تفاوت دینام وباتری حرفه و فن سوم راهنمایی

آشنایی با خودرو

آشنایی با خودرو

1- خودرو چیست؟  

مجموعه ای از قطعات مختلف است که در ارتباط با یک دیگر به طور هماهنگ کار می کنند.نتیجه ی این کار تولید قدرت در موتور  است که سبب حرکت اتومبیل می شود.

2- بخش های اصلی یک خودرو را نام ببرید؟

موتور ، سیستم انتقال قدرت ، فنر بندی و تعلیق ، سیستم برق رسانی  ، هدایت و فرمان ، چرخ و ترمز ، بدنه و شاسی

3- کار موتور در خودرو چیست؟  تبدیل انرژی شیمیایی سوخت به انرژی مکانیکی است که باعث حرکت خودرو می شود

4- سوخت موتور خودروها چیست؟ بنزین  ، گازوئیل  ، گاز

5- وظیفه ی سیستم انتقال قدرت در خودرو چیست؟

وظیفه دارد قدرت تولیدی موتور را در نهایت به چرخ ها منتقل کند .

6- قسمتهای مختلف سیستم انتقال قدرت خودرو چیست؟

 کلاچ ؛ جعبه دنده ؛ دیفرانسیل

7-وظیفه ی کلاچ چیست؟ کلاچ دستگاه قطع  و وصل قدرت محسوب می شود و امکان تعویض دنده را فراهم می کند.

8- جعبه دنده یا گیربکس چیست؟ مجموعه ای است که برای ایجاد سرعت و قدرت های مختلف در آن تعدادی چرخ دنده تعبیه شده است.

9- دیفرانسیل چیست؟ مجموعه ای است که حرکت را در نهایت از جعبه دنده به چرخ ها منتقل می کند.

10- برای راه اندازی و روشن کردن موتور از ………….. استفاده می شود. ( استارت )

11- استارت نیروی الکتریکی خود را از ………… دریافت می کند. ( باتری )

12- کاربرد باتری در خودرو چیست؟

تامین برق خودرو برای راه اندازی اولیه و تامین سایر نیازهای برقی خودرو مانند روشنایی چراغ ها ، رادیو و …

13-
باتری چیست؟ باتری یک مخزن الکتروشیمیایی است که در صورت لزوم آن را به
انرژی الکتریکی تبدیل می نماید و برای مصرف به سیستم برق خودرو می فرستد.

14- دینام چیست؟ مولدی است که انرژی مکانیکی را توسط تسمه از موتور می گیرد و به انرژی الکتریکی تبدیل می کند.

15- وظیفه ی اصلی دینام چیست؟

دینام برق مصرفی باتری را در ابتدای کار تامین می کند و همواره آن را در حالت شارژ نگه می دارد.

16- سیستم تعلیق در هر دقیقه چند بار نوسان می کند؟ بین 1000 تا 1200 بار

17- وظیفه ی سیستم فنر بندی و تعلیق چیست؟

کار این قسمت خنثی کردن این نوسانات است تا ضربه به اتاق خودرو و سرنشینان آن منتقل نشود.

18- وظیفه ی سیستم هدایت و فرمان خودرو چیست؟ هدایت چرخ های جلو از طریق فرمان و جعبه فرمان

19- فرمان ها به دو صورت ساخته شده اند آن ها را نام ببرید؟ مکانیکی ، هیدرولیکی

20- وظیفه ی لاستیک در خودرو چیست؟ لاستیک ها مجموعه ی وزن خودرو و سرنشینان و بار را تحمل می کنند.

21- قدرت ترمز بر اثر چه عاملی ایجاد می شود؟

در اثر فشار روغن و تاثیر آن بر لنت های ترمز ایجاد می شود.

22- بدنه و شاسی چیست؟ یکی از قسمت های اساسی خودرو بدنه است که بر روی شاسی سوار شده  و در برگیرنده ی مجموعه های مختلف مانند موتور ، جعبه دنده ، دیفرانسیل ، صندلی ها و… می باشد.

23- شیر آلات بهداشتی چگونه وسایلی هستند؟

وسایلی هستند که به کمک آن ها می توان مقدار مصرف یک مایع را کنترل کرد.

24- قسمت های داخلی شیر دنباله کوتاه را نام ببرید؟  الف: بدنه   ب: مغزی

25- مغزی از چه قسمتهایی تشکیل شده است؟

حلزونی  ، مهره و درپوش ، مهره نگهدارنده ،دستگیره

26 – کار ترموستات در موتور چیست؟

ترموستات
یک حسگر حرارتی است که تا زمانی که دمای آب به حدود 70 درجه نرسیده باشد
دریچه را باز نمی کند و آب جریان پیدا نخواهد کرد. این برای زمانی است که
خودرو سرد است .

