منتخب سخنان امام علی علیه السلام
روش زندگي با مردم : با مردم آنگونه معاشرت كنيد، كه اگر مرديد بر شما اشك ريزند، و اگر زنده مانديد، با اشتياق سوي شما آيند. (حكمت 10)
روش برخورد با دشمن: اگر بر دشمنت دست يافتي، بخشيدن او را شكرانة پيروزي قرار ده. (حكمت 11)
آيين دوست يابي : ناتوان ترين مردم كسي است كه در دوست يابي ناتوان است، و از او ناتوان تر آن كه دوستان خود را از دست بدهد. (حكمت 12)
روش استفادة از نعمت ها :چون نشانه هاي نعمت پروردگار آشكار شد، با ناسپاسي نعمت ها را از خود دور نسازيد. (حكمت 13)
روش ياري كردن مردم :از كفارة گناهان بزرگ، به فرياد مردم رسيدن، و آرام كردن مصيبت ديدگان است.(حكمت 24)
ترس از خدا در فزوني نعمت ها : اي فرزند آدم ! زماني كه خدا را مي بيني كه انواع نعمت ها را به تو مي رساند تو در حالي كه معصيت كاري، بترس.(حكمت 25)
اعتدال در بخشش و حسابرسي : بخشنده باش اما زياده روي نكن، در زندگي حسابگر باش اما سخت گير مباش. (حكمت 33)
ضرورت ترك آداب جاهلي : (در
سر راه صفين دهقانان شهر انبار تا امام را ديدند پياده شده، و پيشاپيش آن
حضرت مي دويدند. فرمود: چرا چنين مي كنيد؟ گفتند: عادتي است كه پادشاهان
خود را احترام مي كرديم، فرمود: )به خدا سوگند ! كه اميران شما از اين كار
سودي نبردند، و شما در دنيا با آن خود را به زحمت مي افكنيد و در آخرت دچار
رنج و زحمت مي گرديد، و چه زيانبار است رنجي كه عذاب در پي آن باشد، و چه
سودمند است آسايشي كه با آن، امان از آتش جهنم باشد.(حكمت 37)
ارزش ها و آداب معاشرت با مردم : به فرزندش امام
حسن فرمود: پسرم ! چهار چيز از من ياد گير (در خوبي ها)، و چهار چيز به
خاطر بسپار (هشدارها)، كه تا به آنها عمل مي كني زيان نبيني:
الف- خوبي ها
1-
همانا ارزشمند ترين بي نيازي عقل است، 2- و بزرگ ترين فقر بي خردي است، 3-
و ترسناك ترين تنهايي خود پسندي است، 4- و گرامي ترين ارزش خانوادگي،
اخلاق نيكوست.
ب- هشدارها
1- پسرم ! از دوستي با احمق بپرهيز، چرا كه مي خواهد به تو نفعي رساند اما دچار زيانت مي كند.
2- از دوستي با بخيل بپرهيز، زيرا آنچه را كه سخت به آن نياز داري از تو دريغ مي دارد.
3- و از دوستي با بدكار بپرهيز، كه با اندك بهايي تو را مي فروشد.
4- و از دوستي با دروغگو بپرهيز، كه او به سراب ماند، دور را به تو نزديك، و نزديك را دور مي نماياند.(حكمت 38)
جايگاه واجبات و مستحبات : عمل مستحب انسان را به خدا نزديك نمي گرداند اگر به واجب زيان رساند.(حكمت 39)
احادیثی در ارتباط با عبادت
احادیثی در ارتباط با عبادت
حدیث (1) پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله :
النَّظَرُ في ثَلاثَةِ أشياءٍ عِبادَةٌ النَّظَرُ فِي وَجهِ الوالِدَينِ و فِي المُصحَفِ و فِي البَحرِ
نگاه كردن به سه چيز عبادت است: به صورت پدر و مادر، به قرآن و به دريا.
