آبخیزداری چیست؟ هدف از انجام آن چیست؟
برای بیان تعریف آبخیزداری باید در ابتدا معنی حوضه آبخیز را بدانیم:
● آبخیز(watershed):
آبخیز واحدی هیدرولوژیک است که به عنوان واحد فیزیکی, بیولوژیکی, سیاسی,
اجتماعی و اقتصادی برای طراحی ومدیریت منابع طبیعی (آب, خاک, پوشش گیاهی)
پذیرفته شده است.
به عبارت دیگر آبخیز منطقه ای توپوگرافی است که توسط یک سیستم رودخانه زهکشی میشود.
● تعریف آبخیز داری (watershed management):
آبخیزداری عبارت است از فرآیند تنظیم و اجرای اقدامات مناسب به منظور اداره
منابع موجود در آبخیز, باکسب منافع, بدون آسیب رساندن به موجودیت این
منابع.
علم آبخیزداری در اوایل قرن بیستم به دلایل زیر ایجاد شده است :
▪ کسب دانش وآگاهی بیشتر درمورد دوره هیدرولوژیک وعملکرد آن.
▪ افزایش جمعیت وفشار حاصله از آن به اراضی ومنابع آب.
▪ افزایش بیش از حد مصرف آب که ناشی از پیشرفت فن آوری وبالا رفتن سطح زندگی مردم
بوده است.
▪ بروز مشکلات جدید وپیچیده مرتبط باآب از جمله: مشکل وجود مناطق سیل گیر, ایجاد آلودگی
آب, سکونت در مناطق خشک و…
مدیران امور برنامه ریزی, سرانجام پی بردند که آبخیز میتواند به عنوان بهترین واحد طبیعی برای اداره منابع طبیعی محسوب شود.
● هدف از آبخیزداری:
هدف مدیریت منابع آبخیز عبارتند از:
تحت کنترل درآوردن عملیات کشاورزی, دامپروری, ساختمان سازی, راهسازی,قطع
درختان وبه طور کلی هرگونه عملی چه مفید وچه مضر, چه مثبت وچه منفی,
ارزیابی آنها وتوجه به وضعیت آبخیز براساس خصوصیات زمین شناسی, خاک شناسی,
پوشش گیاهی, اقلیم شناسی, هیدرولوژی وارائه رهنمودها وپیشنهادها جهت اجرا و
مدیریت صحیح در مورد همه عوامل طبیعی وزیستی هر اکوسیستم در واحدهای طبیعی
خاص واعمال مدیریت بر روی عواملی که در توزیع آب وکیفیت هیدرولوژیکی تاثیر
دارند, تا به صورت مطلوب وعلمی, خاک حوضه آبخیز از فرسایش حفظ گردد.
آبخیزداری الهی ترین نگاه به طبیعت است وآبخیزدار را میتوان پزشک طبیعت
نامید. یک آبخیزدار خوب با بررسی دقیق ومطالعه علمی حوضه آبخیز, به تعبیری
دردهای یک حوضه را شناخته, ودرجهت درمان آن برنامه ریزی میکند.آبخیزداری با
نگاهی خدا گونه عرصه طبیعت را برای زیست و بهره برداری انسان مهیا
میکند.شاید این تعابیر کمی اغراق آمیز به نظر برسد, اما میشود تمام علوم
راهدیه ای از جانب خدا برای حکومت بر کره خاک دانست.
اگر ما با این دید به علوم نگاه کنیم, هرگز آنها را در راه نابودی نوع بشر به کار نخواهیم بست.
● علوم مرتبط با آبخیزداری:
یک پروژه ساده آبخیزداری از چند مطالعه مستقل تشکیل شده است که هر کدام کارشناس مربوط به خودش را میخواهد:
۱) مطالعه فیریوگرافی:این مطالعه به بررسی خصوصیات ظاهری آبخیز میپردازد.
۲) مطالعه هواشناسی: به طور کلی به بررسی اقلیم منطقه میپردازد.
۳) مطالعه هیدرولوژی: به بررسی آبهای موجود در منطقه میپردازد.
۴) مطالعه خاک شناسی: به مطالعه انواع خاکهای موجود در منطقه وپتانسیل های آن میپردازد.
۵) مطالعه زمین شناسی: به بررسی جنس ونوع سازندها و برخی عوامل مورفولوژیکی وقدمت سازندها وعوامل تشکیل آنها میپردازد.
