خشکی گوش

90-7-4-دکتر علی فتاحی-متخصص گوش ،حلق بینی-خارش گوش

دکترعلی فتاحی – متخصص گوش و حلق و بینی
سوال – گوش طبیعی چه ترشحاتی دارد؟
پاسخ – خارش گوش می تواند علامت یک بیماری باشد . ما خارش گوش را صرفاً به
عنوان یک بیماری محسوب نمی کنیم . این علامتی است که از جانب بیمار مطرح
می شود و پزشک قابلیت اندازه گیری و سنجش آن را ندارد . وقتی بیماری با
علامت ترشح از گوش به پزشک مراجعه می کند ، پزشک با معاینه ی خود می تواند
متوجه شود که این ترشح طبیعی گوش است یا ترشح غیر طبیعی است . یا وقتی
بیماری از کاهش شنوایی شکایت دارد ما می توانیم میزان آن را با ابزاری که
داریم اندازه گیری کنیم . ولی خارش گوش چیزی است که از طرف بیماری مطرح می
شود و پزشک نمی تواند آن را اثبات کند که وجود دارد یا خیر . یا اینکه
اگر وجود دارد شدت آن چقدر است . هرچند با تشخیص برخی از بیماری ها در گوش
می توانیم به این نتیجه برسیم که بیمار باید خارش نیز داشته باشد . نکته ی
دیگر اینکه برخلاف علائم دیگری که بیمار به دلیل آنها به پزشک مراجعه می
کند علامت خوشایندی است . یعنی برطرف کردن و خاراندان آن قسمتی که دارای
خارش است برای بیمار خوشایند است . برعکس درد و وزوز گوش برای بیمار
ناراحتی ایجاد می کند . همین خوشایند بودن برطرف کردن خارش می تواند
معضلات ، ناراحتی ها و عفونت های بعدی را ایجاد کند . طبیعت گوش این است
که ضمن اینکه از خود در مقابل عفونت ها ، فشارهایی که به آن وارد می شود ،
تروماها و آب محافظت می کند ، از ساختمان های بعدی خود نیز محافظت می کند
. یعنی گوش خارجی و کانال گوش ضمن اینکه از خود محافظت می کند از پرده ی
گوش و گوش میانی نیز محافظت می کند. گوش میانی نیز از گوش داخلی محافظت می
کند . یعنی آناتومی گوش به صورت یک مجرای مستقیم نیست . بلکه دارای انحناء
است . این انحناء مانع از این می شود اصوات زیاد ، فشار ، جسم خارجی و آب
به راحتی وارد گوش شود . حتی در قسمت میانی دارای برامدگی است که مانع از
ورود اجسام خارجی به قست های داخلی تر گوش می شود . یکی از چیزهایی که در
گوش وجود دارد ترشح ماده ای است در گوش در اصطلاح به آن جرم و یا چربی
گوش گفته می شود . این ماده در قسمت خارجی مجرای گوش ساخته می شود . در
واقع غدد عرقی که در بدن ما وجود دارد در گوش خارجی تغییر شکل پیدا کرده و
ترشح آنها به این صورت بیرون آمده است . این ماده بسیار برای گوش مفید
است . این ماده بخاطر خاصیت چرب کنندگی که دارد پوست جدار گوش را چرب می
کند . و مانع از نفوذ آب به داخل پوست گوش شده و به این شکل از عفونت گوش
جلوگیری می کند . دوم اینکه خاصیت اسیدی دارد و اسید در مقابل بسیاری از
میکروب ها و قارچ ها از گوش محافظت کرده و مانع از این می شود که گوش دچار
عفونت شود . یعنی میکروب ها نمی توانند در این محیط به خوبی رشد کنند .
ضمناً این خاصیت چرب کنندگی مانع از این می شود که اگر جسم خارجی مانند
حشره وارد گوش شود بتواند به راحتی در گوش نفوذ کند . پس وجود این ماده در
گوش یک چیز طبیعی است که توسط خود گوش ساخته می شود . بسیاری از بیمارانی
که مراجعه می کنند فکر می کنند که این ترشحات یک نوع آلودگی است و از
محیط خارج که آلوده بوده وارد گوش آنها شده است. درصورتی که اینگونه نیست .
کمبود این ماده برای گوش مضر است و ایجاد یک سری عوارض می کند. زیادی آن
نیز در گوش ایجاد علائم و عوارض می کند .
سوال
– من چند ماهی است که دچار خارش گوش شده ام . به طوری که گوش های من
