خوابگردی کودک
درباره خوابگردی
آیا تا به حال ساعتها پس از زمان خواب، کوچولویتان را در حالی که گیج و
منگ در هال خانه پرسه میزند مشاهده کردهاید؟ اگر شما یک کودکِ خوابگرد
دارید، تنها شما با این مسئله مواجه نیستید. ممکن است مشاهدهاش شما را
بترساند، اما خوابگردی در کودکان امری بسیار رایج است؛ البته اکثر کودکان
بسیار به ندرت این کار را انجام میدهند و با رسیدن به سنین نوجوانی خود به
خود درمان میشوند. اما اقداماتی وجود دارند که میتوانند کودک خوابگردتان
را هنگامی که شب در خانه به راه میافتد، ایمن نگاه دارند.
علیرغم اسم آن، خوابگردی شامل مواردی فراتر از راه رفتن در خواب میشود.
رفتارهای خوابگردی میتوانند از رفتارهای بیخطر (نشستن در رختخواب) یا
رفتارهای خطرناک (مانند راه رفتن در بیرون از رختخواب) گرفته تا رفتارهای
ناشایست (باز کردن در کمد پتوها و ادرار کردن در آنجا) را در بر بگیرد.
کودکان صرف نظر از اینکه چه کاری را در هنگام خوابگردی انجام داده باشند،
هنگامی که بیدار میشوند آن را به یاد نخواهند آورد.
هنگامی که ما میخوابیم، مغز ما از ۵ مرحله خواب عبور میکند؛ مراحل ۱، ۲،
۳، ۴ و مرحله REM (مرحله ۵ یا مرحله حرکات سریع چشم). در مجموع، این مراحل
چرخه خواب را تشکیل میدهند. یک دور کامل چرخه خواب ۹۰ تا ۱۰۰ دقیقه طول
میکشد. بنابراین هر شخص به طور معمول چهار یا پنج چرخه خواب را در طول
خواب شبانه خود تجربه میکند.
خوابگردی اغلب در طول مراحل خواب عمیق، یعنی مراحل ۳ و ۴ رخ میدهد. در
طول این مراحل بیدار کردن فرد مشکلتر است و اگر شخصی در این مراحل از خواب
بیدار شود، ممکن است تا چند دقیقه احساس گیجی کند و جهت یابی خود را از
دست بدهد.
کودکان معمولاً یک تا دو ساعت پس از به خواب رفتن، شروع به خوابگردی
میکنند و ممکن است از چند دقیقه تا ۳۰ دقیقه به هر سمت و سویی حرکت کنند.
دلایل خوابگردی
خوابگردی در کودکان بسیار رایجتر از بزرگسالان است و در اکثر کودکان نیز
در طول رشد این مسأله خود به خود از بین میرود. ممکن است این مسأله به
صورت ارثی در خانواده وجود داشته باشد؛ مثلاً اگر شما یا همسرتان خوابگرد
هستید یا در گذشته بودهاید، احتمال دارد کودکتان نیز خوابگرد شود.
عوامل دیگری که ممکن است احتمال خوابگردی را افزایش دهند، عبارتند از:
- کمبود خواب یا خستگی
- برنامههای نامنظم خواب
- بیماری یا تب
- درمانهای جدی پزشکی
- استرس (البته خوابگردی به ندرت به دلایل پزشکی، هیجانی یا روانشناختی اتفاق میافتد و اکثراً به این دلایل نمیباشد).
رفتارهایی که هنگام خوابگردی صورت می گیرد
بدون شک بیرون آمدن از تخت و به راه افتادن در خانه، در حالی که فرد خواب
است، بارزترین نشانه خوابگردی است؛ اما خوابگردهای کوچولو ممکن است این
اعمال را نیز انجام بدهند:
- صحبت کردن در خواب
- سخت بیدار شدن
- گیج و منگ به نظر رسیدن
- سر به هوا بودن و شلختگی
- پاسخ ندادن هنگامی که با آنها صحبت میشود
- نشستن در رختخواب و انجام حرکات تکراری مانند مالیدن چشمها و بازی کردن با لباس خواب
همچنین چشمهای خوابگردها باز است، اما آنها مانند زمانی که بیدارند
نمیبینند و اغلب فکر میکنند در اتاقهای متفاوت یا مکانهای دیگری هستند.
