آسایش
حدیث (1)
امام
صادق عليه السلام :
ثَلاثَةُ اَشْياءَ يَحْتاجُ النّاسُ طُرّا
اِلَيْها: اَلاَمْنُ و َالْعَدْلُ و َالْخِصْبُ ؛
سه چيز است كه همه مردم به آنها نياز دارند:
امنيّت، عدالت و آسايش.
تحف العقول ص 320
حدیث (2) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلصِّدْقُ طُمَأْنينَةٌ وَ الْكَذِبُ ريبَةٌ؛
راستگويى مايه آرامش و دروغگويى مايه تشويش است.
نهج الفصاحه ص548، ح 1864
حدیث (3) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
البر ما سكنت إليه نفسك و اطمأن إليه قلبك و
الإثم ما جال في نفسك و تردد في صدرك
نیکی وقتی درونت ساکن شود اطمینان به سوی قلبت می آید و گناه که
درونت وارد شود تردید درون سینه ات می شود
شرح نهج البلاغه(ابن ابی الحدید) ج 20 ، ص 299 ، ح 415
حدیث (4) فاطمه زهرا عليهاالسلام :
فَفَرَضَ اللّهُ الاْيمانَ تَطْهيرا مِنَ
الشِّرْكِ… وَ الْعَدْلَ تَسْكينا لِلْقُلوبِ؛
خداوند ايمان را براى پاكى از شرك… و عدل و داد
را براى آرامش دلها واجب نمود.
من لا یحضر الفقیه ج3 ، ص568 – علل الشرايع ج1، ص 248، ح 2
حدیث (5) امام سجاد عليه السلام :
اِلهى … فَلا تَطْمَئِنُّ الْقُلوبُ اِلاّ
بِذِكْراكَ وَ لا تَسْكُنُ النُّفوسُ اِلاّ عِنْدَ رُؤْياكَ؛
خداوندا، دلها جز با ياد تو آرام نمىگيرد و
جانها جز با ديدن تو، به آرامش نمىرسد.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 91، ص
151
حدیث (6) امام صادق علیه السلام :
اَلْمُفَوِّضُ أَمْرَهُ إلَى اللّهِ فى راحَةِ
الأَبَدِ وَ العَيْشِ الدّائِمِ الرَّغَدِ و َالْمُفَوِّضُ حَقّا هُوَ
الْعالى عَنْ كُلِّ هِمَّةٍ دُونَ اللّهِ تَعالى؛
كسى كه كارهاى خود را به خدا بسپارد همواره از
آسايش و خير و بركت در زندگى برخوردار است و واگذارنده حقيقى كارها به
خدا، كسى است كه تمام همّتش تنها به سوى خدا باشد.
مصباح الشريعه ص521
حدیث (7) امام على علیه السلام :
مَنْ حَسُنَتْ خَليقَتُهُ طابَتْ عِشْرَتُهُ؛
هر كس خوش اخلاق باشد، زندگى اش پاكيزه و گوارا
مى گردد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 255 ، ح 5378
حدیث (8) پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
مَا جَلَسَ قَوْمٌ فِي مَجْلِسٍ مِنْ مَسَاجِدِ
اللَّهِ تَعَالَى يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَ يَتَدَارَسُونَهُ
بَيْنَهُمْ إِلَّا تَنَزَّلَتْ عَلَيْهِمُ السَّكِينَةُ وَ
غَشِيَتْهُمُ الرَّحْمَةُ وَ ذَكَرَهُمُ اللَّهُ فِيمَنْ عِنْدَهُ
هيچ جلسه قرآنى براى تلاوت و درس در مجلسی از مساجد خدا برقرار نشد، مگر اين كه آرامش بر آنان نازل شد و رحمت
دربرشان گرفت و فرشتگان در اطراف آنان حلقه زدند و خداوند در ميان
كسانى كه در نزدش هستند، از آنان ياد كرد.
