اسهال خونی خطرناک است
اسهال خونی ناشی از التهاب روده
اسهال خونی شایع ترین نشانه بیماری های التهابی روده است که در صورت درمان نشدن و یا اقدام به خوددرمانی در درازمدت باعث ابتلا به سرطان روده بزرگ می شود.
بیماری های التهابی روده باعث تحریک روده بزرگ می شود و شامل دو نوع بیماری کرون و کولیت اولسروز است که هر کدام نوع خاصی از روده را درگیر می کند.
شایع ترین نشانه بیماری التهابی روده ،علائم گوارشی مانند اسهال خونی، درد شکم،
بی اشتهایی و کم خونی است اما در 10 درصد موارد ممکن است بیمار قبل از
بروز علائم گوارشی دچار درد و تورم مفاصل مختلف بدن خصوصاً در ناحیه گردن و
کمر شود.
علت اصلی بیماری های التهابی روده هنوز مشخص نشده، اما نظریه هایی در خصوص ارتباط استفاده از مواد افزودنی در غذاها وراثت و خودایمنی بودن این بیماری وجود دارد که هنوز به اثبات نرسیده است.
در کولیت اولسروز تمام سطح مخاط روده بزرگ درگیر است، اما در بیماری کرون
فقط قسمت هایی از روده به صورت عمقی دچار التهاب است و بنا به نوع بیماری،
وسعت ضایعه و طول مدت بیماری، باید درمان دارویی یا جراحی صورت گیرد.
بیمارانی
که به مدت بیش از 10 تا 15 روز دچار اسهال خونی هستند، به هیچ وجه نباید
اقدام به خود درمانی و استفاده از داروهای ضد اسهال کنند.
کم خونی، سوء تغذیه، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ از عوارض عدم درمان بیماری التهابی روده است و بیماران باید با مراجعه به متخصص، برای انجام کولونوسکوپی و تشخیص و درمان بیماری های التهابی روده اقدام کنند.
اسهال خونی ناشی از باکتری (شیگلوز)
پس
از ورود یک نوع باکتری به نام شیگلا به بدن، فرد دچار علائمی از قبیل درد
شکمی شدید، تب بالا، استفراغ، کاهش اشتها، دفع دردناک مدفوع همراه
با احساس نیاز فوری به دفع می شود.
در ابتدای بیماری ممکن اسهال آبکی و حجیم باشد و با پیشرفت بیماری، تبدیل به مدفوعهای مکرر بلغمی خونی و کم حجم شود.
ممکن است بیماران دچار از دست دادن شدید آب و الکترولیت بدن از راه مدفوع و استفراع شوند، لذا مصرف محلول او.آر.اس لازم است
علایم شایع شیگلوز
– دل پیچه
– تب
– اسهال شدید
– وجود خون، مخاط و یا چرک در مدفوع
– تهوع یا استفراغ
– دردهای عضلانی
راه های انتقال شیگلوز
موثرترین
و مهم ترین روش انتقال، به صورت فرد به فرد و از راه مدفوعی- دهانی می
باشد. اما گاهی به وسیله غذا، آب، حشرات و اشیای آلوده منتقل می شود.
به
طور معمول شیگلا از طریق دهان وارد دستگاه گوارش می شود و با حمله به
سلولهای پوششی روده بزرگ و انتهای روده کوچک، باعث ایجاد زخم مخاطی
خونریزیدهنده همراه با ترشحات التهابی میشود.
آب و غذای آلوده مانند سالاد یا غذاهای دیگر که با دست درست میشوند، از عوامل مهم دیگر انتقال آلودگی است.
اما انتقال شخص به شخص در اکثر نقاط جهان، عامل اصلی بیماری است.
پیشگیری از شیگلوز
–
در مناطقی که شیگلوز شایع می باشد، مصرف شیرمادر برای کودک توصیه می
شود. شیر مادر باعث کاهش خطر شیگلوز علامت دار می شود و شدت آن را در
شیرخوارانی که شیر مادر مصرف کرده اند کاهش میدهد.
– آموزش رعایت بهداشت فردی در خانواده و آموزش شستشوی دست ها به خصوص بعد از توالت و قبل از تهیه و مصرف غذا.
– سایر اقدامات بهداشت عمومی مانند اصلاح آب و فاضلاب، دفع صحیح مدفوع و رعایت بهداشت موادغذایی.
تشخیص شیگلوز
برای تشخیص بیماری ممکن است از بررسی آزمایشی و کشت نمونه مدفوع استفاده شود.
درمان شیگلوز
– در بچههای مشکوک به شیگلوز، حفظ آب بدن و الکترولیت ها به خصوص مصرف محلول او.آر.اس از مسائل مهم می باشد.
– درمان شامل جایگزینی مایعات از دست رفته، مصرف غذای کم حجم و نیز گاهی دارو میشود.
– بیمار باید مرتباً مایعات دریافت کند.