27-
کار ضد یخ چیست؟ ضد یخ نقطه ی انجماد آب را از صفر درجه به عددی پایین تر
از 15- درجه سانتی گراد تغییر می دهد. تا در زمستان آب در صفر درجه یخ
نزند. ضدیخ علاه بر این ضد جوش و ضد زنگ نیز می باشد.

28-
چرا نباید رادیاتور را از مخلوط آب و ضدیخ به طور کامل پر کرد؟ برای اینکه
زمانی آب داغ می شود جنبش مولکولی آب بیشتر شده و باعث افزایش حجم آب می
شود.

---

باتری خودرو

موضوع : باتری خودرو

تاریخچه

اختراع چرخ نقطه عطفی بود در جهت طراحی و ساخت خودرو . نخستیننشانه‌ها از اختراع چرخ مربوط می‌شود به 3500 سال قبل از میلاد مسیح. نیاز انسان بهارتباطات و ایجاد شبکه‌های حمل و نقل یکی از موفقیت‌های اساسی در یکصد سال اخیراست. چیزی که در روزهای اولیه برای تولید ‌کنندگان اهمیت داشت عمدتا تولیدماشینهایی بود که حرکت کنند. امروزه راحتی و آسایش راننده و مسافرینش از اهمیتزیادی برخوردار است.

 

ماشین مدرن با صدها قسمت فعالش، مکانیسم پیچیده ای استو نوجوانان تحت تاثیر ماشین چه حقیقی باشد و چه اسباب بازی شگفت زده می‌شوند ، ازاینرو اتومبیل صرفا یک وسیله مسافرت نیست بلکه وسیله‌ای جهت سرگرمیاست.

تاریخ اتومبیل در قرن حاضر از پیشرفت‌ها و بدعت‌های دائمی برخورداربوده‌است.
از میان لیست بسیار طویل یک مورد باتری خودرو است. برای اینکه پساز مکش و تراکم ،عمل احتراق انجام شود نیاز به جرقه الکتریکی شمع می‌باشد. در نتیجه برای بوجود آمدناین جرقه به تجهیزاتی چونباتری،کابل،استارت،دینام،کوئل،دلکو،وایر،شمعوسوئیچنیاز است.

 

باتری ها

باتری ها مولد هایی هستند که انرژی شیمیایی را تبدیل به انرژی الکتریکی می کنند .

باتری ها معمولا از کنار هم قرار دادن
حداقل دو صفحه فلزی ( یا آلیاژیی) متفاوت در داخل یک محلول شیمیایی بوجود
می آیند. یکی از این دو صفحه دارای خاصیت الکترون دهی بیشتر(مثبت یا آند) و
دیگری دارای خاصیت الکترون گیری بیشتر(منفی یا کاتد ) می باشد . محلول شیمیایی که باعث ایجاد ارتباط بین این دو صفحه می گردد ، الکترولیت نامیده می شود.

 

دسته بندی باتری ها

باتریها را به روشهای مختلف دسته بندی می کنند در ادامه مهمترین روشهای دسته بندی آمده است.

 

از نظر حالت الکترولیت :

باتری خشک(dry) الکترولیت این نوع باتری ها جامد می باشند مانند باتریهای قلمی،

باتری تر(wet) دارای الکترولیت مایع می باشند مثل باتریهای مورد استفاده در خودرو ها

توجه :
امروزه نوعی باتری ها به بازار ارائه شده که الکترولیت آن نه کاملا جامد
مانند باتری قلمی و نه مایع مانند باتریهای متداول خودروها ، الکترولیت این
باتری ها مانند ژل می باشند به این باتری ها ، باتری های با مراقبت کم (free-maintenance) یا (low-maintenance) نامیده می شوند . البته شاید بتوان آنها را در دسته باتری های خشک قرار داد.

 

از نظر جنس الکترولیت و صفحات :

باتریسربی- اسیدی(lead acid(،باتری نیکل- کادمیوم(Nickel-cadmium)، باتری هوا- روی(zinc-air) ، باتر آلکالاین (alkaline)….

معمولا باتریهای خودرو ها از نوع باتری های
سربی- اسیدی می باشند و دلایلش این است که اولا هزینه ساخت آن کمتر از
انواع دیگر است و ثانیا محدوده دمایی مناسب برای بهترین کارایی آن نسبت به
سایر باتریها گسترده تر است ، آمپر و ولتاژ آن نیز در آن محدوده دمایی
مناسب می باشد. از این پس منظور ما از عبارت باتری همان باتری سربی اسیدی
می باشد.

