حدیث هایی درباره صداقت

راستگويى

حدیث (1)

امام صادق عليه السلام :

 إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَبْعَثْ
نَبِيّاً إِلَّا بِصِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ
الْفَاجِر

خداى عزوجل هيچ پيامبرى را نفرستاد، مگر با راستگويى، و برگرداندن امانت به نيكوكار
و يا بدكار.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص104، ح1

حدیث (2)

امام صادق عليه السلام :

إِنَّ الصّادِقَ أَوَّلُ مَن يُصَدِّقُهُ اللّه عَز َّوَ جَلَّ يَعلَمُ أَنَّهُ
صادِقٌ و َتُصَدِّقُهُ نَفسُهُ تَعلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ؛

راستگو را نخستين كسى كه تصديق مى كند، خداى عز و جل است كه مى داند او راستگوست و
نيز نفس او تصديقش مى كند كه مى داند راستگوست.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص104، ح6

حدیث (3)
ابن شهر آشوب :

كانَ النَّبىّ صلی الله علیه و آله
قَبْلَ الْمَبْعَثِ مَوْصُوفاً بِعِشْرِينَ خَصْلَةً مِنْ خِصَالِ
الْأَنْبِيَاءِ لَوِ انْفَرَدَ وَاحِدٌ بِأَحَدِهَا لَدَلَّ عَلَى
جَلَالِهِ فَكَيْفَ مَنِ اجْتَمَعَتْ فِيهِ كَانَ نَبِيّا أَمِيناً
صَادِقاً حَاذِقاً أَصِيلًا نَبِيلًا مَكِيناً فَصِيحاً عَاقِلًا
فَاضِلًا عَابِداً زَاهِداً سَخِيّاً كَمِيّاً قَانِعاً مُتَوَاضِعاً
حَلِيماً رَحِيماً غَيُوراً صَبُوراً مُوَافِقاً مُرَافِقاً لَمْ
يُخَالِطْ مُنَجِّماً وَ لَا كَاهِناً وَ لَا عَيَّافا

 

رسول اكرم صلی الله علیه و آله پيش از مبعوث شدن،
بيست خصلت از خصلت‏هاى پيامبران را دارا بودند، كه اگر كسى يكى از آنها
را داشته باشد، دليل عظمت اوست؛ چه رسد به كسى كه همه آنها را دارا
باشد، آن حضرت پيامبرى امين، راستگو، ماهر، اصيل، شريف، استوار، سخنور،
عاقل، با فضيلت، عابد، زاهد، سخاوتمند، دلير و با شهامت، قانع، متواضع،
بردبار، مهربان، غيرتمند، صبور، سازگار، و نرم‏خو بودند و با هيچ منجّم
(قائل به تأثير ستارگان)، غيب‏گو و پيش‏گويى هم‏نشين نبودند.

مناقب (ابن شهر آشوب) ج 1، ص 123

حدیث (4)

امام على عليه السلام :

أَربَعٌ مَن أُعطيَهُنَّ فَقَد أُعطىَ خَيرَ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ صِدقُ
حَديثٍ و َأَداءُ أَمانَةٍ وَ عِفَّةُ بَطنٍ وَ حُسنُ خُلقٍ؛

چهار چيز است كه به هر كس داده شود خير دنيا و آخرت به او داده شده است: راستگويى،
اداء امانت، حلال خورى و خوش اخلاقى.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 217 ، ح 4282

حدیث (5)

امام على عليه السلام :

 الصَّادِقُ عَلَى شَفَا مَنْجَاةٍ وَ كَرَامَةٍ
وَ الْكَاذِبُ عَلَى شَرَفِ مَهْوَاةٍ وَ مَهَانَة

راستگو در آستانه نجات و بزرگوارى است و دروغگو در لبه پرتگاه و خوارى.

نهج البلاغه(صبحی
صالح) ص 117 ، خطبه 86

حدیث (6)

امام صادق عليه السلام :

 لَا تَغْتَرُّوا بِصَلَاتِهِمْ وَ لَا
بِصِيَامِهِمْ فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَّمَا لَهِجَ بِالصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ حَتَّى
لَوْ تَرَكَهُ اسْتَوْحَشَ وَ لَكِنِ اخْتَبِرُوهُمْ عِنْدَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ
أَدَاءِ الْأَمَانَةِ.

فريب نماز و روزه مردم را نخوريد، زيرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى كند كه
اگر آنها را ترك گويد، احساس ترس مى كند، بلكه آنها را به راستگويى و امانتدارى
بيازماييد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص104، ح2

حدیث (7)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إِذا رَأَيتَ مِن أَخيكَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارجُهُ: اَلحَياءُ وَ الامانَةُ
و َالصِّدقُ؛

هر گاه در برادر (دينى) خود سه صفت ديدى به او اميدوار باش: حيا، امانتدارى و
راستگويى.

نهج الفصاحه
ص 193 ، ح205

حدیث (8)

امام على عليه السلام :

 الْمُؤْمِنُ صَدُوقُ اللِّسَانِ
بَذُولُ الْإِحْسَان‏

مؤمن بسيار راستگو و بسيار نيكوكار است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 89 ، ح 1521

حدیث (9)

امام صادق عليه السلام :

مَن صَدُقَ لِسانُهُ زَكى عَمَلُهُ؛

هر كس راستگو باشد عملش پاكيزه مى شود و رشد مى كند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص105، ح11

حدیث (10)

امام على عليه السلام :

يَبلُغُ الصّادِقَ بِصِدقِهِ ما يَبلُغُهُ الكاذِبَ بِاحتيالِهِ؛

راستگو، با راستگويى خود به همان مى رسد كه دروغگو با حيله گرى خود.