صحیفه امام رضا ص 90 ، ح 19 – بحارالانوار(ط-بیروت) ج 10 ، ص 368 ، ح 10
حدیث (2) قال الله تعالی:
يا
أَحمَدُ إِنَّ العِبادَةَ عَشَرَةُ أَجزاءَ: تِسعَةٌ مِنها طَلَبُ
الحَلالِ فَإِذا طَيَّبتَ مَطعَمَكَ وَمَشرَبَكَ فَأَنتَ فى حِفظى وَ
كَنَفى؛
در حديث قدسى آمده است كه خداوند مى فرمايد:
اى احمد همانا عبادت ده جزء است كه نه جزء آن طلب روزى حلال است، پس چون
خوراكى و نوشيدنى خود را پاك كردى در پناه و حمايت من هستى.
وافی ج 26 ، ص 147 – بحار الانوار(ط-بیروت) ج 74 ، ص 27
حدیث (3) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
مَن أَعرَضَ عَن مُحَرَّمٍ أَبدَلَهُ اللّهُ بِهِ عِبادَةً تَسُرُّهُ؛
هر كس از حرام دورى كند، خداوند به جاى آن عبادتى كه او را شاد كند نصيبش مىگرداند.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 74 ، ص 121، ح 20
حدیث (4) حضرت زهرا سلام الله علیها:
من اصعد الی الله خالص عبادته اهبط الله عز و جل الیه افضل مصلحته؛
کسی که عبادت های خالصانه خود را به سوی خدا فرستد، پروردگار بزرگ برترین مصلحت را به سویش فرو خواهد فرستاد.
عده الداعی ص 233
حدیث (5) امام صادق عليه السلام :
لَوْ
كَانَ عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى عِبَادَةٌ تَعَبَّدَ بِهَا عِبَادُهُ
الْمُخْلَصُونَ أَفْضَلَ مِنَ الشُّكْرِ عَلَى كُلٍّ لَأَطْلَقَ لَفْظَةً
فِيهِمْ مِنْ جَمِيعِ الْخَلْقِ بِهَا فَلَمَّا لَمْ يَكُنْ أَفْضَلُ
مِنْهَا خَصَّهَا مِنْ بَيْنِ الْعِبَادَاتِ وَ خَصَّ أَرْبَابَهَا
فَقَالَ *وَ قَلِيلٌ مِنْ عِبادِيَ الشَّكُور*
اگر نزد
خداوند عبادتى بهتر از شكرگزارى در همه حال بود كه بندگان مخلصش با آن
عبادتش كنند ، هر آينه آن كلمه را درباره همه خلقش به كار مىبرد ، اما چون
عبادتى بهتر از آن نبود از ميان عبادات آن را خاص قرار داد و صاحبان آن را
ويژه گردانيد و فرمود : «واندكى از بندگان من سپاسگزارند» .
مصباح الشریعه ص 24 {شبیه این حدیث در تفسیر نور الثقلین ج 4 ، ص 324 ، ح 33 }
حدیث (6) امام حسن عسکری علیه السلام:
لَیسَتِ العِبادَةُ کَثرَةَ الصیّامِ وَ الصَّلوةِ وَ انَّما العِبادَةُ کَثرَةُ التَّفَکُّر فی أمر اللهِ؛
عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت) عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است.
تحف العقول ص 488 و ص 442
حدیث (7) امام حسن عسکری علیه السلام:
اِنَّ الوُصُولَ اِلی اللهِ عَزّوجلَّ سَفَرٌ لا یُدرَکُ اِلّا بِامتِطاءِ اللَّیلِ؛
وصول به خداوند عزوجل سفری است که جز با عبادت در شب حاصل نگردد.
بحارالانوار(ط-بیروت) ج 75 ، ص 380
حدیث (8) امام موسی کاظم علیه السلام:
أفضَلُ العِبادَةِ بَعدِ المَعرِفَةِ إِنتِظارُ الفَرَجِ؛
بهترین عبادت بعد از شناختن خداوند، انتظار فرج و گشایش است.