 

جدول زیر میزان تولید ولتاژ انواع باتری ها در هر خانه باتری را نشان می دهد

نوع باتری	سربی- اسیدی	نیکل- کارمیم	نیکل- آهن	سریم- گوگرد
ولتاژ هر خانه باتری	2v	1.2v	1.2v	2v

همانطور که ملاحظه می گردد باتریهای سربی
اسیدی و باتریهای سدیم گوگرد بیشترین میزان تولید ولتاژ را در هرخانه باتری
را دارا می باشند اما تولید باتریهای سربی اسیدی ارزان تر از باتری های
سدیم گوگرد می باشند (سرب نسبت به سایر فلزات ارزان تر است )بنابرین این
نوع باتری در خودرو ها متداول می باشد.

 

چرا خودرو ها به باتری نیازمندند؟

تامین برق مورد نیاز در زمانی که موتور خاموش است – تامین برق لازم جهت استارتر – کمک به سیستم شارژ در زمانی که تعداد مصرف کننده ها بالا می رود ( و آمپر مصرفی زیاد می شود).

 

باتری های سربی اسیدی

همانطور که گفته شد متداول ترین نوع باتری برای خودروها ، باتریسربی اسیدی می باشد. صفحه مثبت از جنس دی اکسید سرب ( به آن پر اکسید سرب نیز میگویند) (PbO2) و صفحه منفی از جنس سرب (Pb) میباشد . الکترولیت آن اسید سولفوریک رقیق شدهبا آب (H2SO4+H2O) میباشد.

 

عملکرد باتریهای سربی اسیدی

تصاویر زیر بطور خلاصه عملکرد باتری را در زمانهای مختلف نشان می دهد

 

تجزیه :

O2از PbO2 جدا می شود

H2ازH2SO4جدا می گردد

 

ترکیب :

O2 با 2H2ترکیب می شود و در نهایت 2H2Oمی دهد .

Pbصفحه مثبت با SO4ترکیب شده و PbSO4 می دهد.

Pbصفحه منفی با SO4ترکیب شده و PbSO4 می دهد

صفحه مثبت و منفی هر دوتبدیل به PbSO4می شود.

الکترولیت تبدیل به H2O (آب) می شود.

 

 

تجزیه :

PbSO4صفحه مثبت و منفی به Pb با دو بار مثبت و SO4 با دو بار منفی تجزیهمی شود .

H2O به 2H با بار مثبت و O با دو بار منفی .

 

ترکیب :

Pbصفحه مثبت بادو تا O ترکیب شده و PbO2 می دهد.

SO4صفحات مثبت و منفی با 2H ترکیب شده و H2SO4 می دهد

و در نهایت دوباره همان حالت اولیه پس از شارژ شده باتری بوجود می آید.

 

 

اجزاي يك باطري

این اجزا عبارتند از :

پوسته………………………………………….. Batterycase

درپوش باتری………………………………Battery cover

در خانه باتری………………………………………Vent cap

قطب های باتری………………………… Terminalpost

خانه باتری………………………………………Batterycell

صفحه های مثبت………………………… Positiveplate

صفحه های منفی ……………………… Negativeplate

صفحه های عایق ……………………………… Separator

الکترولیت……………………………………….. Electrolyte

شانه نگهدارنده صفحات…………… Plate connector

پلاک باتری………………. Batteryinformation label

نشان دهنده شارژ باتری……………….Gravity indicator

نشان دهنده سطح الکترولیت…………..chargingleveler

بعضی از این اجزا در تمامی باتربها استفاده نمی شوند . مثلا نشان دهنده شارژ بودن باتری و نشان دهنده سطح الکترولیت

اجزا دو نوع باتری

 

 

تشخیص قطبهای باتری از یکدیگر

قطب مثبت قطورتر از قطب منفی است.

قطب مثبت با علامت (+) و قطب منفی با علامت (-) مشخص شده‌است.

قطب مثبت با علامت POS یعنی مثبت و قطب منفی با NeG یعنی منفیمشخص می‌شود.

 

شارژ باتری خودرو

چگونه مي توان فهميد باتري شارژ است

معمولا 3 روش براي اين كار وجود دارد :

1-استارت زدن

ابتدا بايد كاري كرد كه در اثر استارت زدن
باتنري روشن نشود( مثلا واير مركزي كويل به دلكو جدا شود ) سپس در حدود 15
ثانيه استارت زده شود . اگر درطول اين مدت استارت به راحتي خورده شود .
باتري شارژ است.

توجه : در اين آزمايش بايد از سلامت موتور و استارت مطمئن شده سپس آزمايش را انجام داد.

 

2-استفاده از هيدرومتر یا اسید ‌سنج باتری

هيدرو متر يا غلظت سنج ( چگالي سنج ، جرم حجمي سنج) وسيله ايست كه ميزان جرم حجمي آب باتري را نشان ميدهد.