غررالحکم و دررالکلم ص 809

حدیث (11)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

 الصدق طمأنينة و الكذب ريبة

 

راستگويى [مايه] آرامش و
دروغگويى {مايه} تشويش است.

نهج الفصاحه ص 548 ، ح 1864

حدیث (12)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اعْلَمْ أَنَّ الصِّدْقَ مُبَارَكٌ وَ الْكَذِبَ
مَشْئُوم‏

 بدان كه راستگويى، پر بركت
است و دروغگويى، شوم.

تحف العقول ص 14

حدیث (13)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

عَلَيكُم بِالصِّدقِ فَاِنَّهُ مَعَ
البِرِّ وَ هُما فِى الجَنَّةِ وَ ايّاكُم وَ الكِذبِ فَاِنَّهُ
مَعَ الفُجورِ وَ هُما فِى النّارِ ؛

 

شما را سفارش
مى كنم به راستگويى، كه راستگويى با نيكوكارى همراه است و هر دو در
بهشت اند و از دروغگويى بپرهيزيد كه دروغگويى همراه با بدكارى است و هر
دو در جهنم اند.

نهج الفصاحه
ص 572 ، ح 1976

حدیث (14)

امام على عليه السلام :

 خَيْرُ إِخْوَانِكَ مَنْ دَعَاكَ
إِلَى صِدْقِ الْمَقَالِ بِصِدْقِ مَقَالِهِ وَ نَدَبَكَ إِلَى
أَفْضَلِ الْأَعْمَالِ بِحُسْنِ أَعْمَالِه‏؛

بهترين برادرانت (دوستانت)، كسى است كه با
راستگويى اش تو را به راستگويى دعوت كند و با اعمال نيك خود، تو را به
بهترين اعمال برانگيزد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 417 ، ح 9535

حدیث (15)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

 مَنْ أُلْهِمَ الصِّدْقَ فِي
كَلَامِهِ وَ الْإِنْصَافَ مِنْ نَفْسِهِ وَ بِرَّ وَالِدَيْهِ وَ
وَصَلَ رَحِمَهُ أُنْسِئَ لَهُ فِي أَجَلِهِ وَ وُسِّعَ عَلَيْهِ
فِي رِزْقِهِ وَ مُتِّعَ بِعَقْلِهِ وَ لُقِّنَ حُجَّتَهُ وَقْتَ
مُسَاءَلَتِهِ.

 

به هر كس، راستگويى
در گفتار، انصاف در رفتار، نيكى به والدين و صله رحم الهام شود،
اجلش به تأخير مى افتد، روزيش زياد مى گردد، از عقلش بهره مند
مى شود و هنگام سئوال [مأموران الهى] پاسخ لازم به او تلقين
مى گردد.

اعلام الدين ص 265

حدیث (16)

امام صادق عليه السلام :

 اُنظُر مَا بَلَغَ بِهِ عَلِيٌّ عَلَيْهِ
السَّلَامُ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، فَالْزَمْهُ؛
فَإِن‏ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلَامُ إِنَّمَا بَلَغَ مَا بَلَغَ بِه‏ عِنْدَ
رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِصِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ
الْأَمَانَة

بنگر على عليه السلام با چه چيز آن مَقام را نزد پيامبر خدا
صلى الله عليه و آله پيدا كرد همان را پيروى كن. همانا على عليه السلام آن مقام را
نزد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله با راستگويى و امانتدارى بدست آورد.

كافى(دار الحدیث) ج3 ، ص 270
و 271 ، ح 1773

حدیث (17)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

لَا تَنْظُرُوا إِلَى كَثْرَةِ صَلَاتِهِمْ وَ
صَوْمِهِمْ وَ كَثْرَةِ الْحَجِّ وَ الْمَعْرُوفِ وَ طَنْطَنَتِهِمْ بِاللَّيْلِ
انْظُرُوا إِلَى صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ.

 

به زيادى نماز و روزه و حج و احسان و مناجات شبانه مردم نگاه
نكنيد، بلكه به راستگويى و امانتدارى آنها توجه كنيد.

عیون اخبار الرضا ج 2 ، ص 51 ، ح 197 –
امالی(صدوق) ص 303

حدیث (18)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

 اضْمَنُوا لِي سِتَّةً مِنْ أَنْفُسِكُمْ
أَضْمَنْ لَكُمُ الْجَنَّةَ اصْدُقُوا إِذَا حَدَّثْتُمْ وَ أَوْفُوا إِذَا
وَعَدْتُمْ وَ أَدُّوا إِذَا اؤْتُمِنْتُمْ وَ احْفَظُوا فُرُوجَكُمْ وَ غُضُّوا
أَبْصَارَكُمْ وَ كُفُّوا أَيْدِيَكُم‏

شش چيز را براى من ضمانت كنيد
تا من بهشت را براى شما ضمانت كنم، راستى در گفتار، وفاى به عهد، بر گرداندن امانت،
پاكدامنى، چشم بستن از گناه و نگه داشتن دست (از غير حلال).

