راه های مقابله با چاقی شکمی
راه های مقابله با چاقی شکمی
معاون
پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم در مورد تحقیقی که درباره شیوع چاقی و
چاقی شکمی در ایران انجام شد گفت: چاقی ۲ نوع است؛ ۱ – چاقی عمومی که از
طریق محاسبه شاخص توده بدنی مشخص می شود ۲ – چاقی شکمی که در ایران به
وسیله اندازه گیری دور کمر مشخص می شود.
طبق تحقیقات دور کمر کمتر از ۹۰ طبیعی و دور کمر بین ۹۰ تا ۹۵ نشان دهنده
چاقی شکمی است و نیاز به درمان دارد. اگر دور کمر بالاتر از ۹۵ سانتی متر
باشد فرد به چاقی شکمی حاد مبتلا است و حتما نیازمند درمان های پزشکی است.
دکتر فرشچی، متخصص تغذیه در این باره می
گوید: مشکل بزرگ بودن شکم شاید در کشورهای شرقی که حجم غذاها بسیار بالا
است و افراد در هر وعده غذایی غذای سنگین و پرحجم مصرف می کنند بیشتر باشد.
به تدریج افراد یاد می گیرند برای پر کردن آن حجم بیشتر و بیشتر بخورند و
معده شان در واکنش به این پرخوری افزایش حجم پیدا خواهد کرد.
این مشکل در کسانی که عادات غذایی
نامناسب دارند، بیشتر هم خواهد شد زیرا تا زمانی که سیگنال سیری به مغز
ارسال شود ۱۵ دقیقه طول می کشد و به این ترتیب فرد تا آن زمان حجم بسیار
زیادی از غذا را بلعیده است. معده بزرگ به صورت برآمدگی در بالای شکم قابل
مشاهده است اما چاقی شکمی در پایین شکم وجود دارد. اختلالات گوارش، ترشحات
اسید بیش از حد، ورم دستگاه گوارش فوقانی اعم از معده، مری و اثنی عشر نیز
در طول زمان به همراه دلایل فوق الذکر به برآمدگی در ناحیه بالایی شکم منجر
خواهد شد. اما چاقی شکمی که در پایین شکم به وجود می آید یکی از شایع ترین
مشکلات در بسیاری از جوامع و در ایران است.
طبق تحقیقات، چاقی شکمی سلامت فرد را به
شدت به خطر می اندازد و هم اکنون عوارض آن از خود چاقی بیشتر شده است. چاقی
ریشه بسیاری از بیماری های متابولیک مثل دیابت، افزایش چربی خون و فشار
خون و بیماری های قلبی و عروقی است. تجمع بافت چربی در ناحیه شکم معمولا با
اندازه گیری دور کمر در ناحیه ناف قابل اندازه گیری است.
به گفته دکتر فرشچی نمی توان از سبک
زندگی شهرنشینی، افزایش فست فود و عدم تحرک در بروز چاقی شکمی چشم پوشی
کرد. جالب این که کم نیستند کسانی که دچار اضافه وزن و چاقی نیستند اما
مبتلا به چاقی شکمی هستند از طرفی ممکن است چاقی شکمی به دلیل نامتناسب
کردن اندام شخص را آزار دهد اما تحقیقات نشان داده که چاقی شکمی حتی در
کسانی که وزن طبیعی دارند می تواند عامل بروز بیماری های متابولیک در آن ها
شود.
یکی دیگر از بیماری هایی که اخیرا شیوع بی رویه ای پیدا کرده است، کبد چرب است.
در
کشوری مثل ایران که مصرف نوشیدنی های الکلی پایین است، انتظار می رود این
بیماری کم باشد اما گرایش روزافزون مردم به مصرف فست فودها، غذاهای پرچرب و
تحرک نداشتن به چاقی شکمی و سپس کبد چرب در بسیاری از مردم کشور ما منجر
شده است.البته نباید زمینه های ارثی را در بروز چاقی و چاقی شکمی انکار کرد
اما نکته این جاست که افزایش شمار مبتلایان به چاقی شکمی و چاقی مفرط
بیشتر به سبک زندگی مرتبط است تا تظاهرات ژنتیکی.
به عبارتی عوامل محیطی یعنی تغذیه
نامناسب، تحرک نداشتن و مصرف برخی داروهای هورمونی مهم ترین عوامل افزایش
چاقی شکمی در اکثر جوامع است.