عفونت شدیدی کرده است . بیرون از گوش و در اطراف آن زخم های کوچک عفونی
ایجاد شده و خارش هم دارد . شنوایی من خیلی ضعیف شده است . چون در روستا
هستم، به دلیل عدم توانایی مالی دسترسی به پزشک متخصص نداشته ام . در ضمن
در شهر خود به متخصص مراجعه کردم و داروهایی به من داده است که تأثیری
نداشته است . لطفاً من را راهنمایی کنید.
پاسخ – خارش گوش
عوامل متعددی دارد که یکی از علل آن آلرژی است . یعنی التهاب های پوستی که
به دلیل واکنش به یک سری مواد خارجی ایجاد می شود . درماتیت های تماسی می
تواند به دنبال استفاده از شامپوو صابون بوجود بیاید . حتی به دنبال شنا
کردن می تواند ایجاد شود . حتی ممکن است در پی استفاده از سمعک ممکن است
که برای فرد ایجاد آلرژی بکند . یا گوشی هایی که داخل گوش گذاشته می شود
تا مانع از ورود آب به گوش شود می تواند برای گوش ایجاد حساسیت کند .
اسپری و رنگی به مو زده می شود ، لاکی که به ناخن زده می شود و یا قطره ای
که داخل گوش به دستور پزشک ریخته می شود می تواند ایجاد درماتیت کند . و
به دنبال آن خارش ایجاد شده و تاول هایی در گوش ایجاد شود . پس این فرد
دچار یک درماتیت به یک ماده و یا داروی خاص است که باید مشخص شود به چه
چیزی حساسیت دارد . منتها وقتی که ما گوش را با خاراندن تحریک و دستکاری
کنیم ، زمینه را برای ایجاد عفونت های بعدی ایجاد می کند . یعنی یکی از
عوامل ایجاد کننده ی عفونت در مجرای گوش خارجی دستکاری و خاراندن گوش است .
خارش گوش باعث از بین بردن پوست کانال گوش و نفوذ میکروب هایی که معمولاً
به طور طبیعی در پوست کانال گوش وجود دارند شده و ایجاد عفونت می کند .
این سوال کننده باید از داروهای ضد آلرژی و ضد درماتیت استفاده کنند . از
نفوذ مواد خارجی مانند آب به داخل گوش جلوگیری کنند . و اگر گوش ایشان
دچار عفونت شده باشد درمان خاص عفونت را نیاز دارد .
سوال – فرد با چه علامت مشخصه ای برای خارش گوش باید به پزشک متخصص مراجعه کند ؟
پاسخ – خارش گوش می تواند تنها علامت بیماری گوش بوده و یا همراه با سایر
علائم باشد . خارش گوش اگر به تنهایی وجود داشته باشد می تواند ناشی از یک
مسئله ی ساده مانند آلرژی باشد . در جامعه ی فعلی ما یکی از عوامل ایجاد
خارش گوش اضطراب و استرس است . شاید باور این مسئله برای خیلی از بیماران
مشکل باشد . بنابراین بعضی از مسائل خیلی ساده تا مسائل مهمی مانند عفونت
ها و قارچ ها می تواند ایجاد خارش کند . تشخیص عامل ایجاد خارش با معاینه
است . بنابراین فردی که دچار خارش گوش است ضرورت دارد که حداقل برای اولین
مرتبه به پزشک مراجعه کند . و برحسب علتی که عامل ایجاد خارش است درمان
خاص خود را بگیرد . و مراجعات بعدی با تجویز پزشک اولیه است که ضرورت
داشته باشد یا خیر .
سوال – حدود دو سال است که حلق و بینی و گوش من
هم زمان با هم خارش دارد . با ته زبان خود حلق خود را می خارانم . اما این
مشکل را در تمام فصول دارم .
پاسخ – این فرد به احتمال خیلی زیاد
دچار آلرژی هستند . به عفونت های آلرژیک بینی و سینوس مبتلا هستند . آلرژی
بینی و سینوس یک واکنش غیر طبیعی به یک ماده ی خارجی است . معمولاً این
ماده استنشاقی است و از راه هوا وارد مخاط بینی و سینوس شده و ایجاد واکنش
می کند . با علائمی مانند گرفتگی بینی و افزایش ترشح از آن همراه است .
معمولاً این ترشحات آبکی و بی رنگ است . حتی می تواند این ترشحات متمایل به
رنگ زرد یا سبز باشد . یعنی ترشحات زرد یا سبز همیشه مبنی بر عفونت نیست .