گاهی اوقات این وضعیتها ممکن است همراه با خوابگردی پیش بیایند.
- حبس تنفس (قطع شدن کوتاه تنفس هنگام خواب)
- شب ادراری
- کابوسهای شبانه
سن بروز خوابگردی
در هر سنی که کودک به راه بیفتد، خوابگردی میتواند بروز پیدا کند، اما
معمولاً نخستین وهلههای آن بین ۴ تا ۸ سالگی آغاز میشوند و در حدود ۱۲
سالگی فراوانی آن به آخرین حد خود میرسد. فراوانی خوابگردی در هر دو جنس
(مؤنث و مذکر) یکسان است.
به ندرت اتفاق میافتد که نخستین رویداد خوابگردی در بزرگسالی متجلی شود،
اما اگر شاهد چنین وضعی باشیم باید به جستجوی عللی مانند مصرف مواد یا وجود
یک عارضه عصبشناختی بپردازیم.
آیا خوابگردی خطرناک است؟
خوابگردی به خودی خود خطرناک نیست. با این وجود راه رفتنهای شبانه
میتوانند خطرناک باشند، به این دلیل که کودکان بیدار نیستند و متوجه
نیستند چه کاری انجام میدهند، مانند پایین رفتن از پلهها یا باز کردن
پنجرهها.
خوابگردی معمولاً نشانه این نیست که کودک مشکلات هیجانی یا روانشناختی
دارد و همچنین هیچ گونه آسیب هیجانی ایجاد نمیکند. خوابگردها حتی ممکن
است اصلاً به یاد نیاورند که در شب قبل چه اتفاقاتی افتاده است.
چگونه خوابگرد را ایمن نگاه داریم؟
گرچه خوابگردی بالقوه خطرناک نیست، اما لازم است احتیاطهایی را انجام
دهید که احتمال سقوط، برخورد با اشیاء، بیرون رفتن از خانه، یا رانندگی را
(در صورتی که خوابگردتان نوجوان باشد)، راکاهش دهید.
برای کمک به کودک خوابگردتان:
- سعی کنید او را بیدار نکنید، چون این کار ممکن است او را بترساند؛ به جای آن، او را به آرامی به سوی تختش هدایت کنید.
-
پنجرهها و درهای خانه (و نه تنها اتاق کودک) را ببندید و قفل کنید، زیرا
ممکن است کودک خوابگردتان به سمت آنها به راه بیافتد. ممکن است بخواهید
به درها قفلهای اضافی و یا قفلهای محافظ کودک بزنید. اگر خوابگردتان
بزرگتر است (میتواند رانندگی کند)، سوئیچ ماشین را در محلی دور از دسترس
او قرار دهید. - برای جلوگیری از سقوط، اجازه ندهید کودک خوابگردتان بالای تخت دو نفره بخوابد.
- اشیاء تیز و شکستنی را در اطراف تخت کودکتان قرار ندهید.
- اشیاء خطرناک را دور از دسترس کودکتان قرار دهید.
- برای جلوگیری از تصادف و برخورد، موانع را از اتاق و سراسر خانه بردارید (مخصوصاً خرت و پرتهای روی زمین).
- بالای پلهها یا اتاق کودک راه گیرهای محافظی را نصب کنید.