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج3 ، ص 363 ، ح
3788
حدیث (9) امام صادق علیه السلام :
اِنَّ الْمُؤمِنَ لَيَسْكُنُ اِلَى الْمُؤْمِنِ
كَما يَسْكُنُ الظَّمْآنِ اِلَى الْماءِ الْبارِدِ؛
به راستى كه مؤمن با برادر مؤمنش آرامش پيدا مى كند، چنان كه تشنه، با
آب خنك آرامش مى يابد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 247 ، ح1
حدیث (10) امام صادق علیه السلام :
خَمْسُ خِصالٍ مَنْ فَـقَـدَ واحِدَةً مِنْهُنَّ لَمْ يَزَلْ ناقِصَ
العَيْشِ زائِلَ الْعَقْلِ مَشْغولَ الْقَلْبِ، فَاَوَّلُّها: صِحَّةُ
البَدَنِ وَ الثّانيَةُ: اَلاْمْنُ وَ الثّالِثَةُ: اَلسَّعَةُ فِى
الرِّزْقِ، وَ الرّابِعَةُ: اَلاَنيسُ الْمُوافِقُ (قال الراوى:)
قُلْتُ: و مَا الاْنيسُ الْمُوافِقُ؟ قال: اَلزَّوجَةُ الصّالِحَةُ،
وَ الوَلَدُ الصّالِحُ، وَ الْخَليطُ الصّالِحُ وَ الخامِسَةُ: وَ هِىَ
تَجْمَعُ هذِه الْخِصالَ: الدَّعَةُ؛
پنج چيز است كه هر كس يكى از آنها را نداشته باشد، همواره در
زندگى اش كمبود دارد و كم خرد و دل نگران است: اول، تندرستى، دوم
امنيت، سوم روزى فراوان، چهارم همراهِ همرأى. راوى پرسيد: همراهِ همرأى
كيست؟ امام فرمودند: همسر و فرزند و همنشين خوب و پنجم كه در برگيرنده
همه اينهاست، رفاه و آسايش است.
خصال ص 284 ، ح 34
حدیث (11) امام صادق علیه السلام :
اِنَّ الْقَلْبَ لَيَـتَجَلْجَلُ فِى الْجَوْفِ
يَطْلُبُ الحَقَّ فَاِذا اَصابَهُ اطْمَاَنَّ وَ قَرَّ؛
به راستى كه دل در درون سينه بى قرار است و به دنبال
حق مى گردد و چون به آن رسيد، آرام و قرار مى گيرد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 421 ، ح5
حدیث (12) امام صادق علیه السلام :
ما مِنْ مُؤْمِنٍ اِلاّ وَ قَدْ جَعَلَ اللّهُ لَهُ
مِنْ ايمانِهِ اُنْسا يَسْكُنُ اِلَيْه، حَتّى لو كانَ عَلى قُلَّةِ
جَبَلٍ لَمْ يَسْتَوحِشْ؛
هيچ مؤمنى نيست مگر آن كه خداوند ايمان را همدم و
آرامشبخش او قرار مى دهد، چنانچه حتى اگر در قله كوهى هم باشد، احساس
تنهايى نمى كند.
اعلام الدین فی صفات المونین ص 460 {شبیه این
حدیث در محاسن ج1 ، ص 159 }
حدیث (13) امام سجاد علیه السلام :
وَ اَمّا حَقُّ الزَّوجَةِ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّ
اللّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَها لَكَ سَكَنا وَ اُنْسا فَتَعْلَمَ اَنَّ
ذلِكَ نِعْمَةٌ مِنَ اللّهِ عَلَيْكَ فَـتُـكْرِمَها وَ تَرْفُقَ بِها
وَ اِنْ كانَ حَقُّكَ اَوجَبَ فَاِنَّ لَها عَلَيْكَ اَنْ تَرْحَمَها؛
حق زن اين است كه بدانى خداوند عز و جل او را مايه
آرامش و انس تو قرار داده و اين نعمتى از جانب اوست، پس احترامش كن و
با او مدارا نما، هر چند حق تو بر او واجبتر است اما اين حق اوست كه
با او مهربان باشى.
امالی (صدوق) ص370
حدیث (14) امام باقر علیه السلام :
اَلصّيامُ وَ الْحَجُّ تَسْكينُ الْقُلوبِ؛
روزه و حج آرامبخش دلهاست.
