بيماري سيليكوزيس قابل پيشگيري است
سيليكوزيس بيماري ناتوان كننده، برگشت ناپذير و در بسیاری
از اوقات كشنده است كه در اثر تماس با گردو غبار سيليس آزاد قابل تنفس ،
بوجود مي‌آيد.
سيليس دومين ماده معدني پوسته زمين است ويكي از تركيبات
مهم سنگ، خاك و سنگ آهن است. تماس با مقادير زياد گرد وغبار كه حاوي ذرات
ميكروسكوپي سيليس باشد، بافت ريه را از بين برده و سبب كاهش توانايي ريه در
جهت خارج نمودن اكسيژن از هواي تنفسي می گردد.
اوج شیوع بیماری مربوط به اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن
بیستم میلادی می باشد که صنایع به سرعت در حال پیشرفت بودند و ارتباط
مواجهه با گردوغبار و بیماری بخوبی درک نشده بود .
امروزه همچنان در کشورهای توسعه یافته موارد همه گیری
پراکنده از بیماری در کارگران در معرض در مواجه با گردوغبار قابل استنشاق (
5- 5/. میکرون ) در سطوح بالای حد مجاز دیده می شود . بر اساس گزارش NIOSH در بین سالهای 1968 تا 1990 حدود 14000 مرگ در آمریکا به علت سیلیکوزس اتفاق افتاده است .
* چه افراد و كارگراني در معرض خطر اين بيماري هستند:
1-كارگران معدن 2- سنگبريها 3- سنگ‌كوبي ها 4-حفر
تونل 5-كارگران كوره‌هاي آجر پزي 6-سنگتراشان 7- كارگران كارخانه
شيشه8- سند بلاست 9-كارگران ماسه شويي10- ريخته گيري و ذوب مواد
11-كارگران ساختماني(سند بلاستيك، سنگ كاري، مته كردن)12-كارگران سراميك و
چيني 13-صنايع سمباده 14-راه‌آهن 15-صنايع صابون و مواد شوينده
احتمال خطر :
بستگي به سه عامل دارد
1- غلظت گرد و غبار در هوا
2- در صد سيليس آزاد در گرد و غبار
3- مدت تماس با گرد و غبار
خطر بيماري در رابطه با ذرات سيليس آزادي است كه قطر آنها كمتر از 5 ميكرون بوده و به آلوئولها ی ریه مي رسد.
* كريستال سيليس چيست و چه اثري بر سلامتي دارد:
يكي از مواد اصلي خاك، سنگ، گرانيت و چندين ماده معدني
ديگر است.كه در دسته سرطان‌زاها دسته بندي مي شود.تنفس غبار سيليس سبب
سيليكوزيس مي‌شود.گرد و غبار سيليس وارد ريه‌ها شده وسبب تشكيل اسكار بر
روي بافت مي‌شود، لذا سبب كاهش قدرت اكسيژن خواهد شد.
” هيچ علاجي براي بيماري سيليكوزيس وجود ندارد ”
زماني كه سيليكوزيس تاثيرات خود را بر روي ريه مي گذارد ،
ریه مستعد شدن عفونت های ریوی نظیر توبر كلوزيس می گردد. بعلاوه سيگار و
تنفس گرد و غبار سيليس نيز سبب تخريب ريه خواهد شد.
* چگونه كارگران در معرض گرد وغبار سيليس قرار مي‌گيرند:
تماس شديد با اين ماده در اثر شكستن و خرد كردن سنگ ،
مخازن سيمان،مته زدن ،كندن چاه وسوراخ كردن صخره‌ها، مخلوط نمودن سيمان،
سوراخ نمودن سطوح سيماني، اره كردن و بريدن،آجر كشي،تونل سازي کارگران را
در معرض گردوغبار سیلیس قرار می دهد.
* انواع سيليكوزيس : سيليكوزيس به 3 دسته تقسيم مي‌شود :
1– سيليكوزيس مزمن شده:
پس از 15 تا 20سال تماس محدود و كم با گرد وغبار سيليس
قابل تنفس كارگران احتياج دارند كه حتما مورد عكسبرداري قرار گرفته تا
ميزان صدمه ريوي آنان تعيين شود در صورت پيشرفت بيماري كارگر دچار
تنفسهاي كوتاه و كمبود اكسيژن و تبادل دي اكسيد كربن خواهد شد در مرحله آخر
كارگر دچار خستگي ، تنفسهاي كوتاه و سخت، درد قفسه سينه يا ناتواني تنفسي
خواهد شد.
