نکاتی بسیار درباره ی بنزین
یک کارشناس نفت و بنزین در کالیفرنیا با 31 سال سابقه فعالیت در این
زمینه راه حل هایی را برای بنزین زدن صحیح پیشنهاد کرده که دانستن آنها
خالی از لطف نیست.
فقط صبح زود که حرارت زمین هنوز در پایین ترین حدّ قرار دارد
بنزین بزنید. به خاطر داشته باشید که در تمام پمپ بنزین‌ها مخزن سوخت در
زیر زمین قرار دارد. هرچه زمین سردتر باشد، بنزین غلیظ تر و متراکم تر است.
وقتی هوا گرم می‌شود، بنزین منبسط می‌گردد. بنابراین، خرید بنزین در بعد
از ظهر و حتّی شب که هنوز هوا کاملاً سرد نشده و بر بنزین اثر نگذاشته، سبب
می‌شود که یک لیتر شما واقعاً یک لیتر نباشد.
در صنعت نفت، گرانش معیّن و حرارت بنزین، گازوئیل و سوخت هواپیما،
اتانول و سایر محصولات نفتی نقشی مهم ایفا می‌کند. هر درجه حرارت که افزایش
یابد منفعت زیادی نصیب این صنعت می‌کند. امّا جایگاه های سوخت دارای
دستگاه جبران حرارت در پمپ هایشان نیستند.
وقتی مشغول بنزین زدن
هستید، دستگیره را تا آخر فشار ندهید. اگر نگاه کنید می‌بینید دارای سه
درجه است: کُند، متوسّط و تند. در حالت کُند میزان تبخیر را که در اثر پمپ
شدن بنزین حاصل می‌شود به حدّاقلّ می‌رسانید. همهء شیلنگ ها دارای محلّ
بازگشت بخار هستند. اگر سریع بنزین بزنید، مایع دیگری که وارد مخزن بنزین
شما شده بخار می‌شود. این بخار مکیده شده وارد مخزن زیرزمینی می‌شود به
طوری که وقتی شما بنزین می‌زنید، در واقع به آن میزان که دستگاه نشان
می‌دهد بنزین نزده اید.
یکی از مهم ترین نکات برای بنزین زدن این
است که وقتی باک اتومبیل نصفه است بنزین بزنید. دلیل آن این است که، هرچه
بنزین بیشتری داخل باک باشد، هوای کمتری فضای خالی آن را اشغال می‌کند.
بنزین به مراتب سریع تر از آنچه که تصوّر می‌کنید تبخیر می‌شود. مخازن
ذخیرهء بنزین دارای سقف داخلی شناور هستند. این سقف به عنوان نقطهء صفر بین
بنزین و جوّ عمل می‌کند تا تبخیر را به حدّاقل برساند. برخلاف جایگاه های
بنزین، اینجا که من کار می‌کنم، هر تانکری که ما بارگیری می‌کنیم دارای
دستگاه جبران حرارت است تا هر گالن عملاً به میزان یک گالن باشد.
نکته
دیگری که باید یادآوری کنم این است که اگر تانکر بنزین در حال تخلیه به
مخزن بنزین باشد و شما هم در جایگاه سوخت باشید، در آن موقع بنزین نزنید.
به احتمال زیاد بنزینی که تخلیه می‌شود سبب می‌گردد که بنزین داخل مخزن به
هم بخورد و آنچه از آشغال و آلودگی که معمولاً ته نشین می‌شود، بالا بیاید و
قسمتی از آن نصیب اتومبیل شما شود.
حقیقتی درباره بنزین که شاید نمی دانید
مباحث مربوط به بنزین واقعا گیج کننده هستند، به راحتی
می توان فرضیاتی در مورد آن مطرح کرد که به نظر منطقی می رسند، اما وقتی
آزمایشات عملی دخیل شوند، درست نبودن این فرضیات مشخص خواهد شد. یک نمونه
از این تجربیات در درجه بندی اکتان قابل مشاهده است.
- واقعا عدد اکتان چیست؟
اگر بخواهیم این سؤال را ساده تر توضیح دهیم، در کشورهای دیگر وقتی که شما به پمپ بنزین می روید و پمپ های متعددی در پیش روی شما قرار دارند، عدد نوشته شده بالای هر کلید یا نازل، نشان دهنده عدد خاص اکتان است. معمولاً این عدد از 87 تا 93 است و در کشور خودمان به بنزین معمولی و بنزین سوپر شهرت دارند.
در دنیای خودروها این طور بیان می شود که عدد بالاتر نشان دهنده کیفیت بهتر است. به هر حال، قدرت اسب بخار بیشتر و میزان مسافت طی شده بیشتر با هر باک
پر، خواسته همه رانندگان است و همین موارد باعث می شوند که حس کنیم، عدد
اکتان بالاتر برابر با کارایی بیشتر است. شرکت های سازنده بنزین هم این
ذهنیت را دریافته و از هیچ تلاشی برای برآورده کردن این خواسته راننده ها
دریغ نمی کنند.