امالى (طوسى) ص 296، ح
582
حدیث (15) امام صادق علیه السلام :
انَّ صَاحِبَ الدِّينِ فَكَّرَ فَعَلَتْهُ
السَّكِينَةُ وَ اسْتَكَانَ فَتَوَاضَعَ وَ قَنِعَ فَاسْتَغْنَى وَ
رَضِيَ بِمَا أُعْطِيَ وَ انْفَرَدَ فَكُفِيَ الْإِخْوَانَ وَ رَفَضَ
الشَّهَوَاتِ فَصَارَ حُرّاً وَ خَلَعَ الدُّنْيَا فَتَحَامَى
الشُّرُورَ وَ اطَّرَحَ الْحَسَدَ فَظَهَرَتِ الْمَحَبَّةُ وَ لَمْ
يُخِفِ النَّاسَ فَلَمْ يَخَفْهُمْ وَ لَمْ يُذْنِبْ إِلَيْهِمْ
فَسَلِمَ مِنْهُمْ وَ سَخَتْ نَفْسُهُ عَنْ كُلِّ شَيْءٍ فَفَازَ وَ
اسْتَكْمَلَ الْفَضْلَ وَ أَبْصَرَ الْعَافِيَةَ فَأَمِنَ النَّدَامَة
آدم ديندار چون مى انديشد، آرامش بر جان او حاكم
است. چون خضوع مى كند متواضع است. چون قناعت مى كند، بىنياز است. به
آنچه داده شده خشنود است. چون تنهايى را برگزيده از دوستان بى نياز
است. چون هوا و هوس را رها كرده آزاد است. چون دنيا را فرو گذارده از
بدى ها و گزندهاى آن در امان است. چون حسادت را دور افكنده محبتش آشكار
است.مردم را نمى ترساند پس از آنان نمى هراسد و به آنان تجاوز نمى كند
پس از گزندشان در امان است. به هيچ چيز دل نمى بندد پس به رستگارى و
كمال فضيلت دست مى يابد و عافيت را به ديده بصيرت مى نگرد پس كارش به
پشيمانى نمى كِشد.
امالى (مفيد) ص 52، ح 14
حدیث (16) امام صادق علیه السلام :
مَنْ قالَ فى كُلِّ يَوْمٍ مِائَةَ مَرَّةٍ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ
اِلاّ بِاللّهِ دَفَعَ اللّهُ بِها عَنْهُ سَبْعينَ نَوْعا مِنَ
الْبَلاءِ اَيْسَرُهَا الْهَمُّ؛
هر كس در هر روز صد مرتبه لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ
بگويد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او دفع مى كند، كه كوچكترين آن غم و
اندوه است.
ثواب
الأعمال ص 162
حدیث (17) امام على علیه السلام :
مَنِ اطَّرَحَ الْحِقْدَ اسْتَراحَ قَلْبُهُ وَ
لُبُّهُ؛
هر كس كينه را از خود دور كند، قلب و عقلش آسوده
مى گردد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 299 ، ح 6774
حدیث (18) امام على علیه السلام :
مَنِ اقْتَصَرَ عَلى بُلْغَةِ الْكَفافِ فَقَدِ
انْتَظَـمَ الرّاحَةَ وَ تَبَوَّاَ خَفْضَ الدَّعَةِ؛
هر كس به اندازه اى كه او را كفايت مى كند، قناعت
كند، به آسايش و نظم مى رسد و در آسودگى و رفاه منزل مى گيرد.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 8 ، ص 19 – من لا یحضر
الفقیه ج 4 ، ص 385 – نهج البلاغه(صبحی صالح) ص540 ، حكمت 371
حدیث (19) امام صادق علیه السلام :
وَ قِيلَ لَهُ أَيْنَ طَرِيقُ الرَّاحَةِ فَقَالَ ع
فِي خِلَافِ الْهَوَى قِيلَ فَمَتَى يَجِدُ عَبْدٌ الرَّاحَةَ فَقَالَ
ع عِنْدَ أَوَّلِ يَوْمٍ يَصِيرُ فِي الْجَنَّة
در پاسخ به اين سؤال كه راه رسيدن به آسايش چيست؟
فرمودند: مخالفت با هوا و هوس. عرض شد: پس، چه وقت انسان به آسايش
مى رسد؟ فرمودند: در نخستين روز ورودش به بهشت.
