چرا باید به نان احترام بگذاریم؟!
در روزگاری به سر می بریم که برخی از عادات و رسوم مردم کم کم از میانشان رخت بربسته و رو به فراموشی می گذارد.
احترام
به نان یکی از این اخلاقیات و روحیات است که امروزه کمتر شاهد آن بوده و
بایست دیگر با آن خداحافظی کرد. دیروز کودک دست در دست مادر یا مادربزرگش
اگر در خیابان با تکه ای نان مواجه می شد که بر روی زمین افتاده، شاهد
برداشت آن با احترام از روی زمین توسط مادر و گذاشتنش به گوشه ای بود و
امروز!!! شاید باشند افرادی که هنوز به سنت های گذشتگان خویش پایبندند.
چرا نان قابل احترام است؟
تمامی
نعمت های خداوند ارزش احترام دارند چرا که همگی در راستای خدمت به انسان و
رفع نیاز های او قدم به عالم هستی گذاشته‌اند از این رو احترام بدان ها
نیز به جهت نعمت خداوند بودن قابل تقدیر است، اما در میان این نعمت ها نان از جایگاه ویژه ای برخوردار است و روایات و حکایات، تمامی دال بر این موضوع هستند.
پیغمبر
صلى اللَّه علیه و آله و سلم فرمود: نان را گرامى دارید كه آنچه میان عرش
تا فرش است در آن كار كرده با آفریدههاى بسیارش، سپس بدانها كه در گردش
بودند فرمود: براى شما حدیث نكنم؟ گفتند: چرا یا رسول اللَّه پدران و
مادران ما به قربانت، فرمود: پیش از شماها پیغمبرى بود بنام دانیال و
گردهاى به یارش داد تا او را از آب گذر دهد و آنكه وسیله گذر داشت گرده
نان را بدور افكند و گفت: من با این نان چه كنم نان نزد ما لگد مال مىشود،
چون دانیال این را دید دست به آسمان برداشت و گفت: بار خدایا نان را گرامى
دار. پروردگارا دیدى این بنده چه كرد و چه گفت، فرمود: خدا عزّ و جلّ به
آسمان وحى كرد تا باران را بند آورد و به زمین وحى كرد تا چون گل پخته
شود، فرمود: باران بر آنها نبارید تا كارشان بدان جا رسید كه همدیگر را
خوردند، و چون بدینجا رسیدند كه خدا عزّ و جلّ خواست: زنى به دیگرى گفت بیا
امروز فرزند مرا با هم بخوریم و فردا فرزند تو را، گفت بسیار خوب و فرزند
او را امروز با هم خوردند و چون گرسنه شدند به دیگرى گفت تا فرزند او را
بخورند و او سرباز زد و به او گفت میان من و تو پیغمبر خدا دانیال حكم باشد
و نزد او به محاكمه رفتند و آن حضرت به آنها فرمود: كار بدینجا رسیده؟
گفتند: اى پیغمبر خدا آرى و سختتر است و او دست به آسمان برداشت و فرمود:
بار خدا یا بازگردان به ما فضلت را و فضل رحمت خود را و شكنجه مده كودكان و
خیرمندان را به گناه كشتیبان و روگردانیش از نعمت تو، فرمود: خدا به آسمان
فرمود: ببار بر زمین و زمین را فرمود: برویان براى آفریدههایم هر خیرت را
كه از آنها فوت شده كه من آن را براى كودك خردسال رحمت آوردم. ( آسمان و
جهان (ترجمه كتاب السماء و العالم بحار الأنوار) / ج10 / 206 )
پیغمبر
صلى اللَّه علیه و آله و سلم فرمود: نان را گرامى دارید كه آنچه میان عرش
تا فرش است در آن كار كرده با آفریدههاى بسیارش، سپس بدانها كه در گردش
بودند.
