چگونه ذائقه خود را تغییر دهم؟
افزایش مصرف نمک و
روغن زمینه‌ساز بروز بیماری‌های مختلفی همچون افزایش فشارخون، پوکی
استخوان و چاقی خواهد بود. خود چاقي به تنهايي باعث مشکلات اسکلتی، قلبی و
عروقی و گوارشی می‌شود. تمامی این مسائل باعث شده تا تمرکز این مطلب، بیشتر
بر روی مصرف صحیح مواد غذایی و تغییر ذائقه باشد. متاسفانه تبلیغات
گسترده در خصوص غذاهای پرنمک که تاثیر نامناسبی بر روی کودکان مي‌‌گذارد
امروزه ذائقه کودکان را به سمت غذاهای شور، پرنمک و پرچرب سوق داده است. به
طوری که مصرف سرانه نمک درکشور ما دو برابر سایر کشورهاست.
در واقع می‌توان
گفت ذائقه ایرانی تغییر کرده است. خیلی از ما در بچگی همیشه از بو و مزه یک
ماده غذایی فرار می‌کردیم و هنوز هم حتی نمی‌توانيم ذره‌ای از آن را به
دهان بگذاریم. البته در بچگی گاهی از خوردن یک ماده غذایی متنفر بودیم ولی
الان عاشق آن غذا هستیم. می‌گویند ذائقه آدم‌ها در طول زندگی تغییر می‌کند.
چرا؟ چطور نظرمان در مورد بو و مزه یک ماده غذایی تغییر می‌کند؟ پذیرفتن
یک بو یا مزه خاص اکتسابی است یا ذاتی؟ چرا برخی افراد در تمام مدت عمرشان
از یک ماده غذایی متنفر می‌مانند و هرچه می‌کنند، نمی‌توانند آن را بپذیرند
و بدنشان با آن سازگار نمی‌شود؟ سوال‌های بسیاری در این رابطه وجود دارد
که در این مطلب به برخی از آنها پاسخ مي‌‌دهیم.
چگونه تغییر در ذائقه ایجاد کنیم؟
یکی از مسائلی که
روی ذائقه تاثیر دارد عادات غذایی گروه همنشینان و در دسترس بودن ماده
غذایی است. به طور مثال در دسترس بودن و ارزان بودن فست فودها، چیپس و پفک
باعث شده که عادات غذایی افراد تغییر و ذائقه آن ها به سمت غذاهای شور و
پرچرب برود. پس تلاش کنیم تا در سفره و یا وعده‌های غذای خود و فرزندانمان
غذاهای کم کالری، کم نمک با سبزیجات فراوان قرار دهیم. ذائقه و حس چشایی
اکتسابی است و به تماس‌های محیطی ما با طعم، بو، مزه و شکل‌های مختلف مواد
غذایی در طول زندگی بستگی دارد.
گاهی شرایط محیطی
به گونه‌ای تغییر می‌کند که خوراکی‌هایی که فرد در گذشته دوست نداشته
بیشتر در اختیار فرد قرار می‌گیرد و در نتیجه به طعم و بوی آنها انس
می‌گیرد. مثلاً یک جوان در دوره دانشجویی دور از خانه و حتی شهر خود در
شرایطی قرار می‌گیرد که مجبور می‌شود طعم و بوهای جدید را امتحان کند. در
نتیجه عادت‌های غذایی‌اش تغییر می‌کند. یا به‌طور مثال آشپزی که به واسطه
نوع کارش مجبور است غذاهای مختلف را تست کند بعد از مدتی عادات غذایی
متفاوتی پیدا مي‌‌کند. یعنی گاهی شرایط تغییر می‌کند و فرد با بوها، طعم‌ها
و رنگ‌های مختلف آشنا می‌شود و ممکن است به این نتیجه برسد که برخي
موادغذايي که تاکنون به دلیل داشتن انتخاب‌های دیگر مصرف نمی‌کرده است، بد
نیستند و با تکرار مصرف، با آنها انس بگیرد.
برعکس این موضوع
هم امکان دارد و این مورد بیشتر به مشکلات فیزیولوژیک مربوط مي‌‌شود.
