دليل و درمان يبوست شيرخواران
درمان يبوست شيرخواران
دليل و درمان يبوست شيرخواران
شايد اين موضوع به نظر خنده‌دار بيايد اما
سفت يا شل‌شدن مدفوع شيرخوار يکي از دغدغه‌هاي والدين است. ايجاد مشکل در
دفع باعث بي‌قراري و از‌بين‌رفتن آرامش شيرخوار مي‌شود و حتي ممکن است
نشانه يک بيماري جدي باشد. يکي از مشکلاتي که ناراحتي شيرخوار و نگراني
والدين را در پي دارد، يبوست است…
هنگام يبوست، مدفوع سفت و خشک مي‌شود، به‌طور عادي تخليه نمي‌شود و کودک در زمان دفع، احساس درد مي‌کند.
شيرخواراني
که شيرمادر مي‌خورند کمتر دچار يبوست مي‌شوند، چون شير مادر به‌راحتي هضم
مي‌شود و ترکيب چربي و پروتئين آن‌طوري است که باعث ابتلا به يبوست
نمي‌شود. در روده کودکاني که شيرمادر مي‌خورند، انواع مختلف
باکتري‌هاي مفيد وجود دارد که توانايي شکستن و هضم پروتئين‌هاي پيچيده شير
را دارند درنتيجه در اين کودکان مدفوع نرم‌تر و حرکات روده راحت‌تر است.
ميزان هورمون موتيلين که حرکات روده را افزايش مي‌دهد نيز در اين کودکان
بيشتر است.
هضم شيرخشک براي کودک سخت‌تر است و
بچه‌هايي که شيرخشک مي‌خورند، معمولا مکرر از يبوست رنج مي‌برند. حرکات
روده بچه‌هايي که فقط شيرخشک مي‌خورند، از بچه‌هايي که شيرمادر مي‌خورند،
کمتر و مدفوعشان سفت و سبزرنگ است.
چه‌وقت مي‌گوييم کودک دچار يبوست شده است؟
وقتي کودک اين 3 علامت را با هم داشته باشد دچار یبوست شده است:
-مدفوع سفت، خشک يا تکه‌تکه.
-گريه و زورزدن هنگام دفع. (زورزدن تنها نشانه يبوست نيست.)
-مدفوع‌نکردن براي 2 تا 3 روز در کودکاني
که شيرخشک مي‌خورند و يک هفته براي کودکاني که شير مادر مي‌خورند. (وقتي
مدفوع نرم است، دفع يک‌بار در هفته به معني يبوست نيست.)
-اشتهاي کم، وزن نگرفتن و خونريزي از مقعد.
حرکات روده در شيرخواران
در ماه‌هاي اول تولد، روزي چند بار دفع يا
حتي يک‌بار در هفته طبيعي است. در موارد نادر مي‌تواند بين هر بار دفع 3
هفته هم فاصله بيفتد. بچه‌هايي که شير مادر مي‌خورند، معمولا تا 2 تا 3
ماهگي حرکات روده زيادي دارند و مدفوعشان زردرنگ است. با شروع غذاي جامد،
حرکات روده تغيير مي‌کند و ممکن است شکم کودک روزي چند بار يا هر 2 يا 3
روز يک‌بار کار کند. برخي بچه‌ها به‌علت دريافت ترکيب‌هاي جديد موادغذايي،
دچار يبوست خفيف مي‌شوند. اگر کودک غذاي جامد زياد مصرف کند، ممکن‌است
به‌علت کم‌آبي دچار يبوست شود.
علت يبوست در شيرخواران
يک بچه سالم که شير مادر مي‌خورد به‌ندرت
دچار يبوست مي‌شود. بيشتر شيرخواران هنگام تغيير شير مادر به شيرخشک يا
آغاز تغذيه تکميلي و شروع غذاي جامد، دچار يبوست مي‌شوند. اين 7 مورد از
علل يبوست شيرخواران است.
1. معمولا علت يبوست در کودکان غذاست اما
در برخي موارد مي‌تواند علامت يک بيماري جدي باشد. علت يبوست در نوزاداني
که شير مادر مي‌خورند، اغلب مادرزادي است مانند سيستيک فيبروزيس، ديابت
بي‌مزه، کم‌کاري تيروييد و نقص‌هاي مادرزادي در روده و مقعد.