چگونه باید نان را گرامی داشت؟
از امیر مۆمنان(علیه السلام) روایت است که فرمودند: نان را گرامى شمارید، پرسیدند اكرام آن چیست؟ فرمود گرامى داشتن نان آنست كه دور و زیر پا نریزید.
و از آن حضرت(علیه السلام) که فرمودند: نان را گرامى بدارید كه خداوند عز و
جل آن را از بركات آسمان فرستاده است، پرسید گرامى داشتن نان چیست؟ فرمود:
وقتى بر سفره گذارده شد به انتظار غذاى دیگرى نباشید(به آن به چشم
بىاعتنایى منگرید). (مكارم الأخلاق/ ترجمه میرباقرى/ ج1 /292) تمامی
روایات قطره ای از دریای عظیم معرفت هستند که فهم و درک آنها راهگشای
بسیاری از مسائل زندگی انسان می شود. در روایات نقل شده احترام به نان به
صورت های خاصی ذکر گردیده و این هنر توست که حدیث مفصل از این مجمل بخوانی.
امروز احترام نان در میان ما از زمان پخت تا زمان مصرف بر سر سفره به وجوه
مختلفی معنا پیدا می کند، به عنوان مثال هنگام پخت به گونه ای باشد که نان
مرغوبی حاصل شده تا به هنگام استفاده بخش اعظم آن دور ریز نشود. از
نان به عنوان وسیله آشپزخانه مانند زیر قابلمه ای یا … استفاده نشود
همان گونه که متأسفانه گاهی شاهد این ماجرا هستیم. خوب است نان همچون سابق
در میان ما ارزش و احترامش را بازیابد و بدان به چشم نعمت بزرگ خداوند
نگریست نه نعمتی خرد و ناچیز.
فرشته بزرگ روح القدس چگونه فرشته‌اي است؟
فرشته بزرگ روح القدس چگونه فرشته‌اي است و فرق آن با فرشتگان چیست؟
ابتدا كلام محققين را درباره روح‌القدس مي‌آوريم و سپس نظر صحيح و نهايي را بيان مي‌كنيم.
مرحوم طبرسي در تفسير مجمع البيان ذيل آيه 87 سوره بقره «وايدناه بروح القدس»
مي‌نويسد: مراد از روح القدس جبرئيل ـ عليه‌السّلام ـ است (كه نظر قتاده و
سدي و ضحاك و ربيع نيز همين است) و ابن زيد مي‌گويد مراد از روح القدس،
انجيل است، همان طور كه قرآن را روح ناميده‌اند، «كذلك اوحينا اليك روحاً من امرنا» و ضحاك از ابن‌عباس نقل مي‌كند كه «روح» اسمي است كه عيسي ـ عليه‌السّلام ـ بوسيله آن مرده‌ها را زنده مي‌كرد.
در ادامه مرحوم طبرسي مي‌گويد، قوي‌ترين
نظرها، گفته كسي است كه گويد: مراد جبرئيل ـ عليه‌السّلام ـ است. مي گويد:
اگر سؤال شود چرا از بين انبياء فقط عيسي ـ عليه‌السّلام ـ را از بين
انبياء ذكر نمود، در حاليكه همه انبياء مورد تائيد جبرائيل ـ عليه‌السّلام ـ
بوده‌اند؟ در جواب بايد گفت: چون حضرت عيسي ـ عليه‌السّلام ـ از ابتداي
زندگي تا آخر، جبرائيل او را همراهي مي‌كرد و هنگامي كه يهود مي‌خواست او
را به شهادت برسانند، عيسي ـ عليه‌السّلام ـ را به آسمان، بالا برد.[1]
فخر رازي در تفسير‌كبير چنين مي‌گويد:
اختلفوا في‌الروح علي وجوه، احدها:
انه جبرئيل ـ عليه‌السّلام ـ( در اين كه مراد از روح چيست؟ نظرات مختلف
است. نظر اول اين است كه: مراد جبرائيل است» و علت اينكه جبرائيل را روح
ناميده‌اند چند وجه دارد؛
1. مراد از روح القدس يعني روحي كه مقدس است… و بخاطر بلند مرتبه‌اي آن در نزد خدا؛
2.