تحف العقول ص 370
حدیث (20) پيامبر
صلی الله علیه و آله و سلم :
اِنَّ الزاهِدَ فِى الدُّنْيا يَرْتَجى وَ يُريحُ
قَلْبَهُ وَ بَدَنَهُ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ وَ الراغِبَ فيها
يُتْعِبُ قَلْبَهُ وَ بَدَنَهُ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛
هر كس به دنيا بى رغبت است، اميدوار است و تن و جانش را در دنيا و
آخرت آسوده مى گذارد و هر كس دل به دنيا ببندد، تن و جان خود را در دو
دنيا به زحمت مى اندازد.
اعلام الدين ص 343
حدیث (21) امام صادق علیه السلام :
اَلسُّرُورُ فى ثَلاثِ خِلالٍ: فِى الْوَفاءِ وَ
رِعايَةِ الحُقوقِ وَ النُّهوضِ فِى النَّوائِبِ؛
شادى در سه چيز است: وفادارى، رعايت حقوق و
ايستادگى در برابر سختى ها.
تحف العقول ص 323
حدیث (22) امام على علیه السلام :
مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ اَراحَ قَلْبَهُ؛
هر كس چشم خود را [از نامحرم] فرو بندد، قلبش راحت
مى شود.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص260 ، ح 5555
حدیث (23) امام على علیه السلام :
اَصْلُ الْعَقْلِ القُدَرةُ وَ ثَمَرَتُها
السُّرورُ؛
ريشه عقل، قدرت است و ميوه آن شادى.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 75، ص 7،
ح 59
حدیث (24) امام على علیه السلام :
تَغَرَّبْ عَنِ الْأَوْطَانِ فِي طَلَبِ
الْعُلَى-
وَ سَافِرْ فَفِي الْأَسْفَارِ خَمْسُ فَوَائِدَ
تَفَرُّجُ هَمٍّ وَ اكْتِسَابُ مَعِيشَةٍ
وَ عِلْمٌ وَ آدَابٌ وَ صُحْبَةُ مَاجِد
براى كسب بلند مرتبگى از وطن خود دور شو و سفر كن
كه در مسافرت پنج فايده است: برطرف شدن اندوه، بدست آوردن روزى و دانش
و آداب زندگى، و همنشينى با بزرگواران.
مستدرك الوسائل و مستنبط المسایل ج 8، ص
115، ح 9199
حدیث (25) امام صادق علیه السلام :
النَّشْوَةُ فى عَشَرَةِ اَشْياءَ: فِى الْمَشْىِ
وَ الرُّكُوبِ وَ الاِرتِماسِ فِى الْماءِ وَ النَّظَرِ اِلَى
الْخُضْرَةِ وَ الاَكْلِ وَ الشُّرْبِ وَ الْجِماعِ وَ السِّواكِ وَ
غَسْلِ الرَّأْسِ بِالْخَطْمىِّ وَ النَّظَرِ اِلَى الْمَرْأَةِ
الْحَسْناءِ وَ مُحادَثَةِ الرِّجالِ؛
نشاط در ده چيز است: پياده روى، سوارى، آبتنى
(شنا)، نگاه كردن به سبزى، خوردن و آشاميدن، آميزش، مسواك كردن، شستن
سر با خطمى، نگاه كردن به زن زيبا و گفتگوى حكيمانه.
خصال ص 443، ح 38
حدیث (26) امام صادق علیه السلام :
اَلنَّومُ راحَةٌ لِلْجَسَدِ وَ النُّطْقُ راحَةٌ
لِلرُّوحِ وَ السُّكوتُ راحَةٌ لِلْعَقْلِ؛
خواب مايه آسايش جسم، سخن مايه آسايش جان و سكوت
مايه آسايش عقل است.