معدن الجواهر ص 53 – نهج
الفصاحه ص 216 ، ح321

حدیث (19)

امام صادق عليه السلام :

اَلحِلمُ سِراجُ اللّه … وَ الْحِلْمُ يَدُورُ
عَلَى خَمْسَةِ أَوْجُهٍ أَنْ يَكُونَ عَزِيزاً فَيُذَلَّ أَوْ يَكُونَ صَادِقاً
فَيُتَّهَمَ أَوْ يَدْعُوَ إِلَى الْحَقِّ فَيُسْتَخَفَّ بِهِ أَوْ أَنْ يُؤْذَى
بِلَا جُرْمٍ أَوْ أَنْ يَطْلُبَ بِالْحَقِّ فَيُخَالِفُوهُ فِيهِ فَإِذَا آتَيْتَ
كُلًّا مِنْهَا حَقَّهُ فَقَدْ أَصَبْت‏                          

بردبارى چراغ خداست… پنج چيز است كه بردبارى مى طلبد: شخص عزيز باشد و خوار شود،
راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، به حق دعوت كند و سبكش بشمارند، بى گناه باشد و
اذيت شود، حق طلبى كند و با او مخالفت كنند. اگر در هر پنج مورد، به حق رفتار كنى،
بردبار هستى… .

مصباح الشریعه ص 154 – بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 68 ، ص 422، ح61

حدیث (20)

امام على عليه السلام :

وَ هُوَ خَاتَمُ النَّبِيِّينَ
أَجْوَدُ النَّاسِ كَفّاً وَ أَرْحَبُ النَّاسِ صَدْراً وَ أَصْدَقُ
النَّاسِ لَهْجَةً وَ أَوْفَى النَّاسِ ذِمَّةً وَ أَلْيَنُهُمْ
عَرِيكَةً وَ أَكْرَمُهُمْ عِشْرَةً مَنْ رَآهُ بَدِيهَةً هَابَهُ وَ
مَنْ خَالَطَهُ مَعْرِفَةً أَحَبَّهُ يَقُولُ نَاعِتُهُ لَمْ أَرَ
قَبْلَهُ وَ لَا بَعْدَهُ مِثْلَهُ.

او كه خاتم پيامبران بود، بخشنده ‏ترين، پرحوصله ‏ترين، راستگوترين،
پايبندترين مردم به عهد و پيمان، نرم‏خوترين و خوش مصاحبت‏ترين مردم
بود، هر كس بدون سابقه قبلى او را مى‏ ديد، هيبتش او را مى‏ گرفت و هر كس
با او معاشرت مى ‏نمود و او را مى‏ شناخت دوستدارش مى ‏شد و هر كس
مى‏ خواست او را تعريف كند، مى‏ گفت: نظير او را پيش از او و پس از او
نديده ‏ام.

بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 16، ص 190

حدیث (21)

امام على عليه السلام :

تَحَرِّى الصِّدْقِ وَ تَجَنُّبُ الْكَذِبِ
اَجْمَلُ شيمَةٍ وَ اَفْضَلُ اَدَبٍ؛
 

راستگو بودن و پرهيز نمودن از دروغ، زيباترين اخلاق
و بهترين ادب است.

تصنیف غررالحکم و
دررالکلم ص 217 ، ح 4294

حدیث (22)

امام على عليه السلام :

[عَلَامَةُ الْإِيمَانِ‏] الْإِيمَانُ أَنْ تُؤْثِرَ
الصِّدْقَ حَيْثُ يَضُرُّكَ عَلَى الْكَذِبِ حَيْثُ يَنْفَعُك‏

(نشانه) ايمان، اين است كه راستگويى را هر چند به زيان تو باشد بر دروغگويى، گرچه
به سود تو باشد، ترجيح دهى.

نهج البلاغه(صبحی
صالح) ص 556، حكمت458

حدیث (23)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَحَبَّ الْكَذِبَ فِي
الصَّلَاحِ وَ أَبْغَضَ الصِّدْقَ فِي الْفَسَاد

خداوند عزوجل، دروغى را كه باعث صلح و آشتى شود دوست دارد و از راستى كه باعث فتنه
شود بيزار است.

من لا
يحضره
الفقيه ج4، ص353، ح5762

حدیث (24)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اِنَّ اَشَدَّ النّاسِ تَصْديقا لِلنّاسِ
اَصْدَقُهُمْ حَديثا وَ اِنَّ اَشَدَّ النّاسِ تَكْذيبا اَكْذَبُهُمْ
حَديثا؛
 

هر كس راستگوتر است سخن مردم را بيشتر باور مى‏كند و
هر كس دروغگوتر است مردم را بيشتر دروغگو مى‏داند.

نهج الفصاحه ص 272 ، ح 591

حدیث (25)

امام صادق عليه السلام :

 أَنَّهُ قَالَ لِبَعْضِ شِيعَتِه‏
عَلَيْكُمْ بِالْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ
الْأَمَانَةِ وَ التَّمَسُّكِ بِمَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ فَإِنَّمَا
يَغْتَبِط أَحَدُكُم  إِذَا انْتَهَتْ نَفْسُهُ إِلَى هَاهُنَا وَ أَوْمَى
بِيَدِهِ إِلَى حَلْقِه‏

امام صادق عليه السلام به بعضى از شيعيان خود فرمودند: بر شما لازم است پرهيزكارى و
تلاش و راستگويى و امانت دارى و چنگ زدن به مذهب خود، زيرا هر يك از شما به هنگام
جان دادن، غبطه او را خواهند خورد.

