چهارچوب مقاله و قواعد مقاله نویسی
تحقیق و پژوهش از اهمیت
ویژه ای برخوردار است و به جرات میتوان گفت که همه پبشرفت های علمی صنعتی
پژوهشی تکنولوژی و جامعه شناسی بر پایه تحقیق و پژوهش استوار است. اصلی
ترین و مهمترین شیوه ارائه نتایج یک مطالعه و تحقیق، تهیه مقاله پژوهشی
است و محققی در صحنه تولید وانتشار علمی موفق است که بتواند نتایج پژوهش
خود را در مجلات معتبر پژوهشی به چاپ برساند. از آنجا که نوشتن صحیح و
مناسب یک مقاله یک رکن اساسی برای چاپ مقالات علمی میباشد، در اینجا سعی
شده است که به بررسی روش های صحیح نگارش مقالات پژوهشی پرداخته شود. به طور
کلی هر مقاله پژ وهشی شامل اجزای اصلی زیر است:
عنوان
نام نویسنده یا نویسندگان
اطلاعات تماس
چکیده
واژگان کلیدی
مقدمه
مبانی نظری تحقیق
روش تحقیق
یافته های تحقیق
بحث و نتیجه گیری
فهرست منابع
عنوان مقاله
1) اولین بخش یک مقاله عنوان است که باید اشتراکاتی با موضوع اصلی تحقیق
داشته باشد و به شکلی جذاب جمله‌بندی شده باشد. نکات زیر در انتخاب عنوان
مقاله قابل توجه هستند:
2) عنوان مقاله حتی الامکان باید دقیق و رسا بوده و از به کار بردن اصطلاحات ناآ شنا یا اختصاری خودداری شود.
3) عنوان مقاله حتی الامکان باید جمله خاصی باشد که نکات اصلی و عمده موضوع را در بر داشته باشد.
4) به طور معمول (نه همیشه) و در نام‌گذاری اکثر تحقیق ها این نکات در
نظر گرفته می شود: چه چیزی را میخواهیم بررسی کنیم، در چه جامعه ای، در کجا
و در چه زمانی. مثلا عنوان یک مقاله میتواند این باشد: بررسی رابطه سطح
سواد مادران و تغذیه کودکان در شهر تهران سال 1386
5) عنوان باید «فاقد پیش داوری» باشد. به عنوان مثال، انتخاب این عنوان
برای یک مقاله، مناسب به نظر نمی رسد: بررسی علل بی علاقگی رانندگان نسبت
به بستن کمربند ایمنی!
6) اگر کلماتی در توصیف ویژگی مطالعه شما نقش کلیدی دارند حتما در عنوان
خود آن را بگنجانید. مثل مطالعه آینده نگر مطالعه دوسویه کور یا مطالعه
تصادفی شده
7) هیچ گاه نباید در عنوان مقاله نتیجه پژوهش را به صورت ثابت شده ذکر نمود.
نویسندگان و آدرس ها
اسامی نویسندگان و همکارانی که در مطالعه شرکت داشته اند باید بطور کامل
ذکر شود. همچنین نویسنده اصلی که مسئول ارتباط با خوانندگان است باید مشخص
شده و آدرس کامل و شماره تلفن وی در اختیار خوانندگان قرار گیرد.
چکیده تحقیق
چکیده پس از عنوان بیشتر از سایر بخشهای یک مقاله خوانده میشود و در چکیده
قسمت های مختلف مقاله شامل مقدمه، اهداف، روشها و نتایج تحقیقق بصورت خلاصه
ذکر می شود. متن بسیاری از مقاله ها به طور کامل در دسترس ما نیست و گاهی
فرصت برای خواندن تمام مقاله نداریم و از این رو چکیده مقاله اهمیت زیادی
دارد. در اکثر مجلات تعداد کلمات چکیده 150 تا 250 کلمه محدود است.
واژگان کلیدی
چند واژه کلیدی که از اهمیت زیادی در مطالعه برخوردارند، در این قسمت ذکر
می شود. ضمن این که با ذکر واژه های کلیدی در سایتهای علمی می توان به
دنبال مقاله نیز گشت. به طور معمول تعداد این واژه ها حدود 6-5 کلمه در نظر
گرفته می شود.
مقدمه
مقدمه یک مقاله پژوهشی ضمن بیان مسئله و تشریح موضوع به آن مسئله پاسخ
میدهد که ارزش مطالعه حاضر برای انجام آن چه بوده است. در حقیقت با مطالعه
مقدمه یک مقاله پژوهشی، خواننده با مسئله تحقیق آشنا شده و ضرورت انجام
پژوهش را درک میکند. متن مقدمه باید روان باشد و حتی الامکان به صورت خلاصه
و حداکثردر 2 صفحه تایپ شود.