من لايحضره الفقيه ج 4،
ص 402، ح5865
حدیث (27) امام على علیه السلام :
اِذا اَحَبَّ اللّهُ عَبْدا زَيَّنَهُ
بِالسَّكينَةِ وَ الْحِلْمِ؛
هرگاه خداوند بنده اى را دوست بدارد، او را به
آرامش و بردبارى زينت مى بخشد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 285 ، ح 6390
حدیث (28) امام صادق علیه السلام :
ما يَمْنَعُ اَحَدَكُمْ اِذا دَخَل عَلَيْهِ غَمٌّ
مِنْ غُمُومِ الدُّنْيا اَنْ يَتَوَضَّاَ ثُمَّ يَدْخُلَ مَسْجِدَهُ وَ
يَرْكَعَ رَكْعَتَينِ فَيَدْعُوَ اللّهَ فيهِما؟ اَما سَمِعْتَ
اللّهَ يَقُولُ: «وَاسْتَعينوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»؟
چه چيز مانع مى شود كه هر گاه بر يكى از شما غم و
اندوه دنيايى رسيد، وضو بگيرد و به سجده گاه خود رود و دو ركعت نماز
گزارد و در آن دعا كند؟ مگر نشنيده اى كه خداوند مى فرمايد: «از صبر و
نماز مدد بگيريد»؟
تفسير عياشى ج 1، ص 43،
ح 39
حدیث (29) امام على علیه السلام :
اَهْنَى الْعَيْشِ اطِّراحُ الْكُلَفِ؛
گواراترين زندگى، رها كردن تكلّفها (تجمّلات) است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 478 ، ح 10973
حدیث (30) امام على علیه السلام :
حُسْنُ الظَّنِّ راحَةُ الْقَلْبِ وَ سَلامَةُ
الدّينِ؛
خوشگمانى، مايه آسايش قلب و سلامت دين است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 253 ، ح 5322
حدیث (31) پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
مَنْ أَعْرَضَ عَنْ مُحَرَّمٍ أَبْدَلَهُ اللّهُ
بِهِ عِبادَةً تَسُرُّهُ؛
هر كس از حرام دورى كند، خداوند به جاى آن عبادتى
كه او را شاد كند نصيبش مى گرداند.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 74، ص
121، ح 20
حدیث (32) پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
عَلَيْكُمْ بِالزَّبيبِ فَإِنَّهُ يَكْشِفُ
المِرَّةَ وَ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يَذْهَبُ
بِالإِعْياءِ وَ يُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَ يُطَيِّبُ النَّفْسَ و َيَذْهَبُ
بِالْغَمِّ؛
شما را سفارش مى كنم به خوردن مويز، زيرا صفرا را
برطرف مى كند، بلغم را از بين مى برد، اعصاب را قوى، خستگى را دور، و
اخلاق را خوب مى كند، و به روح آرامش مى بخشد و غم را مى برد.
خصال ص 344
حدیث (33) امام صادق
علیه السلام :
حُرِمَ الْحَريصُ خَصْلَتَيْنِ و َلَزِمَتْهُ
خَصْلَتانِ: حُرِمَ القَناعَةَ فَافْتَقَدَ الرّاحَةَ و َحُرِمَ الرِّضا
فَافْتَقَدَ الْيَقينَ؛
حريص از دو خصلت محروم و با دو خصلت همراه است: از
قناعت محروم است و در نتيجه آسايش را از دست مى دهد، از راضى بودن
محروم است، در نتيجه يقين را از دست مى دهد.
خصال ص 69 ، ح 104
حدیث (34) امام صادق
علیه السلام :
مَنْ وَجَدَ هَمّا وَ لا يَدرى ما هُوَ
فَلْيَغْسِلْ رَأْسَهُ؛
هر كس غمگين شد و علت آن را ندانست، سر خود را
بشويد.
دعوات(راوندى) ص
120، ح 284
حدیث (35) امام على
علیه السلام :
مَنْ وَثِقَ بِاَنَّ ما قَدَّرَ اللّهُ لَهُ لَنْ
يَفوتَهُ اسْتَراحَ قَلْبُهُ؛
هر كس اطمينان داشته باشد كه آنچه خداوند برايش
تقدير كرده است به او مى رسد، دلش آرام مى گيرد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 104 ، ح 1849
حدیث (36) امام على
علیه السلام :
تَوَقُّعُ الْفَرَجِ اِحدَى الرّاحَتَيْنِ؛
انتظار گشايش، يكى از دو آسايش است.
شرح آقا جمال خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج 3 ، ص
317 ،ح 4578
حدیث (37) پيامبر
صلی الله علیه و آله و سلم :
اَلصِّدقُ طُمَأْنينَةٌ وَ الْكَذِبُ ريبَةٌ ؛
راستگويى [مايه] آرامش و دروغگويى [مايه] تشويش
است.