یک سینوزیت آلرژیک نیز می تواند ایجاد ترشحات رنگی بکند . بیمار مبتلا به
عطسه های مکرر شده و به دنبال آن ترشحات پشت حلق پیدا می کند . در پی آن
نیز ممکن است دچار سرفه های مزمن و تحریکی شود . برای برطرف کردن آلرژی ما
باید علت بیماری را پیدا کنیم . وگرنه داروها هیچکدام نمی توانند آلرژی
را برطرف کنند. داروها معمولاً علائم آلرژی را برطرف می کنند . یعنی
داروها مانع از ورود ماده ی حساسیت زا به بدن می شوند . بنابراین تا زمانی
که مصرف می کنیم برای ما مفید بوده و علائم را کاهش می دهند . وقتی که
دارو قطع شود دوباره ماده وارد بدن شده و علائم شروع می شود . بنابراین با
مشاوره با پزشک متخصص گوش و حلق و بینی و یا متخصصین آلرژی باید ماده ی
حساسیت زا را شناخت . این ماده معمولا ً ناشی از عطر گل و گیاه و موادی
است که در هوا پخش می شود . در ده درصد از موارد می تواند ناشی از مواد
خوراکی باشد . در برخی از موارد با افزایش سن ممکن است که واکنش فرد به
این مواد کم شده و یا قطع شود . این در مواردی است که آلرژی در سنین پایین
شروع شود . آلرژی هرچقدر در سنین کودکی شروع شود ممکن است که با افزایش
سن از بین برود . و برعکس الرژی هایی که در سنین بالا شروع می شوند ممکن
است که تا پایان عمر با فرد همراه باشند .
سوال – براثر چه علل و عواملی گوش خارجی دچار خارش می شود؟
پاسخ – عوامل متعددی می توانند باعث ایجاد خارش شوند ، که یکی از آنها
عفونت گوش خارجی است . که ما تقریباً فصل آن را پشت سر گذاشته ایم . عفونت
و التهاب گوش خارجی که ما اصطلاحاً به آن گوش شناگر می گوییم شیوع آن
چهار در هزار است . هشتاد درصد در فصل تابستان و در نواحی گرم و مرطوب
دیده می شود . اولین عاملی که باعث ایجاد التهاب گوش خارجی می شود آب است .
رفت و آمد زیاد آب در داخل گوش می تواند پارگی های کوچکی در پوست کانال
گوش ایجاد کند . و زمینه را برای ایجاد عفونت مستعد کند . دوم اینکه
مقاومت پوست کانال را در مقابل عفونت کم می کند . سوم اینکه آب باعث خارج
شدن مواد مترشحه از گوش شده وزمینه را برای ایجاد عفونت مستعد می کند .
دومین عامل مساعد کننده برای عفونت گوش ، سرومن یا ترشح زیاد است . وقتی
که ترشح بیش از حد در گوش جمع شود باعث جذب آب می شود . و مانع از خروج آب
از گوش شده ، در نتیجه زمینه را برای عفونت مستعد می کند . پس هم ترشح کم
و هم ترشح زیاد زمینه را برای ایجاد عفونت گوش خارجی مستعد می کند . گاهی
گوش برخی از افراد به طور طبیعی و مادر زادی، کانال تنگی دارد . در نتیجه
مانع از خروج ترشح از گوش می شود . این کانال تنگ باعث می شود که آبی که
وارد گوش شده نتواند از آن خارج شود. این تنگی کانال می تواند به صورت
مادرزادی و یا اکتسابی بوجود بیاید . یعنی اگر فرد دچار تومورهای خوش خیمی
در گوش شده باشد زمینه را برای ایجاد عفونت گوش خارجی مستعد می کند . اگر
به هر علتی گوش فرد خارش داشته باشد و با ابزارهای مختلفی این خارش را
برطرف کند ، می تواند باعث عفونت گوش شود . گوش ما نیاز به تهویه داشته و
نیاز دارد که هوا وارد گوش ما بشود . اگر به طور طولانی و مزمن گوش ما
بسته باشد و از سمعک به طور طولانی مدت استفاده کنیم ممکن است زمینه را
برای ایجاد عفونت مستعد کند . همینطور یک سری بیماری های سیستمیک که در
بدن وجود داشته باشد . مریض هایی که دچار دیابت بوده و بیماری قند دارند ،
افرادی که دچار نقص ایمنی هستند و یا دچار کم خونی هستند نیز بیشتر از