مبانی نظری تحقیق
ادبیات تحقیق یا مبانی نظری، به تشریح مفاهیم، تعاریف و تاریخچه موضوع
تحقیق می پردازد. نویسنده مقاله باید بر ادبیات تحقیق مسلط بوده و مبانی
نظری موضوع تحقیق خود را به طور مختصر ولی کاربردی بیان نماید. مبانی نظری
تحقیق باید با استناد و ارجاع علمی آورده شود. یک مقاله خوب باید بخش مبانی
نظری قابل قبولی داشته باشد.
روش تحقیق
در این قسمت از مقاله چگونگی و روش انجام پژوهش توضیح داده می شود. همچنین
نمونه های مورد بررسی، چگونگی نمونه گیری، جامعه هدف، مراحل اجرائی پژوهش و
نحوه تجزیه و تحلیل داده ها ذکر می شود. در این قسمت در مورد تغییر بیشتر
بحث شده و روش اندازه گیری و میزان دقت و چگونگی کنترل آنها بیان می شود.
یافته های تحقیق
در این قسمت نتایج بدست آمده از پژوهش ذکر می شود. نتایجی کلیدی مطالعه
باید با کلمات روان و دقیق و بدون بزرگ نمایی ذکر شود. از روشهای مختلفی
برای ارائه نتایج استفاده می شود. استفاده از اعداد، جداول و نمودارها کمک
ارزنده ای به ارائه مطلب بطور ساده تر می نماید اما لازم است داده های
جداول و نمودارها به طور کامل تشریح شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.
در مواردی که از روش ها و آزمون های آماری برای بررسی نتایج و تحلیل داده
ها استفاده شده باشد، باید نوع آن نیز ذکر شود.
بحث و نتیجه گیری
در این قسمت به تفسیر نتایج ارائه شده می پردازیم. همچنین می توان به
مقایسه نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر با نتایج سایر مطالعه ها پرداخت و
با توجه به مجموعه شواهد نتیجه گیری نمود. در صورت لزوم می توان
پیشنهادهایی برای انجام مطالعات بهتر و کامل تر در آینده ارائه داد.
فهرست منابع
در پایان لازم است کلیه منابعی که در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته اند،
به شیوه ای مطلوب ذکر شوند. شیوه نگارش منابع در نشریات مختلف متفاوت است و
بهتر است از راهنمایی این نشریات و شرایط نگارش مقالات کمک بگیریم.
چند نکته اساسی در ارسال مقالات به نشریات علمی
به یاد داشته باشید که قبل از ارسال چکیده مقاله خود به یک مجله، ابتدا فرم
نحوه نگارش مقاله را از آن مجله دریافت نموده و چکیده خود را در قالب آن
فرم تهیه و تایپ نمایید (به عنوان مثال تعداد کلمات، فونت، تعداد خطوط،
فاصله خطوط از کناره های صفحه و…)
دلایل عدم پذیرش چکیده یک مقاله در نشریات علمی
1) ابهام در موضوع مقاله و وجود تعداد زیاد مقالات مشابه پیشین
2) عدم تبیین زمینه اصلی تحقیق
3) نمونه گیری نامناسب
4) عدم رعایت اصول مقاله نویسی مورد نظر نشریه
5) عدم ذکر صحیح ارقام آماری
6) فقدان بحث و پرداختن به نتایج
7) چکیده های خیلی کوتاه و خیلی زیاد
8) بی دقتی در تهیه متن (غلط تایپی، اشتباهات متن)
9) عدم ارتباط موضوع مقاله با رویکرد نشریه
چگونه مقاله نویسی را شروع کنیم؟
چگونه مقاله نویسی را شروع کنیم؟
اگر شما دانشجو یا علاقمند به پژوهش هستید حتماً می‌دانید که این روزها تنها راه طی کردن مسیر تحصیلات تکمیلی تسلط به مقاله نویسی
است. ما با استفاده از تجربیات تمام اساتید و پژوهشگران موسسه که رزومه
پژوهشی آنها بی‌نظیر است و مقالات بیشماری در مجلات معتبر ISI دارند این
مطالب را برای شما آماده کرده‌ایم.
چطور مقاله نویس خوبی شویم؟
۱- تا می‌توانید مقاله بخوانید:
یک جمله قدیمی هست که می‌گوید اگر می‌خواهید موفق باشید فقط کافی است
کارهایی که افراد موفق انجام داده‌اند را تکرار کنید. برای اینکه مقاله
نویسی را شروع کنید باید ابتدا مقالات بسیاری را در حیطه خودتان بخوانید.
برای شروع به سایت sid.ir بروید و با جستجوی یک موضوع آسان در رشته خود چند
مقاله کامل را دانلود کرده و بخوانید.