دعائم الاسلام ج1، ص 66 و 67 

حدیث (26)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إِن أَحبَبتُم أَن يُحِبَّكُمُ اللّه  وَ رَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا
ائتُمِنتُم و َاصدُقوا إِذا حَدَّثتُم وَ أَحسِنوا جِوارَ مَن جاوَرَكُم؛

اگر مى خواهيد كه خدا و
پيغمبر شما را دوست بدارند وقتى امانتى به شما سپردند رد كنيد و چون سخن گوييد راست
گوييد و با همسايگان خود به نيكى رفتار نماييد.

نهج الفصاحه
ص 264 ، ح 554

حدیث (27)


امام صادق عليه السلام :

 الْمَكَارِمُ عَشْرٌ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ
تَكُونَ فِيكَ فَلْتَكُن‏ ….   صِدْقُ الْبَأْس‏ وَ صِدْقُ اللِّسَانِ
وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ وَ إِقْرَاءُ الضَّيْف‏ وَ إِطْعَامُ
السَّائِلِ وَ الْمُكَافَأَةُ عَلَى الصَّنَائِعِ وَ التَّذَمُّم‏ لِلْجَارِ وَ
التَّذَمُّمُ لِلصَّاحِبِ وَ رَأْسُهُنَّ الْحَيَاءُ.

مكارم ده تاست : اگر مى توانى آنها را داشته باش … : استقامت در سختى ها،
راستگويى، امانتدارى، صله رحم، ميهمان نوازى، اطعام نيازمند، جبران كردن نيكى ها،
رعايت حق و حرمت همسايه، مراعات حق و حرمت رفيق و در رأس همه، حيا.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2،
ص 55 و 56

حدیث (29)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

 أَقْرَبُكُمْ مِنِّي غَداً فِي الْمَوْقِفِ
أَصْدَقُكُمْ لِلْحَدِيثِ وَ آدَاكُمْ لِلْأَمَانَةِ وَ أَوْفَاكُمْ بِالْعَهْدِ وَ
أَحْسَنُكُمْ خُلُقاً وَ أَقْرَبُكُمْ مِنَ النَّاس‏

نزديك ترين شما به من در قيامت، راستگوترين، امانتدارترين، وفادارترين به عهد، خوش
اخلاق ترين و نزديك ترين شما به مردم است.

تحف العقول ص 46 – امالی(طوسی) ص 229 – بحارالأنوار(ط-بیروت)
ج 72 ، ص94، ح12 

حدیث (30) امام صادق عليه  السلام :

 إِنَّ اللَّهَ
عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَبْعَثْ نَبِيّاً إِلَّا بِصِدْقِ الْحَدِيثِ وَ
أَدَاءِ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ.

 

خداى عزوجل هيچ پيامبرى را نفرستاد، مگر با
راستگويى، و برگرداندن امانت به نيكوكار و يا بدكار.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 104، ح 1

حدیث (31) امام صادق عليه  السلام :

إِنَّ الصّادِقَ أَوَّلُ مَنْ يُصَدِّقُهُ اللّه 
عَز َّوَ جَلَّ يَعْلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ وَ تُصَدِّقُهُ نَفْسُهُ تَعْلَمُ
أَنَّهُ صادِقٌ؛

 

راستگو را نخستين كسى كه تصديق مى كند، خداى عزوجل
است كه مى داند او راستگوست و نيز نفس او تصديقش مى كند كه مى داند
راستگوست.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 104، ح6

حدیث (32) امام صادق عليه 
السلام :

الْكَلَامُ ثَلَاثَةٌ صِدْقٌ وَ كَذِبٌ وَ إِصْلَاحٌ بَيْنَ النَّاسِ
قَالَ قِيلَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا الْإِصْلَاحُ بَيْنَ النَّاسِ
قَالَ تَسْمَعُ مِنَ الرَّجُلِ كَلَاماً يَبْلُغُهُ فَتَخْبُثُ
نَفْسُهُ فَتَلْقَاهُ فَتَقُولُ سَمِعْتُ مِنْ فُلَانٍ قَالَ فِيكَ
مِنَ الْخَيْرِ كَذَا وَ كَذَا خِلَافَ مَا سَمِعْتَ مِنْهُ.

سخن سه گونه است: راست و دروغ و اصلاح ميان مردم به
آن حضرت عرض شد: قربانت اصلاح ميان مردم چيست؟ فرمودند: از كسى سخنى
درباره ديگرى مى ‏شنوى كه اگر سخن به گوش او برسد، ناراحت مى ‏شود. پس تو
آن ديگرى را مى‏ بينى و بر خلاف آنچه شنيده ‏اى، به او مى‏ گويى: از فلانى
شنيدم كه در خوبى تو چنين و چنان مى‏ گفت.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص 341، ح 16

حدیث (33) امام على عليه  السلام :

الصَّادِقُ عَلَى
شَفَا مَنْجَاةٍ وَ كَرَامَةٍ وَ الْكَاذِبُ عَلَى شَرَفِ مَهْوَاةٍ وَ
مَهَانَة

راستگو در آستانه نجات و بزرگوارى است و دروغگو در
لبه پرتگاه و خوارى.

