وقتی سطح زبان شکل نقشه می‌شود
پرزهای زبان در تمام سطح زبان وجود دارند. هنگامی که تعدادی از پرزهای
زبان را از دست بدهید، شکل زبان نیز تغییر می کند و باعث می شود مناطقی از
زبان بدون پرز و صاف باشند.
علت این بیماری مشخص نیست. اما یکی از علل آن می تواند کمبود ویتامین B باشد.
دیگر علل ممکن است مصرف غذاهای داغ و یا تند و یا نوشیدن الکل باشد.
زبان جغرافیایی در افراد سیگاری کمتر دیده می شود.
ژنتیک
هم در این بیماری سهم بسزایی دارد، تا جایی که اگر یکی از والدین دارای
این نوع زبان باشد، احتمال ابتلای بچه آنها نیز وجود دارد.
افراد در معرض خطر ابتلا به زبان جغرافیایی
– این بیماری در بزرگسالان و میانسالان شایع تر است.
– در زنان این بیماری شایع تر می باشد.
– در افراد مبتلا به پسوریازیس و افرادی که دارای زخم دهانی هستند، زبان جغرافیایی دیده شده است.
– افرادی که نسبت به آلرژن ها حساس می باشند.
– افراد مبتلا به اگزما و یا آسم
– افراد دارای استرس
– افراد دارای تغییرات هورمونی
علائم زبان جغرافیایی
– سطح زبان دارای ظاهری نقشه مانند
– حرکت روزانه تکه های زبان
– تکه های صاف و قرمز و زخمی بر روی زبان
– حاشیه تکه های زبان، سفید رنگ
– تکه ها دارای شکل، رنگ و اندازه متفاوت
– تکه ها بسیار سریع در روزها، هفته ها و یا ماه ها می آیند و می روند.
– در برخی موارد، درد و سوزش زبان
مواد ممنوع برای زبان جغرافیایی
برای کم کردن علائم، باید از این موارد اجتناب کنید:
– تنباکو و دود سیگار
– غذاهای داغ، تند و یا اسیدی
– غذاهای خشک و شور
– خمیردندان هایی با مواد افزودنی،مواد سفید کننده و خمیردندان های معطر
تشخیص زبان جغرافیایی
برای تشخیص این بیماری به پزشک و یا دندانپزشک مراجعه کنید.
پزشک، زبان شما را معاینه می کند و با توجه به بررسی ها و شرح حال شما، زبان جغرافیایی را تشخیص می دهد.
آزمایشی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد، ولی برای رد کردن مشکلات سلامتی دیگر، ممکن است پزشک آزمایشاتی را از شما بخواهد
درمان زبان جغرافیایی
هیچ درمانی برای این مشکل وجود ندارد.
در
برخی موارد که درد و سوزش زیاد است، پزشک و یا دندانپزشک داروهایی را برای
برطرف کردن ناراحتی شما تجویز می کنند؛ این داروها شامل:
– ژل آنتی هیستامین و دهان شویه حاوی استروئید
– ضدالتهاب ها
– دهان شویه های بی حس کننده
– مکمل عنصر روی
مواد غذایی مضر برای زبان جغرافیایی
از مصرف غذاهای ریز خودداری کنید:
– گوجه فرنگی، بادمجان، گردو، پنیرهای سفت، نعناع، آبنبات، مرکبات
– غذاهای غنی از شکر
– چای و قهوه
مواد غذایی مفید برای زبان جغرافیایی
– سالاد و میوه های تازه از آنجا که منبع غنی از فیبر هستند، در درمان این نوع بیماری زبان دارای اهمیت می باشند.
– زیاد آب نوشیدن
– جویدن برگ نعنای تازه نیز ممکن است مدت و شدت این بیماری را کم کند.
– کمی آب را به جوش شیرین بیافزایید تا خمیری شکل شود و با آن، دهان و زبانتان را بشویید.
–
یک قاشق غذاخوری نمک را در نصف لیوان آب گرم حل کنید و 6 بار در روز از
این دهانشویه استفاده کنید. تا مدت 30 دقیقه از خوردن و یا نوشیدن اجتناب
کنید.
– دم کرده دارچین را در یخچال قرار دهید. یک فنجان از این دم
کرده‌ی خنک شده را با یک قاشق غذاخوری عسل مخلوط کرده و در روز چندین بار
آن را بنوشید. عسل تسکین دهنده است و دارچین اندازه و تعداد تکه های قرمز
زبان را کم می کند.
