زرده تخم مرغ چرا زرد است؟
زرده تخم مرغ ، ماده بسیار خوشرنگ و خوشمزه ای است که بسیاری اوقات زینت
بخش سفره های ماست ، آیا تا به حال به این فکر افتاده اید چرا زرده تخم
مرغ این همه زرد است؟
رنگ زرده تخم مرغ ، حاصل از موادی به نام
گزانتوفیل هاست که از غذایی که مرغ می خورد تامین می شود . رنگ زرده هم با
توجه به رنگدانه موجود درغذا، از زرد کمرنگ تا نارنجی متغیر است.
این
مواد پس از جذب از دستگاه گوارش وارد جریان خون پرنده می شود و به همان
شکل در زرده تخم مرغ ذخیره می گردد. بافت چربی در بدن مرغ یکی از محلهای
اصلی ذخیره رنگدانه است.
با توجه به این که مرغ در روز بیش از شب غذا
می خورد ، در روز رنگدانه بیشتری به تخمدان انتقال می یابد و این موضوع
باعث می شود زرده به صورت خطوط تیره و روشن باشد .
دلایل موثر بر پررنگی و کمرنگی زرده تخم مرغ
عوامل متعددی در تعیین رنگ زرده موثر هستند که می توان آنها را به عوامل ژنتیکی ، مدیریتی و تغذیه ای تقسیم بندی کرد :
الف: خصوصیات ژنتیکی نژاد مرغ:
1- تفاوت در ظرفیت ژنتیکی:
انواع نژادهای مرغ تخم گذار در میزان پگمانتاسیون زرده اختلاف دارند. این
عامل تا 14 درصد تغییرات تراکم زرده را به خود اختصاص می دهد .
2- وجود تفاوت های فردی در میان پرندگان: ظرفیت ژنتیکی در جذب و پگمانتاسیون زرده در مرغ های یک نژاد متفاوت است .
ب: شکل مدیریت مرغداری:
1- استرس:
هر نوع استرس گرمایی (، استرس ناشی از واکسن و …) و هر نوع سوء مدیریت
که باعث عصبی شدن این پرندگان شود باعث کاهش رنگ زرده( به علت کاهش انتقال
رنگدانه به تخمدان) می شود.
2- سیستم های پرورش و نگهداری: رنگ زرده تخم مرغ هایی که در قفس نگهداری می شوند ، بهتر از رنگ زرده تخم مرغ هایی است که روی سیستم بستر پرورش می یابند.
3- زمان نگهداری و انبار تخم مرغ: افزایش زمان نگهداری و انبار تخم مرغ باعث کاهش کیفیت رنگ زرده خواهد شد .
4- سلامت و بهداشت مرغها
: ابتلا به بیماری به ویژه بیماری هایی که در دستگاه گوارش اختلال ایجاد
می کنند. به ویژه کوکسید یوز ، باعث کاهش تولید و جذب رنگدانه ها در روده
می شوند و در نتیجه ، رنگ زرده کاهش می یابد . ( کاهش شدید در تبدیل
لوئیتین به استرآن در داخل ژرژنوم ) .
ج : جنس جیره غذایی
1- مقدار چربی ذخیره :
با افزایش چربی جیره به علت افزایش جذب رنگدانه ، زرده پررنگ تر خواهد
شد. علت آن افزایش جایگزینی کاروتنوییدها در زرده تخم مرغ است.
2-مقدار ویتامینA جیره: افزایش ویتامینA باعث کاهش رنگدانه زرد خواهد شد.
3- تاثیر برخی مواد غذایی خاص: پودر گوشت ، کنجاله سویا، زغال و گوگرد باعث کاهش رنگ زرده تخم مرغ خواهد شد.
4- رابطه غذای دریافتی و تعداد تخم مرغ : با افزایش تولید ، مواد رنگدانه در هر تخم مرغ کاهش می یابد.
5-اکسیداسیون رنگدانه : به علت سهولت اکسید اسیون رنگدانه ها ، استفاده از آنتی اکسیدان (VITE ) در جیره ضروری است.