نهج البلاغه(صبحی صالح)
ص 117 ، خطبه 86

حدیث (34) امام صادق عليه  السلام :

لا تَغْتَرّوا بِصَلاتِهِمْ وَ لا بِصيامِهِمْ،
فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَ الصَّوْمِ حَتّى لَوْ
تَرَكَهُ اسْتَوْحَشَ ، وَلكِنِ اخْتَبِروهُمْ عِنْدَ صِدْقِ الْحَديثِ
وَ أداءُ الأمانَةِ؛

 

فريب نماز و روزه مردم را نخوريد، زيرا آدمى گاه
چنان به نماز و روزه خو مى كند كه اگر آنها را ترك گويد، احساس ترس مى
كند، بلكه آنها را به راستگويى و امانتدارى بيازماييد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص 104، ح2

حدیث (35) رسول اكرم صلى  الله  عليه 
و  آله :

إِذا رَأَيْتَ مِنْ أَخيكَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارْجُهُ:
اَلْحَياءُ و َالأَمانَةُ وَ الصِّدْقُ؛

هر گاه در برادر (دينى) خود سه صفت ديدى به او
اميدوار باش: حيا، امانتدارى و راستگويى.

نهج الفصاحه ص 193 ، ح 205

حدیث (36) امام صادق عليه  السلام :

مَنْ صَدُقَ لِسانُهُ زَكى عَمَلُهُ؛

هر كس راستگو باشد عملش پاكيزه مى شود و رشد مى كند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 105، ح 11

حدیث (37) امام على عليه  السلام :

يَبْلُغُ الصّادِقَ بِصِدْقِهِ ما يَبْلُغُهُ
الْكاذِبَ بِاحْتيالِهِ؛

راستگو، با راستگويى خود به همان مى رسد كه دروغگو
با حيله گرى خود.

غررالحکم و دررالکلم ص
809

حدیث (38) امام سجاد عليه  السلام :

خَيْرُ مَفَاتِيحِ
الْأُمُورِ الصِّدْقُ، وَ خَيْرُ خَوَاتِيمِهَا الْوَفَاء

 

بهترين شروع كارها صداقت و راستگويى و بهترين پايان
آنها وفا است.

نزهة الناظر و تنبیه
الخاطر ص 93

حدیث (39) امام موسى كاظم عليه  السلام :

اَداءُ الاَمانَةِ و َالصِّدْقُ يَجْلِبانِ
الرِّزْقَ، و َالْخيانَةُ و َالْكَذِبُ يَجْلِبانِ الفَقْرَ وَ
النِّفاقَ؛

اداى امانت و راستگويى روزى را زياد مى كند و خيانت
و دروغگويى باعث فقر و نفاق مى شود.

تحف العقول ص 403

حدیث (40) امام على عليه  السلام :

مَنْ تَحَرَّى الصِّدْقَ خَفَّتْ عَلَيهِ المُؤُنُ؛

هر كس صداقت و راستگويى پيشه كند، بار زندگى براى او
سبك مى شود.

تحف العقول ص 91

حدیث (41) امام على عليه  السلام :

مَا السَّيْفُ الصّارِمُ فى كَفِّ الشُّجاعِ
بِاَعَزَّ لَهُ مِنَ الصِّدْقِ؛

شمشير بُرّنده در دست شجاع براى او دشمن شكن تر از
راستگويى نيست.

شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج20، ص296، ح387

حدیث (42) امام على عليه  السلام :

اَقْبَحُ الصِّدقِ ثَناءُ الرَجُلِ عَلى نَفْسِهِ؛

زشت‏ترين راستگويى، تعريف انسان از خودش مى‏باشد.

تصنیف غررالحکم و
دررالکلم ص 466 ، ح 10729

حدیث (43) امام على عليه  السلام :

اِذا اَحَبَّ اللّه‏ُ عَبْدا اَلْهَمَهُ الصِّدْقَ؛

هرگاه خداوند بنده‏اى را دوست بدارد، راستگويى را
به او الهام مى‏نمايد.

تصنیف غررالحکم و
دررالکلم ص 217 ، ح 4292

حدیث (44) امام على عليه  السلام :

يَكْتَسِبُ
الصَّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلَاثاً حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ وَ الْمَحَبَّةَ
لَهُ وَ الْمَهَابَةَ عَنْه‏

 

راستگو با راستگويى خود، سه چيز را به دست مى‏آورد:
اعتماد، محبت و شكوه (در دل‏ها).

تصنیف غررالحکم و
دررالکلم ص 219 ، ح 4358

حدیث (45) رسول اكرم صلى‏ الله‏ عليه ‏و ‏آله :

 لَا تَنْظُرُوا
إِلَى كَثْرَةِ صَلَاتِهِمْ وَ صَوْمِهِمْ وَ كَثْرَةِ الْحَجِّ وَ
الْمَعْرُوفِ وَ طَنْطَنَتِهِمْ بِاللَّيْلِ وَ لَكِنِ انْظُرُوا إِلَى
صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ.

 

به زيادى نماز و روزه و حج و نيكى و وِرد و ذكر
شبانه مردم نگاه نكنيد، بلكه به راستگويى و امانتدارى آنان توجه
نماييد.

عيون اخبار الرضا عليه ‏السلام  ج
2 ، ص 51 ، ح 197

حدیث (46) رسول اكرم صلى‏ الله‏ عليه ‏و ‏آله :

ثَلَاثٌ يَقْبُحُ
فِيهِنَّ الصِّدْقُ النَّمِيمَةُ وَ إِخْبَارُكَ الرَّجُلَ عَنْ
أَهْلِهِ بِمَا يَكْرَهُ وَ تَكْذِيبُكَ الرَّجُلَ عَنِ الْخَيْر

 

در سه چيز راستگويى زشت است: سخن‏چينى، خبر
ناخوشايند دادن به مردى درباره زن و فرزندش و تكذيب كردن خبر كسى.