چون بوسيلة جبرائيل دين زنده مي‌شود، همان طور كه بدن بوسيله روح زنده
مي‌شود؛ زيرا جبرائيل مأمور آوردن وحي به سوي انبياء است و پيامبران بوسيله
آن دين را زنده مي‌كنند؛
3.
چون روحانيت در اين فرشته غلبه دارد… نظر دوم: مراد انجيل است همان‌گونه
كه درباره قرآن آمده: روحاً من امرنا (شوري:52) و وجه نامگذاري به اين نام
به خاطر اين است كه چون دين بوسيله آن زنده مي‌شود و مصالح دنيا بخاطر
انجيل منظم و رديف مي‌شود. نظر سوّم: اسمي كه عيسي ـ عليه‌السّلام ـ بوسيله
آن مرده‌ها را زنده مي‌كرد… چون جبرائيل از هواي نوراني، لطيف خلق شده،
بيشتر به روح شباهت دارد، از اين رو اطلاق اسم روح بر جبرائيل او‌لويت
دارد…[2]
نظر علامه مجلسي رحمه الله از بحار الانوار:
روح
القدس، اسم ديگر جبرائيل ـ عليه‌السّلام ـ است و با اذن خداي تبارك و
تعالي انبياء و ائمه ـ عليهم السّلام ـ را به وسيله ي علم تربيت و تائيد
مي‌كرد و الروح، اسم ملكي ديگر است كه روز قيامت خدا مي‌فرمايد: يوم يقوم الروح…[3] آيت الله مصباح در معارف قرآن چنين گويد:
نحل 102 «قل نزله روح القدس».
ظاهراً روح القدس در تطبيق با آيه‌اي ديگر، حضرت جبرائيل ـ عليه‌السّلام ـ
است (بقره97): «من كان عدوا الجبرئيل فانه نزله علي قلبك»[4].
روح القدس يعني روحي كه مقدس است و بخاطر بلند مرتبه‌اي آن در نزد خدا
آيت الله مكارم، در تفسير نمونه ذيل آيه، 87 بقره چنين گويد:
مفسران بزرگ دربارة روح القدس تفسيرهاي گوناگوني دارند.
1. برخي گفته‌اند منظور جبرئيل است، شاهد اين سخن آيه 102، نحل است: «قل نزّله روح القدس من ربك بالحق…»
اما چرا جبرئيل را روح القدس مي‌گويند؟ به خاطر اين است كه از طرفي جنبه
روحانيت در فرشتگان مسأله روشني است و اطلاق «روح» بر آن ها كاملاً صحيح
است، و اضافه كردن آن به «القدس» اشاره به پاكي و قداست فوق العاده اين
فرشته است.
2. بعضي ديگر معتقدند «روح القدس» همان نيروي غيبي است كه عيسي ـ عليه‌السّلام ـ را تائيد مي‌كرد…
3. بعضي از مفسران نيز روح القدس را به معني«انجيل» تفسير كرده‌اند. ولي دو تفسير اول نزديكتر به نظر مي‌رسد.[5]
جمع بندي و نتيجه گيري:
بر
اساس سخنان دانشمندان و استدلال هاي آنها به قرآن و روايات روح القدس،
فرشته بزرگ خدا همان جبرئيل ـ عليه‌السّلام ـ است و كار تائيد و كمك كردن
به انبياء و ائمه ـ عليهم السّلام ـ و نازل كردن وحي الهي بر پيامبران را
انجام مي‌دهد، البته چون خودش فرشته بزرگ الهي است، ممكن است، در برخي از
كارها از فرشته‌هاي تحت فرمان خود هم استفاده كند و باز صحيح است كه گفته
شود روح القدس (جبرئيل) آن كار را انجام داده است.