درمان يبوست شيرخواران
2. بيشتر شيرخواران هنگام شروع غذاي جامد
يبوست را تجربه مي‌کنند. بعضي غذاها اگر زود يا به مقدار زياد استفاده
شوند، يبوست ايجاد مي‌کنند.موز، برنج، نان سفيد، سيب‌زميني، ماست، پنير و
پاستا غذاهايي هستند که باعث کندي حرکت روده شده وباعث یبوست میشوند.
در
بچه‌هايي که شيرخشک مي‌خورند، مايعات کم، فيبر کم، تغيير نوع شيرخشک (غلظت
بيشتر، بدون لاکتوز، حاوي کازيين) مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست شود.
3.یکی دیگر از دلایل یبوست کودکان کم شدن
آب بدنشان است. وقتي بدن کودک کم‌آب مي‌شود، از آنچه کودک مي‌خورد آب جذب
مي‌کند و درنتيجه مدفوع سفت و خشک و دفع آن سخت مي‌شود.
4. مصرف داروهايي مانند ايبوپروفن،
آنتي‌بيوتيک، استامينوفن يا ابتلا به بيماري‌هايي مانند سرماخوردگي
مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست شود.
5. مکمل‌هاي آهن (البته آهن موجود در شيرخشک يبوست ايجاد نمي‌کند).
6. آلرژي غذايي نیز از دیگر علل ابتلا کودکان به یبوست است.
7. اختلالات متابوليکي
براي درمان يبوست چه کنيم؟
اگر نوزاد دچار يبوست شد، به پزشک مراجعه کنيد و اگر سن کودک بيشتر است، اقدام‌هاي زير را انجام دهيد:
-دستانتان را چرب کنيد و شکم کودک را از
قسمت پايين به سمت بيرون و در جهت عقربه‌هاي ساعت ماساژ دهيد. اگر کودک
احساس راحتي و آرامش کرد و از اين کار لذت برد، ماساژ را ادامه دهيد.
-کودک را به پشت بخوابانيد، پاهايش را
بگيريد و به‌آرامي به شکل دايره‌اي حرکت دهيد. اين کار باعث حرکت عضلات
شکم، فشار ملايم به روده و تسهيل حرکت آن مي‌شود.
-حمام گرم
مي‌تواند کودک را آرام و به دفع راحت‌تر کمک کند. مي‌توانيد در حمام شکم
کودک را ماساژ بدهيد. براي اينکه مدفوع سفت راحت‌تر دفع شود، با مقداري
وازلين اطراف مقعد را چرب کنيد.
-اگر به کودک شيرخشک مي‌دهيد، طبق
دستورالعمل شير را تهيه کنيد. اضافه‌کردن مقدار بيشتري شير مي‌تواند باعث
ابتلا به يبوست يا مشکلات ديگر شود.
-اگر کودک 4 تا 6 ماه دارد، مصرف
حريره‌بادام و پوره ميوه يا سبزي را به رژيم غذايي او اضافه کنيد. اين
غذاها فيبر زيادي دارند و از يبوست پيشگيري مي‌کنند. خوردن آب‌آلو ناشتا
نيز از يبوست پيشگيري مي‌کند.
-اگر کودک غذاي جامد مي‌خورد، به او پوره هلو و آلو و به جاي برنج، جو بدهيد.
-علاوه بر
شيردهي روزي چند بار، آب جوشيده سرد به کودک بدهيد. از 60 تا 120 ميلي‌ليتر
آغاز و طبق ميل کودک مقدار آن را کم يا زياد کنيد. به ياد داشته باشيد آب
نبايد جايگزين شيردهي شود.
-اگر آب کمک نکرد، در کنار رژيم غذايي معمول، براساس نياز کودک روزي يک يا چند وعده آب سيب، هلو يا آلو به فرزندتان بدهيد.
-اگر يبوست طولاني شد، با تغييرات غذايي
برطرف نشد و علايم ديگري مانند خون در مدفوع، وزن نگرفتن، استفراغ و
تحريک‌پذيري به آن اضافه شد، به پزشک مراجعه کنيد. اما ممکن است پزشک براي
درمان يبوست مزمن، ملين‌هاي خاصي تجويز يا در مواردي که يبوست شديد است،
شياف گليسيرين تجويز کند.
میوه‌های سرطانی را بشناسید!