مثلاً گاهی نوزاد یا شیرخواری تا 2 سالگی شیر می‌خورده و حتی از یک سالگی
نوشیدن شیر گاو را آغاز کرده، ولی بعد از این دوران میزان مصرف شیر در
برنامه غذایی‌اش کاهش می‌یابد یا قطع می‌شود و دوباره در بزرگسالی به دلیل
فشارهای اطرافیان و ترس از بروز مشکلات استخوانی و کمبود کلسیم و پوکی
استخوان دوباره به مصرف شیر رو می‌آورد، دچار بیماری‌های گوارشی مثل اسهال،
استفراغ، نفخ، دل‌درد، دل پیچه و… می‌شود. دلیل این موضوع، کاهش تولید
آنزیم‌های گوارشی هیدرولیز کننده قند شیر در بدن به دنبال وقفه طولانی در
مصرف شیر است. از نظر ژنتیکی، تولید آنزیم‌های گوارشی با مواد غذایی‌ای که
مصرف می‌کنیم، ارتباط دارند و مصرف نکردن یک ماده غذایی باعث تولید نشدن آن
آنزیم‌ها و ایجاد مشکلات گوارشی می‌شود.
مورد دیگر در
ویارهای دوران بارداری است که ممكن است به دلیل کمبودهای مواد مغذی ایجاد
شود که گاهي در بعضی افراد این تمایلات ماندگار هستند.
برخی از ما به
دلایل روانشناختی که معمولا ریشه در نوع تربیت خانواده و یا الگوی رفتاری
خاص دارد نسبت به برخی غذاها واکنش نشان مي‌‌دهیم. دوست نداشتن یک ماده
غذایی، موضوعی روانشناختی است و به مشکلات فیزیولوژیک مربوط نمی‌شود و اگر
مصرف ماده غذایی در شرایط گوناگون اتفاق بیفتد، بدن به تدریج این ماده
غذایی را می‌پذیرد و فردی که یک ماده غذایی را هیچ وقت مصرف نکرده و بعد
هم در دوره‌های خاص زندگی مثل مهدکودک، مدرسه، دانشگاه، سربازی و… به خود
این فرصت را ندهد، حالت مقاومت در برابر آن طعم را تا ابد خواهد داشت.
بهترین زمان اصلاح ذائقه یک فرد چه دوره‌ای است؟
از نظر
روان‌شناسی تغذیه، مهم‌ترین زمان برای شکل‌گیری عادت‌های غذایی، دوران
کودکی است. اگر مادری در زمان تغذیه کمکی به شیرخوارش گروه‌های مختلف غذایی
با طعم و بو و مزه‌های مختلف بدهد و او را به مزه و طعم‌های مختلف عادت
دهد، مقاومت کودک در مقابل مصرف مواد غذایی مختلف در آینده کاهش می‌یابد
ولی اگر انتخاب‌های غذایی و مزه و بوها محدود باشد، در سال‌های بعد احتمال
نپذیرفتن مواد غذایی‌ای با طعم‌ها و بوهای جدید بیشتر می‌شود.
راهکارهایی برای عادت به مصرف مواد غذایی که آنها را دوست نداریم
با توجه به اینکه
دوست نداشتن بیش از آنکه عامل فیزیولوژیک داشته باشد یک مسئله روانی است،
توصیه می‌شود خوراکی‌های ناخوشایندتان را با رنگ و مزه و شکلی که بیشتر
می‌پسندید، تهیه کنید؛ مثلاً اگر مزه ترشی را می‌پسندید، ماده غذایی را حین
طبخ با طعم دهنده‌های خاصی مثل آب‌لیمو مزه‌دار کنید تا تطابق‌پذیری و
امکان مصرف آن ماده غذایی برایتان افزایش پیدا کند. برای کودکان نیز
می‌توان از ظروف زیبا یا طرح‌های زیبا استفاده کرد. دوست‌داشتنی کردن
شرایطی که در آن غذا صرف می‌شود نیز اهمیت قابل‌توجهی دارد.
کودکی که در سنین
پایین به مصرف میان وعده‌هایی مانند سالاد میوه و سبزی عادت کند، در سنین
بالاتر برای مصرف این خوراکی‌ها از خود مقاومت نشان نخواهد داد اما اگر
مادر از همان سنین پایین از غذاهای فرآوری شده و صنعتی و حتی آماده برای
تغذیه فرزندش استفاده کند، کودک به این روند عادت می‌کند.