– سيليكوزيس تسريع شده:
اين مرحله پس از 5 تا 10 سال در اثر تماس با سيليس
و تنفس گرد و غبار آن بوجود‌مي‌آيد. علائم آن نقصان شديد تنفسي ضعيف و
كاهش وزن ، علائم حمله كننده طولاني‌تر از سيليكوزيس مزمن است.
3- سيليكوزيس حاد:
اين مرحله در صورت در معرض بودن كارگر با غلظت‌هاي بالاي
سيليس ممكن است بعد از چند ماه يا سال بوقوع بپیوندد .علائم آن نقصان تنفس،
ضعف، كاهش وزن و مرگ است.
* چكونه باید فهميد كه در معرض خطر هستيد؟
كارگران بايد بدانند كه در هر محيط كاري كه كريستال سيليس
به طور بالقوه موجود باشد خطر ابتلا به سيليكوزيس وجود دارد. اگر تعدادي
از كارگران در كارگاههاي پر گرد وغبار مشغول به كار هستند و فقط يك نفر
مبتلا به سيليكوزيس شده باشد بايد سايرين مورد آزمايش قرار گيرند.
علائم بيماري سيليكوزيس:
تنفسهاي كوتاه مدت در نتيجه خستگي ، سرفه‌هاي پياپي ، خستگي عمومي ، درد قفسه سينه
پيشگيري از سيليكوزيس:
1-از روشهاي مهندسي گرد و غبار استفاده كنيد(تهويه موضعي و
عمومي )در صورتي كه از اين روش استفاده ميشودبراي نتيجه گيري بهتراز وسائل
حفاظت فردي نیز بطور همزمان استفاده شود.
2-انجام پايش از هواي محيط كار الزامي است.در صورت مشاهده
افزايش میزان سيليس روشهاي اصلاحي را بکاربرید ، پايش از هوای محیط کاربه
دلايل زير انجام مي‌گيرد:
-اطمينان از موثر بودن كنترل مهندسي در محيط كار
– اطمينان از انتخاب صحيح وسايل حفاظت فردي
– اطمينان از روشهاي كار در جهت كاهش گرد وغبار در محيط
3-پيگيري و لزوم مراقبتهاي پزشكي
4-تامين مكنده‌هاي با قدرت بالا و جاروب كردن مرطوب بجاي جاروب كردن خشك
5-آموزش به كارگران در مورد مضرات گرد و غبار، حفاظت از سلامت ، تميز نگهداشتن محيط كار
6-استفاده از ماسك تنفسي مناسب
* نقش كارفرمايان در پيشگيري از سيليكوزيس:
1-تهيه وسايل حفاظت فردي مناسب ، آموزش به كارگران در محلهايي كه كنترل مهندسي گرد و غبار مقدور نمي باشد.
2- انجام معاينات دوره‌اي براي كارگران و تعويض شغل كارگراني كه مشكل ريوي دارند
3- گزارش موارد بيماري ريوي به مركز بهداشت منطقه ( واحد بهداشت حرفه‌اي )
4- استفاده از علائم هشدار دهنده در محيط كار كه گرد و غبار سيليس قابل تنفس موجود است.
* نقش كارگران در پيشگيري از بيماري سيليكوزيس:
1-استفاده از وسايل حفاظت فردي خصوصاً ماسك تنفسي
2- استفاده از ماسك تنفسی نوع CE فشار مثبت در صورت انجام سند بلاستينگ
3- مشاركت فعال در انجام معاينات دوره‌اي
4-تعويض لباس كار و دوش گرفتن پس از اتمام كار
5-عدم خوردن و آشاميدن و کشیدن سيگار در محيط كار
6-استفاده از روشهاي مرطوب براي جمع آوري گرد وغبار
7-عدم استفاده از دستگاههاي فشار باد براي تميز نمودن خود و محيط كار
8- مراقبت از وسايل كنترل مهندسي گرد وغبار
9-شستشوی دستها وصورت قبل از خوردن و آشاميدن.