حدود 10 سال پيش بود كه موضوع رنگ كردن ميوه‌ها بر سر زبان‌ها افتاد. در آن
زمان فروشنده‌ها ميوه‌هايي مثل انار و هندوانه را از وسط باز كرده و با
رنگ كردن داخل آنها در اصل اينگونه براي فروش بقيه اين محصولات تبليغ
مي‌كردند اما كم كم اين رنگ كردن‌ها به پوست ميوه‌ها رسيد. جايي كه
ميوه‌هاي كال و نارس را به روش‌هاي مختلف رنگ مي‌كردند تا به جاي ميوه‌هاي
رسيده به دست مصرف‌كننده بدهند. البته در اوايل، اين موضوع هم خيلي جدي
گرفته نمي‌شد و مردم با اين توجيه كه اين كار فقط براي ميوه‌هاي نوبرانه
است، بي‌خيال از كنارش مي‌گذشتند اما با گذر زمان مشخص شد، رنگ كردن
ميوه‌ها نه تنها به شغل ثابتي براي گروهي تبديل شده است بلكه اين كار به
وسيله موادي صورت مي‌گيرد كه سلامت شهروندان را به خطر مي‌اندازد.
نوبرانه‌های بی‌مزه
به
گزارش سلامت نیوز، روزنامه جوان در ادامه نوشت: روند افزايشي ورود
ميوه‌هاي رنگ آوري و نقاشي شده با مواد و گازهاي شيميايي به بازار آنچنان
زياد شده كه برخي مسئولان صنفي مجبور به هشدار دادن در اين باره شده و نسبت
به سلامتي مصرف‌كنندگان ابراز نگراني كرده‌اند.
حالا ديگر «رنگ شده»ها
جاي خود را در بازار ميوه پيدا كرده‌اند؛ اصطلاحي كه درباره مركبات خوشرنگ
اما كال به كار مي‌رود. ميوه‌هايي كه بدون هيچ نظارتي و با قيمت بالا در
بازار به فروش مي‌رسد و اغلب مردم هم دلخوش به رنگ زرد و نارنجي آنها فكر
مي‌كنند نوبرانه‌اي را خريده‌اند كه رسيده و آبدار و آماده خوردن است.
تبدیل رنگ سبز به زرد و نارنجی
«افزودن هر نوع رنگ به ميوه‌ها و مركبات سلامت مردم را تهديد خواهد كرد.»
اينها
حرف‌هاي عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس است كه با انتقاد از توزيع
ميوه‌هاي رنگ شده در بازار گفت: «افزودن رنگ به ميوه‌ها يا تزيين آنها با
واكس براي جلب مشتري بيشتر تقلب براي كسب سود از سوي سودجويان بوده كه بايد
دستگاه‌هاي نظارتي برخورد كنند.»
علي كائيدي با بيان اينكه
رنگ‌آوري مصنوعي ميوه‌ها با استفاده از مواد شيميايي به طور حتم تهديدي جدي
براي سلامت افراد است، افزود: «ميوه‌هايي كه با رنگ مصنوعي به شكل ظاهري
مورد‌پسند درمي‌آيند، هيچ‌گاه به علت نداشتن مزه مطلوب مقبوليت عامه
ندارند.»
اين نماينده مجلس با تأكيد بر اينكه وزارت جهاد كشاورزي
بايد بيش از پيش در راستاي تأمين سلامت مواد غذايي مردم حساسيت داشته باشد،
گفت: «با توجه به اوج‌گيري بسياري از سرطان‌ها نبايد اجازه دستكاري در
توليد محصولات با هدف سودآوري صرف داده شود.»
رنگ كردن ميوه‌ها
مسئله‌اي است كه رئيس اتحاديه باغداران ايران هم به صورت تلويحي، آن را
تأييد كرد و گفت: «در چند سال اخير عده‌اي سودجو قبل از فصل برداشت، پرتقال
را از باغداران خريداري مي‌كنند و با استفاده از دستگاه‌هايي پرتقال را
رنگ‌آوري مي‌كنند و رنگ پرتقال را از سبز به زرد يا نيمه زرد و سبز تبديل
مي‌كنند.»