6- مقدار رنگدانه جیره :
مقدار رنگدانه در جیره ، مهمترین عامل تعیین کننده رنگ زرده است که باید
از طریق جیره تامین شود.رنگدانه های موجود در جیره دو دسته هستند. دسته اول
رنگدانه های موجود در مواد تشکیل دهنده جیره است و دسته دوم موادی که به
عنوان تامین رنگ زرده به جیره اضافه می شود. که این دسته نیز خود به دو
دسته دیگر تقسیم بندی می شوند. مواد اصلی جیره ، نقش بسیار مهمی در تعیین
رنگ زرده دارند. مرغهایی که از جیره غذایی با گندم و سورگوم بالا مصرف می
کنند تخم مرغهایی با زرده کمرنگ دارند. برگ یونجه و ذرت و منابع اصلی
رنگدانه در جیره است. برگ یونجه و ذرت به ترتیب حاوی لوتئین و زاگزانتین
است. لازم به ذکر است با افزایش پروتئین ذرت ، مقداررنگدانه آن افزایش می
یابد .
رنگدانه های مصنوعی مانند کانتاگزانتین آپو8 کاروتنال که از
سوی شرکتهای تجاری مختلف در سراسر جهان تولید می شود، با افزودن مقدارتوصیه
شده به جیره ، به راحتی رنگدانه را تامین می کند و می توان با تغییر داد و
معمولا پس از سه روز از اضافه کردن آن به جیره ، اثر خود را ظاهر می کنند
.
اگر حشرات از روی زمین بروند چه اتفاقی می افتد؟
دنیا بدون حشرات چه خواهد شد؟
اوووووخ!
اووووووی! ووووای سوسک! این واکنشی است که اکثر افراد با مشاهده ی یک حشره
ی تیره رنگ با شش پا که به آرامی در حرکت اند نشان می دهند. اما این واکنش
نسبت به این موجودات که برخی آنها را موجوداتی نفرت انگیز می نامند چندان
منطقی و علمی نیست؛ چون نه تنها گستره ی وسیعی از حشرات بی آزارند، بلکه
بدون حضور آنها هر چند هم که از دید ما نفرت انگیز و بی خاصیت برسند، فوق
العاده مفیدند و بدون آنها چهره ی پیچیده ی زمین قطعاً تغییر رو به افولی
را به خود خواهد دید.
معایب حشرات برای انسان
اگر حشرات از روی زمین بروند و نباشند؛ چه
خواهد شد؟ آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید؟ اما به شما می گوییم
که قطعاً این مساله چنان تأثیر عظیمی بر روی زمین خواهد داشت که تصور آن هم
برای ادامه ی حیات در زمین محال است. این عقیده ی گوگی دیویدویتز از بخش
حشره شناسی و محیط زیست و زیست شناسی تکاملی از دانشگاه آریزونا ترو است.
اگر حشرات ناپدید شوند؛ به این معنی است
که دیگر ویز ویز و یا نیش دردناک پشه تجربه نخواهیم کرد و از آن مهم تر این
است که بیماری هایی که حشرات ناقل آنها به سایر موجودات زمین به خصوص
انسان ها هستند مانند مالاریا و تب دنگو که هر ساله صدها هزار نفر را می
کشد دیگر منتشر نخواهند شد و مرگ و میر ناشی از آن هم به اتمام خواهد رسید.
همچنین کشاورزان دیگر نیازی به استفاده
از سموم کشاورزی برای از بین بردن آفات مزارع نخواهند داشت. بر طبق گزارش
بخش کشاورزی ایالات متحده ی آمریکا بیش از 500 میلیون پوند مواد شیمیایی هر
سال برای مزارع ایالات متحده ی آمریکا مصرف می شود تا محصولات کشاورزی را
از گرسنگی حشرات نجات دهد. این مساله برای بشر که بخشی از جمعیت اش در
گرسنگی و فقر غذایی به سر می برد تا حدی بی معنی است و از دید دکتر
دیویدویتز محاسن آن کمتر از معایب این حادثه ی فرضی خواهد بود.
حشرات با مشارکت باکتری ها و قارچ ها در فرآیند تجزیه ی مواد ارگانیک زمین همکاری می کنند
مزایای حشرات
در حدود هشتاد درصد از کل حیات گیاهی زمین
متعلق به گیاهان گل دار است. و برای بازتولید این تعداد بسیار زیاد گیاهان
نیاز به حشراتی است که عمل انتقال گرده را از گیاه نر به گیاه ماده انجام
دهند. در موارد نادری باد، آب و یا جانورانی مانند، پرندگان و خفاش ها در
این مسیر دخالت می کنند. اما میزان بسیار زیادی از کار گرده افشانی توسط
حشرات انجام می شود. دکتر دیویدویتز می گوید:” با حذف حشرات بیشتر گیاهان
روی زمین از میان خواهند رفت” در توضیح این مساله باید گفت، که جهان با
سناریوی آخرالزمانی برای نبود حشرات، جهان بدون برگ و یا با میزان برگ
کمتری خواهد شد.