هيدرومتر شامل يك كپسول مي باشد كه با ورود
الكتروليت به هيدرومتر شناور مي شود.اين كپسول مدرج شده است و اعداد روي
آن معمولا بين 1200 تا 1300 (كيلوگرم بر متر مكعب) يا 2/1تا 3/1(گرم بر
سانتي متر مكعب ) مي باشد. همانطور كه قبلا در بخش الكتروليت باتري ذكر شد
عدد استاندارد در دماي 15 درجه سانتي گراد 1280 كيلوگرم بر متر مكعب ( 28/1
گرم برسانتي متر مكعب ) مي باشد . جدول زير محدوده عددي براي تشخيص شارژ
بودن باتري را نشان مي دهد.

درصد شارژ در دماي 80°F (26.7°C)	چگالي الكتروليت بر حسب گرم بر سانتيمتر مكعب	Electrolyte Freeze Point
75% تا 100%	1.27 … 1.29	-77°F (-67°C)
50% تا 75%	1.23 … 1.25	-10°F (-23°C)
25% تا 50%	1.11 … 1.25	15°F (-9°C)
DISCHARGED	1.120 يا كمتر	20°F (-7°C)

براي سهولت در خواندن هيدرومتر معمولا روي كپسول با سه رنگ مشخص مي شود

رنگ سبز به عنوان محدوده شارژ

رنگ زرد يا سفيد به عنوان محدوده نيمه شارژ

رنگ قرمز به عنوان محدوده دشارژ

هیدرومتر از یک لوله استوانه‌ای که یک سر آنبه لوله باریک لاستیکی و سر دیگر آن به یک گوی لاستیکی توخالی وصل می‌باشد، تشکیلشده‌است. داخل محفظه شیشه‌ای ، یک کپسول شناور قرار گرفته که به صورتسبز،سفید،قرمزرنگ آمیزی شده‌است و به صورتچگالی اسید درجهبندی شده‌است.

برای تعیین غلظت مایع داخل باتری یا ظرفاسید، ابتدا باید گوی پلاستیکی را فشارداده تا هوای آن خارج شود و سر باریک لاستیکی هیدرومتر را داخل ظرف باتری قرار دادو سپس گوی لاستیکی را رها می‌کنیم. مقداری از مایع داخل ظرف یا باتری وارد محفظهشیشه‌ای می‌شود. کپسول مدرج طبققانون ارشمیدس در مایع ، شناور می‌ماند. هر چه مایع رقیق تر باشد کپسول در آن بیشترفرو رفته و هر چه غلیظ تر باشد برعکس.

اگر محلول داخل باتری پس از شارژ کامل دارایغلظتکمتر از حد معمول است، با اضافه ‌کردناسید به محلول این عیب را بر طرف کنید.

اگر محلول داخل باتری پس از شارژ کامل دارای غلظت بیشتر از حد معمول است، بااضافه ‌کردنآب مقطر این عیب را برطرف کنید.

 

3-آزمايش مدار باز

چراغهاي جلو را براي چند دقيقه روشن كنيد سپس آنرا خاموش كنيد

ولت متر را مطابق شكل به باتري متصل كنيد

عدد ولت را بخوانيد. ولتاژ 12.6 نشانه شارژ بودن باتري و 12 نشانه دشارژ بودن باتري است.

 

 

شارژ كردن باتري

باتري ها را مي توان به 2 روش شارژ كرد .يكي شارژ كند (معمولي )و ديگري شارژ تند (سريع)

در شارژ كند مقدار كمي آمپر به باتري داده
مي شود در عوض مدت زمان زيادي طول مي كشد تا باتري شارژ شود.در شارژ سريع
برعكس مقدار زيادي آمپر درمدت كوتاهي به باتري داده مي شود تا پر شود.

توجه :
شارژ كند بهتر از شارژ سريع است چون احتمال صدمه ديدن صفحات باتري كمتر
است . از شارژ سريع فقط براي شرايط خاص استفاده مي شود ( دستگاه آن نيز با
دستگاه شارژ كند متفاوت است )

 

شارژ كند

اين نوع دستگاه شارژ داراي 2 سلكتور (كليد چرخشي )يكي براي آمپر و ديگري براي ولتاژ مي باشد بعلاوه يك نشان دهندهنيز براي هر كدام ( ولتاژ و آمپراژ ) لازم است .

توجه : اكثر دستگاه هاي شارژر ايراني فقط داراي يك نشان دهنده (آمپر ) ميباشند –
البته برخي از آنها ظاهرا داراي نشان دهنده ولتاژ نيز هستند منتها اگر خوب
دقت كنيد ، مي بينيد كه اين نشاندهنده ولتاژ ورودي ( 220 ولت ) را نشان مي
دهند نه آنچه ما لازم داريم ( ولتاژ خروجي). دستگاه داراي 2 خروجي يكي
مثبت و ديگري منفي و يك كليد اصلي و يك فيوز نيز ميباشد.

 

روش كار :

در تمام خانه هاي باتري را جدا كنيد
. سطح الكتروليت هر خانه كنترل شود و اگر كم است فقط آب مقطر به آن اضافه
شود .مثبت و منفي دستگاه را به قطبهاي مثبت و منفي باتري متصل شود.