افراد معمولی دچار عفونت گوش خارجی می شوند . باید توجه کنیم که در ابتدای
عفونت گوش خارجی است که ما دچار خارش گوش می شویم . علامت مهم عفونت گوش
خارجی ، خارش نیست. بلکه درد ، کاهش شنوایی و ترشح از گوش خارجی است .
برای درمان ،باید فاکتورهایی را که باعث ایجاد عفونت شده اند حذف کنیم .
در ضمن برای درمان نیاز به آنتی بیوتیک ، مسکن و همینطور به تمیز کردن
موضعی است .
سوال – گوش داخلی من خیلی درد دارد به طوری که به غدد
لنفاوی من می زند . غده ی لنفاوی سمت چپ من که درد می کند بزرگتر از سمت
راست است . گوش خارجی من مشکلی ندارد.
پاسخ – معمولاً بیماری های گوش
داخلی همراه با درد نیست . شاید منظور ایشان بیماری گوش میانی باشد .نکته ی
بعدی اینکه معمولاً عفونت های گوش دردهای مزمن ایجاد نمی کند . یعنی اگر
یک نفر یک درد مزمن در ناحیه ی گوش یا سر و گردن خود دارد، اغلب نشان از
یک عفونت در گوش میانی ندارد . این عفونت ها همراه با دردهای حاد خود را
نشان می دهند و بعد از یک تا دوهفته با درمان های دارویی برطرف می شوند .
معمولاً عفونت های مزمن گوش میانی ایجاد درد نمی کند . بخاطر همین هم است
که اغلب بیمار دیر به پزشک مراجعه می کند . اگر فردی که دارای عفونت گوش
میانی است با درد به پزشک مراجعه کند متأسفانه دچار عوارض شده است . این
مسئله دیگر با درمان دارویی برطرف نشده و نیاز به اقدامات جراحی دارد .
اما باید به این نکته توجه کرد که پنجاه درصد از علت گوش دردها در خود گوش
نیست . یعنی علت درد در جای دیگری است اما در گوش حس می شود . بنابراین
بیماری که با گوش درد به پزشک مراجعه می کند در پنجاه درصد از موارد علت
درد در خود گوش است و در پنجاه درصد بقیه ممکن است که علت در سینوس ها ،
در بینی ، در دندان ها و در مفاصل فکی و گیجگاهی و یا آرتوروز گردن باشد .
به این خاطر که تمام اعضاء موجود در سر و گردن ما اعصاب مشترکی دارند می
توانند درد خود را به گوش منتشر کنند . بنابراین ایشان نیاز به معاینه
کامل دارد . اما اگر دارای درد مزمن هستند مطمئن باشند که علت درد در گوش
نیست .
سوال – چند سالی است که دچار خارش شدید
گوش شده ام . که با چوب کبریت گوش خود را خارش می دهم . بعد از آن یک ترشح
به رنگ آب از گوش من خارج می شود . علت چیست؟
پاسخ- ایشان به
احتمال زیاد دچار درماتیت آلرژیک و یا درماتیت تماسی هستند . کلاً نباید
گوش را خاراند . چون باعث پاره شدن پوست کانال گوش می شود . وارد کردن
اجسام خارجی در گوش ، حتی گوش پاک کن باعث می شود که ترشح گوش از آن تخلیه
شود . خارج کردن ترشح زمینه را برای ایجاد عفونت فراهم می کند . ضمن
اینکه ترشح در یک سوم خارجی مجرای گوش ساخته می شود . ما وقتی که از گوش
پاک کن و یا اجسام خارجی استفاده می کنیم ، این ترشح را به سمت داخل فشار
می دهیم . ضمن اینکه ممکن است به پرده ی گوش آسیب وارد کرده و باعث پارگی
پرده ی گوش شود . در صورتی که ترشح وارد مجرای داخلی تر گوش شود دیگر به
صورت خودبخود خارج نمی شود . در نتیجه نیاز به اقدام پزشک دارد که آن را
از گوش خارج کرده و تخلیه کند . بنابراین لازم است ایشان داروهای ضد
آلرژیک دریافت کنند.
سوال – من از بچگی گوش درد
داشته ام اما به آن اهمیتی نداده بودند . الان که جوان شده ام خیلی من را
آزار می دهد. حتی برای درمان تهران هم آمده ام . تمام متخصصین به من گفته
اند که بصورت مادر زادی گوش من ترشح ندارد. الان گوش من خارش های زیادی
دارد . در ضمن سردردهای شدیدی هم دارم به طوری که در بیمارستان بستری می