نهج الفصاحه ص 548 ، ح 1864
حدیث (38)
امام على عليه السلام :
اَلزُّهدُ
فِى الدُّنيا الراحَةُ العُظمى؛
بى رغبتى به دنيا، بزرگترين آسايش است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 276 ، ح 6077
حدیث (39) امام صادق علیه السلام :
اَلرَّوْحُ وَ الرّاحَةُ فِى الرِّضا وَ الْيَقينِ
وَ الْهَمُّ وَ الْحَزَنُ فِى الشَكِّ وَ السَّخَطِ؛
خوشى و آسايش، در رضايت و يقين است و غم و اندوه در
شكّ و نارضايتى.
مشكاةالأنوار ص 34
حدیث (40) امام صادق علیه السلام :
اَرْوَحُ الرَّوْحِ اَلْيَأسُ مِنَ النّاسِ؛
بهترين راحتى و آسودگى، بىتوقعى از مردم است.
تحف العقول ص 366 – كافى(ط-الاسلامیه) ج 8، ص 243، ح 337
حدیث (41) پيامبر صلى الله عليه و آله :
دَعْ مَا يُرِيبُكَ [إِلَى مَا لَا يُرِيبُكَ]،
فَإِنَّ الْحَقَّ طُمَأْنِينَةٌ وَ الْكَذِبَ رِيبَةٌ
آنچه تو را به شك و ترديد مى اندازد رها كن و به
سراغ آنچه تو را به شك و ترديد نمى اندازد برو؛ زيرا خوبى مايه آرامش
و دروغ مايه تشويش و دودلى است.
نزهة الناظر و تنبيه الخاطر ص 28 ، ح 83
حدیث (42) امام على علیه السلام :
حُسْنُ الْخُلْقِ فى ثَلاثٍ: اِجْتِنابُ
الْمَحارِمِ وَ طَـلَبُ الْحَلالِ وَ التَّـوَسُّعُ عَلَى الْعِيالِ؛
خوش اخلاقى در سه چيز است: دورى كردن از حرام، طلب
حلال و فراهم آوردن آسايش و رفاه براى خانواده.
مجموعه ورام ج 1 ، ص 90 – بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 68، ص 394، ح 63
حدیث (43) امام صادق علیه السلام :
طَلَبتُ فَراغَ القَلبِ فَوَجَدتُهُ فی قِلَّةِ
المالِ.
آسایش دل را جستجو کردم و آن را در کمی مال و ثروت دیدم
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج12 ، ص 174
احادیثی از ائمه در مورد آرامش
حدیث (1) امام على عليه السلام :
اَلذِّكرُ يونِسُ اللُّبَّ وَيُنيرُ القَلبَ وَيَستَنزِلُ الرَّحمَةَ؛
ياد خدا عقل را آرامش مى دهد، دل را روشن مى كند و رحمت او را فرود مى آورد.
غررالحكم، ج2، ص66، ح1858
حدیث (2) امام على عليه السلام :
اُذكُرُوا اللّه ذِكراخالِصاتَحيَوابِهِ أَفضَلَ الحَياةِ وَتَسلُكوابِهِ طُرُقَ النَّجاةِ؛
خدا را خالصانه ياد كنيد تا بهترين زندگى را داشته باشيد و با آن راه نجات و رستگارى را به پيماييد.
بحارالأنوار، ج78، ص39، ح16
حدیث (3) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
مَن أَطاعَ اللّه عَزَّوَجَلَّ فَقَد ذَكَرَ اللّه وَإِن قَلَّت صَلاتُهُ وَصيامُهُ وَتِلاوَتُهُ لِلقُرآنِ؛
هر كس خداى عزوجل را اطاعت كند خدا را ياد كرده است، هر چند نماز خواندن و روزه گرفتن و قرآن خواندنش اندك باشد.
بحارالأنوار، ج77، ص86، ح3
حدیث (4) امام صادق عليه السلام :
فى قَولِهِ تَعالى: (لَذِكرُ اللّه أَكبَرُ) ـ : ذِكرُ اللّه عِندَ ما أَحَلَّ وَحَرَّمَ؛
درباره آيه «ياد خدا بزرگتر است» ـ : به ياد خدا بودن در هنگام روبه رو شدن با حلال و حرام.