تحف العقول ص 9

حدیث (47) رسول اكرم صلى‏ الله‏ عليه ‏و ‏آله :

عَلَيْكُمْ بِالصِّدْقِ فَاِنَّهُ مَعَ البِرِّ وَ
هُما فِى الْجَنَّةِ وَ اِيّاكُمْ و َالْكِذْبَ فَاِنَّهُ مَعَ
الْفُجورِ وَ هُما فِى النّارِ؛
 

شما را سفارش مى‏ كنم به راستگويى، كه راستگويى با
نيكى همراه است و هر دو در بهشت ‏اند و از دروغگويى بپرهيزيد كه
دروغگويى همراه با بدكارى است و هر دو در جهنم ‏اند.

نهج الفصاحه ص 572 ، ح 1976

---

احادیث در مورد صداقت و راستگویی

. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : أقرَبُكُم منّی غَداً فی المَوقِفِ أصدَقُكُم للحدیثِ.
«بحار الانوار، ج 74، ص 67»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: نزدیك ترین شما به من در موقف روز قیامت، راستگو ترین شما در گفتار است.

2. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصِّدقُ أقوی دعائم الایمانِ.
«غرر الحكم، ص 219، ح 4310»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: راستی، قوی ترین ركن و ستون ایمان است.

3. قال الامام علی – علیه السّلام – : ألصِّدقُ رأسُ الایمانِ و زَینُ الانسان.
«غرر الحكم، ص 219، ح 4312»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: صداقت و راستگویی، ریشه و اساس ایمان و زینت برای انسان می باشد.

4. قال الامام علی – علیه السّلام – : ألصِّدْقُ مُطابَقَةُ المنطِقِ للوَضع الإلهی.
«غرر الحكم، ص 217، ح 4281»

امام
علی – علیه السّلام – فرمود: راستگوئی، عبارت است از موافقت و مطابقت
گفتار با وضع و قانون الهی (یعنی گفتار شخص، مطابق آن چیزی باشد كه خداوند
در عالم تكوین و تشریع قرار داده است).

5. قال الامام علی – علیه السّلام – : ألصِّدقُ عِمادُ الاسلامِ وَ دِعامَةُ الایمانِ.
«غرر الحكم، ص 219، ح 4311»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: صدق و راستی، ستون اسلام و تکیه گاه ایمان است.

6. قال الامام علی – علیه السّلام – : ألصِّدقُ خَیرُ القولِ.
«غرر الحكم، ص 217، ح 4273»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: سخن راست، بهترین سخن و گفتار است

7. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : زینةُ الحدیثِ ألصِّدقُ.
«بحار الانوار، ج 68، ص 9»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: زینت و آرایه گفتار، راستگوئی است.

8. قال الامام علی – علیه السّلام – : اِذا أحَبَّ اللهُ العبدَ ألهَمَهُ الصّدقَ.
«غرر الحكم، ص 217، ح 4292»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: زمانی كه خداوند بنده ای را دوست بدارد، صداقت و راستگوئی را به او الهام می كند.

9.
قال الامام الصادق – علیه السّلام – : اِنّ اللهَ عزّوجلّ لَمْ یَبعَثْ
نَبیّاً اِلّا بصِدْقِ الحَدیثِ و أداءِ الأمانةِ الی البِرِّ و الفاجِر.
«بحار الانوار، ج 68، ص 2»

امام
صادق – علیه السّلام – فرمود: همانا خداوند عزوجلّ هیچ پیامبری را مبعوث
نكرد مگر این كه در گفتار، راستگو و نسبت به امانت، امانت دار باشد، چه با
انسان های خوب و چه با انسانهای بدكار.

10. قال الامام الصادق – علیه السّلام – : الصِّدقُ نورٌ مُتَشَعشَعٌ فی عالمِهِ.
«مستدرك الوسائل، ج 2، ص 84»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: صداقت و راستی، نوری است كه عالم پیرامون خود را نورانی و روشن می كند.

11. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصّدِقُ رُوحُ الكلامِ.
«غرر الحكم، ص 219، ح 4337»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: راستگوئی، روح و جان سخن است.

12. قال الامام علی – علیه السّلام – : عاقبَةُ الصّدِقِ نجاةٌ و سلامَةٌ.
«غرر الحكم، ص 219، ح 4329»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: عاقبت و نتیجه راستگوئی، نجات و سلامتی است.

13. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا سبیلَ أنجی من الصّدقِ.
«غرر الحكم، ص 219، ح 4332»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: هیچ راهی نجات دهنده تر از صداقت و راستگوئی نیست.

14. قال الامام علی – علیه السّلام – : ألزِمِ الصّدقَ و ان خِفْتَ ضُرَّهُ فاِنَّهُ خیرٌ لكَ مِنَ الكذبِ المَرجُّوِ نَفعُهُ
«غرر الحكم، ص 219، ح 4326»

امام
علی – علیه السّلام – فرمود: همیشه راستگو باش، اگر چه می ترسی با راست
گفتن ضرری متوجه تو شود، زیرا آن (سخن راست)، بهتر از سخن دروغی است كه
انسان امید دارد با گفتن آن نفعی به او برسد.