البته در مورد خانم ها باید یادآور شد که
آن چه باعث می شود چاقی شکمی بیش از گذشته در آن ها دیده شود، مصرف داروهای
هورمونی است. استفاده از این داروها باعث می شود چربی ها به نوعی در ناحیه
شکم تجمع پیدا کنند و سلول های چربی که به آن ها «سلولیت» می گوییم در شکم
پیدا شوند، در نتیجه توجه به این نکته در مورد زنان به ویژه در نسل حاضر و
نسل آ ینده ضروری به نظر می رسد.
این متخصص تغذیه درباره رابطه افزایش
سن با چاقی شکمی توضیح می دهد: در هر دهه از زندگی به موازات افزایش سن و
افزایش درگیری ها و در پیش گرفتن رژیم غذایی نامناسب، افراد در سنین
میانسالی دچار چاقی شکمی می شوند. این امر به ویژه در سنین میانسالی بیشتر
مشاهده می شود و هرچه افراد به دوران سالمندی نزدیک می شوند به دلیل بیماری
ها و یا کاهش اشتها، از وزن کاسته شده و چاقی دور شکم خود به خود آب می
شود.اگر بخواهیم در مورد پیشگیری از چاقی شکمی توصیه کنیم باید گفت ترکیبی
از غذاهای سالم به همراه تحرک بدنی یعنی همان شیوه مقابله با چاقی، راه حل
مقابله با چاقی شکمی نیز هست.
همواره و در همه حال متخصصان تغذیه
استفاده از مواد غذایی حاوی کربوهیدرات های پیچیده را توصیه می کنند و در
مقابل استفاده نکردن از شیرینی جات یا مواد قندی که سریع جذب بدن می شوند و
در متابولیسم بدن تبدیل به بافت چربی می شوند، کنار گذاشتن فست فودها و
نوشابه های معمولی و رژیمی برای مبارزه با چاقی شکمی توصیه می شود.
در کنار این ها فعالیت بدنی منظم می تواند
در مقابله با افزایش وزن و چاقی بسیار موثر باشد. فعالیت بدنی می تواند
ساده ترین آن یعنی پیاده روی باشد و تحقیقات نشان داده که پیاده روی منظم ۷
تا ۱۰ درصد از وزن مبتلایان به چاقی مفرط را کم می کند و چاقی شکمی آن ها
قابل کنترل می شود. نکته این جاست که با همین مقدار کاهش وزن، بسیاری از
اختلالات متابولیک ناشی از چاقی در افراد چاق کنترل خواهد شد.
این متخصص تغذیه با اشاره به تلاش خانم ها
برای کوچک کردن شکم و انواع وسیله هایی که برای کوچک کردن شکم در بازار با
تبلیغات فراوان فروخته می شود، تاکید کرد: هیچ داروی معجزه آسایی در هیچ
کجای دنیا برای ریشه کنی چاقی و چاقی شکمی وجود ندارد. بسیاری از این
دستگاه ها فقط جنبه تبلیغاتی دارند و حتی داروهایی که استاندارد هستند و
مجوز دارند، به طور لحظه ای اثرگذار نیستند یعنی باید ضمن رعایت رژیم غذایی
سالم و تحرک بدنی کافی از این داروها با تشخیص پزشک استفاده کرد .
درباره
دستگاه های کوچک کننده شکم نیز باید گفت مطالعه علمی در این زمینه وجود
ندارد. حتی درباره لیپوساکشن باید گفت فرد به تنهایی نمی تواند با انجام
این عمل از چربی اضافه بدنش برای همیشه راحت شود زیرا تناسب اندام جز با
رعایت رژیم غذایی متعادل و داشتن تحرک بدنی کافی امکان پذیر نیست.
دکتر فرشچی درباره شیوه های سنتی کوچک
کردن شکم به وسیله مصرف سرکه یا آب ولرم با آبلیمو می گوید: این شیوه ها
تجربی است و پشتوانه علمی ندارد. اما واقعیت این است که به ۲ دلیل کارآیی
ندارد از یک طرف افرادی که دچار چاقی شکمی هستند وابستگی شدیدی به مواد
غذایی لذیذ دارند و در طولانی مدت نمی توانند روز خود را با خوردن سرکه
شروع کنند و از طرف دیگر وقتی این مواد اسیدی به صورت ناشتا مصرف شود به
ویژه در کسانی که رژیم غذایی نامناسبی دارند و دستگاه گوارش آن ها دچار
اختلال است، مشکلات گوارشی آن ها ۲ برابر می شود و گاه حتی پس از مصرف چند
ماهه این مواد، قادر به در پیش گرفتن یک رژیم غذایی عادی نیز نخواهند بود.