شوم .همه ی داروها را استفاده کرده ام اما خوب نمی شود . علت چیست ؟
پاسخ – ترشح یا سرومن گوش در برخی از موارد بیش از حد ساخته می شود . که
می توان آن را درمان کرد . درمان نیز به این صورت است که باید توسط پزشک
از گوش خارج شود . اما در برخی از مواقع ما با کاهش ساختن ترشح در گوش
مواجه هستیم . یعنی به طور مادرزادی ساختمان گوش به گونه ای است که ترشح
به حدکافی ساخته نمی شود . این افراد معمولاً گوش های خشکی دارند و دچار
خارش گوش می شوند . درمان این افراد بسیار مشکل است . خارش های ممتد ایجاد
عفونت های مکرر در گوش می کند . ایشان باید از محلول ها وقطره های چرب
کننده ی گوش استفاده کنند البته با تجویز پزشک . شاید ما این باور را داشته
باشیم که گوش محیطی است که انتهای آن بسته است . و استفاده از قطره ی گوش
نیز زیاد مضر نیست . بنابراین گاهی برخی از مریض ها به دلیل خارش و یا
مشکل دیگری در گوش به طور خودسرانه از قطره استفاده می کنند . برخی از
قطره های گوش برای گوش داخلی حالت سمی دارند . این قطره ها می تواند منجر
به کاهش شنوایی دائمی شوند . اگر پرده ی گوش بیماری پاره باشد، که آن را
هم فقط یک متخصص با معاینه می تواند تشخیص دهد و از این قطره هایی که برای
گوش داخلی سمی هستند استفاده کند . ورود این قطره به گوش داخلی باعث آسیب
های غیر قابل بازگشت می شود . یعنی آسیب هایی که نه با دارو و نه با
جراحی نمی توان آن را برطرف کرد . بنابراین نباید خوددرمانی کرد .
سوال – آیا افسردگی باعث خارش گوش می شود ؟
پاسخ – یکی از بیماری هایی که باعث خارش گوش می شود اضطراب و استرس است .
متأسفانه در معاینه ی بالینی این بیماران توسط متخصص گوش و حلق و بینی هیچ
عاملی برای خارش گوش مشخص نمی شود . بنابراین با سوال و جوابی که از این
بیماران می کنیم پی می بریم که این افراد دچار اضطراب و استرس هستند . با
درمان های موضعی این خارش ها قابل اصلاح نیستند . تا زمانی که عامل بیماری
که همان زمینه ی افسردگی است بر طرف نشود خارش گوش اصلاح نمی شود .
بنابراین در مورد این افراد نباید انتظارداشت که با قطره های ضد خارش
بتوان مشکل را برطرف کرد .
سوال – من بیست و
پنج سال سن دارم و از مدتی پیش خارش گوش پیدا کرده ام . به طوری که آنقدر
گوش خود را خاراندم که احساس می کنم داخل گوش من خشک شده است . در ضمن فکر
می کنم که بر روی شنوایی من تأثیر گذاشته است . آنقدر گوش خود را می
خارانم که خون می آید . برای خارش چکار باید بکنم ؟ به پزشک مراجعه کرده و
قطره داده است اما باز هم خارش دارد .
پاسخ – همانطور که
گفتیم نباید گوش را خاراند چون باعث ایجاد عفونت و مسائل بعدی می کند .
اولین راه این است که در مقابل خارش مقاومت کنیم . چون هر چقدر گوش را
بیشتر خارش دهیم ، نیاز به خارش بیشتر می شود . اینکه بر روی گوش پاک کن
خون مشخص شده به این معنی است که به حدی گوش خود را خارانده اند که پارگی
پوست کانال ایجاد شده است . این خون ریزی بسیار دردناک بوده و می تواند
زمینه را برای عفونت فراهم کند . عامل ایجاد خارش را باید برطرف کرد .
برطرف کردن عامل خارش با شرح حالی که از بیمار گرفته می شود امکان پذیر
است. بیماری که متوجه می شود با اضطراب و استرس گوش او خارش می کند ، پس
این خارش ناشی از مسائل روحی و روانی است . اگر در گوش قارچ وجود داشته
باشد فقط پزشک با معاینه می تواند آن را تشخیص دهد . برای درمان خارش گوش