15. قال الامام علی – علیه السّلام – : یَبلغُ الصّادِقُ بصِدْقِهِ ما لا یَبلغُهُ الكاذبُ باحتیالِهِ.
«غرر الحكم، ص 218، ح 4357»

امام
علی – علیه السّلام – فرمود: انسان راستگو، با راست گفتن به چیزهایی می
رسد كه انسان دروغگو با حیله گری و دروغ به آن دست نمی یابد.

16. قال الامام علی – علیه السّلام – : لَوْ تَمیَّزَتِ الاشیاءُ لكانَ الصّدقُ مع الشَجاعَةِ و كانَ الجبُنُ معَ الكذبِ.
«غرر الحكم، ص 218، ح 4349»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: اگر امور از یكدیگر جدا می شدند، راستگوئی با شجاعت و دروغگوئی با ترس، قرین می شد.

17. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا یُغلَبُ مَنْ یحتجُّ بالصّدقِ.
«غرر الحكم، ص 218، ح 4356»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: كسی كه با سخن راست احتجاج می كند، هرگز مغلوب نمی شود.

18.
قال الامام علی – علیه السّلام – : یَكتَسِبُ الصّادقُ بصِدقِهِ ثلاثاً،
حُسن الثّقَةِ بِهِ، و المحَبَّةَ لَهُ و المَهابَةَ عَنهُ.
«غرر الحكم، ص 218، ح 4358»

امام
علی – علیه السّلام – فرمود: انسان راستگو به واسطه راستگوئی، سه چیز را
به دست می آورد: 1- حسن اعتماد و اطمینان دیگران به او، 2- محبت دیگران به
سمت او جلب می شود، 3- هیبت او دلهای دیگران را تسخیر می كند.

19. قال الامام علی – علیه السّلام – : علیكَ بالصّدقِ فمَنْ صَدَقَ فی اقوالِهِ جَلَّ قدرُهُ.
«غرر الحكم، ص 218، ح 4344»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: راستگو باش، پس كسی كه در گفتارش راستگو باشد، دارای قدر و منزلت خواهد بود.

20.
قال الامام الصادق – علیه السّلام – : لا تنظُروُا الیِ طولِ ركوعِ
الرّجلِ و سُجُودِهِ … و لكن انظُروا الیِ صِدقِ حدیثهِ و أداءِ
أمانتِهِ.
«محجّة البیضاء، ج 8، ص 141»

امام صادق – علیه السّلام
– فرمود: به طول ركوع و سجود افراد نظر نكن، زیرا این كاری است كه به آن
عادت كرده اند و اگر ترك كنند به وحشت افتند و لكن (برای قضاوت در مورد
ایمان افراد) به راستگویی و امانت داری آنها بنگرید.

21. قیلَ لِرَسولِ الله – صلی الله علیه و آله – : بِمَ یُعْرَفُ المؤمنُ ؟ قالَ: بِوَقارِهِ وَ لینِهِ و صِدقِ حدیثهِ.
«جامع الاحادیث الشیعه، ج 13، ص 564»

از
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – سؤال شد: مؤمن را با چه چیزی می توان
شناخت؟ حضرت فرمود: با میزان وقار، نرم خوئی و صداقت در گفتارش.

22. قال الامام علی – علیه السّلام – : ألصِّدقُ لِسانُ الحقّ.
«غرر الحكم، ص 217، ح 4272»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: راستگویی، زبان حق است.

23.
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : اِنّ الصّدقَ یَهدی الی البرِّ و
البرُّ یهدی الی الجنَّةِ و انّ الرّجُلَ لیصدُقُ، حتّی یكتبَ عند اللهِ
صدیقاً.
«ریاض الصّالحین، ص 38»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله –
فرمود: همانا صداقت و راستی به سوی نیكی رهبری می كند و نیكی انسان را به
سوی بهشت هدایت می كند، به درستی كه انسان وقتی راست می گوید، در پیشگاه
خداوند راستگو نوشته می شود.

24. قال امیرالمؤمنین – علیه
السّلام – : علیكَ بإخوانِ الصّدقِ فأكثِرْ مِنْ اكتِسابِهم فانّهُم
عُدَّةٌ عند الرّخاءِ وَ جُنَّةٌ عند البلاءِ.
«سفینة البحار، ج 2، ص 27»

امیرمؤمنان
علی – علیه السّلام – فرمود: بر تو باد كه ملازم و همنشین راستگویان باشی و
در بهره گیری و استفاده از ایشان بسیار كوشا باش، زیرا آنان در روزگار
خوشی پشتوانه تو و به هنگام بلا و گرفتاری سپر تو می باشند.

25. قال الامام الكاظم – علیه السّلام – : مَنْ صَدَقَ لسانُهُ زَكی عملُهُ.
«تحف العقول، ص 388»

امام كاظم – علیه السّلام – فرمود: كسی كه زبانش راستگو باشد، اعمالش تزکیه می گردد.

26.
قال الامام الكاظم – علیه السّلام – : أداءُ الأمانِة و الصّدقِ یَجلبانِ
الرّزقَ وَ الخیانَةُ و الكْذِب یجلبانِ الفَقْر و النّفاقَ.
«تحف العقول، ص 297»

امام
كاظم – علیه السّلام – فرمود: امانتداری و راستگوئی، موجب جلب روزی می
گردند و خیانت در امانت و دروغگوئی، موجب فقر و نفاق می شوند.

27. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصّدقُ، حقٌّ صادعٌ.
«غرر الحكم، ص 217، ح 4274»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: راستی، حقی است كه (بین حق و باطل) جدائی می افكند.

