همراهی با خود در دوران بارداری
هميشه وقتي صحبت از بارداري و زايمان مي شود، مي
دانيم يک زن بايد سختي هاي زيادي را متحمل شود، علاوه بر اين مسائل،
تغييرات زيادي هم در شرايط زندگي فردي، خانوادگي و فعاليت هاي اجتماعي او
رخ مي دهد که شايد منجر به افسردگي بعد از زايمان شود. حال ببنيم نقش خود
فرد و خانواده در بهبود اين دوران چيست؟
ممکن
است بلافاصله بعد از زايمان تغييراتي هورموني در بدن مادر اتفاق مي افتد.
حالا با اين تغيير ناگهاني، بدن دچار شوك مي شود و اخلاق مادر تغيير مي كند
و خلق و خوي او شكننده و حساس مي شود. اين تغيير هورموني اما الزاما به
افسردگي نمي انجامد، اگر به درستي و با آگاهي مديريت نشود، مي تواند نقطه
شروع افسردگي بعد از زايمان باشد. يادتان باشد، بسياري از مادران به راحتي
اين دوران را پشت سر مي گذارند. اگر به اين مرحله رسيديد، منتظر نباشيد تا
اطرافيان دست به كار شوند و حال و روز شما را مديريت و به شما كمك كنند،
نخستين فردي كه بايد به شما كمك كند خودتان هستيد.
با زير وبم دوران بارداري آشنا شويد
آگاهي
از وظايف شرعي شما در اين روزها مي تواند تا حد زيادي به آرامش تان كمك
كند. از قبل رساله آموزشي مرجع تقليد خودتان را تهيه كنيد و كنار دست تان
آماده داشته باشيد
در دوران بارداري
كه زمان استراحت بيشتري داريد، سعي كنيد درباره زايمان و شرايط بعد از آن
مطالعه كنيد. يكي از مواردي كه تازه مادران را خسته مي كند تغيير در روند
زندگي بعد از زايمان است. خودتان را براي مواجهه با اين شرايط آماده كنيد.
نوزاد به خاطر شرايط خاص و نگهداري هاي خاصي كه مي طلبد وقت و توان ويژه اي
را از شما خواهد گرفت. برنامه هاي تفريحي و سفرهاي شما كمي محدود شده و
سبك مهماني دادن و مهماني رفتن تان تغيير مي كند. از نظر جسمي هم خودتان
گاهي زودتر از قبل خسته مي شويد؛ همه اينها طبيعي است. اما اگر از قبل اين
شرايط را بدانيد بهتر با آنها كنار خواهيد آمد.
روزهاي اول شيردهي و استرس
ممكن
است شما هم از معدود افرادي باشيد كه درباره شيردهي فرزندتان به هر دليلي
با مشكل مواجه شويد. بعضي از مادرها در اين شرايط زودرنج مي شوند و خودشان
را مقصر مي دانند. اگر شير نداريد يا دكتر به شما گفته شيرتان خوب نيست،
هرگز خودتان را سرزنش نكنيد و استرس و اضطراب به خودتان راه ندهيد، از
دكترتان بخواهيد راهنمايي تان كند.
احكام شرعي اين دوران را از قبل بدانيد
خيلي
از خانم ها به خاطر اينكه به احكام شرعي ويژه خودشان بعد از زايمان مسلط
نيستند، دچار نگراني و اضطراب و سردرگمي مي شوند. گاهي اين سردرگمي و وسواس
بعضي از خانم ها را مجبور مي كند كه روزي چندبار براي غسل كردن به حمام
بروند. آگاهي از وظايف شرعي شما در اين روزها مي تواند تا حد زيادي به
آرامش تان كمك كند. از قبل رساله آموزشي مرجع تقليد خودتان را تهيه كنيد و
كنار دست تان آماده داشته باشيد. حتي مي توانيد در كنار خواندن رساله، از
فردي كه به احكام شرعي مسلط است راهنمايي بخواهيد.
ارتباط با خدا
روزها
و ماه هاي اول بچه داري ارتباط شما با دنياي بيرون كمتر مي شود؛ شما وقت
خالي طولاني نداريد اما همين وقت هاي خالي تان را با مطالعه هدفدار پر
كنيد. زمان هاي بيشتري به ارتباط با خدا اختصاص دهيد و حتي براي زمان هايي
كه مشغول شير دادن هستيد، سعي كنيد قرآن بخوانيد.