راههای دیگری برای کمک به خوابگرد
به جز مواردی که دورههای خوابگردی به طور منظم اتفاق میافتند، باعث
میشوند کودکتان در طول روز خواب آلوده شود یا کودکتان رفتارهای خطرناکی را
در طول خوابگردی انجام میدهد، معمولاً نیازی برای درمان خوابگردی وجود
ندارد. اما اگر دورههای خوابگردی بسیار زیاد اتفاق میافتند، مشکلات زیادی
ایجاد میکنند و با رشد و بزرگتر شدن کودکتان از بین نرفتهاند،
میتوانید با پزشکتان مشورت کنید. همچنین اگر از موارد دیگری چون حبس تنفسی
و… نگرانید، میتوانید با پزشک صحبت کنید.
برای کودکانی که اغلب خوابگردی میکنند، پزشک ممکن است درمانی به نام
بیدار شدن برنامه ریزی شده را توصیه کند. این بیدار شدنهای منظم، چرخه
خواب را بهم میزند و به کودکان خوابگرد کمک میکند. در موارد نادر پزشک
ممکن است برای کودک داروهایی را تجویز نماید.
راههایی دیگر برای به حداقل رساندن دورههای خوابگردی:
- با گذاشتن موسیقیهای ملایم و نوارهای ریلکسیشن هنگام خواب به کودکتان آرامش ببخشید.
- هم برای خوابیدن و هم برای بیدار شدن از خواب، برنامههایی منظم را طرح ریزی کرده و اجرا کنید.
- زمان خواب کودک را زودتر آغاز کنید، این باعث میشود خواب آلودگی و خستگی او کاهش پیدا کند.
-
به کودک خود اجازه ندهید قبل از خواب نوشیدنی زیادی بنوشد و او را قبل از
خواب به توالت ببرید (مثانه پر میتواند به خوابگردی ارتباط داشته باشد). - اجازه ندهید نزدیک زمان خوابش کافئین مصرف کند.
- مطمئن شوید که اتاق خواب کودکتان آرام و برای خواب راحت است. در هنگام خوابِ کودک سر و صدای خانه را به حداقل برسانید.
هشت چیزی که با ترک مصرف شکر اتفاق میافتد
داشتن پوستی بهتر ، افزایش سطح انرژی و کاهش وزن برخی از
چیزهایی است که با حذف شکر اضافی از رژیم غذایی میتواند اتفاق بیافتد.
مقالهی زیر به بحث در مورد اثرات مثبت حذف شکر از رژیم غذایی میپردازد.
افزودن شکر اضافی به رژیم غذایی هرگز نمیتواند عادت خوبی باشد. این
مادهی سفید رنگ میتواند به طرق مختلفی به سلامت شما آسیب بزند. پس هنگامی
که مصرف شکر را متوقف کنید مطمئن باشید اثرات مثبت بسیاری را هم از لحاظ
جسمی و هم از لحاظ ذهنی تجربه خواهید کرد.
قدرت بازسازی پوست را بالا میبرد
شکر برای پوست همانند سم است. هنگامی که به مصرف غذاهای با مقدار شکر
زیاد بپردازید، پوست در اثر رژیم غذایی ناسالم آسیب میبیند. شکر همچنین
عامل اصلی مشکلات پوستی همانند آکنه است. پس مصرف شکر را متوقف کنید و
اولین چیزی که مشاهده خواهید کرد داشتن پوستی بهتر است.
کنترل بهتر وزن
همانطور که میدانیم، وجود شکر بسیار زیاد در رژیم غذایی به معنای مصرف
کالری اضافی است که اغلب منجر به افزایش وزن میشود. پس با توقف مصرف شکر
کنترل وزن راحتتر میشود.
افت انرژی وجود نخواهد داشت
اگر چه شکر منبعی از انرژی است ولی این بدین معنا نیست که دریافت اضافی
شکر سطح انرژی را افزایش خواهد داد. انفجار انرژی که بعد از مصرف شکر تجربه
میشود با شیب تندی در سطح انرژی دنبال شده و در نهایت شما را خسته رها
میکند. برای اجتناب از کاهش و افزایشهایی که در طول روز اتفاق میافتد،
حذف شکر اضافی از رژیم غذایی یک الزام به حساب میآید. با به حداقل رساندن
مصرف شکر، حفظ سطح انرژی در طول روز به مراتب آسانتر میشود.