۶) مطالعه فرسایش و رسوب: به بررسی انواع فرسایش در حوضه وفرسایش پذیری وپتانسیل رسوبگذاری رودخانه میپردازد.
۷) مطالعه پوشش گیاهی: به بررسی تیپهای مختلف گیاهی منطقه میپردازد وبرنامه
چرا و شدت چرا را تعیین میکند ودرصد وجود کلاسهای مختلف را در حوضه مشخص
میکند.
۸) مطالعه اقتصادی: به بررسی شاخصهای اقتصادی وارزیابی اقتصادی طرح می پردازد.
۹) مطالعه کشاورزی واجتماعی: به بررسی عوامل کشاورزی واجتماعی آبخیز نشینان
میپردازد,شاخصهایی از قبیل: جمعیت, تعداد خانوار, چگونگی کسب درآمد, تعداد
دام,انواع محصولات کشاورزی منطقه و… در این مطالعه بررسی می شود.
۱۰) عملیات بیولوژیک: به ارائه طرحهای کاشت نهال, بذر کاری و… برای حفظ
عرصه طبیعی آبخیز(از نظر پوشش گیاهی) وبهبود وضعیت آن , وتثبیت بیولوژیک
خاک از طریق پوشش گیاهی می پردازد.
۱۱) عملیات مکانیکی: ارائه طرحهایی از قبیل احداث بندهای خاکی, گابیون,
خشکه چین وعملیات ذخیره نزولات آسمانی از طریق احداث فارو, تراس وبانکت
بندی در این مجموعه می باشد.
۱۲) تلفیق: به تعبیری عصاره مطالعات فوق می باشد که طرحی جامع وکلی ارائه
میدهد وتعیین واحدهای کاری همگن از بخشهای تلفیق به حساب می آید که در آن
نقشه های تهیه شده از هر گزارش روی هم قرار می گیرد و پلیگون های حاصل به
عنوان واحدکاری معرفی می شوند.
تلفیق گر برای هر یک از این واحدها عملیات خاصی را پیشنهاد می کند.
در این واحدها خصوصیاتی از قبیل نوع خاک, مساحت, نوع تیپ (اعم از تیپهای
گیاهی, رخنمون سنگی, زمینهای دیم وزراعی و…),گروه هیدرولژیک خاک ,عمق
خاک, بافت خاک , پتانسیل تولید هرزآب و… مشخص می شود.
چگونه ایده خود را فرابورسی کنیم؟
بازار دارایی فکری فرابورس ایران روز یکشنبه یازدهم خردادماه جاری به
طور رسمی فعالیت خود را آغاز می کند تا شرایط برای شکوفایی و به کارگیری
ظرفیت ها و توسعه حوزه تفکر خلاق و اقتصاد دانش بنیان در کشور مهیا شود.
رویه اجرایی بازار معاملات اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در بازار
فرابورس مراحلی دارد که با انجام مراحل اعلام شده به راحتی میتوان ایده
خود را فرابورسی کرد:
۱ -دارنده اوراق دارایی فکری که قصد عرضه حقوق مادی ناشی از دارایی فکری
خود را دارد، از طریق مراجعه به یکی از شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری،
تأمین سرمایه دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار یا کارگزاران عضو
فرابورس ایران و ارائه مدارک زیر، درخواست خود مبنی بر عرضه تمام یا بخشی
از حقوق مادی ناشی از مالکیت معنوی متعلق به خود را مطرح میکند:
*اوراق شناسایی مخترع طرح
*اوراق شناسایی مالک حقوق مادی ناشی از دارایی فکری (شخص حقیقی یا حقوقی)
- اوراق مربوط به ثبت دارایی فکری نزد مرجع ذیصلاح ثبت کننده
۲ -شرکت مشاور سرمایه‌گذاری، تأمین سرمایه یا کارگزار عضو فرابورس ایران
پس از دریافت مدارک، درخواست عرضه متقاضی را به همراه مدارک مذکور به
فرابورس ایران ارائه میکند.
۳ -پس از وصول تقاضا توسط فرابورس ایران، مقتضی است مراحلی از قبیل
احراز اصالت و هویت اختراع و مخترع از مرجع ثبت مربوطه؛ اخذ تاییدات فنی
طرح از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ ارائه گزارش لازم در خصوص بررسی
قابلیت تجاری‌سازی ایده در قالب طرح کسب و کار یا همان Business Plan که
توسط شرکت مشاور سرمایه‌گذاری یا تأمین سرمایه یا کارگزاران دارای مجوز عضو
فرابورس ایران انجام و تکمیل شده و درنهایت موافقت اصولی کمیته عرضه
فرابورس ایران، در خصوص تقاضای ارائه شده اخذ شود.