توجه : قبل از روشن كردن دستگاه به صحيح بودن اتصال ها توجه شود . ( مثبت به مثبت و منفي به منفي )

بايد ولتاژ خروجي دستگاهحدودا
20% بيشتر از ولتاژ باتري انتخاب شود ( مثلا براي شارژ باتري 12 ولتي
حدودا 14 ولت ).آمپر خروجي دستگاه بايد در حدود يك دهم آمپر-ساعت يا يك
شانزدهم ظرفيت ذخيره يا يك چهلم تست در شرايط سرد انتخاب شود. ( مثلا اگر
آمپر-ساعت باتري 60 است بايد آمپر خروجي 6 انتخاب شود ) پس از شارژ كامل
عدد آمپر به صفر نزديك مي شود كه نشانه شارژ كامل باتري است.

توجه : اگر به محض روشن كردن دستگاه در يكي از خانه اي باتري جوششي مشاهده شود نشانه خراب بودن آن خانه باتري است.

نكته : اگر باتري كاملا دشارژ باشد براي شارژ مجدد حدود 8 تا 12 ساعت زمان لازم است.

 

شارژ سريع

مانند روش قبل منتها اين نوع دستگاه توانايي خروج آمپر بالاي100 A را دارد . زمان شارژ در اين نوع بين نيم تا يك ساعت ميباشد.

 

 

نگهداري باتري و آزمايشات مربوطه

بررسي هاي ظاهري در يك نگاه

 

سطح الكتروليت به طور مرتب كنترل شود ( هرچه هوا گرم تر فاصله بازديد ها كوتاه تر)

اگر بدنه باتري چرب يا كثيف يا خيس شده
حتما باآب ولرم شسته شود سپس كاملا خشك شود چون ممكن است باعث برق دزدي
شود.آزمايش زير وجود برق دزدي در مدار را نشان مي دهد.(ولتاژ بايد كمتر از
5/0 ولت و آمپر بايد كمتر از 20 ميلي آمپر باشد )

مطابق شكل اختلاف ولتاژ بين قطب و بست را بررسي كنيد . اين اختلاف بايد صفر باشد.

 

هيچگاه دو قطب باتري را با پيچ گوشتي و
كابل و …. به يكديگر متصل نكنيد چون علاوه بر صدمه زدن به صفات باتري
ممكن است باعث تركيدن باتري شود.

محل اتصال قطب ها و بست هابايد كاملا تميز و بدون رسوب و سولفاته شدن باشد مطابق شكل مي توان آنها را تميز كرد.

اگر زمان استارت زدن طولاني باشد صفحات باتري صدمه مي خورد.

براي جلوگيري از سفيدك زدن ( سولفاته كردن ) قطب هاي باتري مي توان پايه قطب ها ( محل تماس قطببا
درپوش ) را با مقداري گريس چرب نمود. امروزه واشرهاي لاستكي يا نمدي براي
جلوگيري ازسفيدك زدن قطب ها درلوازم يدكي ها فروخته مي شود.

زمان استفاده از باتري كمكي فقط و فقط باتري ها را بطور موازي به هم وصل كنید.

 

اتصال باتری کمکی جهت روشن کردن موتور اتومبیل

اگر نیاز به باتری کمکیدر اتومبیل باشد باید دقت کرد که به صورت موازی در مدار قرار گیرد. در صورتی که بهصورت سری در مدار بسته شود، ولتاژ زیاد به ادوات برقی اتومبیل ضربه وارد می‌سازد.

 

نگهداری باتری

مایع الکترولیت باتری بازدید شود. در صورتی که مقدار الکترولیت کم بود، آب مقطررا تا 10 میلیمتر بالای صفحات پر کنید.

بستهای نگهدارنده باتری محکم شود تا باتری هنگام حرکت اتومبیل ارتعاش پیدا نکندو دچار سانحه نشوند.

بستهای قطب مثبت و منفی را با آچار تخت سفت کرده و در صورتی که سولفاته شده بود، آنها را باز با آب جوش تمیز کرده و همچنین قطبهای باتری نیز تمیز شود. سپس ،بستها با آچار تخت محکم بسته شود.

 

انواع باتریها

دو نوع از رایج ترین انواع باتری اتومبیل عبارتند از : باتریهایی که به مراقبت کم

(LM =Low Maintanace) نیاز دارند یا غیر سیلد و باتریهای بدون نیاز به مراقبت

(FM =Free Maintanace) یا سیلد.

باتریهای با مراقبت کمتر (LM) دارای صفحه سرب آنتیموان/ کلسیم (دو آلیاژی یا هیبرید)

می باشند. در حالیکه باتریهای بدون نیاز به مراقبت دارای (MF) صفحه سرب – کلسیم / کلسیم هستند.