* درمان بیماری :
با توجه به اینکه تاکنون درمان قطعی برای بیماری شناخته نشده است ، بهترین اقدام درمانی پس از تشخیص ،قطع تماس با سیلیس می باشد .
بياد داشته باشيد :گرد و غبار سيليس
فقط یک گرد وغبارساده نيست.
سرطاني که زير پوست نفس مي‌کشد
بیش از 40 سال است که
از سفر نخستین انسان به ماه می گذرد اما هنوز هیچ درمان قطعی برای سرطان
ارائه نشده است و این پرسش که آیا ما در جنگ با سرطان پیروز می شویم، ذهن
بسیاری را به خود مشغول کرده از این جهت دانستن علل عدم درمان سرطان اهمیت
دارد.
با درنظرگیری مبالغ هنگفتی که طی دهه های
متمادی در راه سرطان صرف شده و ده ها میلیون تلفاتی که سرطان داشته است،
شاید بسیاری بگویند که ما در جنگ با سرطان شکست خورده ایم. سرطان در صدر
فهرست قاتلان بین المللی قرار دارد که سالانه عامل 13 درصد از تمام مرگ و
میرها است. در آمریکا سرطان به زودی به عنوان
مهلکترین بیماری جایگزین بیماریهای قلبی می شود، چرا که در این کشور سالانه
نیم میلیون نفر بر اثر ابتلا به انواع سرطانها جان خود را از دست می
دهند. وضعیت چندان هم ترسناک نیست، با پیشرفتهای
اخیر علم و تحقیقات صورت گرفته روی سلولهای بنیادین، ایمن درمانی و داروهای
ژنومیک می توان امیدوار بود، اما باز این همه نمی توان امیدوار بود که جنگ
برعلیه سرطان به زودی خاتمه یابد.
سرطان
پوست رایج ترین شکل سرطان است. دو نوع از رایج ترین سرطان سلول بازال و
سرطان سلول سنگفرشی است. آنها معمولا بر روی سر، صورت، گردن، دستها و
بازوها تشکیل می شود. نوع دیگری از سرطان پوست، ملانوم، خطرناک تر اما
کمتر شایع است.
به استقبال سرطان پوست نروید!علت
اصلی سرطان های پوست تماس طولانی با نور خورشید است که اگر این نور خورشید
مستقیم بتابد و باعث آفتاب سوختگی و تاول می‌شود. بر اساس بررسی های انجام
شده تشخیص سرطان پوست در مراحل اولیه می‌تواند به میزان قابل توجهی مرگ و
میر ناشی از این سرطان را کاهش دهد.
علت اصلی یا
عامل شناخته شده سرطان پوست اشعه‌ی ماورای بنفش در طی سالهای طولانی است.
هیچکس از ابتدا از این سرطان پوست مصون نیست. بیشتر کسانی که پوست روشنی
دارند در معرض این نوع بیماری قرار دارند.. علائم هشدار دهنده سرطان پوستعلی
اکبری متخصص پوست گفت: لایه فوقانی پوست، اپیدم نامیده می‌شود که حاوی
چند نوع سلول است، علت اصلی سرطان ارتباط مستقیم پرتو فرابنفش است.
وی
ادامه داد: علاوه بر تماس طولانی با نور خورشید، تماس شغلی با برخی مواد
شیمایی مانند زغال سنگ و آرسینک نیز موجب سرطان پوست می‌شود.سرطان پوست
بیشتر شبیه لکه‌های معمولی پوستی است به همین دلیل بر ضایعه‌‌ترین و غیر
عادی باید متوجه قرار گیرد به ویژه هر تغییری در اندازه، رنگ، شکل یا
ضخامت خال‌ها را باید تحت نظر داشت.
در معرض نور خورشید قرار نگیریداین
متخصص پوست ادامه داد: آفتاب سوختگی و اشعه فرابنفش به سادگی می‌تواند به
پوست صدمه بزند و این صدمه می‌تواند موجب سرطان پوست شود.