ورزش را جدي بگيريد
پياده روي
30دقيقه اي روزانه اگر به صورت مداوم و مستمر باشد، اثر غيرقابل باوري بر
روح و جسم شما خواهد داشت. حتما درباره انواع راههاي ورزش كردن در خانه هم
پرس وجو كنيد. شبكه هاي مختلف تلويزيون صبح ها برنامه هاي ورزشي پخش مي
كنند كه مي توانيد از آنها كمك بگيريد.
نقش شوهر در اين دوران
شوهر
شما بعد از تولد فرزند نقش پررنگ تري در ارتباط شما و حالات روحي تان
دارد. همزمان با مطالعه خودتان درباره اين شرايط به ايشان هم توضيح دهيد.
بگوييد كه در اين شرايط ممكن است بيش از هر زمان ديگري حساس تر شويد و كوچك
ترين برخوردها هم براي شما مهم باشد. حالات روحي خودتان را براي او شرح
بدهيد. برايش بيان كنيد كه در اين روزها بيشتر از هر زمان ديگري نياز به
حمايت عاطفي و نوازش او داريد. حضور آگاهانه مرد خانه در كنار شما و
نوزادتان درصد قابل توجهي از عوارض و آثارحالتي كه به عنوان افسردگي بعد از
زايمان ناميده مي شود را كم مي كند.
شوهر
شما بعد از تولد فرزند نقش پر رنگ تري در ارتباط شما و حالات روحي تان
دارد. همزمان با مطالعه خودتان درباره اين شرايط به ايشان هم توضيح دهيد.
بگوييد كه در اين شرايط ممكن است بيش از هر زمان ديگري حساس تر شويد
و
اما آقاي محترم و عزيز، چه در دوران بارداري و چه بعد از زايمان لازم است
به 12راهکارهايي که گفته مي شود، توجه کرده و با عمل کردن به آنها سعي
کنيد، برنامه کاري خود را طوري تنظيم کنيد که زمان بيشتري در کنار همسرتان
باشيد، مطمئنا با توجه به اين نکات شما يک شوهر خوب و پدر نمونه خواهيد شد.
وظايف شوهر به طور خلاصه عبارتند از :
1.با
ناراحتي هاي دوران بارداري زن مانند تهوع، درد کمر، تکرر ادرار و …
اظهار همدردي کرده و در صورت بروز علائم ناراحت کننده و خطرناک با پزشک
تماس بگيرد.
2. زن را در رفتن به مطب پزشک
همراهي کند و با پزشک آشنا شده و طرز برخورد و رفتار با خانم باردار را از
نزديک ببيند و به علاوه برنامه روزانه را طوري تنظيم کنيد که زن بتواند طبق
برنامه اي که پزشک مشخص کرده است، به پزشک مراجعه کند.
3. اجراي دستورات پزشک در مورد رژيم غذايي و دارو را کنترل کنيد و در موارد لزوم به او يادآوري نماييد.
4. اگر زن خسته است به او اصرار نکنيد که از فاميل و دوستان پذيرايي کند زيرا زن باردار به آرامش و استراحت و تفريح نياز دارد.
5. تلفن پزشک، بيمارستان و آمبولانس را يادداشت کرده و در کنار تلفن قرار دهيد.
6.
با خانم باردار در مورد پيشرفت بارداري و نوزادي که قرار است به دنيا
بيايد با خوشرويي صحبت کنيد و سعي کنيد که نگراني ها را برطرف کنيد.
7.
در بسياري موارد براي انجام کارهاي مربوط به بستري شدن زن در بيمارستان
وقت کافي وجود دارد اما اگر درد شديد است، ابتدا او را به اتاق زايمان برده
و سپس کارهاي مربوط به پذيرش را انجام دهيد.
8.
بعد از آماده شدن و معاينه خانم باردار توسط پزشک، شوهر مي تواند زن را در
اتاق درد ملاقات کند. حضور شوهر در کنار زن و يا حتي در بيمارستان براي
خانم باردار بسيار اطمينان بخش و دلگرم کننده است.
9.اگر
مجبوريد چند ساعتي را از همسرتان دور باشيد، حتما با او تماس تلفني برقرار
کنيد و به او بگوييد که به او و فرزند در راهش فکر مي کنيد.