باتری های بدون نیاز به مراقبت (MF) به مراقبت های پیشگیرانه کمتری نیازمندند، دارای عمری طولانی تر، شارژ سریعتر، مقاومت بیشتر در برابر شارژ بیش از حد (over charge)، کاهش خوردگی ترمینال ها و زمان مجاز جهت نگهدارى کالای (Shelf Life) طولانی تر هستند اما در برابر عیوب ناشی از دشارژ عمیق (Deep Discharge) به دلیل افزایش ریزش مواد فعال صفحات، سریعتر از کار می افتند.

در آب و هوای گرم پیشنهاد می شود که باتری
غیر سیلد خریداری شود. به دلیل این که در یک باتری سیلد هنگامی که به آب
نیاز است، نمی توان آب اضافه کرد و نمی توان غلظت ویژه آن را با هیدرومتر
اندازه گرفت.

برخی سازندگان، نوع سوم باتری را به نام dual
تولید کرده اند که از یک باتری استاندارد با سل های پشتیبان که در مواقع
ضروری قابل سوئیچ کردن است، تشکیل شده است. پیشنهاد می شود با هزینه مشابه
بهتر است که دو باتری را خریداری کنید و سپس آنهارا از هم جدا کنید. در
آینده این انتظار می رود که باتریهای گرانتر دارای دریچه های تنظیم کننده

(valve regulated) (سلول های
ژلی و جاذب های پشم شیشه ای) به کار برده شود. به دلیل این که کارخانه های
تولید کننده اتومبیل خواهان افزایش مدت زمان گارانتی خود می باشند و
همچنین مکان باتری ها را از زیر کاپوت اتومبیل (به دلیل محافظت از گرمای
زیاد) به محل دیگری تغییر دهند.

برخی تولید کنندگان باتری هایی با استحکام بالا در مقابل لرزش زیاد یا باتری های از نوع RV را طراحی کرده اند تا اثرات لرزش طبیعی را کاهش دهند. اما برای لرزش های بیش از اندازه بهتر این است که از باتریهای تجاری (Commercial battery) و مخصوص استفاده کنیم.

باتریهای اتومبیل به منظور ایجاد جریان استارت اولیه با آمپر بالا (high initial cranking amp) (معمولاً برای 5 تا 15 ثانیه) برای روشن کردن موتور به صورتی خاص طراحی شده اند. در حالی که باتریهای با سیکل زیاد (deep cycle) یا باتری شناورهای دریایی (marine) برای دشارژ طولانی مدت با آمپراژ کم طراحی شده اند. باتری (dual marine)
یک باتری با خصوصیات مابین باتری اتومبیل و باتری با سیکل زیاد است. به هر
حال باتری اتومبیل بهترین کاربرد را در اتومبیل دارا می باشد. برای RV
ها، یک باتری اتومبیل جهت روشن کردن موتور ویک باتری با سیکل زیاد جهت
ایجاد توان لازم برای وسایل جانبی به کار برده می شود. باتری ها به یک دیود
ایزوله کننده متصل شده اند و هر دو به صورت اتوماتیک به وسیله سیستم شارژ RV زمانی که موتور کار می کند شارژ می شوند.

 

علل خرابی باطری

یک باتری با کیفیت خوب در صورت نگهداری
مناسب حدود 5/1 سال می تواند کار کند. هدف اولیه استفاده از باتری استارت
زدن، تثبیت انرژی و تهیه نیروی کافی برای جرقه زدن، روشنایی و دیگر مصرف
کننده هایی است به مقدار انرژی بیشتر از ظرفیت سیستم شارژ نیازمندند . برای
مثال در موقعی که موتور کار نمی کند. در مرحله بعد باتری اتومبیل توان
الکتریکی سیستم را در موقعی که سیستم شارژ فعال نیست، فراهم می کند.

سن یک باتری به ریزش مواد فعال صفحات آن در
اثر انقباض و انبساط این صفحات که در طول فرآیند شارژ و دشارژ اتفاق می
افتد بستگی دارد. دشارژ عمیق، گرما و لرزش مراحل تخریب آن را تسریع می کنند
و عاقبت رسوب تشکیل می شود و سبب اتصال کوتاه می شود. علت اصلی دیگری که
باعث تخریب باتری ها می شود سولفاته شدن آنهاست. هنگامی که باتری ها به
صورت دشارژ انبار شوند یا برای بیشتر از 6 ماه انبار شوند. سولفات سرب
صفحات را سخت و چگال می کند و توانایی شارژ شدن باتری کاهش می یابد و
یا به طور کلی از بین می رود و مواد فعال صفحات، دیگر قابلیت تحمل جریان
دشارژ را ندارند و باتری از کار خواهد افتاد.

