مهمترین عارضه های خطرناک فصل پاییز
در فصل پاییز چه بیماری ها و امراضی سلامت ما
را تهدید می کنند و چه نکاتی را باید در این زمینه رعایت کنیم کودکان و
افراد مسن بیشترین مراقبت ها را در این فصل می طلبند می خواهیم مهمترین
عارضه های ناشی از فصل پاییز را بشناسیم
نورو ویروس ها
به اسم آنفلونزای معده شناخته شده اند که در ماه های زمستان بیشترین
شیوع را دارند. در هر سال بیش از 2 میلیون مورد این بیماری که شدیدا مسری
است، گزارش شده است. گسترش بیماری توسط فرد به فرد است که در محل های
آسایشگاه ها بیشتر دیده می شود.
عفونت های حاد گوش
بیشتر در زمستان و در بچه ها در اثر استنشاق هوای سرد ایجاد می شود که با
علائم درد گوش و حالت تهوع نمایان می شود و حتما باید به پزشک مراجعه شود.
سینوزیت
کاملا با فصل سرما بدتر می شود. علائم سردرد، تب، گرفتگی بینی و گاهی
آبریزش بینی دارند که باید توسط متخصص ویزیت شوند و درمان های به خصوص
بگیرند، باید از کشیدن سیگار و هوای خشک خانه پرهیز کنند و در هنگام خروج
از خانه بینی و دهان خود را بپوشانند.
برونشیولیت
در بچه های زیر 2 سال در فصل پاییز و زمستان خیلی شایع است و با علائم
افزایش موکوس و التهاب مجاری ریز تنفسی (برونشیول) دیده می شود، از طریق
استنشاق ذرات تنفسی فرد مبتلا یا تماس بیشتر با فرد حامل ویروس منتقل می
شود.
سندروم رینود
این بیماری خصوصا در خانم ها شایع است و به
شکل اختلال گردش خون در دست ها، انگشتان، بینی و گونه های خود را نشان می
دهد این بخش ها دچار سفیدی و گاهی قرمزی می شود. انگشتان در خیلی موارد
سرد، بی حس و دردناک است و گاهی متورم می شود. پوست این نواحی درخشان است و
حتی ممکن است فرد حس لمس خود را از دست بدهد. باید حتما دستکش و جوراب های
ضخیم راحت بپوشند.
بیماری های قلبی
با کاهش فشار اتمسفر در این فصل و افزایش فعالیت قلبی و ریوی ممکن است
نارسایی و مشکلات قلبی در این فصل تشدید شود. شایع ترین علائم آن تنفس
عمیق، آهسته، خستگی، افزایش ضربان قلب، تهوع و افزایش فشار خون است و خطر
سکته قلبی افزایش می یابد. بیماران حتما باید 30 تا 40 دقیقه پیاده روی
خارج از خانه داشته باشند و داروهای تجویزشده توسط پزشک را مصرف کنند.
بیماری ها روماتیسمی
با کاهش درجه حرارت، بیماری های روماتیسمی تشدید یا ایجاد می شود.
آرتریت شایع ترین بیماری روماتیسمی در این فصل است که با علائم خشکی مفصل،
تورم، حساسیت و درد شناخته می شود و نیز اوستئوآرتریت لگن دیده می شود.
به بیماران توصیه می شود در هوای سرد و بارانی بیرون نروند، از دوش آب
گرم و درمان های ضدالتهاب، ضددرد، طب سوزنی، مکمل های کلسیم و ویتامین D
استفاده کنند، لباس گرم بپوشند و تمرینات درمانی خود را انجام دهند تا حرکت
مفصل و عضلات خود را به خوبی حفظ کنند، تمرینات تنها در اتاق گرم انجام می
شود و تا جایی که حرکات باعث تشدید درد نشود، ادامه پیدا کند.
چاقی
معضل بزرگ این فصل است که به خاطر عدم
فعالیت، چربی در بدن ذخیره می شود. تنها مسئله از ریخت افتادن برای ما مطرح
نیست، بلکه بیماری هایی نظیر فشار خون، آرتریواسکلروزیس می تواند
دردسرآفرین باشد. به منظور پیشگیری باید مصرف میوه ها و سبزیجات را بالا
برد، خصوصا گوجه فرنگی، ذرت و منابع ویتامین c.
ورزش را به صورت مرتب انجام داد و تعادل بین استراحت و تحرک را حفظ کرد.
زخم معده و زخم اثنی عشر
از دیگر بیماری های این فصل است که در زمینه مصرف سیگار، الکل، استرس،
بیماری های مزمن، رژیم غذایی غلط، عوامل ژنتیک یا ابتلا به باکتری H.Pylori
ایجاد می شود.
علائم زخم معده بلافاصله پس از صرف غذا به شکل درد، تهوع، استفراغ و
تغییر اشتهاست؛ در حالی که درد در زخم اثنی عشر چند ساعت پس از مصرف غذا به
وجود می آید. رژیم مخصوص زخم معده و اثنی عشر چند ساعت پس از مصرف غذا به
وجود می آید. رژیم مخصوص زخم معده و اثنی عشر شامل پوره مخصوص، سوپ و مصرف
میوه ها به صورت کمپوت و مصرف موز است.