10.اگر
در مورد سلامتي همسر و فرزند نقش تان به عنوان يک پدر خوب يا آينده
فرزندتان احساس نگراني مي کنيد، آن را با همسرتان در ميان بگذاريد. بدانيد
اين افکار شما نه تنها باعث ناراحتي او نمي شود بلکه مي فهمد که در اين
تغيير بزرگ زندگي و نحوه برخورد با آن تنها نيست.
11. تلاش کنيد کارهاي شخصي همسرتان مانند آويزان کردن لباس هاي شسته شده، کارهاي بانکي و مرتب کردن وسايل شخصي او را انجام دهيد.
در آخر اينکه با خواندن اين مطلب درباره افسردگي
پس از زايمان، به جاي ترسيدن فقط لازم است شما زن و شوهر عزيز يا همان پدر
و مادر آينده حواستان جمع تر شود تا روزهاي خوش زندگي را با مهمان جديد
الورود شيرين تر کنيد.
پیش شرط لازم برای بچه دار شدن
پایگاه خانواده اولین سازمان تربیتی كودك است و تربیت و پرورش فرزندان
از مهم‌ترین وظایف والدین محسوب می‌شود و هماهنگی والدین در شیوه‌های
تربیتی تاثیر بسزایی در تربیت صحیح فرزندان دارد. هر چه بر تعداد اعضای
خانواده اضافه می‌شود این نظام پیچیده‌تر می‌گردد ، زیرا هر فردی كه به
خانواده اضافه می‌شود با سایر اعضا یك رابطه تعاملی برقرار می‌كند.
زوج‌های
جوان باید تربیت فرزندان را جدی بگیرند و تا زمانی كه آمادگی لازم را برای
پذیرش مسوولیت و هماهنگی در شیوه‌های تربیتی پیدا نكرده‌اند ، نباید برای
بچه‌دار شدن تصمیم بگیرند.
روابط كودك در
خانواده با سایر اعضا یك شبكه پیچیده تعاملی و درهم تنیده‌ای را به وجود
می‌آورد. فرزندان براساس نوع تربیتی كه والدینشان بر آنها اعمال كرده‌اند
در جامعه حضور می‌یابند و در بین همنوعان خود زندگی می‌كنند.
به
طور مسلم این روابط و كنش‌های متقابل در شكل‌گیری شخصیت كودك اثر می‌گذارد و
حضور والدین در خانه یا عدم حضور آنها برای ساعاتی طولانی آن هم به طور
مستمر، تغییراتی را در ساختار و عملكرد خانواده به وجود می‌آورد.
همچنین
نحوه تعامل والدین با یكدیگر نیز مستلزم پیامدهایی است كه فرزندان از آن
متاثر می‌شوند. بیشتر ما زمانی كه رفتار ناشایستی از كسی می‌بینیم،
می‌گوییم تربیت خانوادگی ندارد.این جمله از نظر علمی نادرست است؛ زیرا هر
خانواده شیوه تربیتی خاصی دارد ، حتی اگر این شیوه با تربیت بسیاری از
افراد جامعه سازگاری نداشته باشد.
اگر
خانواده را اولین كانون تربیتی بدانیم، بدون شك والدین، مربیان و معلمان
این كانون مهم محسوب می‌شوند. در این میان، نقش مادر از اهمیت بیشتری
برخوردار است زیرا میزان تاثیر‌گذاری او از زمان انعقاد نطفه آغاز می‌گردد و
در دوران بارداری این تاثیر‌گذاری فزون می‌شود. اما حضور موثر پدر هم
بسیار تاثیر گذار است.
در هر حال، والدین می‌توانند برای كودك خود نقش بهترین معلم و الگو را
ایفا كنند. كودك از والدین خود ، ویژگی‌های اخلاقی، عقیدتی، شخصیتی و سایر
گرایش‌ها و نگرش‌ها را می‌آموزد و در این زمینه از آنان تقلید می‌كند.
قضاوت‌های مردم درخصوص رفتارهای گوناگون كودك كه آنها را به حساب پدر و
مادر كودك می‌گذارند ، حاكی از واقعیتی است كه از مطالعات فراوان به دست
آمده است.
خانواده‌هایی
كه دچار بی‌نظمی و هرج و مرج رفتاری هستند و گاهی سختگیر، گاهی آسان‌گیر و
زمانی متعادل رفتار می‌كنند ، فرزندانی خواهند داشت كه نه‌تنها در
تصمیم‌گیری و ارتباط با اعضای جامعه دچار مشكل می‌شوند بلكه نمی‌توانند با
والدینشان نیز ارتباطی مسالمت‌آمیز، آرام و دوستانه برقرار كنند.