در مورد مصرف برخی مواد غذایی مانند
حبوبات نیز باید گفت نحوه پختن آ ن ها و نگه داشتن تعادل بسیار مهم است.
بهتر است قبل از پختن، حبوبات را خیس کرده آب آن را دور بریزیم و سپس بپزیم
و از طرفی آن را بیش از حد مصرف نکنیم.از طرفی اصولا باید سعی کنیم سرعت
خوردن غذا را کم کنیم، آهسته تر بخوریم تا مغز فرصت کند سیگنال های سیری را
دریافت کند و کسانی که دارای چاقی شکمی هستند هم باید حتما در ابتدای غذا
سالاد و سبزیجات بخورند تا حجم زیادی از معده شان که بزرگ شده پر شود و سپس
اقدام به خوردن غذای اصلی کنند.
درباره ماساژ شکم نیز باید گفت واقعیت
این است که این کار جنبه علمی ندارد این روش در افراد مختلف با اندام
مختلف و با شرایط مختلف قابل اجرا نیست زیرا استاندارد نشده و از طرفی
معجزه نمی کند و هیچ روش مقابله با چاقی بدون رژیم غذایی سالم و تحرک کافی
جواب گو نخواهد بود.
اطلاعات کامل در مورد قرصهای خواب آور
اطلاعات کامل در مورد قرصهای خواب آور
مجموعه : پزشکی و سلامتی
قرصهای آرام بخش
(TRANQUILIZERS / SEDATIVES) داروهایی میباشند که با سرکوب سیستم اعصاب
مرکزی (CNS) باعث ایجاد آرامش، تمدد اعصاب، کاهش اضطراب و استرس، خواب
آلودگی، سرخوشی، کندی تنفس، کاهش حس تعادل، شل شدن عضلات، قضاوت مختل و
واکنشهای کند و مردد می شوند. مصرف دوز بالای این دسته از داروها میتواند
به از دست رفتن هوشیاری و حتی مرگ بیانجامد.
اثرات اصلی آرام بخش ها:
1-ضد اضطراب (ANXIOLYTIC)
2-خواب آور (HYPNOTIC)
3-ضد اسپاسم (گرفتگی)(ANTISPASMODIC)
4-ضد تشنج (ANTICONVULSANT)
5-فراموشی آور (AMNESIC)
تقسیم بندی آرام بخش ها:
1- بنزودیازپین ها (BENZODIAZEPINES): آرام بخش، خواب آور، ضد اضطراب، ضد تشنج، فراموشی آور و شل کننده عضلات میباشند.
Diazepam دیازپام
Oxazepam اکسازپام
Lorazepam لورازپام
Chlordiazepoxide کلردیازپوکساید
Alprazolam آلپرازولام
Bromazepam برومازپام
Clobazam کلوبازام
Clonazepam کلونازپام
Clorazepate کلرازپام
Estazolam استازولام
Flunitrazepam فلونیترازپام
Flurazepam فلورازپام
Halazepam هالازپام
Ketazolam کتازولام
Loprazolam لوپرازولام
Lormetazepam لورمتازپام
Medazepam مدازپام
Midazolam میدازولام
Nitrazepam نیترازپام
Nordazepam نوردازپام
Prazepam پرازپام
Quazepam کوآزپام
Temazepam تمازپام
Tetrazepam تترازپام
Triazolam تریازولام
2-باربیتورات ها(BARBITURATES): آرام بخش، خواب آور، ضد تشنج و بی هوش
کننده میباشند. باربیتوراتها قوی تر از بنزودیازپین ها میباشند و امروزه
عمدتا به عنوان داروی ضد تشنج و القاء کننده بی هوشی مصرف میگردند.