باید بیمار را از بقیه جدا کرد و اگر بیمار یک کودک است، تا زمان پاک شدن مدفوع از باکتری نباید اجازه داد کودک به مدرسه برود
– معمولا برای درمان این بیماری، به علت ایجاد عوارض استفاده از آنتی بیوتیک توصیه نمی شود.
– استفاده از کیسه آب گرم یا شیشه آب داغ بر روی شکم میزان درد را کاهش می دهد.
– بیمار جدا از بقیه در بیمارستان بستری میشود و به وسیله سرم، مایعات تکمیلی به وی رسانده خواهد شد.
–
داروهای ضد اسهال را نباید بدون تجویز پزشک مصرف کرد، زیرا این داروها
ممکن است مدت بیماری را طولانی کنند و اگر تا کنون مورد استفاده قرار
گرفتهاند، باید مصرف آنها را متوقف کرد.
عوارض شیگلوز
– کاهش آب بدن که مخصوصا در کودکان خطرناک است.
–
باکتریها ممکن است از مجرای گوارش وارد خون شوند و باعث درگیری
سایر اعضای بدن شوند، مثل کلیهها، کیسه صفرا، کبد، یا قلب و مفاصل.
این حالت شاید به شوک و مرگ بیانجامد که البته نادر است.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
چنانچه
متوجه مخاط، خون یا چرک در مدفوع خود شدید و یا اگر بعد از 12 ساعت همچنان
حرکت روده شل است و کمتر ادرار می کنید و ادرارتان غلیظ است (زرد تیره)،
بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
پزشک به معالجه کم آبی بدن خواهد پرداخت و نمونه ای از مدفوع را به آزمایشگاه می فرستد.
اگر اسهال خونی شدید باشد، احتمالاً فرد را در بیمارستان بستری می کند و برای جبران آب بدن به تزریق وریدی مایعات می پردازد.
در
بسیاری از اماکن، باید مقامات بهداشتی را از وجود اسهال خونی مطلع کرد و
نه تنها مدفوع بیمار، بلکه مدفوع تمام افراد خانواده او نیز باید مورد
آزمایش قرار گیرد.
روشهای درمان
اهداف ارزيابي كلينيكي بيماران اسهالي عبارتند از:
1- تشخيص كم آبي در صورت وجود و تعيين درجه شدت آن |
|
2- تشخيص اسهال خوني 3- تشخيص اسهال پايدار 1-برنامه براي درمان يا پيشگيري از كم آبي 2-برنامه براي درمان اسهال خوني 3-برنامه براي درمان اسهال پايدار 4-توصيه هاي تغذيه اي در طي و بعد از اسهال 5-برنامه جهت پيگيري ارزيابي كودك براي كم آبي بيمار بپرسيد، نگاه كنيد، و علائم كم آبي را جستجو كنيد. شناخت كم آبي بيمار بطور كامل بر مبناي علائم مشاهده شده در معاينه مي باشد. علائمي كه بايد در هر بيماري بررسي شود عبارتند از: ·وضعيت بيمار. حال عمومي كودك و رفتار او را بدقت مشاهده كنيد، آيا كودك –خوب و هشيار است؟ –بي قرار و تحريك پذير است؟ –شل، بي حال و بيهوش است؟ ·چشم ها. آيا چشم هاي كودك –طبيعي است؟ –گود افتاده است؟ –بسيار گود افتاده و خشك است؟ ·اشك. آيا كودك وقتي به شدت گريه مي كند اشك دارد؟ ·دهان و زبان. آيا اينها: –مرطوب هستند؟ –خشك هستند؟ –بسيار خشك هستند؟ ·تشنگي. –بطور طبيعي مي نوشد، مايع را بدون هيچ علاقه بخصوص قبول مي كند و يا نوشيدن را رد مي كند؟ –با ولع مي نوشد، فنجان يا قاشق را قاپيده و يا وقتي مايع را پس مي گيرد ابراز ناراحتي مي كند؟ –قادر به نوشيدن نيست و يا بسختي مي نوشد، بدليل اينكه بي حال و يا نيمه هشيار است؟ ·نيشگون پوستي (تورگو پوست). وقتي پوست شكم و يا ران بين دو انگشت فشرده شده و رها مي شود آيا چين: –بلافاصله باز مي گردد؟ –به آهستگي باز مي گردد؟ –خيلي آهسته (بيش از دو ثانيه طول مي كشد) باز مي گردد؟ درمان اسهال در منازل درمان وقتي درمان در منزل زود شروع شود، كم آبي و مشكلات تغذيه اي كمترنمودپيدا مي كند . چگونگي درمان در منزل ( پمفلت مادر ) 1-به محض شروع اسهال ،به كودك بيش از معمول مايعات بدهيد : ·محلول ORS ·مايعات غذايي مثل سوپ ، لعاب برنج و دوغ . ·آب ·اگر كودك زير 6 ماه است و فقط با شير مادر تغذيه ميشود فقط ORS ،آب و مقدار بيشتر شير مادر بدهيد . از اين مايعات هر چقدر كه كودك ميل دارد به او بدهيد . 