گالیوم، فلزی با خواص عجیب
ایا در سری فیلم‌های ترمیناتور (نابودگر) فلزی مایع و نقره‌ای رنگ را به
خاطر دارید؟ خب حالا اگر به شما بگوییم این فلز تنها بخشی از جلوه‌های ویژه
یک فیلم نبوده و به صورت واقعی در جهان پیرامون ما وجود دارد چه فکری
خواهید کرد؟ بله این حقیقت دارد، نام این فلز گالیوم است و از خواص قابل
توجهی هم برخوردار است.
اما چه چیز این فلز را تا این حد جالب توجه کرده است؟ خب اگر در ابتدا
نگاهی به وضعیت شیمیایی آن بیندازیم این عنصر با نماد Ga نشان داده شده و
عدد اتمی آن 31 است. حالت جامد سبک‌تر از شکل مایع آن است. این عنصر فلزی
نقره‌ای رنگ بوده و همانند شیشه ترد و شکننده است، همچنین از نقطه ذوبی
پایین در حدود 29.76 درجه سانتیگراد برخوردار است، در نتیجه اگر آن را در
دستان‌تان نگه دارید به اندازه‌ای که به میزان کافی گرم شود، در دست شما به
مایع تبدیل خواهد شد. این به تنهایی خود مسئله‌ای جالب توجه است اما این
فلز کمیاب خواص سرگرم کننده و شگفت انگیز دیگری هم دارد. به عنوان مثال به
دیگر فلزات و از جمله آلومینوم حمله کرده و صدمه می‌زند. همانگونه که در
یکی از ویدئوها مشاهده خواهید کرد، تنها یک قطره گالیوم مایع کافی است تا
ساختار قوطی کوکا را دستخوش تغییر کرده و اتصالات مولکولی آن را چنان سست
کند که تنها با فشاری اندک سوراخ شود. گالیوم به ساختار و شبکه آلومینیوم
نفوذ میکند، یکپارچگی و اتحاد مولکولی آن را چنان تحت تاثیر قرار می‌دهد
که بیشتر به یک ورقه فلزی نازک شباهت دارد تا یک فلز مستحکم و مقاوم.
دیگر خاصیت عجیب گالیوم سبب شده آن را قلب تپنده بنامند. در کل گالیوم
عنصری سرگرم کننده است، گویی متعلق به سیاره‌ای دیگری بوده و از جایی غیر
از جهان ما منشا گرفته است. وقتی آن را در اسید سولفوریک و محلول دی کرومات
غوطه‌ور کنید، گالیوم همانند یک قلب زنده می‌تپد و ضربان دارد چرا که کشش
سطحی آن افزایش پیدا میکند.
در 1871 وجود این فلز توسط دیمیتری مندلیف، پدر جدول تناوبی عناصر پیش
بینی شد، هر چند در آن زمان هنوز کشف نشده بود. همچنین این شیمیدان روس
موفق شد به درستی بعضی از کلیدهای خواص آن از جمله چگالی و نقطه ذوب پایین
را پیش بینی کند. اما در نهایت در 1875 شیمیدان فرانسوی پل امیل
بایوسبادران (Paul Emile Biosbaudran) به این کشف نائل شد، او در حالی که
یک نمونه اسفالریت (Sphalerite)، مهم‌ترین کانی روی را آزمایش می‌کرد موفق
به کشف این عنصر کمیاب شد.
از آن زمان تا کنون از گالیوم در دماسنج‌های با اختلاف دمای زیاد
استفاده می‌شود، همچنین در آماده سازی آلیاژهایی با مقاومت‌های خاص و ذوب
آسان نیز کاربرد دارد. اما در اصل امروزه گالیوم بیشتر در صنایع نیمه رسانا
به کار رفته و میتوان آن را در بسیاری از گجت‌ها و ابزارهایی که هر روزه
مورد استفاده قرار می‌دهیم یافت.
گالیوم به شکل آزاد در طبیعت وجود ندارد، اما به عنوان یک ترکیب موثر در
بوکسیت و به مقدار بسیار کم از اسفالریت استخراج می‌شود. موسسه زمین شناسی
ایالات متحده تخمین زده که ذخایر گالیوم بالغ بر یک میلیون است و میتوان
برای تجربیات و آزمایشات شخصی به راحتی آن را از طریق آنلاین خرید و فروش
کرد. بهتر است در هنگام کار با آن جانب احتیاط را نگه دارید چرا که اگر چه
این فلز به عنوان عنصری سمی شناخته نمی‌شود اما اطلاعات فعلی قطعیتی کامل
ندارند، بعضی از منابع مدعی‌اند در معرض قرار گرفتن طولانی مدت پوست با این
عنصر عوارض پوستی به دنبال داشته که از آنجمله میتوان به آماس و تاول
اشاره کرد. تزریق مقادیر بالای این ماده به حیوانات منجر به آسیب دیدگی
شدید کلیه‌ها شده است.
خواص عجیب کرفس
کرفس سبزی پر خاصیتی است که نظیر آن گزارش نشده است. دست اندرکاران طب سنتی
و آنهایی که به قلیایی و اسیدی بودن بدن باور دارند معتقدند که این سبزی
می‌تواند قلیایی یا اسیدی بودن محیط داخلی بدن جلوگیری نماید. در طب سنتی،
بسیاری از ممالک دنیا از کرفس و آب و تخم آن برای پیشگیری و درمان بسیاری
از بیماریها استفاده می کردند، زیرا املاح و ویتامین ها و فیتوکمیکال های
موجود در آن از نظر کمیت و کیفیت به صورتی تنظیم گردیده که نظیر آن را
نمی‌توان در غذای دیگر مشاهده نمود.