همچنین همیشه به
یاد داشته باشید کودکان بسیار باهوش هستند بعد از مدتی عادات غذایی شما را
تکرار خواهند کرد. مادری که نوشابه و نمک را به دور از چشم کودک استفاده
می‌کند مسلما عادات غذایی خانواده را ناخواسته به سمت شیرینی و شوری
مي‌‌برد و قطعا کودک وی بعد از مدتی این موضوع را کشف خواهد کرد. پس به
واقع یک عادت غذایی سالم را در خانواده خود پایه‌ریزی کنید تا نسلی سالم
داشته باشید.
یک گلابی در روز؛ یک دنیا فایده
گلابی یکی از آن میوه های پرخاصیت است که به مصرف آن توصیه های زیادی
شده است. در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است: الْکمَّثْرَی
یدْبُغُ الْمَعِدَةَ وَ یقَوِّیهَا هُوَ وَ السَّفَرْجَلُ سَوَاءٌ وَ هُوَ
عَلَی الشِّبَعِ أَنْفَعُ مِنْهُ عَلَی الرِّیقِ وَ مَنْ أَصَابَهُ طَخَاءٌ
فَلْیأْکلْهُ یعْنِی عَلَی الطَّعَامِ. گلابی، معده را پاک و تقویت می کند
و بِه هم مثل گلابی است. خوردنش روی غذا سودمندتر است تا ناشتا. هر کس
احساس سنگینی می کند، آن را روی غذا بخورد. (1)
در سرتاسر جهان گلابی
انواع و اقسام مختلفی دارد. در ایران 90 نوع گلابی بومی کشت می شود. از
انواع خارجی آن مانند آنژو، بارلت، دوشس، ژاندارک، باسه و غیره نیز در
ایران کشت می شود. گلابی بر حسب نوع خود، رنگ و شکل متفاوتی دارد. برخی از
این انواع در پاییز، برخی در زمستان و برخی تابستان یا بهار وارد بازار می
شود. از برخی انواع این میوه در آشپزی و تهیه ی غذا استفاده می شود. سالاد میوه بهترین شیوه برای افزایش مصرف این میوه و استفاده از خواص بیشمار آن است. از انواع خیلی شیرین این میوه برای تهیه ی تارت
و پنکیک نیز استفاده می شود که در پاییز و زمستان بیشتر دیده می شوند. در
هر حال گلابی از هر نوعی که باشد سرشار از ترکیبات مغذی است. در این مطلب
شما را با گوشه ای از خواص این میوه ی مفید آشنا می کنیم. لطفاً با ما
همراه باشید.
گلابی و خواصش فوق العاده اش
گلابی یک میوه ی چهارفصل است و می توان از آن در تهیه ی غذاها و حتی شیرینیجات
نیز بهره برد. این میوه زودهضم، شیرین، خوشمزه و سرشار از مواد مغذی است.
به همین دلیل از آن برای بهبود بسیاری از ناخوشی ها و حتی بیماری های
استفاده می شود. بهتر است بدانید که گلابی آب زیادی نیز به بدن می رساند در
نتیجه بدن را مرطوب کرده و از احتباس آب
جلوگیری می کند. این میوه برای افرادی که در رویای لاغری هستند فوق العاده
است چون سیری طولانی مدتی ایجاد می کند. از آنجایی که گلابی فاقد چربی است
و قندهایش از نوع ساده است مصرف آن به ورزشکاران توصیه می شود. اگر اهل
ورزش هستید می توانید قبل و بعد از ورزش از این میوه ی آبدار و خوشمزه استفاده کنید.
این
میوه برای افرادی که کلسترول خونشان بالاست، دچار یبوست هستند، معده ی
حساسی دارند و یا دچار زخم و ورم معده، اسهال و همچنین گواتر هستند مناسب
است
این میوه به دلیل دارا بودن فیبرهای محلول و غیرمحلول در آب برای تنظیم عملکرد روده ها مؤثر است و حتی افراد دیابتی نیز می توانند از آن استفاده کنند. مصرف این میوه برای بچه ها و افراد سالمند نیز توصیه می شود.
اگر خدای نکرده دچار بیماری هایی مانند بیماری های قلبی، فشار خون بالا، کم خونی،
دیابت و چاقی مفرط هستید مصرف این میوه به شما توصیه می شود. گلابی یکی از
بهترین میوه ها برای کودکان، نوجوانان و افراد ورزشکار است. این میوه برای
افرادی که کلسترول خونشان بالاست، دچار یبوست هستند، معده ی حساسی دارند و یا دچار زخم و ورم معده، اسهال و همچنین گواتر هستند مناسب است.
