آداب تنظیم وصیت نامه در قرآن تبیین شد
به
گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام سید حسین حسینی قمی،
استاد حوزه علمیه عصر امروز در برنامه «معاد در قرآن» که در جوار حرم امام
رضا(ع) برگزار شد، به بیان نکاتی پیرامون چگونگی تنظیم وصیت و عمل کردن به
آن پرداخت.
وی
با بیان اینکه در عمل کردن به وصیت میت باید ترتیب خاصی را رعایت کرد،
گفت: پرداخت بدهی و حق الناس و حق اللهی که به گردن میت است مقدم بر هرگونه
فعالیت و دخل و تصرف در اموال میت است.
استاد
حوزه علمیه با تأکید بر اینکه این بدهی ها باید از اصل و تمام مال، نه ثلث
آن پرداخت شود، گفت: بدهی های میت شامل حق الناس از جمله مهریه همسر و حق
الله مانند حج واجب، زکات، خمس، رد مظالم و … می شود.
حجت
ا لاسلام حسینی قمی بر رسیدگی به حج واجبی که به گردن میت است تأکید کرد و
گفت: در این مورد حتی اگر میت وصیتی تنظیم نکرده بود باز هم باید قبل از
هرکاری به آن رسیدگی شود زیرا حج، واجبی الهی است که کوتاهی در آن باعث می
شود فرد پس از مرگش رنج و سختی های بسیاری را متحمل شود.
وی
ادامه داد: خداوند در آیه 124 سوره طاها از محشور شدن گروهی از انسان ها
به صورت نابینا خبر می دهد که امام صادق(ع) یکی از مصادیق این آیه را انسان
های واجب الحجی که در این امر کوتاهی کردند معرفی می کند.
استاد
حوزه علمیه تصریح کرد: ممکن است میت بدهی های زمان و تاریخ دار داشته باشد
که هنوز مهلت پرداخت آن ها فرا نرسیده باشد، در این حالت تمام بدهی ها به
روز شده و باید همانجا پرداخت شوند.
سخنران
حرم رضوی اظهار کرد: بعد از اینکه بدهی های میت پرداخت شد آنگاه باید ثلث
اموال باقی مانده اش را طبق وصیتش هزینه و سپس باقی مانده اموال را بین
ورثه تقسیم کرد.
حجت
الاسلام حسینی قمی خاطرنشان کرد: یکی از نکات مهمی که باید مورد توجه قرار
بگیرد، سرعت در عمل به وصیت است؛ خواندن و عمل کردن به وصیت نامه نباید به
روزهای بعد از مراسم ترحیم موکول شود زیرا میت پس از مرگش به گرفتاری و
مشکلاتی بر می خورد که برخی از آن ها با عمل به وصیت برطرف می شوند.
وی
در ادامه به برخی از آداب وصیت نوشتن که در آیه 180 سوره بقره عنوان شده
است اشاره و ابراز کرد: در این آیه از در نظرگرفتن سهم برای والدین و سپس
خویشاوندان نزدیک و نیازمند سخن گفته است.
استاد
حوزه علمیه با بیان اینکه به طور طبیعی والدین از ارث میت سهم می برند،
گفت: این آیه تأکید می کند که اگر والدین انسان، نیازمند و ناتوان بودند و
یا فرد با کوتاهی در زمان حیاتش به رفع نیازهای والدین نیازمندش توجهی
نکرده بود، در وصیتش از ثلث اموالش سهمی برای آن ها در نظر بگیرد.
حجت
الاسلام حسینی قمی با بیان اینکه خویشاوندان انسان به طور طبیعی از ارث او
سهمی نمی برند، اظهار کرد: انسان با توجه اطرافیان و خویشاوندانش باید
مشکلات و نیازمندی های آن ها را رفع کند با این وجود در زمان تنظیم وصیت
نامه اگر خویشاوند نیازمندی داشت بهتر است بخشی از ثلث اموالش را نیز برای
آن ها در نظر بگیرد.
وی
با بیان اینکه یکی از معانی و اهداف اصلی صله رحم، برطرف کردن مشکلات
خویشاوندان است، گفت: طبق سخن پیامبر(ص) انسان تا زمانی که خویشاوند فقیر و
نیازمند داشته باشد نباید به دیگران کمک کند؛ در واقع این توجه به
خویشاوندان اگر مورد توجه قرار بگیرد بسیاری از مشکلات جامعه برطرف می شوند.
وی
همچنین تأکید کرد: سخت ترین لحظات پس از مرگ زمانی است که میت را در قبر،
خانه ای جدید اما پر از ظلمت و وحشت می گذارند؛ در آن لحظه نباید قبر میت
را ترک رد و بلکه باید با قرائت قرآن، پرداخت صدقه و خیرات و نماز خواندن
او را یاری داد اما متأسفانه اغلب اوقات شرکت کنندگان در مراسم دفن به
اجبار خویشاوندان میت را از قبر میت دور می کنند
اهمیت تنظیم وصیت نامه از دیدگاه آیات و روایات
به
گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام سید حسین حسینی قمی،
استاد حوزه علمیه ظهر امروز در وی‍‍ژه برنامه حرم رضوی که با موضوع معاد در
قرآن در رواق امام خمینی(ره) برگزار شد، به تشریح اهمیت تنظیم وصیت نامه
در آیات و روایات پرداخت.
