اهـمـیـت سـلامـت روان زنان در دوران بـارداری
متاسفانه بیشتر آموزش هایی که تاکنون در زمینه بهداشت دوران بارداری صورت
گرفته فقط برای بهداشت جسمی و فیزیکی مادر و جنین بوده است و به اصل بسیار
مهم و اساسی «بهداشت روان دوران بارداری» توجه کمتری شده است .
زن باردار بسیار شکننده و آسیب پذیر است و متاسفانه آمار ها نشان می دهد
که مردان همسرآزار این کار را با شدت و شیوع بیشتری در دوران بارداری
همسرشان انجام می دهند. سیستم های حمایتی برای زن باردار بسیار ضعیف و
ناکارآمدند. این در حالی است که محققان آماده سازی ذهنی زن برای بارداری را
بسیار بااهمیت می دانند. تجربه نشان می دهد در مواردی که زن برای بارداری و
زایمان آمادگی روانی لازم را به دست می آورد، نقش مادری خود را با شادمانی
و آرامش خاطر بیشتری انجام می دهد. اگر در روزهای پایانی بارداری هستید،
این نکات را فراموش نکنید.
مطالعه های متعدد نشان داده اند که وضعیت روانی مادر در دوران بارداری
تاثیر بسیار زیادی در سلامت جسمی و روانی نوزاد دارد. بررسی ها نشان می
دهند که وجود تنش، اضطراب، درگیری و آشفتگی در مادر باردار، احتمال ابتلای
کودک را در دوران بعد از زایمان به اختلالات مختلف افزایش می دهد. جنین
چنین مادرانی به احتمال بیشتری دچار وزن کم در موقع تولد و نارسی خواهند
بود و همان طور که می دانیم ، وزن پایین موقع تولد و نارسی ، زمینه ساز و
مستعدکننده کودک برای آسیب های زمان زایمان است.
بهتر است دست اندرکاران هر جامعه تلاش کنند تا با آموزش خانواده زن باردار
به خصوص همسر او میزان درگیری های خانوداگی تنش ها و فشارهای اقتصادی کاهش
یابد و محبت و حمایت همسر از زن باردار افزایش پیدا کند. در هر ملاقات زن
باردار با پزشک ، باید به او فرصت داده شود تا در مورد ترس ها و نگرانی های
خود که بر اثر صحبت و رفتارهای بستگان یا همسایگان به وجود آمده یا با
مطالعه مطالب روزنامه ها و… ایجاد شده ، صحبت کند.
همچنین در پاسخگویی به سوالات او، باید وقت کافی صرف کرد. با این اقدام ها
می توان زمینه شروع یا تشدید اختلال ها و بیماری های روان پزشکی در دوران
بارداری و پس از زایمان را کاهش داد یا از بین برد.
نقش همسر در بهداشت روان دوران بارداری بسیار مهم است. به دلیل افزایش
نیازهای عاطفی زن در دوران بارداری و افزایش احساس وابستگی در او و همچنین
به دلیل نگرانی های خاص مادر در دوران بارداری ، لازم است حمایت و توجه و
محبت همسر در تمام دوران بارداری همراه زن باردار باشد تا تنش و اضطراب او
کاهش یابد و زمینه برای رشد و نمو مناسب جنین در رحم مادر فراهم شود.
بسیار مهم است که در دوران بارداری و خصوصا زمان های نزدیک به زایمان ،
حتی در صورتی که خانواده با مشکلات اقتصادی مواجه است، شوهر به گونه ای
رفتار کند که همسرش احساس امنیت اقتصادی کند تا از بروز تنش و اضطراب درونی
جلوگیری شود.
مطالعه های جدید نشان داده اند که حضور پدر زمان زایمان می تواند نقش
بسیار برجسته ای در کاهش تنش و اضطراب زن و در نتیجه در کاهش دردهای
زایمانی مادر داشته باشد، به طوری که توصیه می کنند مرد هنگام زایمان همسرش
بالای سر او باشد.
توصیه های تغذیه ای برای ویار دوران بارداری
یکی از سؤالات متداول مادران باردار یا اطرافیان وی…
* نحوه مدیریت رژیم غذایی مادر در طول دوران بارداری است
* زمان دقیق آغاز دوره ویار
دکتر
شعاری، جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی با بیان اینکه زمان دقیقی
برای آغاز دوره ویار نمی‌توان در نظر گرفت، گفت: « مدت این دوره که در
انسان‌های مختلف متفاوت است، معمولاً از ماه دوم حاملگی و هفته هفتم و هشتم
آغاز و تا هفته چهاردهم و پانزدهم ادامه می‌یابد.»
« اما در عین
حال مادرانی وجود دارند که تا پایان دوره بارداری ویار دارند. در برخی نیز
ویار از بین می‌رود، اما مجدداً آغاز می‌شود. چرا که قانون خاصی برای آن
وجود نداشته و بیشتر به هورمون‌های حاملگی بستگی دارد.»
«به طور کلی
در طول دوره ویار بهتر این است که مادر هرچه تمایل دارد مصرف کند و
اطرافیان اصراری نکنند که وی از یک رژیم خاص پیروی کند. چرا که همین اصرار
کردن بر مصرف مواد خاص توسط اطرافیان موجب افزایش ویار مادر باردار می‌شود.
اما در این دوره معمولاً مصرف میوه، مصرف ماست و ماست و خیار خوب است. اگر
مادر تمام توصیه‌های تغذیه‌ای را به موقع به اجرا گذاشت اما ویار او
افزایش پیدا کرد، اینجاست که از راهکارهای درمانی و دارویی استفاده
می‌کنیم.»
* غذاهای آبکی یا خشک، کدام یک مناسب دوره ویار هستند؟
«از
آنجا که غذاهای آبکی سبب افزایش ویار می‌شود، رژیم‌هایی نظیر نان،
بیسکویت، آجیل، خرما و هر ماده غذایی که خشک باشد توصیه می‌شود. اگر هم
مادر قصد مصرف مایعات داشت، بهتر است از مایعات خنک نظیر آبمیوه استفاده
کند.»
این کارشناس با اشاره به اینکه مصرف چای، سوپ و آش به هیچ
عنوان برای مادر باردار توصیه نمی‌شود، خاطرنشان کرد: «البته به طور
استثناء ممکن است که خانم باردار بگوید که قادر به تحمل آش است، اما به طور
طبیعی در دوران ویار مصرف مواد خشک بهتر تحمل می‌شود.