فایده ی روزانه یک عدد گلابی در برنامه ی غذایی
مقابله با رادیکال های آزاد
رادیکال
های آزاد مولکول های موذی هستند که به سلول های بدن آسیب زده و زمینه را
برای پیری زودهنگام آن ها آماده می سازند. اما گلابی حاوی آنتی اکسیدان های
قوی است و می تواند بدن را در برابر این مولکول های موذی محافظت کند و
سلامت بدن را ارتقا دهد.
کاهش خطر ابتلا به سرطان
تجمع اسیدهای صفراوی در روده باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان کلورکتال
و بسیاری از مشکلات روده ها می شود. فیبرهای موجود در گلابی سلامت روده ها
را تضمین کرده و خطر ابتلا به سرطان کولون را کاهش می دهند. از طرف دیگر
مواد مغذی این میوه مانع از تشکیل سلول های سرطانی در مری و معده می شود.
کنترل دیابت
از آنجایی که گلابی شاخص گلیسمی
پایینی دارد یک دسر یا میان وعده ی مناسب برای افراد مبتلا به دیابت محسوب
می شود. اگر دیابت دارید زمانی که هوس خوردن یک میوه ی شیرین به سرتان می
زند بهتر است یک عدد گلابی مناسب انتخاب کنید.
بهبود عملکرد گوارشی
گلابی
نقش مهمی در روند هضم و گوارش دارد. یک عدد گلابی در روز 20 درصد فیبرهای
مورد نیاز بدن را تأمین می کند. در واقع این میوه مانند یک ماده ی لیزکننده
ی طبیعی روده ها عمل می کند و به دفع سریع مدفوع و پیشگیری از یبوست کمک
زیادی می کند. این میوه همچنین باعث تحریک ترشحات گاستریک شده و برای
افرادی که دچار اسهال شده اند نیز مفید است.
کاهش فشار خون بالا
گلابی حاوی میزان زیادی پتاسیم
است در نتیجه به سلامت قلب کمک زیادی می کند. پتاسیم یک ماده ی مغذی برای
عروق خونی محسوب می شود. این میوه باعث کاهش فشار خون شده و از تشکیل لخته
های خونی مسئول آسیب یا بیماری های قلب و عروق پیشگیری می کند. گلابی
همچنین باعث افزایش جریان خون
در کل بدن شده و ارگان ها و بافت ها را اکسیژن رسانی می کند. به این ترتیب
نیز امکان بیماری های قلبی عروقی یا سکته های قلبی را نیز کاش می دهد.
دیگر فواید گلابی
خواص
گلابی به همین موارد ختم نمی شود. این میوه حاوی پکتین است و به این ترتیب
نیز میزان کلسترول خون را کاهش می دهد. اگر می خواهید سیستم ایمنی بدنتان را تقویت کنید
و بیماری های زمستانی را از خود دور سازید به این میوه اعتماد کنید. گلابی
به بدن کمک می کند تا کلسیم استخوان ها را حفظ کند و به این ترتیب بروز
پوکی استخوان به تأخیر می افتد. این میوه به دلیل دارا بودن اسید فولیک از بروز بیماری های دوران جنینی پیشگیری کرده و سلامت خانم های باردار را ارتقا می دهد. برای پیشگیری از کرامپ های عضلانی
نیز می توانید به این میوه اعتماد کنید چون حاوی میزان قابل توجهی پتاسیم
است. ماسک تهیه شده از این میوه برای بهبود سلامت پوست و موها مؤثر است و
آن را بخشی از رژیم غذایی تصفیه کننده و لاغری می دانند.
روش انتخاب گلابی
البته
که این روزها در بازارهای میوه و تره بار میوه را فله ای می دهند. اما اگر
خودتان دست به انتخاب می زنید بهتر است نکاتی را رعایت کنید. گلابی های
سفت که پوستی نرم و بدون ضرب خوردگی دارند را خریداری
کنید. از انتخاب گلابی های شل یا ضرب دیده خودداری کنید. می توانید گلابی
ها را در یخچال نگهداری کنید اما بهتر است آن ها را تازه به تازه مصرف
کنید. برای اینکه متوجه شوید میوه ی انتخابی تان به طور کامل رسیده است می
توانید بخش بالایی آن را فشار دهید. اگر این قسمت نرم باشد به این معنی است
که میوه رسیده است.