بر حسب علتی که دارد ما از داروهای متضادی استفاده می کنیم . داروهایی که
ما در درماتیت و آلرژی از آنها استفاده می کنیم ، اگر بیماری که دچار قارچ
گوش است استفاده کنیم. ضمن اینکه مفید نخواهد بود بیماری را بدتر هم می
کند . یعنی زمینه را برای رشد بیشتر قارچ فراهم می کند . درست است که در
برخی از موارد درمان های مشترکی دارد. اینکه گوش را نخارانیم . آب وارد
گوش نشود . وجود محیط گرم و مرطوب برای گوش خوب نیست . تمام اینها در
بیماری هایی که دچار خارش گوش می کنند مشترک هستند . اما برخی از داروها
متضاد هستند . بنابراین تشخیص نهایی خارش گوش با یک معاینه ی دقیق توسط
متخصص انجام می گیرد .
سوال – چطور باید بچه ها را استحمام کرد که آب داخل گوش آنها نرود ؟
پاسخ – در مورد برخی از بیماران دیده شده که هنگام حمام دوش را وارد کانال
گوش می کنند . غیر از لاله ی گوش که ما آن را شستشو می دهیم . داخل کانال
گوش هیچ نیازی به شستشو ندارد . پوست گوش ما باید چرب باشد . نباید این
چربی را از گوش خود حذف کنیم . در طرف دیگر بیمارانی دیده می شوند که
هنگام استحمام از گوشی استفاده می کنند . اگر گوشی نرمال بوده و ترشح آن
نه بیش از حدو نه کمتر از حد باشد ، آبی که وارد گوش می شود به راحتی از
گوش خارج شده و حتی هیچ نیازی به خشک کردن هم وجود ندارد . مگر اینکه پزشک
توصیه به خشک کردن گوش کرده باشد .
سوال – من
سی و پنج سال سن دارم و پرده ی هر دو گوش من پاره شده است . گاهی عفونت و
خارش دارد. یک دکتر به من گفت که باید عمل کنم اما دکتر دیگری گفت که عمل
روی شنوایی تأثیر ندارد و باید از سمعک استفاده کنم .
پاسخ –
ایشان دچار عفونت مزمن گوش میانی است عفونت های مزمن گوش میانی به چهارتیپ
تقسیم بندی می شود . ایشان در تیپ یک و یا حداکثر در تیپ دو هستند .
بیمارانی که تیپ یک یا دو هستند بهتر است عمل جراحی انجام دهند . این
جراحی به دو جهت انجام می گیرد: یکی اینکه پرده ی گوش ترمیم شود تا از
عفونت های مکرر گوش جلوگیری شود . این کار با عمل جراحی حدود نود درصد
موفقیت آمیز خواهد بود . دومین هدف از عمل جراحی اصلاح شنوایی گوش است .
اینکه با این کار شنوایی ایشان بهتر شده و یا بدتر می شود بستگی دارد به
نوع کاهش شنوایی که الان دارند. برخی از انواع آن با ترمیم پرده ی گوش
قابل اصلاح است . برخی دیگر نیاز به عمل مجدد در شش ماه تا یک سال بعد دارد
. ولی اگر کاهش شنوایی ایشان از نوع حسی عصبی باشد ، با عمل جراحی بر روی
گوش میانی اصلاح نخواهد شد .
سوال – چه مشاغلی حساس بوده و فرد را مستعد عفونت گوش می کند ؟
پاسخ – افرادی که محیط های گرم و مرطوب کار می کنند مستعد ابتلا به عفونت
گوش هستند . مانند افرادی که کار آنها نجات غریق بوده و در سالن های
سرپوشیده ی استخرها کار می کنند . معمولاً افرادی که کارخانجات صنعتی کار
می کنند کمتر دچار آلودگی در گوش میانی و داخلی می شوند . مگر اینکه
ترومای صوتی داشته باشیم . یعنی شدت صوت بیش از هشتاد تا نود دسی بل باشد .
این مسئله می تواند در شنوایی و گوش داخلی اثر داشته باشد.
افرادی
که به حج می روند در شهر مدینه که مرطوب است اگر دارای ترشح گوش باشند ،
ممکن است این ترشح آب جذب کرده و باعث کاهش شنوایی شود . ده درصد از افراد
دارای ترشح بیش از حد در گوش خود هستند . در خصوص افراد مسن این آمار به
شصت درصد می رسد . بهتر است این افراد قبل از رفتن به حج یک معاینه ی گوش
انجام دهند . که اگر دچار مشکل هستند برطرف شود تا در آن کشور دچار مشکل
نشوند .