تحقیقات اخیر نشان داده در یک هوای گرم
(بدترین محیط برای کار باتری) میانگین طول عمر یک باتری اتومبیل با کیفیت
خوب به نصف كاهش می یابد. استارت زدن بیجا (Slow Cranking )
خصوصاً در هوای سرد مشخصه خوبی است که نشان می دهد باتری در حال خراب شدن
است و این باتری باید تست شود. دشارژ عمیق باتریها معمولاً در زمان های
نامناسب اتفاق می افتد، برای مثال بعد از روشن کردن خودرو توسط اتصال باتری
به باتری (Jump start). متاسفانه اغلب فروشنده های باتری، چگونگی تست درست یا شارژ باتری را نمی دانند.

 

نگهداری پیشگیرانه باتری

بررسی سطح الکترولیت، محکم بودن سر
باتریها، تمیز کردن سطوح خورده شده قطب و سر باتری و چک کردن تسمه دینام
همه برای نگهداری های پیشگیرانه یک باتری لازم می باشد. تناوب اجرای
اقدامات پیشگیرانه بستگی به نوع باتری و شرایط آب و هوایی دارد اما باید
حداقل یک بار قبل از شروع سرما و ماهی یک بار در گرما این مراقبت دوره ای
انجام شود. اگر سطح الکترولیت در باتری های غیر سیلد پائین است، تا سطح
مشخص شده توسط سازنده باتری (2 میلیمتر بالاتر از سطح صفحات) باتری را از
آب مقطر پر کنید. توجه داشته باشید که بیش از اندازه خصوصاً در گرما آن را
از آب پر نکنید.

 

برطرف کردن شارژ سطحی

اگر باتری تازه شارژ شده یا اتومبیل در حال
کار کردن بوده است، شارژ سطحی باتری را به یکی از روشهای زیر برطرف
نمایید: – اجازه دهید باتری 2 الی 3 ساعت کار نکند – چراغهای جلوی اتومبیل
را به مدت 5 دقیقه با نور بالا روشن کنید و سپس در حدود 5 دقیقه صبر کنید. –
با یک تست کننده بار باتری، یک بار با مقدار نصف جریان CCA باتری به مدت 15 ثانیه اعمال کنید و به مدت 5 دقیقه صبر کنید.

 

روش استارت زدن با اتصال باتری خودرو به باتری کمکی (jump start):

در هوای سرد، یک کابل تقویت کننده مناسب با
کیفیت خوب با شماره سیم 4 تا 6 لازم است تا جریان کافی را به منظور روشن
کردن موتور یک اتومبیل از کار افتاده، فراهم کند. هر چه شماره سیم کوچکتر
باشد، یعنی قطر سیم بزرگتر باشد، بهتر است. موتور برخی از اتومبیل ها در
مدت استارت باتری به باتری باید روشن باشد. به هر صورت استارت زدن اتومبیل
خراب توسط باتری سالم اتومبیل دیگر با موتور روشن می تواند از بوجود آمدن
دو خودروی خراب جلوگیری کند. اجازه ندهید که گیره های کابل تقویت کننده (booster cable) با یک دیگر تماس پیدا کنند و یا گیره مثبت با بدنه خودرو یا بدنه موتور تماس یابد.

اگر دمای هوا، کمتر از دمای منجمد شدن است،
بررسی کنید که الکترولیت در باتری معیوب منجمد نشده باشد. اگر الکترولیت
منجمد شده، اجازه دهید که پیش از کارکردن یخ آن ذوب شود. یک باتری دشارژ
شده که ولتاژ آن به اندازه 12 ولت یا کمتر یا دانسیته آن 14/1 یا کمتر است،
تقریبا در دمای C۫ 15- یخ خواهد زد.

بدون لمس اتومبیل، همه لوازم غیر لازم و
چراغهای هر دو ماشین را خاموش کنید. مطمئن شوید که تهویه کافی وجود دارد و
از عینک ایمنی استفاده کنید.

ماشینی که باتری سالم دارد را روشن کنید و
اجازه دهید که حداقل برای 2 تا 3 دقیقه با سرعت زیاد در حالت خلاص کار کند
تا قبل از شروع کار باتری خود را شارژ کند.

گیره کابل کمکی مثبت (معمولا قرمز) را به
ترمینال مثبت روی باتری خراب وصل کنید. گیره انتهای دیگر کابل تقویت کننده
مثبت را به ترمینال مثبت باتری سالم اتصال دهید.

گیره کابل کمکی منفی (معمولا سیاه) را به
ترمینال منفی بر روی باتری سالم وصل کنید و سر دیگر گیره کابل متصل کننده
منفی را به مکانی تمیز و بدون رنگ بر روی بدنه موتور یا بدنه اتومبیل که
باتری آن از کار افتاده و دور از باتری اتصال دهید.

اجازه دهید اتومبیل سالم با دور موتور بالا
برای 5 دقیقه یا بیشتر جهت فرصت دادن به باتری معیوب برای شارژ شدن و گرم
شدن الکترولیت آن، در حالت خلاص کار کند.