2-به كودك مقدار زيادي غذا بدهيد : ·به كرات شير مادر بدهيد . ·اگر شير مادر نميخورد از شير معموليش بدهيد . ·اگر كودك 6ماهه يا بزگتر است و اگر تا بحال غذاي جامد خورده است به او : –غلات يا ساير غذاهاي نشاسته اي ،سبزيجات ،گوشت يا ماهي تازه با كمي روغن نباتي مايع –آب ميوه تازه يا موز له شده –غذاهاي تازه تهيه شده يا له شده –كم حجم به دفعات زياد ( حداقل 6 بار در روز ) –يك وعده اضافي تا دو هفته بعد از قطع اسهال 3-در صورت بروز هر يك از علائم زير او را مجددا نزد پرسنل بهداشتي درماني ببريد : ·در عرض سه روز بهتر نشده ·دفع زياد مدفوع آبكي ·استفراغ مكرر ·عطش زياد ·ضعف و ناتواني در خوردن و نوشيدن ·تب ·خون در مدفوع 4-شما مي توانيد به روشهاي زير از اسهال پيشگيري كنيد : ·به مدت 6 ماه فقط شير مادر داده و سپس در كنار غذاي كمكي شير مادر را تا 2 سالگي ادامه دهيد . ·با شروع غذاهاي توضيح داده شده در بخش دوم اين كارت ، از 6 ماهگي ·با دادن غذاي تازه و آب آشاميدني سالم ·استفاده از فنجان بجاي بطري شير ·با شستن دستها پس از دفع مدفوع و قبل از تهيه يا خوردن غذا ·استفاده از توالت بهداشتي ·ريختن مدفوع شير خواران در توالت ·با واكسينه كردن كودك عليه سرخك در سن توصيه شده روش درماني A اين روش بايستي براي درمان كودكاني بكار رود كه هيچ علامتي از كم آبي ندارند و به تازگي مبتلا به اسهال شده اند . سه قانون اصلي درمان در منزل عبارتند از: 1- به كودك جهت پيشگيري از كم آبي بيشتر از هميشه مايعات بدهيم. 2- به كودك مقدار زيادي غذاي مقوي جهت پيشگيري از سوء تغذيه بدهيم. 3- كودك در صورتي كه بهتر نشد بروز علائم كم آبي و يا بيماري جدي ديگر شد به مركز بهداشتي درماني ببريم. چه مايعاتي بايد داد در منزل مي توان از مايعات مختلفي جهت پيشگيري از كم آبي استفاده نمود مثل لعاب برنج، سوپ، دوغ و آب خالص و همچنين ORS گرچه شير مادر به عنوان غذا تلقي مي شود ولي ORS يك منبع خوب مايعات در منزل بوده و بايستي بطور آزاد داده شود. درمان بيماران دزهيدراتهدزهيدراتاسيون ·هيچ علامتي از دزهيدراتاسيون وجود ندارد- راه درماني الف را پيگيري نماييد. در اين گروه بيمار كم آبي كمتر از 5% از وزن خود را دارد. ·دزهيدراتاسيون نسبي- را درماني ب را پيگيري نماييد. در اين گروه بيمار حدود 5 تا 10% از وزن بدن خود آب از دست داده است. ·دزهيراتاسيون شديد- راه درماني ج را انجام دهيد. بيماراني كه در دسته سوم قرار دارند بيش از 10% وزن بدن آب از دست داده اند. درمان دزهيدراتاسيون نسبي – روش درماني B بيماراني وظايف مورد بحث در روش درماني ب مراحل اصلي روش درماني ب به شرح زير است: ·مقدار محلولي كه در عرض 4 ساعت جهت جبران دزهيدراتاسيون بايد به بيمار داده شود، تخمين زده مي شود. ·چگونگي خوراندن محلول ORS به مادران نشان داده ميشود. ·تغذيه با شير مادر را ادامه دهيد و از مايعات ديگر نيز استفاده ميشود. ·درمان را تحت نظر گرفته، و تا تكميل جبران كم آبي مرتبا بيمار ارزيابي مجدد ميشود. ·بيماراني كه نمي توانند با محلول ORS بخوبي از راه دهان درمان شوند را شناسايي كرده و راههاي درماني مناسب ديگري برايشان انتخاب مي شود. ·بعد از جبران دزهيدراتاسيون دستورات لازم جهت ادامه درمان در منزل با استفاده از روش الف داده مي شود. درمان دزهيدراتاسيون شديد- روش درماني C اطفالي استفاده از جدولA درمان اسهال
جهت درمان اسهال در منزل از اين روش جهت آموزش مادر استفاده كنيد كه بتواند: ·درمان حمله فعلي اسهال را در منزل ادامه دهد . ·درمان زودرس در منزل را در حمله بعدي اسهال شروع كند .
|