سندرم تونل کارپال چیست؟
سندرم تونل کارپال (CTS)
یک اختلال مربوط به اعصاب است که بیشتر در کارمندان و افرادی که برای ساعت
های طولانی پشت میز می نشینند و با کامپیوتر کار می کنند دیده می شود و
احتمال بروز آن در زنان سه برابر مردان است. این بیماری مرتبط با اعصاب،
باعث درد و بی حسی دست، بخصوص مچ دست می شود.
به گزارش موسسه ملی
اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS) ، بیماری دردناک سندرم تونل کارپال، یک
بیماری مربوط به شغل است و بیشتر در افرادی دیده می شود که مچ دستشان برای
مدت طولانی در شرایط نامناسب و غیر استاندارد قرار دارد.
**علل سندرم تونل کارپال
تونل
کارپال گذرگاه اعصاب مچ دست است که از عصب مدیان (median) محافظت می کند.
عصب مدیان عصب اصلی دست و تاندونی (تاندون فلکسور) است که باعث خم شدن
انگشتان و شست و دیگر بافت های نرم دست مانند رباط ها و عروق خونی می شود.
بر اساس گزارش آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، سندرم تونل کارپال زمانی اتفاق می افتد که بافت های اطراف تاندون فلکسور متورم شده و به عصب مدیان فشار وارد می کنند.
عوامل
وراثتی نقش مهمی در بروز این سندرم دارند؛ یعنی اگر در خانواده یکی مبتلا
باشند، احتمال ابتلای بقیه نیز وجود دارد. برخی دیگر از این عوامل موثر
عبارتند از :
•آسیب دیدگی مچ دست که باعث تورم، رگ به رگ شدن یا شکستگی شود.
•پرکاری غده هیپوفیز
•کم کاری تیرویید
•استرس کاری
•استفاده مکرر از ابزاری که باعث ارتعاش دست می شود
•وجود کیست یا تومور در داخل کانال در ادامه این گزارش آمده است که حرکات تکراری مچ دست مهمترین عامل این عارضه است.
برخی از ورزش ها مانند تنیس نیز باعث بروز این سندرم می شود. سندرم تونل کارپال در صورت پیشرفت به اندازه ای قابلیت های دست بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد که امکان استفاده از قلم نیز وجود نخواهد داشت.
**علایم سندرم تونل کارپال
این
بیماری در مراحل ابتدایی با بی حسی، سوزش و خارش دست؛ مخصوصا در شب همراه
است. معمولا بیمار با احساس درد در دست از خواب بر می خیزد و برای ساکت شدن
درد مجبور است دست را به سرعت تکان دهد. بیماری در صورت پیشرفت باعث می
شود که انجام یک کار ساده مانند برداشتن کتاب نیز به دشواری انجام شود. به
مرور زمان درد دست از مچ به قسمت های بالایی و شانه نیز سرایت می کند.
**راه های تشخیص
با
مشاهده علایم درد بیمار باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. برای تشخیص
سندرم تونل مچ دست پزشک در ابتدا معاینات بالینی انجام می دهد. به گزارش
دانشگاه جان هاپکینز آمریکا، پس از معاینات بالینی، آزمون های بررسی قدرت
دست در اولویت قرار دارد. یکی دیگر از آزمایش های مورد نیاز برای تشخیص،
آزمون سرعت هدایت عصب و تست EMG یا الکترومیوگرافی است که با استفاده از یک
سوزن کوچک، فعالیت های الکتری عضلات بررسی می شود.
**درمان
درد ناشی
از سندرم تونل مچ دست معمولا در مراحل اولیه با استراحت و رعایت اصول
استاندارد قابل کنترل است و در مرحله بعدی داروهای ضد التهابی غیر
استروییدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و دیکلوفناک تجویز می شود. این بیماری
در صورت پیشرفت نیازمند عمل جراحی است. یوگا، کار درمانی و درمان اولترا
سوند نیز گاهی برای درمان و کاهش درد توصیه می شود.
**پیشگیری
راه
های مختلفی برای کاهش خطر ابتلا به سندرم تونل مچ دست وجود دارد. مرکز
پزشکی دانشگاه مریلند آمریکا چند راهنمایی موثر در این زمینه ارایه کرده
است.
•استراحت مچ دست هر چند دقیقه یک بار و نرمش هایی مانند خم کردن و صاف کردن مچ
•تنظیم محیط کار به گونه ای که فشار بر روی مفاصل حداقل باشد
•ورزش مفاصل
•اجتناب از وارد کردن فشار اضافی در هنگام کار؛ برای مثال محکم نگه داشتن قلم
•استفاده از ابزار ارگونومیک
•قرار داد صفحه کلید در شرایطی که مچ در حین کار در آرامش باشد
خطر در‌کمین مچ شماست/سندرم تونل مچ دست چیست؟
سندرم تونل کارپال (CTS) مچ دست یک اختلال مربوط به اعصاب است.
شاید
تا به حال اسم سندرم تونل کارپال را نشنیده باشید و فکر کنید یک بیماری
تخصصی و حتی عجیب و غریب و نادر است در حالی که این سندرم که خیلی‌ها آن را
با نام تنگی کانال مچ دست می‌شناسند، می‌تواند بیشتر افراد جامعه را مبتلا
کند از آدم‌های پشت میزنشسته گرفته تا ورزشکاران و خانم‌های خانه‌دار. در
واقع هر زمانی که دست فرد در طولانی‌مدت در حالتی غیراستاندارد قرار بگیرد
احتمال بروز سندرم تونل کارپال وجود دارد.