اتومبیل از کار افتاده را روشن کنید و
اجازه دهید که با دور موتور بالا درحالت خلاص کار کند. اگر اتومبیل بار اول
استارت نخورد، اتصالات را مجدداً چک کنید، چند دقیقه صبر کنید و مجدداً
سعی کنید.

کابل های کمکی را به صورت عکس آن چه در
بالا گفته شده قطع نمائید و ابتدا گیره منفی را از روی بدنه ماشین یا بدنه
موتور اتومبیلی که قبلاً کار نمی کرد به منظور کم کردن احتمال انفجار جدا
کنید.

جهت پی بردن به علت دشارژ عمیق و آسیب های
احتمالی باتری، در نخستین فرصتی که بدست آوردید باتری از کار افتاده را
کاملا شارژ و تست کنید.

 

تازگی باتری (Freshness):

گاهی اوقات تشخیص نو بودن یک باتری دشوار
است. هرگز باتری که بیش از 6 ماه از عمر آن گذشته است را خریداری نکنید. به
این دلیل که عمل سولفاته شدن در آن آغاز شده است. سولفاته شدن هنگامی
اتفاق می افتد که سولفات سرب نتواند به مواد شارژ شده تبدیل گردد و این
اتفاق زمانی رخ می دهد که باتری های دشارژ شده برای مدتی طولانی در همین
حالت باقی بمانند یا مقدار زیادی آب از دست داده باشند. معمولاً تاریخ
تولید بر روی جعبه حک شده است. این تاریخ معمولاً ترکیبی از حروف و شماره
ها می باشد. ماهها با حروف نشان داده می شوند.

 

چگونگی نصب باتری

وزن یک باتری خودرو بین 10 تا 20 کیلو گرم
است و اولین سوالی که پیش می آید چگونگی نصب آن است. دومین سوال این که با
باتریهای فرسوده اگر قابلیت معاوضه نداشته باشند چه کنیم؟

به منظور کم کردن مشکلات ناشی از نشت اسید و
یا خوردگی، ترمینال های باتری و جعبه و سینی باتریهای کهنه و قدیمی را با
آب شست و شو داده و تمیز کنید. خوردگی زیاد را با مخلوط کردن جوش شیرین و
آب می توان خنثی کرد. همچنین کابل ها را به منظور جلوگیری از اشتباه در
هنگام متصل کردن دوباره آنها به جای اولیه شان علامتگذاری کنید.

ابتدا کابل منفی را جدا کنید. زیرا باعث می
شود که امکان اتصال کوتاه باتری را در هنگام جابجائی کابل کاهش دهد. سپس
کابل مثبت را جدا کنید و بعد اتصالات پایانه، نگهدارنده را جدا کنید. اگر
اتصالات نگه دارنده یا پایه نگه دارنده خراب و خورده شده است آن را عوض
کنید. باتری های کهنه و خراب را از طریق معاوضه کردن آن با یک باتری جدید و
یا با تحویل دادن آن به یک مرکز بازیافت از خود دور کنید و همیشه به خاطر
داشته باشید که یک باتری شامل مقدار زیادی سرب زیان آور و اسید می باشد.

بعد از جابجایی باتری قدیمی مطمئن شوید که
سینی باتری و کابل های ترمینال یا اتصال دهنده ها تمیز هستند. با یک برس
سیمی سطح داخل سر باتریها و قطب های باتری را تمیز کنید. اگر قطب
ها، کابل ها یا پایه های نگهدارنده شدیداً خورده شده اند، آنها را عوض
کنید. ترمینال ها یا کابل های خراب توانایی استارت زدن را کاهش می دهند.

ترمینال و گیره های ترمینال را با لایه ای از گریس (با دمای بالا) یا وازلین جهت جلوگیری از خوردگی بپوشانید.

باتری جدید را به نحوی جایگزین کنید که
کابل منفی به قطب منفی براحتی بتواند متصل شود. اتصال برعکس قطب های باتری
سبب خسارت و صدمه زدن به سیستم برق اتومبیل می شود و نیز ممکن است سبب
منفجر شدن باتری بشود.

بعد از محکم کردن بست باتری، ابتدا کابل مثبت و سپس کابل منفی را وصل کنید.

قبل از روشن کردن موتور سطح الکترولیت و
سطح شارژ را بررسی کنید و در صورت نیاز به مقدار لازم آن را از آب مقطر پر
کرده و به مقدار لازم نیز آن را شارژ کنید. جهت جلوگیری از بهم خوردن حافظه
کامپیوتر، کدها، تنظیمات رادیو باید باتری دومی رابه صورت موازی پیش از
جدا کردن باتری کهنه به آن متصل کنید. فندک اتومبیل ساده ترین راه برای
موازی کردن یک باتری کمکی با مدار برق اتومبیل می باشد.

---