در حال حاضر نقل و انتقالات انواع اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری
شامل انواع اوراق گواهی ثبت اختراع، طرح صنعتی و علائم تجاری از طریق بازار
سوم فرابورس ایران را میتوان در ۴ گروه دسته‌بندی کرد:
نوع اول:عرضه اوراق بهادار شرکت های سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری
نوع دوم:عرضه مستقیم و بی‌واسطه اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری
نوع سوم: عرضه حق بهره‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مدت زمان معین
نوع چهارم:عرضه حق بهره‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مقدار معین
در این مرحله لازم است تا یکی از ۴ روش تأمین مالی شامل مشارکت در قالب
یک شرکت سهامی خاص، واگذاری کامل مالکیت مادی اوراق بهادار مبتنی بر دارایی
فکری و واگذاری حق بهره‌برداری از اوراق مذکور با مدت زمان معین یا تیراژ
معین توسط متقاضی انتخاب و درخواست عرضه به شرکت فرابورس ایران ارائه شود.
نوع اول:
عرضه اوراق بهادار شرکت های سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری
-
ثبت یک شرکت جدید با شخصیت حقوقی «سهامی خاص» و مطابق با «اساسنامه
نمونه فرابورس» نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، توسط شرکت مشاور سرمایه‌گذاری یا
تأمین سرمایه متقاضی یا کارگزاران عضو فرابورس ایران و ارائه کپی کامل از
اسناد ثبتی شرکت به فرابورس ایران. -
انتقال مالکیت حق اختراع مورد عرضه به شرکت ثبت شده فوق و ارائه تعهدات لازم، از طریق تنظیم سند در دفترخانه اسناد رسمی.
-
ارزش‌گذاری «سهام شرکت»، در صورت تمایل عرضه‌کننده، تنها میتواند
توسط شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری یا تأمین سرمایه دارای مجوز سازمان بورس و
اوراق بهادار یا کارگزاران دارای مجوز عضو فرابورس ایران صورت پذیرد. -
ارائه آگهی روزنامه رسمی در خصوص اعضای هیات‌مدیره شرکت.
-
ارائه سند انتقال مالکیت دارایی فکری تنظیم شده در دفترخانه اسناد رسمی شامل شرح نقل و انتقال و تعهدات مربوطه.
-
ارائه کلیه مدارک مورد نیاز برای عرضه سهام شرکت سهامی خاص مبتنی بر
دارایی فکری از طریق کارگزاران عضو فرابورس ایران و عرضه سهام شرکت پس از
موافقت کمیته عرضه از طریق بازار سوم فرابورس ایران. -
اعلام معامله انجام شده به مراجع مربوطه توسط فرابورس ایران.
نوع دوم:
عرضه مستقیم و بی‌واسطه اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری و انتقال قطعی و همیشگی کلیه
حقوق ناشی از ثبت دارایی فکری بر اساس «دستورالعمل سپرده‌گذاری و معامله
اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر
«دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس
ایران» به فرابورس ایران ارائه شده و انجام انتقال قطعی و همیشگی دارایی
فکری نیز از طریق بیع یا صلح حق مالی و بر اساس تشریفات لازم جهت انتقال
قطعی و همیشگی حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
نوع سوم:
عرضه حق بهره‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مدت زمان معین
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری حق بهره‌برداری از حقوق
دارایی فکری در مدت زمان معین بر اساس «دستورالعمل سپرده‌گذاری و معامله
اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر
«دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس
ایران» به فرابورس ایران ارائه شده و انجام معامله نیز در قالب قرارداد
معاوضه یا صلح و بر اساس تشریفات لازم جهت واگذاری حق بهره‌برداری از حقوق
مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
نوع چهارم:
عرضه حق بهره‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مقدار معین
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری حق بهره‌برداری از حقوق
دارایی فکری با تیراژ معین بر اساس «دستورالعمل سپرده‌گذاری و معامله اوراق
بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل
اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس
ایران ارائه شده و انجام معامله نیز در قالب قرارداد معاوضه یا صلح و بر
اساس تشریفات لازم جهت واگذاری حق بهره‌برداری از حقوق مذکور به خریدار یا
خریداران جدید صورت پذیرد.