---

خارش آزاردهنده در گوش

گوشتان
بشدت می‌خارد و از آنجا که دسترسی به مجرای داخلی گوش بسادگی ممکن نیست،
دلتان می‌خواهد گوش پاک‌کنی را داخل مجرای گوشتان کنید و با چرخاندن مکرر
آن، از شر خارش آن راحت شوید. ولی پیش از آن‌که دست به چنین اقدامی بزنید
توجه داشته باشید خارش گوش تحت تاثیر چنین مداخلات و مراقبت‌های نادرستی
ایجاد و تشدید می‌شود.

البته
ناگفته نماند برخی بیماری‌ها نیز ممکن است با عوارضی چون خارش گوش همراه
باشد که تشخیص درست آنها به درمان موثر این عارضه آزاردهنده کمک می‌کند.

دکتر مهدی خواجوی، متخصص گوش و حلق و بینی بااشاره به عوامل موثر در
بروز خارش گوش می‌گوید: حساسیت‌های پوستی گوش خارجی و مخاط بینی و گلو،
بیماری‌های مختلف پوستی مثل اگزما، پسوریازیس، عفونت‌های میکروبی و قارچی،
تماس با مواد محرک و شیمیایی، تومور‌های گوش، ورود جسم خارجی به گوش، خشکی
پوست، تغییر مقدار و نوع واکس گوش، شوره سر و گوش، خشکی هوا، آلرژی بینی و
سرماخوردگی، سینوزیت و نیز عوامل عصبی و روحی به بروز خارش در گوش منجر
می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید
بهشتی در گفت‌و‌گو با جام‌جم تاکید می‌کند: با افزایش سن به علت تغییرات
پوستی و خشک‌تر شدن پوست و افزایش بیماری‌های مرتبط با آن، خارش گوش بیشتر
می‌شود. در خانم‌ها نیز این عارضه با تغییرات هورمونی و حساس‌تر بودن از
نظر روحی بیشتر دیده می‌شود. در کودکان نیز معمولا آلرژی‌های پوستی تنفسی،
عفونت‌ها و ورود جسم خارجی عامل خارش است.