این کارشناس دینی به آیه 180 سوره بقره اشاره و ابراز کرد: در این آیه خداوند می فرماید:«بر
شما مقرر شده است که چون یکى از شما را مرگ فرا رسد اگر مالى بر جاى گذارد
براى پدر و مادر و خویشاوندان خود به طور پسندیده وصیت کند، این کار حقى
است بر پرهیزگاران»
وی
با بیان این که آیات پیرامون آیه 180 بقره نیز در رابطه با وصیت است،
ادامه داد: در آیه 106 سوره مائده نیز بر اهمیت وصیت نامه و تعیین دو شاهد
در زمان تنظیم وصیت نامه تأکید شده است.
حجت
الاسلام حسینی با بیان اینکه روایات متعددی در مورد وصیت نامه وجود دارد،
گفت: روایتی مهم از پیامبر(ص) عنوان شده است که فرمودند: «هر که بمیرد و
امام زمانش را نشناسد، همانند مردن زمان جاهلیت مرده است» و نکته جالب
اینجاست که پیامبر(ص) همین تعبیر را در مورد وصیت مطرح و فرمودند: «کسى که بدون وصیت از دنیا برود مرگ او مرگ جاهلیت است».
حجت
الاسلام حسینی قمی با بیان این که امروز درصد اندکی به وصیت نامه توجه می
کنند، گفت: انسان در زندگی انواع مشکلات و گرفتاری ها را در مقابل خود دارد
و این گرفتاری ها با مردنش بیشتر می شود که یکی از آن ها دعوای بین ورثه و
خواهر و برادران بر سر مالکیت اموال متوفی و یا درگیری با بدهکاران و
طلبکاران است؛ امروزه پرونده های قضایی و اختلافات مالی بسیاری به دلیل
نبود وصیت نامه به وجود آمده اند.
استاد
حوزه علمیه با بیان این که کم توجهی به تنظیم وصیت یکی از مشکلات جامعه
امروزی و دارای پیامدهای بسیاری است، تأکید کرد: کلی گویی در این مسأله هیچ
فایده ای ندارد و باید مفصل و جزئی به آن بپردازیم.
وی
در ادامه به تبیین ابهامات و سوالاتی پیرامون وصیت پرداخت و با بیان این
که با توجه به آیات و روایات نوشتن و تنظیم وصیت در سه حالت واجب است،
تصریح کرد: اگر امانتی نزد انسان باشد، اگر دِین و حقی از مردم بر عهده اش
باشد و یا اگر حق الله، مانند نماز، روزه و زکات بر گردنش باشد واجب است
که وصیت تنظیم کند در غیر اینصورت نوشتن وصیت نامه امری مستحب است.
حجت
الاسلام حسینی قمی به بیان پیامدها و آثار تنظیم نکردن وصیت نامه پرداخت و
بیان کرد: یکی از گرفتاری هایی که در این مورد به وجود می آید این است که
اگر شخصی که نماز و روزه قضا بر عهده اش است در این مورد وصیتی نکند، هیچ
تکلیف و وظیفه ای بر عهده فرزندانش برای ادای آن حق نیست حتی اگر مطمئن
باشند که حق اللهی بر عهده والدین فوت شده شان بوده است.
این
کارشناس دینی به یکی دیگر از پیامدهای عدم تنظیم وصیت اشاره و عنوان کرد:
برخی از افراد در هنگام مردن دارای فرزندان نابالغ و صغیر هستند که اگر
این افراد برای هزینه کفن و دفن خود وصیت نکنند، استفاده حتی یک ریال از
مال فرزندان صغیر بیش از حد واجب جایز نیست.
استاد
حوزه علمیه ضمن انتقاد از صرف هزینه های گزاف برای برگزاری مراسم ترحیم،
بیان کرد: این گونه مجالس برای بزرگداشت میّت نیست بلکه برای بزرگداشت زنده
ها و خانواده او است که با برگزاری مجالس به اصطلاح آبرومند، به فکر خود و
آبرویشان هستند.
حجت
الاسلام حسینی قمی افزود: نخستین بزرگداشت و توجه به فرد فوت شده این است
که اگر او اهل زکات بوده، زکات ماه ها و روزهای پایانی عمرش را محاسبه و
پرداخت کنیم.
وی
با بیان این که در تقسیم ارث به فرزندان نمی توان تبعیض قائل شد، اظهار
کرد: عده ای به برخی از فرزندانشان سهم بیشتری نسبت به آنچه حقشان بوده
اختصاص می دهند در حالیکه آن ها نسبت به یک سوم از مالشان اختیار دارند و
بقیه آن باید طبق دستورات الهی تقسیم شود.
سخنران
حرم رضوی ضمن توصیه به اختصاص دادن بخشی از ارث و اموال به امور خیریه،
گفت: این موضوع زمانی مد نظر قرار می گیرد که فرزندان شخص وصیت کننده
نیازمند نباشند.
استاد
حوزه علمیه تأکید کرد: تنظیم وصیت نامه جزئیات و مسائل فقهی پیچیده ای
دارد از این رو باید وصیت نامه را با کمک بزرگان و علمای دینی تنظیم کرد.