– یک تکه یخ نیز میتواند سوزش زبان را به طور موقت کم کند.
التهاب و قرمز شدن زبان (گلوسیت)
گلوسیت عبارت است از التهاب حاد یا مزمن زبان در اثر علل مختلف. گاهی مسری است، ولی سرطانی نیست.
علایم شایع
زبان متورم با رنگ قرمز روشن
زخم متورم با رنگ قرمز روشن
مویی شكل شدن زبان، گاهی همراه با سطحی سیاه
قرمز شدن نوك و گوشه‌های زبان
علل
عفونی از جمله ویروس هرپس
آسیب ناشی از دندان‌های ناصاف، عدم تناسب دندان‌های مصنوعی، تنفس دهانی یا گازگرفتگی مكرر در حین تشنج
سوء مصرف الكل، دخانیات، غذای گرم یا چاشنی
سلامت نامناسب دندان
آلرژی به خمیر دندان، دهان شویه (به ویژه دهان شویه حاوی پراكسید)، شیرینی، رنگ یا مواد مورد استفاده در كارهای دندانپزشكی
كمبود ویتامین‌های گروه B در اثر پلاگر، كم‌خونی كمبود ویتامین B12 یا كم‌خونی ناشی از كمبود آهن
واكنش‌های مضر نسبت به داروها
عوامل تشدید كننده بیماری
تغذیه نامناسب به ویژه كمبود ویتامین‌ها
مواجهه شیمیایی یا محیطی با موارد شیمیایی تحریك‌كننده یا خورنده
الكلیسم
پیشگیری
بهداشت دهان خوبی داشته باشید. دندان‌ها و زبان را حداقل 2 بار در روز مسواك بزنید و هر روز از نخ دندان استفاده كنید. مرتب چكاب دندانپزشكی داشته باشید.
سیگار نكشید.
با استفاده از محافظ سر در ورزش‌های تماسی یا دوچرخه سواری، از آسیب زبان پیشگیری كنید.
عواقب مورد انتظار
با درمان معمولاً ظرف 2 هفته علاج‌پذیر است.
عوارض احتمالی
التهاب زبان در صورت عدم درمان كافی، میتواند مزمن شود.
درمان
آزمون‌های تشخیصی می‌توانند شامل بررسی‌های آزمایشگاهی خون یا بیوپسی برای تشخیص هر گونه اختلال زمینه‌ای باشند.
درمان متوجه علت زمینه‌ای در كنار ابزارهای كمك به خود خواهد بود.
بررسی
كنید كه آیا بین خوردن غذاهای خاص و التهاب زبان همراهی وجود دارد
یا خیر. غذاهای تحریك‌كننده می‌توانند شامل شكلات، مركبات، غذاهای
اسیدی (سركه و ترشی‌جات)، آجیل شور یا چیپس سیب زمینی باشند.
روزانه 3 بار یا بیشتر دهان خود را با محلول نمك (نصف قاشق چایخوری در 250 سی‌سی آب معادل یك بطری نوشابه) بشویید.
اگر التهاب زبان، ناشی از یك دندان یا دندان مصنوعی خراب باشد، با دندانپزشك خود مشورت كنید.
تا زمان رفع علت، التهاب بهبود نخواهد یافت.
داروها
برای درد خفیف می‌توانید از داروهای بدون نیاز به نسخه مثل دهان شویه های بی‌حس‌كننده یا استامینوفن استفاده كنید.
ممكن است برای عفونت و درد، آنتی‌بیوتیك‌ها یا بی‌حس‌كننده‌های موضعی تجویز گردند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی
غیر از پرهیز از غذاهایی كه التهاب را تشدید می‌كنند، رژیم غذایی خاصی وجود ندارد.
در طول بهبودی در حد امكان از مایعات فراوان و رژیم غذایی كاملاً متعادل استفاده كنید.
برای به حداقل رساندن درد، مایعات را با نی بنوشید.
غذاهایی كه درد كمتری ایجاد می‌كنند، عبارتند از شیر، ژلاتین مایع، ماست، بستنی و فرنی.
در چه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
ایجاد تب
عدم بهبودی علایم ظرف 3 روز، علی‌رغم درمان
اگر درد غیر قابل تحمل شود و با درمان تسكین نیابد.
ظهور بثورات پوستی
كاهش وزن
اگر زبان متورم شود و مانع بلع گردد.