پاییز در مردها ممکن است باعث تشدید بیماری های پروستات یا مشکلات جنسی شود.
اختلالات خلقی و افسردگی با تغییر فصل دیده می شود که برای پیشگیری باید
ذهن خود را از افکار غم انگیز رها کنید. خواب خوبی داشته باشید بهتر است
در شب به موزیک ملایم گوش دهید و چای های مسکن بخورید. از مصرف گوشت های
دودی شده، غذاهای شور و تند پرهیز کنید. زیاد سیگار نکشید و مقادیر زیاد آب
معدنی و آبمیوه بنوشید. نوشیدن جوشانده مخلوط ریشه جعفری، توت، بابونه،
گیاه بارهنگ و گیاه دم اسب خیلی موثر است.
در این فصل مراقب سلامتی خود باشید؛ زیرا رعایت نکردن مسائل کوچک، باعث
مشکلات فراوانی می شود. از ابتلا به بیماری و گسترش آن به بقیه جلوگیری
کنید، اگر دچار تپش قلب، درد شکم یا تنگی نفس شدید حتما به پزشک مراجعه
کنید.
نکات پیشگیری
واکسن آنفلوانزا را قبل از شروع فصل پاییز
بزنید، بینی و دهان خود را با یک دستمال در موقعی که عطسه و سرفه می کنید
بپوشانید. مرتب دست های خود را با آب و صابون به مدت 20 ثانیه بشویید یا از
شوینده ها با پایه الکلی استفاده کنید. در زمانی که بیمار هستید در خانه
بمانید و از مصرف آنتی بیوتیک در موقع ابتلا به سرماخوردگی و آنفلونزا
بپرهیزید زیرا این بیماری ها ویروسی است و مصرف آنتی بیوتیک باعث مقاومت
آنتی بیوتیکی می شود. بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی باید در فصل پاییز و
زمستان مراقب ونتیلاسیون مناسب هوای تنفسی باشند.
بین کار و استراحت خود تعادل داشته باشند. در مکان های عمومی کمتر ظاهر
شوند، با شست و شوی مکرر، مخاط بینی را مرطوب نگاه دارند و با نوشیدن زیاد
آب و مایعات ترشحات برونش خود را مرطوب نگه دارند. مراقب تغذیه خود باشند،
میوه و سبزیجات زیاد مصرف کنند، ترکیبات طبیعی مکمل و ویتامین استفاده کنند
و واکسن آنفلونزا و ذات الریه را پیش از شروع فصل پاییز بزنند
خطر مشکلات ریوی برای سالمندان
بیماری های ریوی بیشتر از دیگران افراد سالمند را تهدید می کند و در
صورت عفونی شدن و عدم درمان شدت بیشتری می یابد و در بدن آن ها گسترده
خواهد شد آن ها باید مراقبت های زیادی از بدنشان در این فصل داشته باشند و
از تضعیف قوای بدنی شان در برابر مشکلات ریوی پیشگیری کنند
بیماری های دوران سالمندی متفاوت تر و متنوع تر از دوران جوانی است و
یکی از بیماری هایی که در سالمندان نسبتا رایج است، بیماری های ریوی در
سنین بالاست.
از سوی دیگر و از آنجا که این روزها زیاد صحبت از تزریق واکسن آنفلوآنزا
می شود، بی مناسبت ندیدم که به انواع شایع بیماری های ریوی در سالمندان
اشاره کنم و یادآور شوم که یکی از راه های کم کردن شانس ابتلا به این
بیماری ها، تزریق سالانه واکسن آنفلوآنزا است.
سالمندان بیشتر از جوانان در معرض خطر عفونت های ریوی هستند و مهم ترین
دلیل آن هم ضعف سیستم ایمنی در افراد پس از میانسالی است. به طور طبیعی
انسان ها بعد از ۵۰ سالگی دچار ضعف سیستم ایمنی می شوند و هر چه سن افزایش
می یابد عوارض این ضعف با شدت بیشتری نمایان می شود.
یکی از عوارضی که ضعف سیستم ایمنی روی بدن دارد، افزایش احتمال ابتلا به
عفونت در سالمندی است. البته عفونت های ریوی در هر سنی خطرناک هستند ولی
در سالمندان این خطر بیشتر است. عفونت ریوی همچنان یکی از دلایل اصلی مرگ و
میر افراد میانسال است. بنابراین بهترین راه برای کاهش مرگ و میر سالمندان
در اثر بیماری، شناخت مواردی است که احتمال عفونت ریه را در سالمندان بالا
می برد تا با جلوگیری از آنها بتوان احتمال را به حداقل رساند.
عوامل خطرساز عفونت ریوی در سالمندان
* سیگار: سالمندانی که سیگار می کشند، بیشتر از سایر همسالان خود در معرض ابتلا به عفونت های ریوی هستند.
* کم تحرکی: دراز کشیدن زیاد و بی تحرکی، باعث می شود ترشحات در ریه
تجمع پیدا کند و این مسئله باعث بالا رفتن شانس عفونت دستگاه تنفس می شود.