Sodium Amytal) Amobarbital) آموباربیتال
Aprobarbital آپروباربیتال
Butabarbital بوتاباربیتال
Butalbital بوتالبیتال
Hexobarbital هگزوباربیتال
Methylphenobarbital متیل فنو باربیتال
Pentobarbital پنتوباربیتال
Phenobarbital فنوباربیتال
Secobarbital سکوباربیتال
Sodium thiopental سدیم تیوپنتال
Talbutal تالبوتال
Thiobarbital تیوباربیتال
3-داروهای
ضد افسردگی(ANTIDEPRESSANT): ضد افسردگی و ضد اضطراب بوده و برخی از آنها
(سه حلقه ای ها) برای تسکین دردهای مزمن تجویز میگردند.
Fluoxetine فلوکستین
Sertraline سرترالین
Venlafaxine ونلافاکسن
Citalopram سیتالوپرام
Paroxetine پاروکستین
Escitalopram اسیتالوپرام
Fluvoxamine فلووکسامین
Duloxetine دولوکستین
Bupropion بوپروپیون
Amitriptyline آمیتریپتیلین
Dothiepin دوتیپین
4-آنتی
هیستامین ها(ANTIHISTAMINES): کاهنده واکنشهای حساسیتی و آرام بخش
میباشند. برخی آنتی هیستامین های خواب آور و آرام بخش عبارتند از:
diphenhydramine دیفن هیدرامین
dimenhydrinate دیمن هیدرینات
doxylamine دوکسیلامین
5-
ضد روان پریشی ها(ANTIPSYCHOTICS): در درمان اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی،
اختلالات هذیانی، جنون ها و دیگر اختلالات روان پریشی تجویز میگردند. (از
ذکر آنها خودداری میکنیم)
6- سایر قرصهای آرام بخش و خواب آور:
zolpidem زولپیدم
alpidem آلپیدم
Zaleplon زالپلون
eszopiclone اسزوپیکلون
ramelteon راملتیون
methaqualone متاکوآلون
ethchlorvynol اتکلروینول
chloral hydrate کلرال هیدارت
meprobamate مپروبامات
glutethimide گلوتی تیمید
methyprylon متیپریلون
gamma-hydroxybutyrate گاما هیدروکسی بوتیرات
ethyl alcohol اتیل الکل
diethyl ether دی اتیل اتر
methyl trichloride متیل تری کلراید
Zopiclone زوپیکلون
موارد مصرف:
1-کاهش استرس و اضطراب.
2-درمان بی خوابی.
3- تسکین و کاهش گرفتگی و تنش عضلات.
4-کاهش علایم محرومیت از الکل و مواد مخدر.
5-درمان حملات وحشت زدگی.
6-تسهیل تستهای تشخیص پزشکی نظیرآندوسکوپی.
7-افزایش اثر بی حس کننده های موضعی و بیهوشی عمومی.
8-درمان پسیکوز (روان پریشی)
9-فراموشی پیش گستر قبل از اعمال جراحی.
موارد منع مصرف:
1-همراه با الکل و سایر مواد مخدر و روانگردان.
2-ناهماهنگی حرکتی و ضعف عضلانی.
3-کاهش اکشیژن خون.
4-آب سیاه (گلوکوم)
5-وقفه تنفسی حین خواب (آپنه)
6-حساسیت به آرام بخش ها.
7-نارسایی شدید کلیوی (دیالیز)
8-افسردگی شدید (تمایلات خودکشی)
9-بیماریهای مزمن تنفسی.
10-نارسایی شدید کبدی نظیر سیروز کبدی.
11-حاملگی و شیردهی.(تحت نظر پزشک)
12-افراد بالای 65 سال(تحت نظر پزشک)
عوارض جانبی:
1-خواب آلودگی و خستگی صبح روز بعد از مصرف.در صورت بروز این علایم از رانندگی و کار کردن با ماشین آلات خودداری کنید.
2-عدم هماهنگی عضلات، ضعف، سرگیجه، گیجی، آلرژی، تاری دید، توهم، بی حالی، تعریق، خشکی دهان، بثورات جلدی و سر درد.
3-اشکال در گفتار، حافظه و قضاوت.
4-حالت تهوع، استفراغ و سوزش سردل.
5-ایجاد فراموشی پیش گستر(خاطرات اخیر به یاد نمی مانند).
6-خشونت طلبی و پرخاشگری،بی خوابی، تحریک پذیری، افسردگی و اختلال در حفظ تعادل.