مجرای گوش خارجی کانالی به طول سه سانتی‌متر و
با قطر حدود هشت تا 9 میلی‌متر با کمی خمیدگی است. این مجرا به طور طبیعی
با ماده‌ای چرب به‌نام جرم یا واکس ترشح شده از طریق مجرای گوش پوشانده شده
است که بتدریج با حرکت فک هنگام جویدن و تکلم خارج می‌شود. نکته مهم
اینجاست که وجود جرم به میزان معمول در گوش طبیعی و برای سلامت لازم است؛
چراکه مانع رشد قارچ و باکتری و ورود اجرام خارجی به گوش شده و نیز از
رسیدن رطوبت هنگام استحمام و شنا به پوست مجرا جلوگیری می‌کند. به همین
دلیل متخصصان گوش و حلق و بینی همیشه بر پرهیز از خشک کردن و پاک کردن گوش
تاکید می‌کنند. درواقع، خارش گوش نیز بر اثر خشک بودن و تحریک پوست مجرای
خارجی گوش از سوی خود فرد ایجاد می‌شود.

با خارش گوش چه کنیم؟

به گفته دکتر خواجوی، تشخیص دقیق علت خارش
گوش با معاینه از سوی پزشک مشخص می‌شود، ولی در صورتی که خارش همراه
کم‌شنوایی‌، درد، پری گوش و ترشح باشد احتمال ابتلا به دیگر بیماری‌های گوش
میانی و خارجی نیز مطرح می‌شود.

رئیس انجمن جراحان گوش و گلو و سر و گردن
ایران می‌افزاید: رعایت نکردن بهداشت فردی و پوست ممکن است سبب خارش شود،
اما توجه داشته باشید گوش، توانایی تمیز کردن خود را دارد و نیازی به تمیز
کردن نیست. بر این اساس، هیچ وسیله‌ای را نباید برای خاراندن وارد گوش کرد.
فقط در صورتی که خارش گوش همراه با کم‌شنوایی، سنگینی، ترشح یا خونریزی از
گوش باشد حتما نیاز به معاینه تخصصی دارد. به بیان دیگر، وقتی درد در گوش
احساس شود، خارش آن بیش از یک هفته ادامه پیدا کند، همراه با ترشح چرکی
بدبو از گوش باشد یا ناحیه دور گوش قرمز شده باشد، باید به متخصص مراجعه
کرد.

پیشگیری از خارش گوش

پیشگیری از بروز خارش گوش با رعایت بهداشت
فردی، خشک نگهداشتن گوش پس از استحمام، خودداری از تماس گوش با مواد
شیمیایی و محرک بخصوص مواد آرایشی و از همه مهم‌تر دستکاری نکردن گوش و
استفاده نکردن از گوش پاک‌کن ممکن است.

دکتر خواجوی با بیان این مطلب می‌گوید:
دستکاری گوش منجر به آن می‌شود که بتدریج پوست کانال گوش، نازک شده و
ترشحات طبیعی چرب و نرم‌کننده مجرای گوش کاهش یابد و خارش آن افزایش پیدا
کند و در نتیجه عفونت‌های مختلف به آن افزوده شود.

این متخصص گوش و حلق و بینی تاکید می‌کند: دستکاری گوش باعث تشدید خارش
گوش می‌شود. پس باید از خاراندن گوش به کمک هر وسیله خارجی پرهیز کرد. در
واقع، عامل خارش گوش فقط باید با انجام معاینه از سوی متخصص گوش و حلق و
بینی مشخص شده و راه درمانی مناسب برای رفع آن تجویز ‌شود.

---