین
منبع همان سوالات آزمون های سال قبل است. حتی در بعضی موارد شاهد تکرار
سوالات نیز بوده ایم.
کلاسهای آمادگی، تنها را قبولی نیستند
کلاسها و آزمون های آمادگی تا اوایل دهه هشتاد وجود نداشت و چندسالی است
که شکل گرفته اند. الان در برخی از آموزشگاه های بسیار معتبر استادهای خوبی
به تدریس مشغول اند.
ولی به نظر من راه قبولی در آزمون وکالت حتما از این آموزشگاه ها نمی
گذرد. کلاس ها فقط می تواند به شما انضباط دهد، ولی اگر شما به مطالب اشراف
داشته باشید به نظر من هیچ احتیاجی به شرکت در کلاس ها نیست.
حداقل 4 ماه وقت برای مطالعه
افرادی که قصد شرکت در آزمون وکالت را دارند به دو دسته تقسیم می کنیم.
اول افرادی که بلافاصله بعد از این که فارغ التحصیل شدند قصد شرکت در آزمون
وکالت را دارند. این افراد دوره آمادگی کمتری نیاز دارند، چون این ها در
کوران تحصیل هستند. به نظر من دوستانی که قصد دارند بلافاصله پس از فارغ
التحصیلی در آزمون شرکت کنند، یک دوره چهار ماهه برایشان کافی باشد.
ولی کسانی که وقفه ای چندساله بین تحصیل و آزمون آن ها وجود دارد، قطعا باید دو سه ماه بیشتر از آن دوستان وقت بگذارند.
تنها کارشناسی حقوق ملاک است
یکی از سوالاتی که خیلی مطرح می شود این است که خیلی از دوستان می پرسند
من به عنوان مثال کارشناسی ارشد رشته حقوق بین الملل دارم یا دکترای حقوق
دارم، ولی لیسانس من مثلا مترجمی زبان، علوم سیاسی و یا هر رشته دیگری را
خوانده ایم؛ آیا من می توانم در آزمون وکالت شرکت کنم؟ جواب منفی است! شما
باید لیسانس حقوق قضایی، فقه و مبانی اسلامی و یا تحصیلات حوزوی را داشته
باشید.
قبل از آزمون، مناطق کانونهای وکلای کشور را بشناسید
اتحادیه ای به نام اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران موجود
است که به طور مخفف اسکودا نامید می شود. این اتحادیه به چند زیرمجموعه که
کانون های وکلا گفته می شوند، تقسیم می شود. این کانون ها خودشان آزمون
وکالت را برگزار می کنند. به عنوان مثال اگر شما اهل گیلان هستید، باید در
آزمون کانون وکلای گیلان شرکت کنید. قطعا گیلان نسبت به کانون وکلای مرکز،
ظرفیت معدودتری را داراست. البته تعداد این کانون ها به اندازه تعداد استان
های کشور نیست. برخی از استان ها که از نظر تعداد وکلا به حد نصاب نرسیده
اند، زیرمجوعه استان های دیگر هستند.
در این بین کانون وکلای مرکز تقسیم بندی عجیبی دارد. این کانون شامل استان
های تهران، البرز (که البته قرار است مستقل شود)، سمنان، سیستان و
بلوچستان و هرمزگان می باشد! البته قرار است در آینده این استان ها از هم
جدا شوند. این قضیه کار را برای اعضای کانون وکلای مرکز سخت می کند. یعنی
اگر شما رتبه خوبی کسب نکنید، باید در یکی از این استان های دورافتاده
کارآموزی خود را بگذرانید و دفترتان نیز آن جا تشکیل می شود.
20 هزار شرکت کننده، 300 نفر قبولی در تهران
تعداد افراد شرکت کننده در آزمون متفاوت است. ما دوره هایی را داشته ایم
که تا 20 هزار نفر شرکت کننده داشته است. معمولا در آزمون وکالت حدود هزار
تا هزار و پانصد نفر قبولی دارد. البته من تاکید می کنم قبولی صرف در آزمون
وکالت کافی نیست. یعنی وقتی شما با رتبه 1500 در قبول شوید، ممکن است محل
کارآموزی شما ـ در حالی که ساکن تهران هستید ـ شهرستانی دور مثل سراوان یا
چابهار مشخص شود. این برای کسانی که ساکن آن مناطق هستند، یک امتیاز است،
ولی برای آن هایی که ساکن تهران هستند، ممکن است مشکل زا باشد.
سال های قبل افراد در آزمون وکالت شرکت می کردند، و وقتی رتبه پایین می
آوردند، کارآموزی را شروع کرده و باز در سال آینده دوباره در آزمون شرکت می
کردند. این افراد اگر رتبه بهتری را کسب می کردند، جابه جا شده و به
شهرهای بهتر منتقل می شدند. ولی اخیرا بخش نامه ای در کانون وکلا صادر شده
که با شروع کارآموزی باید این مسیر تا پایان طی شود و امکان آزمون مجدد و
جابجایی با رتبه بالاتر وجود ندارد. دوستان باید این نکته را مد نظر داشته
باشند که اگر رتبه پایینی کسب می کنند، می توانند صبر کنند و در دوره بعد
شرکت کنند. از این تعداد معمولا حدود 300 نفر در تهران پذیرفته شوند.