این
افراد در بیشتر مواقع برای تعیین خوب و بد یا درست و نادرست دچار تردید
می‌شوند ، چون پدر و مادرشان گاهی رفتاری را تشویق و گاهی همان رفتار را
تنبیه می‌كنند.
مطالعات جامعه‌شناسان درباره شكل‌گیری هوش در جریان تاثیر محیط خانواده نشان می‌دهد كه كودكان باهوش‌تر معمولا كسانی‌اند كه در خانواده‌های صمیمی رشد كرده و از امكانات تربیتی و فرهنگی بیشتری برخوردار باشند.
در
عصر حاضر كه والدین به دلیل مشغله كاری زمان كمتری را كنار فرزندانشان
سپری می‌كنند، باید در همان زمان كم، كیفیت رابطه خود را بهبود بخشند و
رفتاری آرام، متعادل و دوستانه با فرزندان خود داشته باشند.
والدین
نباید در صورت نبود تفاهم در حضور فرزندانشان به مشاجره، قهر و دعوا
بپردازند و باید توجه داشت فرزندانی كه در خانواده‌های تك‌سرپرست زندگی
می‌كنند ، بسیار متعادل‌تر از فرزندانی هستند كه در خانواده‌هایی با پدر و
مادر، ولی پرمشاجره رشد می‌كنند.
آیات و روایات بسیاری نیز
بر نقش والدین تاكید می‌ورزند و این نشان می‌دهد كه مسوولیت خانواده و پدر و
مادر تنها تامین غذا و لباس و بهداشت فرزندان نیست، بلكه باید به همه
ابعاد وجودی فرزندان در مراحل گوناگون تحول اهتمام داشته باشند و مهم‌تر از
همه آنان را بر فطرت توحیدی و الهی تربیت كنند و بر رفتار، گفتار، عبادت،
آموزش، تفریح و ورزش كودكانشان و نیز دوستان آنان نظارت كامل داشته باشند.
قرآن
كریم ازدواج و تشكیل خانواده را موجب مهر و الفت و محبت بین زن و مرد
می‌داند.(روم. 21)در روایات نیز توصیه‌های زیادی برای تربیت صحیح فرزندان
به والدین شده است . پیامبر اكرمص فرمودند: فرزندان خود را مورد محبت قرار
دهید و با آنها مهربان باشید. نسبت به فرزندان خود تقوای الهی را مراعات
كنید و برخورد عادلانه با آنها داشته باشید.
با كودكان خود بازی كنید و برخوردی كودكانه با آنها داشته باشید. به آنها احترام بگذارید و آداب نیكو را به آنها آموزش دهید.
توجه والدین به كودكان، موجب رشد و شادابی و صلاح آنان می‌شود و آنان را از دام‌هایی كه شیاطین پیش‌رویشان گسترده‌اند ، نجات می‌دهد.
توجه
نكردن به فرزندان و رها كردن آنها موجب افسردگی، غلتیدن در منجلاب گناه،
همنشینی با دوستان بد و در نهایت، نابودی آنها می‌شود.ترجمه اشعاری از شوقی
شاعر می‌گوید:
یتیم آن نیست كه پدر و مادرش دیده از جهان فروبسته و
او را تنها گذاشته‌اند ، بلكه كودكی یتیم است كه مادرش از پدرش جدا شده یا
پدری دارد كه سخت گرفتار كارهای خویش است.
بنابراین،
كودكان علاوه بر غذا و پوشاك و بهداشت، آرامش، مهربانی، محبت و صمیمیت
والدین را طلب می‌كنند و پدر و مادر باید به همه این نیازها پاسخ دهند تا
فرزندانی سالم، دارای اعتماد به نفس، كارآمد، اجتماعی، صالح و مومن داشته
باشند.
اگر والدین در تربیت فرزندان هماهنگی داشته
باشند ، اطرافیان هم اجازه دخالت بی‌موقع و نامناسب را نخواهند داشت و
فرزندان با یك شیوه تربیتی مناسب به طور متعادل رشد می‌یابند.زوج‌های جوان
باید تربیت فرزندان را جدی بگیرند و تا زمانی كه آمادگی لازم را برای پذیرش
مسوولیت و هماهنگی در شیوه‌های تربیتی پیدا نكرده‌اند ، نباید برای
بچه‌دار شدن تصمیم بگیرند.