تحف العقول ص 403 – بحارالانوار(ط-بیروت) ج 75 ، ص 326 ، ح 4
حدیث (9) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلعِبادَهُ سَبعونَ جُزء، اَفضَلُها جُزءً طَلَبُ الحَلالِ؛
عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است.
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج 13 ، ص 12 ، ح 14585
حدیث (10) امام محمد باقر علیه السلام:
اَفضَلُ العِبادَةِ عِفَّةُ البَطنِ وَ الفَرجِ؛
بالاترین عبادت، عفت شکم و شهوت است.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 79 ، ح 2 – تصنیفغررالحکم و دررالکلم ص 199 ، ح 3946 – تحف العقول ص 296
حدیث (11) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
إِنَّ
المُؤمِنَ هِمَّتُهُ فِي الصَّلاةِ و َالصِّيامِ وَ العِبادَةِ و
َالمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِي الطَّعامِ وَ الشَّرابِ كَالبَهيمَةِ؛
همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشيدن؛ مانند حيوانات.
تنبيه الخواطر یا مجموعه ورام ج1، ص 99
حدیث (12) لقمان حكيم عليه السلام :
يَا بُنَىَّ اِذَا امتَلأَتِ المَعِدَةُ نَامَتِ الفِكرَةُ وَ خَرِسَتِ الحِكمَةُ وَ قَعَدَتِ الاَعضَاءُ عَنِ العِبادَةِ؛
فرزندم هرگاه شكم پر شود، فكر به خواب مى رود و حكمت، از كار مى افتد و اعضاى بدن از عبادت باز مى مانند.
مجموعه ورام ج 1، ص 102
حدیث (13) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
عَدلُ ساعَةٍ خَيرٌ مِن عِبادَةِ سَبعينَ سَنَةً قِيامِ لَيلِها وَ صِيامِ نَهارِها؛
ساعتى عدالت بهتر از هفتاد سال عبادت است كه شبهايش به نماز و روزهايش به روزه بگذرد.
مشكاةالانوار ص 316 – مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج 11 ، ص 317 ، ح 13142 – بحارالانوار(ط-بیروت) ج 72 ، ص 352 ، ح 61
حدیث (14) پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله :
يَا عَلِيُّ سَاعَةٌ فِي خِدْمَةِ الْعِيَالِ خَيْرٌ مِنْ عِبَادَةِ أَلْفِ سَنَة
یا علی!ساعتی در خدمت عیال بودن بهتر از هزار سال عبادت بهتر است.
جامع الاخبار(شعیری) ص 102 – جامع الاحادیث الشیعه(بروجردی) ج 22 ، ص 304
حدیث (15) امام محمدباقر علیه السلام:
عالِمٌ یُنتَفَعُ بِعِلمِهِ اَفضَلُ مِن سَبعینَ اَلفٍ عابِدٍ؛
دانشمندی که از علمش سود برند ، از هفتاد هزار عابد بهتر است.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 1 ، ص 33 ، ح 8 – تحف العقول ص 294 – بحارالانوار(ط-بیروت) ج75، ص173
حدیث (16) امام صادق علیه السلام:
اَفضَلُ العِبادةُ اِدمانُ التَّفکُّر فی اللهِ و فی قُدرَتهِ؛
برترین عبادت مداومت نمودن بر تفکر درباره خداوند و قدرت اوست.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 55 ، ح 3
حدیث (17) پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله :
من عَبَد الله حق عبادته آتاه الله فوق امانیه و کفایته؛
هر که خدا را، آنگونه که سزاوار اوست، بندگى کند، خداوند بیش از آرزوها و کفایتش به او عطا مى کند.
مجموعه ورام ج2 ، ص 108 – بحارالانوار(ط-بیروت) ج 68، ص 184 ، ح 44
حدیث (18) امام صادق سلام الله علیه :
لا تُكَرِّهوا إلى أنفُسِكُمُ العِبادَةَ.
عبادت را نزد خويش ناپسند مگردانيد.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 86