بین 50 تا 90 درصد از رژیم غذایی انسان ها
چه از لحاظ حجم و چه از لحاظ میزان کالری وابسته به گیاهان است و به صورت
مستقیم از گیاهان گل دار تأمین می شود. به علاوه دانه های خوراکی مانند
برنج و گندم به همراه میوه ها و سبزیجات جزء این گیاهان محسوب می شوند که
عمده ی غذای ما را تأمین می کنند. لازم است به این فهرست، گیاهان گل داری
را افزود که ما به حیواناتی که می خوریم بافزاییم که از گاو گرفته تا مرغ و
نیز ماهی های آب تازه را شامل می شود. بیشتر غذاها و خوراکی های ما وابسته
به حشرات است.
دیویدویتز می گوید : ” همچنین اگر حشرات
از اکوسیستم زمین محو شوند، تعداد وسیعی از پستانداران و پرندگان نیز پس از
آن از بین خواهند رفت؛ زیرا اگر حشرات ناقل گرده ها هم نباشند، حیواناتی
که حشره نمی خورند اما از میوه ها و سبزی جات استفاده می کنند از بین می
روند. در این مسیر نوعی حالت دومینویی وجود دارد که با افتادن یک مهره بقیه
ی مهره ها هم فرو می افتند.”
با حذف حشرات بیشتر گیاهان روی زمین از میان خواهند رفت
بیایید تصور کنید که همین مورچه های ریز و
پر کار دیگر نباشند، نتیجه چه خواهد بود؟ دیگر هیچ درخت افتاده و شکسته و
نیز جسد جانداری به سرعت محو نخواهد شد؛ و هم چنان بر سطح زمین باقی خواهند
ماند و این ابتدای آلودگی است. این مسأله حتی برای جسد های انسان ها هم
تکرار می شود. به این شکل روند تجزیه ی بقایای مرده ی همه ی موجودات روی
زمین به کندی صورت خواهد گرفت؛ کند تر از زمانی که حشرات نیز در این امر
مهم مشارکت داشته اند.
علت چیست؟ پاسخ
این است که حشرات با مشارکت باکتری ها و قارچ ها در فرآیند تجزیه ی مواد
ارگانیک زمین همکاری می کنند؛ از زمانی که یک برگ بر زمین می افتد تا زمانی
که یک جسد بر روی خاک یا در زیر خاک قرار می گیرد همکاری این موجودات در
فرایند تجزیه اثر گذار است. بدون حشرات، پشته های اجساد گیاهان و جانوران
بر روی زمین شکل می گیرد.
به این فهرست باید عسل و ابریشم یعنی دو
ارمغان ارزشمند از فراورده های سنتی، باستانی حشرات برای انسان ها را
افزود؛ این یعنی از بین رفتن حس شاعرانه ی عسل و ابریشم، دو ماده ای که
حشرات آن را از قرن ها تولید کرده اند و قرن ها از یک سو به آن سوی زمین
تجارت اش رونق داشته است.
پس فکر نبود حشرات به صورت کامل رد شده و
غیر قابل تصور است. بیایید مثال ساده ای بزنیم، موج عظیم قرار گرفتن در
برابر آفت کش ها، بیماری ها و از دست دادن زیست گاه ها باعث ایجاد تلفات
زیاد در حیات وحش و زنبورهای عسل در سال های اخیر شده است. از آن گذشته
تغییرات آب و هوایی جهانی سبب بهم خوردن هماهنگی میان حشرات و گیاهان
وابسته به هم می شود و شکوفه دهی گیاهان را دچار اختلال می کند. این مساله
خصوصاً در هفته های حساس و حیاتی برای باوری گیاهان خطرناک است و نبود هر
کدام از طرفین روند گل دهی را خیلی زود و یا خیلی دیر خواهد کرد و در نهایت
منجر به عدم باروری خواهد شد.
برای نمونه در پژوهشی که در سال 2014 در
مجله ی زیست شناسی جاری (١) منتشر شده است گل ارکیده عنکبوتی که ناقل گرده ی
آن زنبور کوچک است این هماهنگی را در اثر تغییر در اکوسیستم و آب و هوا از
دست داده اند و حضور زنبور بر روی گیاه زودتر از موعد باروری صورت می
گیرد. شرایط برای بسیاری از حشرات مشکل شده و این نگرانی را برای انسان به
وجود می آورد که بدون وجود این موذی های مفید چه خواهد شد؟؟ حال متوجه شدیم
که این تصوری انتزاعی نیست بلکه همان اتفاقی است که در حال حاضر در زمین
در حال رخ دادن است.