نورالثقلين، ج4، ص162، ح61
حدیث (5) امام باقر عليه السلام :
كَأَنَّ
المُؤمِنينَ هُمُ الفُقَهاءُ أهلُ فِكرَةٍ وَعِبرَةٍ، لَم يُصِمَّهُم عَن
ذِكرِ اللّه ما سَمِعوا بِآذانِهِم وَلَم يُعمِهِم عَن ذِكرِ اللّه ما
رَأو امِنَ الزّينَةِ؛
گويا
مؤمنان همان فقيهان (فرزانگان دين فهم) و اهل انديشيدن وپند گرفتن هستند.
شنيده هاى دنيوى، گوش آنها را از (شنيدن) ياد خدا كر نمى كند و زرق و برق
دنيا چشم آنان را از ياد خدا كور نمى گرداند.
بحارالأنوار، ج73، ص36، ح17
حدیث (6) امام صادق عليه السلام :
قالَ:
أَوحَى اللّه عَزَّوَجَلَّ إِلى موسى عليه السلام يا موسى، لاتَنسَنى
عَلى كُلِّ حالٍ وَلا تَفرَح بِكَثرَةِ المالِ، فَإِنَّ نِسيانى يُقسِى
القُلوبَ، وَمَعَ كَثرَةِ المالِ كَثرَةُ الذُّنوبِ؛
خداى
عزوجل به موسى وحى كرد: اى موسى در هيچ حالى مرا فراموش نكن و به ثروت
زياد شاد نشو، زيرا از ياد بردن من دلها را سخت مى كند و همراه ثروت زياد،
گناهان زياد است.
كافى، ج8، ص45، ح8
حدیث (7) امام سجاد عليه السلام :
إِنَّ
قَسوَةَ البِطنَةِ وَفَترَةَ المَيلَةِ وَسُكرَ الشَّبَعِ وَعِزَّةَ
المُلكِ مِمّا يُثَبِّطُ وَيُبَطِّى ءُ عَنِ العَمَلِ وَيُنسِى الذِّكرَ؛
پرخورى و سستى اراده و مستى سيرى و غفلت حاصل از قدرت، از عوامل بازدارنده و كند كننده در عمل است و ذكر (خدا) را از ياد مى برد.
بحارالأنوار، ج78، ص129، ح1
حدیث (8) امام سجاد عليه السلام :
يا
مَن ذِكرُهُ شَرَفٌ لِلذّاكِرينَ وَيا مَن شُكرُهُ فَوزٌ لِلشّاكِرينَ
وَيا مَن طاعَتُهُ لِلمُطيعينَ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاشغَل
قُلوبَنا بِذِكرِكَ عَن كُلِّ ذِكرٍ؛
اى
آن كه يادش مايه شرافت و بزرگى ياد كنندگان است و اى آن كه سپاسگزاريش
موجب دست يافتن سپاسگزاران (بر نعمتها) است و اى آن كه فرمانبرداريش سبب
نجات فرمانبرداران است، بر محمد و آل او درود فرست و با ياد خود دلهاى ما
را از هر ياد ديگرى بازدار.
صحيفه سجاديه، دعاى 11
حدیث (9) امام باقر عليه السلام :
ذِكرُ
اللِّسانِ الحَمدُ وَالثَّناءُ وَ ذِكرُ النَّفسِ الجَهدُ وَالعَناءُ
وَذِكرُ الرّوحِ الخَوفُ وَالرَّجاءُ وَذِكرُ القَلبِ الصِّدقُ وَالصَّفاءُ
وَذِكرُ العَقلِ التَّعظيمُ وَالحَياءُ وَذِكرُ المَعرِفَةِ التَّسليمُ
وَالرِّضا وَذِكرُ السِّرِّ الرُّؤيَةُ وَاللِّقاءُ؛
ذكر
زبان حمد و ثناء، ذكر نفس سختكوشى و تحمل رنج، ذكر روح بيم و اميد، ذكر دل
صدق و صفا، ذكر عقل تعظيم و شرم، ذكر معرفت تسليم و رضا و ذكر باطن مشاهده
و لقا است.