* عدم تزریق واکسن آنفلوآنزا: این واکسن شانس بروز بعضی از عفونت های ویروسی ریه را کمتر می کند و باید سالیانه تزریق شود.
* مصرف برخی از داروها: از داروهایی استفاده می کنند که باعث خشکی دهان و
بزاق می شود. بعضی از داروها مانند داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی با
کاهش ترشح بزاق و توقف ویروس ها در مجاری تنفسی، زمینه را برای ابتلا به
عفونت های ریوی مهیا می کنند.
* دیابت: سالمندانی که به دیابت کنترل نشده مبتلا هستند، بیشتر از سایر همسالان خود در معرض ابتلا به عفونت های روی هستند.
* دمانس یا آلزایمر: در این افراد سطح هوشیاری پایین است. ممکن است
داروهای خواب اور هم برای بیمار تجویز شود، در نتیجه اختلال در بلع در
بیماران مشاهده می شود که احتمال برگشت محتویات حلق و دهان آغشته به میکروب
را به مجاری ریوی بالا می برد.
علائم عفونت ریوی در سالمندان
علامت عفونت ریوی در جوانان با سالمندان متفاوت است. در افراد جوان
معمولا بیماری با سرفه حاد، خلط به رنگ زرد و تنگی نفس و تب و لرز شروع می
شود و به شکل حاد و پر سروصداست و ظرف مدت کوتاهی حتما فرد را به سوی پزشک
سوق می دهد ولی در سن بالا این علائم وجود ندارد و تنها علامتی که نشانه
بروز بیماری است، کاهش سطح هوشیاری سالمند است. یعنی بیمار بدون سرفه، خلط و
… فقط دچار خواب آلودگی می شود و خواب آلودگی تنها علامت عفونت تنفسی
بیمار است.
همچنین در سنین بالا بعضی از سالمندان در خانه سالمندان نگهداری می
شوند. زندگی در مراکز نگهداری باعث می شود سالمندان در معرض عفونت های خاص
که اتفاقا خطرناک هم هستند قرار گیرند. این افراد نسبت به کسانی که در خانه
مسکونی زندگی می کنند بیشتر در معرض خطر هستند.
خانواده ها نسبت به کاهش هوشیاری سالمند و هر علائم غیرعادی هوشیار
باشند و خیلی زود سالمند را به اولین مرکز درمانی برسانند. هر چقدر درمان
با تاخیر باشد، احتمال پیشرفت بیماری و فوت سالمندانی که کهنسال هستند،
بیشتر خواهد شد.
بیماری های انسدادی مزمن ریه
انتظار می رود تا سال ۲۰۲۰، COPD یا بیماری انسدادی مزمن ریوی سومین علت
مرگ و میر سالمندان را به خود اختصاص دهد. پیش بینی می شود در سال های
آینده از هر ۶ زن یک نفر و از هر ۴ مرد یک نفر بعد از ۵۵ سالگی به بیماری
انسدادی مزمن ریوی مبتلا باشند.
بروز این بیماری ارتباط زیادی با سن دارد. عامل اصلی بروز بیماری
انسدادی مزمن ریوی، سیگار است. مهمترین اقدام برای جلوگیری از ابتلا به این
بیماری ترک سیگار است. در صورت ابتلای سالمند بهترین درمان استفاده از
اسپری ها و داروهای استنشاقی است.
البته مصرف این داروها در سن بالا با مشکلاتی همراه است و حتما باید
نحوه درست استفاده از اسپری به سالمندان آموزش داده شود. مهم است که
هماهنگی بین دست و تنفس وجود داشته باشد ولی اغلب سالمندانی که سن بالایی
هم دارند نمی توانند این هماهنگی را به خوبی ایجاد کنند. درست مصرف نکردن
دارو باعث پیشرفت بیماری خواهد شد.
بیماری های همراه
حدود ۴ درصد از مبتلایان به COPD به بیماری های روان شناختی مانند
افسردگی و اضطراب مبتلا هستند. به همین دلیل ممکن است داروهای تجویز شده را
به خوبی مصرف نکنند یا نسبت به بیماری بی توجه باشند. در این افراد احتمال
فوت در اثر بیماری COPD زیاد است.
بیماری دیگری که با بیماری انسدادی مزمن ریوی همراه است، بیماری های
قلبی است. افرادی که سیگار می کشند در معرض بیماری های قلبی – ریوی قرار
دارند. وجود این ۲ بیماری همراه با سی او پی دی احتمال مرگ و میر را در
سالمندان بالا می برد.
چنین بیمارانی معمولا علائمی از تنگی نفس را دارند. بیماری های انسدادی
مزمن ریوی شامل برونشیت مزمن، برونشکتازی و آمفیزم هستند که باعث انسداد در
مجاری راه های هوایی می شوند. انسداد پیشرونده است و بیماران باید در
بیمارستان بستری شوند تا اکسیژن تراپی و اقدامات درمانی دارویی برای شان
انجام گیرد. سالمندان سیگاری حتما باید سیگار را ترک کنند.