اکبری
اظهار داشت: سرطان پوست خیلی به کندی رخ می‌دهد آفتاب سوختگی که در شما
ایجاد می‌شود ممکن است در 20 سالگی یا بیشتر، موجب ایجاد سرطان پوست
شود.آفتاب سوختگی شدید می‌تواند خطر سرطان پوست را به میزان 50 درصد افزایش
دهد بنابر این باید کمتر در معرض تابش نورخورشید قرار گرفت.به ویژه در
اواسط روز بین ساعات 10 تا 3 بعد از ظهر به دلیل این که تابش پرتوهای
خورشید شدید‌تر است. احتمال دارد سرطان پوست ارثی باشدصداقت
پیشه متخصص پوست و مو عوامل موثری را در ایجاد سرطان پوست خواند و یاد آور
شد: عوامل موثری در ایجاد سرطان نقش بسزایی داشته مانند آفتاب سوختگی،
وراثت، استفاده از دستگاه‌های برنز کننده پوست.
افرادی
که تعداد زیادی خال‌های بزرگ و با اشکال نامنظم دارند افرادی که سیستم
ایمنی آنان توسط سرطان، داروهای دریافتی پیوند عضو و ابتلا به بیماری ایذر
ضعیف شده‌اند بیشتر در معرض این بیماری قرار می‌گیرند.
این
متخصص پوست گفت: دونمونه رایج سرطان پوست داریم سرطان سلولهای بازال و
سنگوئنی است این سرطان معمولا روی سر، صورت، دستها و بازوها ایجاد
می‌شود.سرطان سلول بازال به آرامی رشد کرده در مناطقی که پوست در معرض
نورخورشید است و بر روی پوست صورت بروز می‌کند سرطان سلول بازال به ندرت به
سایر نواحی بدن گسترش می‌یابد.
سرطان سلول سنگفرش عمدتا در نواحی در معرض نورخورشید ایجاد می‌شود ولی ممکن است در سایر نواحی هم ایجاد شود.
عوامل مستعد کننده سرطان پوست را بشناسیموی اضافه کرد: افرادی که در خانواده آنها فرد یا افرادی سابقه سرطان پوست داشته‌اند.
افرادی که سابقه مواجهه طولانی با نورشدید آفتاب یا سابقه آفتاب سوختگی شدید دارند .افرادی که در مکان‌هایی با ارتفاع زیاد زندگی می‌کنند و بیشتر سال تابش آفتاب دارند افرادی که با هر علتی پرتو درمانی شده‌اند.
اولین نشانه های سرطان پوست را در خود تشخیص دهیداگر
تغییری بر روی پوستان مشاهده کردید پزشک باید تشخیص دهد که آیا به دلیل
سرطان یا به دلایل دیگر است پزشک قسمتی و با تمام محدوده‌ای که به نظر غیر
عادی است را بر می‌دارد تا به آزمایشگاه بفرستد تا آسیب شناسی آن را در زیر
میکروسکوپ مورد بررسی قرار دهد.
این متخصص پوست گفت: تغییرات به شکل زیر در پوست شخص مبتلا به این نوع بیماری رخ می‌دهد:
یک توده کوچک نرم مقیلی کمرنگ یا مومییک توده سفت قرمززخ یا توده‌ای که خونریزی کند نقاط سطح قرمز که زیر خشک یا پوسته دار است و ممکن است توام با خارشی یا حساس باشد لکه‌های قرمز یا قهوه‌ای که زیر پوست دارا است.
پس
به طبیعت بدن خود احترام گذاشته و خواب خوب ،تغذیه خوب و فکر و روان خوب
را که باعث تقویت درون ما شده جزئی از ارکان روزمره خود قرار دهیم تا شاید
بدین سان دچار سرطان نشویم.
برای پیشگیری از
ابتلا به سرطان پوست از سبزی و میوه‌ها به مقدار زیاد استفاده کرده مصرف
سیگار و مواد مخدر را کنار گذاشته مواد غذایی تازه مصرف کنید و کمتر در
معرض نورخورشید قرار بگیرید و حدالمکان از عینک‌های افتابی و لباس‌های
مناسب که بدن را در مقابل نورخورشید محافظت می‌کنند استفاده کنید.