مشكاة الانوار، ص 113
حدیث (10) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
يَقولُ
اللّه عَزَّوَجَلَّ إِذ كانَ الغالِبُ عَلَى العَبدِ الاِشتِغالُ بى،
جَعَلتُ بُغيَتَهُ وَلَذَّتَهُ فى ذِكرى فَإذا جَعَلتُ بُغيَتَهُ
وَلَذَّتَهُ فى ذِكرى عَشَقَنى وَعَشَقتُهُ فَإِذا عَشَقَنى وَعَشَقتُهُ
رَفَعتُ الحِجابَ فيما بَينى وَبَينَهُ وَصَيَّرتُ ذلِكَ تَغالُبَاَ
عَلَيهِ لايَسهو إِذا سَهَا النّاسُ اُولئِكَ كَلامُهُم كَلامُ النبياءِ
اُولئِكَ البطالُ حَقّا؛
خداى
عزوجل مى فرمايد: هرگاه ياد من بر بنده ام غالب شود، خواهش و خوشى او را
در ياد خود قرار دهم و چون خواهش و خوشى او را در ياد خود قرار دهم عاشق من
شود و من نيز عاشق او گردم و چون عاشق يكديگر شديم حجاب ميان خود و او را
بر دارم و عشق خود را بر جان او چيره گردانم، چندان كه مانند مردم دچار سهو
و غفلت نمى شود، سخن اينان سخن پيامبران است، اينان براستى قهرمانند.
كنزالعمال، ج1، ص433، ح1872
حدیث (11) امام صادق عليه السلام :
لِجَرّاحِ
المَدائِنىِّ ـ : ألا اُحَدِّثُكَ بِمَكارِمِ الأخلاقِ؟ اَلصَّفحُ عَنِ
النّاسِ ، وَمُواساةُ الرَّجُلِ أخاهُ فى مالِهِ ، وَذِكرُ اللّه كَثيرا؛
به
جرّاح مدائنى فرمودند: آيا به تو بگويم كه مكارم اخلاق چيست؟ گذشت كردن از
مردم، سهيم كردن برادر (دينى) در مال خود و بسيار به ياد خدا بودن.
غررالحكم، ج2ف ص451، ح3260
حدیث (12) امام صادق عليه السلام :
اَلا اُحَدِّثُكَ بِمَكارِمِ الاَْخْلاقِ؟ الصَّفْحُ عَنِ النّاسِ وَ مُواساةُ الرَّجُلِ اَخاهُ فى مالِهِ وَ ذِكْرُ اللّهِ كَثيرا؛
آيا به شما بگويم كه مكارم اخلاق چيست؟ گذشت كردن از مردم، كمك مالى به برادر (دينى) خود و بسيار به ياد خدا بودن.
معانى الأخبار، ص 191، ح 2
حدیث (13) امام صادق عليه السلام :
اَوْحَى اللّهُ عَزَّوَجَلَّ اِلى
مُوسى عليهالسلام يا مُوسى لا تَفْرَحْ بِكَثْرَةِ الْمالِ وَ لا تَدَعْ
ذِكْرى عَلى كُلِّ حالٍ فَاِنَّ كَثْرَةَ الْمالِ تُنْسِى الذُّنوبَ وَ
اِنَّ تَرْكَ ذِكرى يُقْسِى الْقُلوبَ؛
خداى عزّوجلّ به موسى عليهالسلام وحى
كرد: اى موسى! به زيادى ثروت شاد مشو و در هيچ حالى مرا فراموش مكن، زيرا
با زيادى ثروت گناهان فراموش مىشود و از ياد بردن من قساوت قلب مىآورد.
نهج الفصاحه، ح 2783
حدیث (14) امام حسن عسکری عليه السلام :
أكثِروا ذِكرَ اللّهِ وذِكرَ المَوتِ وتِلاوَةَ القُرآنِ.
خدا را بسيار ياد كنيد و هميشه به ياد مرگ باشيد و قرآن زياد بخوانيد.
ميزان الحكمة : ح 21781
حدیث (15) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
ما مِن ساعَةٍ تَمُرُّ بِابن آدَمَ لَم یُذکَر اللهُ فیها إلّا حَسِرَ عَلَیها یَومَ القیامَةِ.
هر لحظه ای که بر فرزند آدم بگذرد و او به یاد خدا نباشد روز قیامت حسرتش را خواهد خورد
کنز العمال ح1819