به گفته مجتبي شادلو اينگونه ميوه‌ها براي سلامتي ضرر
دارند زيرا ميوه پرتقال، خودش اسيد دارد و بر اثر گرمادهي ميزان اسيد آن
بالاتر رفته و علاوه بر از بين رفتن خاصيت آن، براي دستگاه گوارش بسيار
خطرناك است اما رنگ‌آميزي ميوه‌ها يا سبززدايي به دو صورت انجام مي‌شود كه
شيوه رنگ‌آميزي با «گاز اتيلن» در كشور ما كاربرد بيشتري دارد.»
نفوذ موادشیمیایی به قلب میوه‌ها
شايد
رنگ كردن گنجشك و فروختن آن به جاي قناري فقط يك ضرب‌المثل باشد اما امروز
گروهي ميوه‌هاي كال را به دو روش رنگ مي‌كنند و چنان به جاي ميوه‌هاي
رسيده به جامعه قالب مي‌كنند كه صداي كسي در نمي‌آيد.
كارشناسان
معتقدند به دو روش اين كار صورت مي‌گيرد؛ در روش اول ابتدا با گاز اتيلن،
رنگ ميوه‌ها را برمي‌گردانند و بعد در محلول رنگي غوطه‌ور مي‌كنند تا رنگ
ميوه‌ها مجلسي‌تر و براق‌تر شود.
روش دوم اما كمي متفاوت است. در اين
روش، خبري از گاز اتيلن نيست و از همان ابتدا مركبات در محلول‌هاي رنگ با
غلظت بالاتر غوطه‌ور مي‌شود. ميوه‌ها در آب 50 درجه سانتيگراد به مدت 20
دقيقه غوطه‌ور مي‌شوند تا رنگ، جذب پوست ميوه و يكدست شود. بعد از آن نيز
ميوه‌ها سرد شده و واكس زده مي‌شوند. اين روش در ميوه‌هاي وارداتي بسيار
ديده مي‌شود. در اين روش ممكن است مواد شيميايي به داخل ميوه نفوذ كند و
موجب مسموميت و حتي ابتلاي مصرف‌كننده به سرطان شوند.
حواسمان به سموم باشد
مشكل
ميوه‌هاي رنگ شده فقط به محصولات داخلي ختم نمي‌شود. اكثر ميوه‌هاي
وارداتي هم با اينكه ظاهر قشنگي دارند، اما نه كيفيت دارند و نه مزه.
با
این حال مردم انتظار دارند با توجه به قانوني شدن طرح انتزاع وظايف و
اختيارات بخش كشاورزي از وزارت صنعت، نظارت دقيق‌تري از سوي وزارت جهاد
كشاورزي بر سلامت محصولات وارداتي صورت بگيرد.
از طرف ديگر
توليدكنندگان ميوه‌ها و محصولات كشاورزي داخلي نيز بايد به محصولات خود
اجازه رشد كافي قبل از عرضه به بازار را بدهند، چراكه رنگ‌آوري در
ليموشيرين، پرتقال و نارنگي كه در شرايط غيرطبيعي صورت مي‌گيرد، تهديدي جدي
براي سلامت جامعه است. بر همين اساس وزارت جهاد كشاورزي بايد به صراحت
اعلام كند استفاده از هر نوع رنگ و مواد خاص براي رسيده و با كيفيت نشان
دادن ميوه‌ها ممنوع است.
در همين راستا رئيس اداره بهداشت كشاورزي
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي هشدار داد: «هرچند باقيمانده سموم روي
ميوه‌ها علامت خاصي ندارد اما چسبناك يا براق بودن، نشانه باقي‌ماندن سموم
روي آنها است.»
رضا عزتيان افزود: «برخي ميوه‌هاي آغشته به
باقيمانده سموم، داراي بو و طعم مواد شيميايي مانند نفت است. به همين خاطر
اگر ميوه‌اي، طعم و بويي غيرطبيعي داشته باشد به طور قطع از مواد شيميايي
براي رشد و به عمل‌آوري آن استفاده شده است.»
آنچه مشخص است اينكه
رنگ‌آوري ميوه‌ها به ويژه مركبات و موز و خرمالو، مي‌تواند مشكلاتي را براي
مصرف‌كنندگان ايجاد كند كه شايع‌ترين آنها ناراحتي‌هاي گوارشي است. با اين
اوصاف و با تصميمات و دستورات بي‌عمل مسئولان فقط بايد از مردم خواست
مراقب سموم باقيمانده در ميوه‌ها و سبزي‌ها باشند.