عوارض دراز مدت:
1-ایجاد تحمل(TOLERANCE): به نیاز مصرف بیشتر دارو برای تاثیر و احساس
مشابهی که پیشتر با مصرف مقادیر کمتر همان دارو حاصل می شد، اطلاق میگردد.
مصرف کننده به مرحله ای میرسد که دیگر افزایش دوز مصرفی آرام بخش ها بی
تاثیر خواهد بود. علایم ایجاد تحمل: دل درد، بی قراری، سرگیجه، رعشه،
افسردگی، ترسهای غیر منطقی، پارانوئید و دمدمی مزاجی.
2-وابستگی(DEPENDANCY):
پس از ایجاد تحمل و افزایش دوز مصرفی و مصرف مداوم داروهای آرام بخش در
فرد وابستگی روانی و جسمانی نیز ایجاد میگردد. هنگامی هم که مصرف کننده
بطور ناگهانی مصرف دارو را قطع میکند دچار علایم محرومیت(WITHDRAWL)
میگردد. این علایم شامل بی قراری، بی خوابی، اضطراب، تهوع، کرامپ شکمی، تپش
قلب، لرز، رعشه، درد عمومی، اسهال، توهم، افسردگی، پارانویا، هذیان، کاهش
اشتها، حملات وحشت زدگی، پرفشاری خون، بی خوابی ، اسپاسم عضلات، حساسیت به
نور و صدا، تشنج و مرگ میباشد. باربیتوراتها اعتیاد آور تر از بنزودیازپین
ها میباشند.
3-سوء مصرف و اور دوز(OVER DOSE): خطر مصرف این دسته از
داروها به عنوان داروهای تفننی به ویژه باربیتوراتها زیاد است. مصرف بیش از
مقادیر تجویز شده نیز میتواند سبب مسمومیت و حتی مرگ فرد گرد.
4- خودکشی با مصرف دوز بالای آرام بخش ها.
نکته
مهم: مصرف الکل به همراه آرام بخشها به علت اثرات مشابه (کاهش فعالیت مغز و
سیستم اعصاب مرکزی) مرگ بار بوده و میتواند فرد را به کما و یا به کام مرگ
بکشاند.
تداخلات دارویی:
1- الکل، داروهای ضد افسردگی، ضد تشنج ها و آنتی هیستامینها اثرات آرام بخش ها را مضاعف میکنند.
2-قرصهای ضد بارداری سرعت دفع داروهای خواب آور را کاهش میدهند.
3-سیگار سرعت دفع داروهای آرام بخش را افزایش داده و اثرات آنها را نیز کاهش میدهد.
راهنمای مصرف:
1-قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید تا دوز مناسب وضعیت جسمی شما
برایتان تجویز گردد. همچنین از لحاظ تداخل با دیگر داروها و بیماریها مورد
بررسی قرار گیرید.
2-در صورتی که دچار تحریکات گوارشی می شوید آنها را همراه با غذا میل کنید.
3-هیچگاه بطور ناگهانی اقدام به قطع مصرف آنها نکنید. و برای قطع آنها ابتدا با پزشکتان مشورت کنید.
4-هیچگاه این داروها را به همراه الکل و دیگر مواد مخدر و روانگردان مصرف نکنید.
5-به
خاطر داشته باشید قرصهای خواب آور درمان موقتی بی خوابی میباشد. چنانچه
برای مدت طولانی از آنها استفاده کنید و سپس مصرف آنها را قطع کنید، بی
خوابی شما تشدید میگردد. تا آنجا که ممکن است دوز پایین دارو را مورد مصرف
قرار دهید.
6-حداکثر مدت زمان مجاز مصرف آرام بخش ها 2-4 هفته پیاپی و هفته ای 2-3 مرتبه میباشد.
7-قرصهای خواب آور را نیم ساعت قبل از خواب مصرف کرده و پس از مصرف از کشیدن سیگار اجتناب ورزید.
8-داروهای مسکن و خواب آور را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
9-مصرف مداوم قرصهای خواب آور خواب عمیق و همراه با رویا را سرکوب کرده و خواب را سبک میکنند.
10-معمولا
صبح روز بعد شما احساس خستگی و گیجی اندکی خواهید داشت. بنابراین تا بی
اثر شدن کامل اثرات آنها از انجام فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری کامل
دارند خودداری کنید.
11-جای استفاده از قرصهای خواب آور اصول بهداشت خواب را رعایت کنید.