> برگ کرفس حاوی مقدار قابل
توجهی ویتامین A (بتاکاروتن) است در حالی که ساقه کرفس منبع
ویتامین‌هایB6,B2,B1 ویتامین C و همچنین پتاسیم، اسید فولیک، کلسیم،
منیزیوم، آهن، فسفر، سدیم و چند نوع از اسیدهای امینه ضروریست. هورمونهای
گیاهی موجود در کرفس به همراه روغن های ضروری آن نه تنها طعم معطری به کرفس
می دهند، بلکه در کنار بقیه املاح و ویتامین ها کرفس را به معجونی تبدیل
می نمایند که در حقیقت می تواند داروی هردردی باشد.
> ـ آب کرفس از
بروز و پیشرفت سرطان پیشگیری میکند، زیرا این سبزی حاوی هشت گروه از مواد
ضد سرطان است و از پیشرفت سلولهای سرطانی در بدن و به وجود آمدن غده های
دیگر جلوگیری می کند. یکی از ترکیباتی که در این زمینه نقشی مهم دارد
Acetylenics است که در سرطان شناسی به وضوح شناخته شده است. اسید Phonolic
موجود در کرفس و آب کرفس عمل نوعی هورمون را که در رشد و نمو تومورهای
سرطانی نقش دارد، خنثی می کند. در ضمن آنتی اکسیدانهای قوی موجود در کرفس
به رادیکالهای آزاد موجود در بدن اجازه نمی دهند به سلولها صدمه زده و در
حقیقت سلولهای سرطانی بروز نمایند.
> ـ کرفس و آب کرفس میزان
کلسترول خون را کاهش میدهند و در نتیجه سبب سلامتی و بهزیستی قلب و عروق می
شوند. Butyl Phthalide موجود در کرفس ماده شیمیایی مخصوص است که در کاهش
کلسترول بد خون(LDL) نقش دارد. پژوهشگران دانشگاه شیکاگو ثابت کرده اند که
با خوردن فقط دو شاخه از کرفس تازه در روز میتوان میزان کلسترول بد خون را
تا هفت واحد پایین آورد.
کرفس در ازدیاد ترشح صفرا موثر بوده و این خود در سوخت و ساز کلسترول خون عملکردی چشمگیر دارد.
ـ
کرفس و محتویات آن به هضم و جذب مواد غذایی در بدن کمک می کند. آب کرفس به
علت داشتن املاح و ویتامین ها و همچنین فیبر با کیفیت بالا از بروز یبوست
جلوگیری میکند و حرکت روده ها را تنظیم می کند، در این صورت مصرف مقداری
کرفس به همراه وعده های غذایی می‌تواند موجب بالا رفتن قدرت هضم و جذب غذا
شده و مقدار زیادتری از مواد غذایی موجود در رژیم غذایی را از طریق جدار
روده وارد سیستم خون و لنف کرده تا در سوخت و ساز پیچیده آنها در سلولها
موثر باشد.
ـ کرفس به علت داشتن پتاسیم و سدیم خاصیت ازدیاد ادرار و
دفع مواد زائد از سوخت و ساز غذا در بدن را دارد و بدینوسیله از طریق کلیه
ها میزان مایعات موجود در بدن را تنظیم میکند.
ـ Polyacetylene موجود
در کرفس و آب کرفس پر قدرت ترین ماده شیمیایی ضد التهاب بدن است و می
تواند عوارض و دردهای مفاصل به خاطر روماتیسم یا آرتروز، آسم، نقرس و
ناهنجاریهای ریوی را کاهش دهد. در یک بررسی جالبی بر روی آب کرفس معلوم شده
که ماده شیمیایی Luteolin می تواند شروع و عملکرد عوارض التهاب را که در
مغز سرانجام می گیرد کنترل و خنثی کند و در نهایت بدن را در برابر بروز
التهاب محافظت کند.
ـ کرفس و آب کرفس فشار خون بالا را کاهش می دهد.
این خاصیت کرفس را چینی ها از صدها سال قبل می دانستند و در درمان فشار خون
از آن استفاده کرده و می کنند. نوشیدن روزی یک لیوان آب کرفس، پس از حدود
یک هفته فشار خون بالا را کاهش داده، به صورتی که هیچ داروی شیمیایی چنین
قدرتی را نشان نداده است. ماده شیمیایی Phtalides موجود در کرفس سبب آرامش
بافت ها و ماهیچه های بدن و عروق می گردد و نرمی و انعطاف مخصوص به آنها
می دهد. به همین جهت خون به آسانی در عروق گردش کرده و به تمام بافت ها می
رسد. در ضمن این ماده شیمیایی سبب کاهش ترشح هورمون استرس در بدن می شود.
جالب
اینکه در موقع مصرف مدام آب کرفس فشار خون در حد طبیعی باقی
میماند و بیشتر از آن کاهش نمی یابد که خود یکی از شگفتی های طبیعت این
سبزی است که در کنار عوامل شناخته و ناشناخته موجود در آن اعمال بسیاری از
اعضا بدن انسان را تنظیم می کند.
ـ کرفس و آب کرفس از بی خوابی و
بدخوابی جلوگیری می کند. این سبزی به خاطر داشتن روغن های طبیعی و ضروری و
املاح و ویتامین ها و هورمونهای گیاهی سبب نوعی آرامش در بدن می شود و
سیستم مغز و اعصاب را تسکین می هد