28. قال الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ تحرَّی الصّدقَ خَفَّتْ علیهِ الَمُؤَنُ.
«تحف العقول، ص 92»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: كسی كه جویای صداقت و راستی باشد، خرج و زحمت او كم می شود.

29. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : علیكم بالصّدقِ فانَّه ُبابٌ من ابواب ِالجنّةِ.
«میزان الحكمة، ج 2، ص 1572، ح 10170»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: راستگو باشید، به درستی كه صداقت و راستگوئی دری از درهای بهشت است.

30. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : اَحبُّ الحدیثِ الَیَّ أصدَقُهُ.
«مستدرك الوسائل، ج 2، ص 84»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: محبوب ترین گفتار ها نزد من، راست ترین آنهاست.

31. قال الامام علی – علیه السّلام – : شیئان هما ملاكُ الدّینِ: الصّدق ُو الیقینُ.ژ
«غرر الحكم، ص 85، ح 1402»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: دو چیز ملاك دین (و دیندار بودن) است: راستگویی و یقین.

32.
قال الامام علی – علیه السّلام – : اربع مَنْ اُعطیهُنَّ فَقَد اُعطِیَ
خیرَ الدُّنیا و الآخرةَ صدقُ حدیثٍ و أداءُ امانةٍ و عفّةُ بطنٍ و حسنُ
خلقٍ.
«غرر الحكم، ص 217، ح 4282»

امام علی – علیه السّلام –
فرمود: چهار چیز است كه به هر كس بخشیده شده باشد به تحقیق خیر دنیا و آخرت
به او عطا شده است: راستگوئی و اداء امانت و نگهداری و عفت شكم (از خوردن
حرام) و اخلاق نیكو.

33. قال الامام علی – علیه السّلام – : الصِّدقُ فضیلةٌ و الكذبُ رذیلةٌ.
«غرر الحكم، ص 217، ح 4270»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: صدق و راستی فضیلت و کذب و دروغ رذیله (اخلاقی) است.

34. قال الامام علی – علیه السّلام – : الایمانُ أن تُؤْثِرَ الصِّدقَ حیثُ یضُرُّكَ علی الكذبِ حیثُ ینفَعُكَ.
«بحار الانوار، ج 67، ص 9»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ایمان، آن است كه راست زیان آور را بر دروغی كه به سود تو است، ترجیح دهی.

35.
قال الامام الصادق – علیه السّلام – : اَیّما مُسلِم ٍسُئِلَ عَن مُسلِمٍ
فَصَدَقَ فأدخل علی ذلِكَ المسلم مضرَّةً كُتِبَ من الكاذبینَ …
«بحار الانوار، ج 67، ص 11»

امام
صادق – علیه السّلام – فرمود: هر مسلمانی از مسلمان دیگر سؤال كند و او
پاسخ راست بگوید و از آن پاسخ ضرری به آن مسلمان (سوال کننده) برسد، (پاسخ
دهنده) از زمره دروغگویان خواهد بود و هر كه از مسلمانی سؤال كند و او پاسخ
دروغ بدهد و از آن دروغ سودی به آن مسلمان (سوال کننده) برسد، (مسلمان
پاسخ دهنده) در پیشگاه خداوند از راستگویان به حساب خواهد آمد.

36. قال الامام علی – علیه السّلام – : اَصدَقُ المقالِ ما نَطَقَ بِهِ لسانُ الحالِ.
«غرر الحكم، ص 217، ح 4288»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: راست ترین گفتار، سخنی است كه زبان حال نیز بر آن شهادت دهد.

37. قال الامام الباقر – علیه السّلام – : اَلا فاصدُقوا فانَّ اللهَ مع الصّادقینَ.
«بحار الانوار، ج 69، ص 260»

امام باقر – علیه السّلام – فرمود: هر آینه صادق و راستگو باشید، همانا خداوند با راستگویان است.

38.
جاءَ رجلٌ الی النّبی – صلی الله علیه و آله – فقال: یا رسولَ اللهِ ما
عَمَلُ اهلِ الجنَّةِ؟ فقال: الصّدقُ اذا صَدَقَ العبدُ برَّ و اذا بَرَّ
آمَنَ و اذا آمَنَ دخَلَ الجنّةَ.
«مجموعه ورّام، ص 32»

مردی
خدمت پیامبر اكرم – صلی الله علیه و آله – آمد و گفت: ای رسول خدا، عمل اهل
بهشت چیست؟ رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: راستگوئی، چون بنده
اگر راستگو شد، نیكوكار می شود و زمانی كه نیكوكار شد، ایمان می آورد و
هنگامی که ایمان بیاورد، وارد بهشت می شود.

39. قال الامام علی – علیه السّلام – : بالصّدقِ و الوفاءِ تكمُلُ المُروَّةُ لأهلِها.
«غرر الحكم، ج 3، ص 231»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: با راستی و وفاء به عهد، مروت و جوانمردیِ انسان كامل می گردد.

40. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا تَكُ صادقاً حتّی تكتُمَ بعضَ ما تَعلَمُ.
«بحار الانوار، ج 75، ص 8»

امام
علی – علیه السّلام – فرمود: صادق و راستگو نخواهی بود مگر اینكه برخی از
آنچه را می دانی كتمان كرده و بازگو نكنی. (یعنی هر آنچه می دانی لازم نیست
بگویی)

---