آیا می‌دانید بیشتر چه افرادی در معرض این بیماری هستند؟ روش‌های تشخیصی و درمانی چگونه است؟
سندرم تونل کارپال (CTS) یک اختلال مربوط به اعصاب است که بیشتر در
کارمندان و افرادی که برای ساعت‌های طولانی پشت میز می‌نشینند و با رایانه
کار می‌کنند دیده می‌شود. شاید جالب باشد بدانید احتمال بروز این بیماری
مرتبط با اعصاب که درد و بی‌حسی دست بویژه مچ دست را به همراه دارد، در
خانم‌ها سه برابر بیشتر از آقایان بروز می‌کند.
سندرم تونل
کارپال، معمولا یک بیماری مربوط به شغل است و بیشتر در افرادی دیده می‌شود
که مچ دستشان برای مدت طولانی در شرایط نامناسب و غیراستاندارد قرار دارد.
شاید این پرسش برایتان مطرح شود که چرا این سندرم «تونل کارپال» نامیده
می‌شود؟ تونل کارپال، کانالی در مچ است که عصب میانی در آن قرار دارد. این
عصب به انگشت شصت و قسمتی از کف دست، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمی از
انگشت سوم حس می‌دهد. وقتی مچ دست در حالت نامناسب قرار بگیرد، فضای کافی
برای عصب مدیان (عصب میانی) وجود ندارد و به این عصب فشار وارد می‌شود.
همچنین وقتی این تونل ملتهب شود یا آسیب ببیند، به عصب هم صدمه وارد خواهد
شد که بی‌حسی و ضعف و درد در انگشت‌ها را به دنبال دارد.
سندرم تونل کارپال، معمولا یک بیماری مربوط به شغل است.
چرا بعضی‌ها دچار سندرم کانال کارپال می‌شوند؟
عوامل وراثتی نقش مهمی در بروز سندرم کانال کارپال دارند یعنی اگر در
خانواده‌ای یک فرد مبتلا وجود داشته باشد این احتمال وجود دارد که افراد
دیگر هم در معرض ابتلا به آن قرار بگیرند. در این میان علاوه بر قرار گرفتن
دست در موقعیت نامناسب در طولانی‌مدت (مثلا در خیاط‌ها، خانم‌های خانه‌دار
میانسال، کاربران رایانه، نجاران، تایپیست‌ها و صفحه‌آراها، کارگران،
قصاب‌ها، مکانیک‌های خودرو، رانندگان ماشین‌های سنگین و…)، حرکات تکراری و
مداوم مچ دست مثلا انجام ورزش حرفه‌ای تنیس یا پینگ‌پنگ، آسیب‌دیدگی مچ
دست، وجود کیست یا تومور در داخل کانال، استرس کاری، استفاده مداوم از
ابزاری که باعث ارتعاش دست می‌شود، پرکاری غده هیپوفیز، کم‌کاری تیروئید،
روماتیسم‌های مفصلی، دیابت و… هم می‌توانند باعث بروز سندرم کانال کارپال
شوند.
حتی بارداری هم این بیماری را تشدید می‌کند چون با تغییرات
هورمونی در این دوره، فشار به کانال دست افزایش می‌یابد؛ هر چند پس از
زایمان بیماری خود به خود درمان خواهد شد.
علائم سندرم تونل کارپال
این بیماری در مراحل ابتدایی با بی‌حسی، سوزش و خارش دست به‌ویژه در شب‌ها
همراه است، احساس کاهش حس در مسیر انگشت شست و منتهی شدن به انگشت وسط و
حلقه وجود دارد و با پیشرفت بیماری عضلات کف دست نیز درگیر می‌شود. در عین
حال، معمولا بیمار با احساس درد در دست از خواب بیدار می‌شود و برای ساکت
شدن درد مجبور است دستش را به سرعت تکان دهد. حتی سندرم تا جایی پیشرفت
می‌کند که انجام یک کار ساده مثل برداشتن کتاب هم به سختی انجام می‌شود.
همچنین احساس درد و بی حسی در مراحل ابتدایی فقط در مچ و انگشتان احساس
می‌شود، اما به مرور زمان درد دست از مچ به قسمت‌های بالایی و شانه سرایت
خواهد کرد. با مشاهده علائم اولیه، بیمار باید به سرعت به پزشک مراجعه کند و
متخصص با انجام معاینات بالینی و در صورت نیاز گرفتن نوار عصب و عضله و در
برخی موارد به کمک ام.آر.آی، بیماری را تشخیص می‌دهد.
همه چیز درباره درمان‌های شایع سندرم تونل مچ
درد ناشی از سندرم تونل مچ دست معمولا در مراحل اولیه با رعایت اصول
استاندارد یعنی استراحت دادن به دست و کاهش حرکات مچ قابل کنترل است و در
مرحله بعدی به بیماران استفاده از مچ بند و آتل و مصرف مکمل‌های ویتامینی و
داروهای ضد درد و التهاب مثل آسپرین، ایبوپروفن و دیکلوفناک تجویز می‌شود.
اما در صورت پیشرفت بیماری فرد باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد تا فشار از
روی عصب برداشته شود و درد تسکین پیدا کند.
بهبود کامل چند ماه
طول می‌کشد و فرد نباید هرگز سراغ کارهایی برود که زمینه‌ساز بروز بیماری
بوده است. مثلا اگر شخصی تایپیست بوده است بعد از بهبود دیگر نمی‌تواند
شغلش را ادامه دهد چراکه احتمال عود مجدد زیاد است. در این میان انجام
فیزیوتراپی زیر نظر متخصص و نرمش‌های ویژه در تسکین دردها تا حدی موثرند.
فراموش نکنید بعضی از پزشکان برای درمان و کاهش درد به مچ دست بیماران
کورتون تزریق می‌کنند که البته این روش مورد تائید بیشتر جراحان نیست.