آبان و آذر فصل حقوقدانهاست
آزمون وکالت معمولا سالی یک بار برگزار می شود. البته تاریخی دقیقی ندارد،
ولی به طور کلی در ماه های آبان و آذر این آزمون برگزار می شود. آزمون
اختبار نیز در گذشته سالی یک بار برگزار می شد، ولی الان دو نوبت و حتی سه
نوبت در سال هم برگزار می شود.
انتقال بین شهرها؛ امکانپذیر ولی دشوار
امکان انتقال اعضای کانون پس از شرکت در آزمون و گذراندن کارآموزشی امکان
پذیر است. ولی به این دلیل که تقاضای انتقال به تهران زیاد است، این انتقال
بسیار مشکل است. البته راه هایی در قانون وکالت وجود دارد. به عنوان مثال
اگر شما در کانون وکلای شیراز قبول شوید و یکی از اقوام درجه یک شما، مثل
همسر یا پدر و مادر، در تهران وکیل باشند، شما هم می توانید به تهران منتقل
شوید. یا مثلا استاد شما استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران شدید، می توانید
از این امتیاز استادی برای انتقال پروانه استفاده کنید. حتی کسانی که این
شرایط را ندارند می توانند لایحه ای را نوشته و دلایل انتقال خود را اعلام
کنند. این امر در کمیسیون کانون وکلای مرکز بررسی می شود و حدود پنج تا شش
ماه نیز این پروسه زمان بر است. یک راه دیگر هم جابجایی با یک وکیل در
استانی دیگر است. اما به نظر من دوستانی که قصد شرکت در آزمون را دارند، از
همان ابتدا راه خود را مشخص کنند.
دانشگاههای تهران و شهید بهشتی قطب حقوق در کشور
قطب رشته حقوق قضایی در دوره کارشناسی، دانشگاه های تهران و شهید بهشتی
هستند. دانشگاه های فردوسی مشهد، دانشگاه شیراز، مدرسه علوم قضایی قم نیز
دانشگاه های معتبری هستند. دانشگاه آزاد نیز در طول 20 سال گذشته پیشرفت
بسیاری داشته و یکی از مراکز معتبر در رشته حقوق قضایی محسوب می شود. به
خصوص واحدهایی مثل واحد مرکز و علوم و تحقیقات. خیلی جالب است که دانشگاه
آزاد در مقطع کارشناسی در شهرستان ها رشته های تخصصی ای دارند که دانشگاه
های دولتی ندارند. به عنوان مثال تعداد کمی دانشگاه های دولتی رشته حقوق و
تجارت بین الملل را ارائه می دهند ـ مانند دانشگاههای شهید بهشتی و علامه
طباطبایی ـ ولی در دانشگاه آزاد دامغان الان حقوق و تجارت بین الملل تدریس
می شود.
همزمانی وکالت و ادامه تحصیل منافاتی ندارد
اگر مشکل سربازی برای آقایان وجود نداشته باشد، آنها می توانند همزمان با
شرکت در آزمون وکالت و عضویت در کانون وکلا، تحصیلات تکمیلی خود را نیز
ادامه دهد. البته پیش از این قانونی وجود داشت که می گفت حتی اگر شما مشکل
سربازی داشتید و مشمول بودید، می توانستید در امتحان وکالت شرکت کرده و
قبول شوید، اما ادامه مرحله منوط می شد به پس از پایان خدمت. ولی در حال
حاضر در صورت عدم ارائه کارت پایان خدمت و یا معافیت امکان شرکت در آزمون
وکالت وجود ندارد.
ارشد و دکترا به شما تخصص میدهند
تقریبا تاثیر تحصیلات در مقاطع ارشد و دکترا در قبولی آزمون ورودی وکالت
صفر است. مگر این که شما عضو هیات علمی دانشگاه باشید که در آن صورت می
توانید از آزمون ورودی و تحت شرایطی حتی از کارآموزی نیز معاف شوید.
تحصیلات تکمیلی در هر یک از گرایش های تخصصی به شما کمک می کند تا در آن موضوع اشراف داشته باشید و این به شما تخصص می دهد.
جای زبان در آزمون وکالت خالیست
متاسفانه یکی از نقص های آزمون وکالت به نظر من این است که ما درسی را به
عنوان متون حقوقی نداریم. این نقیصه بزرگی است. چون اکثر وکلای ما، زبان
انگلیسی را خوب نمی دانند. ما به طور کلی مراودات بین المللی داریم،
قراردادهای بین المللی را باید بررسی کنیم و ای کاش این درس نیز اضافه می
شد. متون حقوقی در مقاطع ارشد و دکترا موجود است ولی در آزمون وکالت وجود
ندارد. تنها در آزمون وکالت و آزمون سردفتری رسمی، درس متون فقه است که به
زبان عربی از شما امتحان گرفته می شود.
با برنامهریزی آسایش مالی فراهم میشود
رشته حقوق خوشبختانه رشته محترمی است و جایگاه اجتماعی خوبی دارد. اغلب
مقامات مسوول در دنیا ـ سیاستمدارها و روسای جمهور ـ اکثرا حقوق دان هستند.
زمینه فعالیت بسیار زیادی وجود دارد و رشته ای است که اگر خوب برنامه ریزی
انجام شود و خوب شروع کنند وادامه دهند، می توانند از لحاظ آسایش مالی نیز
آینده خود را تضمین کنند.