۲- یک پژوهش را عیناً تکرار کنید:
شما می‌توانید یک مقاله را انتخاب و عیناً آن را انجام دهید. این کار در
دنیای علم بسیار مرسوم است چرا که هر پژوهشی باید بارها تکرار شود تا بتوان
در مورد آن با قطعیت نظر داد. شما می‌توانید ابزارها و پرسشنامه‌های آن
پژوهش را دوباره اجرا کرده و مطابق با آن مقاله، خودتان شروع به نوشتن
مقاله کنید.
۳- از همایش‌ها شروع کنید:
همایش‌ها را میتوان یک کلاس آموزش مقاله نویسی دانست. برخلاف نظر برخی
افراد، همایش‌ها به درد نخور نیستند. حداقل فایده آنها این است که بسیاری
از دانشجویان مقاله نویسی را از ارسال مقاله برای همایش شروع می‌کنند. در
همین سایت صدها همایش معرفی
شده است. یکی را انتخاب کنید و یک مقاله هر چند ضعیف را برای آن ارسال
نمایید. حداکثر چیزی که از دست خواهید داد این است که مقاله شما رد خواهد
شد. همچنین می‌توانید در چند همایش بدون ارائه مقاله شرکت کنید.
۴- هرچه زودتر یک مقاله بد بنویسید!:
منظور ما این است که نوشتن یک مقاله هر چند که ضعیف و بسیار ابتدایی باشد،
از ننوشتن آن بهتر است. حتی می‌توانید همین امروز یک مقاله بنویسید.
۵- از دانشجویان دیگر کمک بخواهید:
یک مقاله را با قلم خود بنویسید. از یک دانشجو یا همکلاسی که قبلاً مقاله
نوشته است بخواهید مقاله شما را بخواند و اشکالات آن را به صورت کامنت برای
شما بنویسد. این کامنت‌ها بهترین و بهترین ابزار برای یادگیری مقاله نویسی
هستند و شما با استفاده از این روش یک مقاله نویس عالی خواهید شد.
۶- یک چارچوب مقاله تهیه کنید:
اکثر مقالات ساختار استانداردی دارند. فقط کافی است ساختار یک مقاله را
پیدا کنید و مطالب تان را در آن بنویسید. ساختار مقاله علمی را می‌توانید اینجا ببینید.
۷- فعلا جزئیات را کنار بگذارید:
یک مقاله علمی جزئیات بسیار زیادی دارد. لازم نیست اولین مقاله شما
کامل‌ترین مقاله باشد. اینکه اسامی جداول یا نمودارها چگونه باشد، یک ابزار
را چگونه گزارش کنید، در مقدمه به چه پژوهش‌هایی اشاره کنید و مواردی از
این دست برای شروع نگارش یک مقاله لازم نیست. کم کم و با نوشتن هر مقاله
قدرت قلم شما بهتر خواهد شد.
۸- زیاد کمال طلب نباشید:
قرار نیست همه کارهای یک مقاله را به تنهایی انجام دهید. لازم نیست حتماً
تمام نرم افزارهای آماری را بلد باشید تا یک مقاله بنویسید. اگر قرار بود
یک نفر به تنهایی مقاله بنویسید پس چرا اکثر مقالات چندین اسم دارند؟ حتی
بسیاری از پژوهشگران بسیار مطرح هم نرم افزارهای آماری را بلد نیستند.
بنابراین سعی کنید از دوستان‌تان کمک بخواهید و اولین مقاله را به صورت
تیمی بنویسید.
۹- کارگاه مقاله نویسی خوب است اما….. :
شرکت در کارگاه‌ها یا دوره‌هایی که آموزش مقاله نویسی می‌دهند خوب است اما
به یک شرط. اینکه اول مقاله نویسی را شروع کنید و اصول اصلی آن را یاد
بگیرید و سپس برای تکمیل دانش خود در آنها شرکت کنید. متاسفانه تجربه نشان
داده است که این کارگاه‌ها تاثیر زیادی در مقاله نویسی ندارند. البته نه
به دلیل کیفیت کارگاه، بلکه به دلیل اینکه خیلی‌ها بدون هدف و بدون داشتن
تجربه شروع مقاله نویسی در آنها شرکت می‌کنند.
نکته پایانی در آموزش مقاله نویسی
خوب، اگر
شما به این نکات عمل کنید ما قول می‌دهیم که یک سال بعد چند مقاله خواهید
داشت. توصیه پایانی ما این است که هر چه زودتر دست به کار شوید و اولین
مقاله خود را بنویسید. فراموش نکنید که این کار خیلی هم آسان نیست اما سخت
هم نیست. اگر شما دانشگاه قبول شده‌اید پس هوش، استعداد، توانایی و دانش
نوشتن یک مقاله را دارید.