کنترل بهتر بر روی نوسانات خلقی
مصرف زیاد شکر شیمی مغز را تغییر میدهد و باعث ایجاد عدم تعادل انتقال
دهندههای عصبی میشود که به تنظیم خلق و خو کمک میکند. بنابراین، با ترک
مصرف شکر نوسانات خلقی وجود نخواهد داشت. با کاهش مصرف شکر خلق و خوی شما
پایدار بوده و خواهید توانست استرس را بهتر مدیریت کنید.
حرکات روده را بهبود میبخشد
مصرف زیاد شکر میتواند سلامت رودهی بزرگ را تحت تأثیر قرار داده و
کارکرد روده را مختل کند. وجود شکر بسیار زیاد در رژیم غذایی زمان انتقال
در روده افزایش میدهد که به معنای حرکت سریعتر مواد غذایی از طریق دستگاه
گوارش و در نتیجه ایجاد اسهال میباشد. پس ، ترک مصرف شکر میتواند به
بازیابی حرکت عادی روده کمک کند.
هوس مصرف شکر دیگر وجود نخواهد داشت
شکر به طرز شدیدی اعتیاد آور است. اولین قدم برای پایان دادن به این هوس
مصرف شکر اجتناب از مصرف آن است. پس، با حذف شکر و شیرین کنندههای مصنوعی
از رژیم غذایی، هوس برای مصرف شکر به طور خودکار از بین خواهد رفت. با ترک
مصرف شیرین کنندههای مصنوعی قند طبیعی موجود در میوهها برای شما مزهای
شیرینتر خواهد داشت.
سیستم ایمنی بهتر
باکتریهای مفید موجود در روده نقش حیاتی در حفظ سیستم ایمنی بدن ایفا
میکند. مصرف اضافهی شکر باعث تکثیر باکتریهای بد و همچنین انواع مختلف
قارچها میشود که به نوبهی خود سلامتی شما را به خطر میاندازد.
کنترل بهتر درد
غذاهای دارای مثدار شکر بالا باعث ایجاد التهاب میشود که کنار آمدن با
درد را دشوار میکند. این مورد خصوصاً در افرادی که از بیماریهای التهابی
مانند آرتروز رنج میبرند خود را نشان میدهد. پس ، کاهش مصرف شکر مطمئناً
میتواند به مدیریت مؤثر درد و التهاب کمک کند.
فهرست علایم حاصل ترک مصرف شکر
چه چیزی میتوان پس از ترک مصرف شکر انتظار داشت؟ عدم ادامهی مصرف شکر
میتواند باعث ایجاد علایم در فرد مصرف کننده شود. بسته به مدت زمان مصرف،
زمان باقی ماندن این علایم میتواند متفاوت باشد. به طور کلی، علایم زیر در
هفتهی اول شدید است و معمولاً بیش از یک ماه ادامه نمییابد. این علایم
عبارت است از:
احساسات منفی مانند عصبانیت ، افسردگی و اضطراب – کج خلقی – ایجاد هوس
برای مصرف مجدد شکر – درد عضلانی – بیخوابی – ایجاد نوسانات در اشتها – سر
درد – خستگی – سر گیجه
البته مصرف نکردن کامل شکر توصیه نمیشود چرا که این ماده به طور طبیعی
در غذاها یافت میشود. شما باید بر روی محدود کردن مصرف شکر سفید که به
مقدار زیاد در بسیاری از شیرینیجات مثل کیکها ، کلوچهها ، دوناتها ،
کیکهای شکلاتی و کراکلها وجود دارد متمرکز شوید. همچنین باید از مصرف
نوشیدنیهای شیرین مثل نوشابههای گازدار بپرهیزید. اجتناب از مصرف این
مواد غذایی میتواند به طور قابل ملاحظهای میزان دریافت شکر اضافی را به
حداقل برساند و به موجب آن سلامت شما را بهبود ببخشد.