برچسب گذاری بنزین با اکتان 87 به عنوان بنزین
معمولی و بنزین با اکتان 91 یا 93 به عنوان بنزین سوپر تلاشی در جهت تقویت
این طرز فکر است.
از آنجایی که بنزین سوپر نسبت به بنزین معمولی قیمت بالاتری دارد، این شرکتها علاقمندند که افراد بیشتری را به پرداخت پول بیشتر به ازای کیفیت بهتر سوخت ترغیب کنند.
اینجاست
که فلسفه معنی عدد اکتان بنزین وارد کارزار می شود. در طی زمان طولانی به
مردم قبولانده شده که سوخت با عدد اکتان بالا، تمیزتر و کامل تر می سوزد، و
انرژی بیشتر و میزان مسافت طی شده بیشتری نسبت به بنزین با عدد اکتان
معمولی برای آن ها به ارمغان می آورد، زیرا این سوخت انرژی بیشتری در خود دارد.
هیچ
کدام از این اظهارنظرها صحیح نیستند، در حقیقت عدد اکتان بنزین هیچ ربطی
به میزان قدرت آن ندارد، این عدد فقط بیان کننده این است که این سوخت قبل
از اشتعال تا چه حد می تواند فشرده شود، هرچقدر عدد اکتان بالاتر باشد، احتمال اشتعال تحت فشار آن کمتر است.
ولی چرا همه می خواهند سوختی تولید کنند که اشتعال آن در موتور سخت تر باشد؟ برای فهمیدن نقش عدد اکتان و فشار احتراق در موتور، آشنایی با اصطلاحی به نام “knock” ضروری به نظر می رسد.
وقتی که بنزین از طریق انژکتور به داخل سیلندر اسپری می شود و با اکسیژن ترکیب می شود، طراحان موتور انتظار دارند این سوخت به حالت گاز در آنجا بماند تا زمانی که شمع ها روشن شوند و باعث انفجار برای حرکت به سمت پایین پیستون برای ایجاد نیرو شوند.
مدت
زمان این انفجار بسیار حیاتی است، بنزینی که خیلی سریع مشتعل شود باعث
ایجاد knock (ضربه) می شود که این عمل خروجی و کارایی موتور را کاهش می دهد
و حتی در شرایط بد می تواند به موتور آسیب فیزیکی برساند.
در
اکثر موتورها، به ندرت شاهد این نوع ضربه هستیم و این به این دلیل است که
میزان تراکم (فشاری که مخلوط سوخت و هوا به سیلندر وارد می کند) به اندازه
کافی پایین است و عدد اکتان بنزین های معمولی کافی و مطلوب است.
قاطعانه
می توان گفت هیچ سودی از استفاده از بنزین های سطح بالا در موتورهای
استاندارد و خوب نصیب شما نخواهد شد، زیرا این موتورها قادر نیستند از این
خاصیت ضربه کمتر سود ببرند، اگرچه طرح های مدیریت موتور پیشرفته تر به ویژه
مدل های به کار رفته در وسایل مجهز به تکنولوژی توربو شارژ و سوپر شارژ می
توانند تراکم را تا حد بالایی انجام دهند، بنابراین به بنزین های با اکتان
بالاتر برای جلوگیری از ایجاد ضربه نیازمندند.
- چگونه بفهمیم که آیا خودروی ما به بنزین سوپر احتیاج دارد یا بنزین معمولی؟
تقریباً
در دستورالعمل همه وسایل نقلیه عدد اکتان بهینه برای آن وسیله درج شده
است. برخی از خودروهای لوکس یا مسابقه ای از هشداری بر روی درب باک استفاده
می کنند که بر روی آن نوشته شده «فقط از سوخت بدون سرب با کیفیت بالا
استفاده کنید».
به عنوان جمع بندی بار دیگر تاکید می کنیم که با
استفاده از سوخت های با درجه اکتان بالا در موتوری که برای استفاده از سوخت
های معمولی طراحی و تنظیم شده هیچ تغییری در میزان قدرت یا کارایی موتور
ایجاد نخواهد شد.
تفکری هم که درباره تمیز کردن داخل موتور به واسطه
استفاده از سوخت های با اکتان بالا رایج است، اشتباه است. از سوی دیگر،
استفاده از سوخت های با اکتان پایین، در موتوری که برای استفاده از سوخت
های با اکتان بالا طراحی شده است، ریسک آسیب به موتور را افزایش می دهد و
به مرور زمان بر کارایی آن تاثیر منفی خواهد داشت.
دفعه بعد که کسی
خواست فلسفه عدد اکتان سوخت را برای شما تشریح کند، می توانید برای او
تأثیر عدد اکتان را به طور کامل شرح دهید، یا اینکه سری تکان بدهید، لبخندی
بزنید، پول سوخت را بپردازید و حرکت کنید!
