تشخیص ایدز
آلودگی به ویروس ایدز چگونه تشخیص داده می شود؟
رایج
ترین آزمایش شناسایی ویروس ایدز، اندازه گیری پادزهر (آنتی بادی) تولید
شده توسط بدن بر علیه ویروس HIV (موسوم به HIV- Antibody) به روش ELISA
است. اگر تست آنتی بادی HIV مثبت باشد آنگاه آزمایش یک بار دیگر تکرار می
شود و تست اختصاصی تر به روش Wester blot (یا Immunoblot) و یا (HIV-1 RNA
Test) صورت می گیرد تا عفونت بطور قطع تایید شود و ارزیابی از وضعیت بیماری
بدست آید.
آیا ممکن است فردی به ویروس ایدز آلوده باشد، اما آزمایش شناسایی ویروس ایدز (یعنی تست HIV- Antibody) در او منفی باشد؟
بلی.
همانطور که گفته شد، تشخیص آلودگی به ویروس ایدز از طریق اندازه گیری آنتی
بادی تولید شده در بدن شخص بر علیه ویروس HIV صورت می گیرد. تولید آنتی
بادی در بدن مدت زمانی طول می کشد و اگر در این زمان (5 تا 6 هفته اول
آلودگی) آزمایش انجام شود، ممکن است منفی باشد. به همین دلیل در مواردی که
شک به آلودگی HIV وجود دارد (نظیر مسافرت خارجی و ارتباط جنسی با افراد
مشکوک یا فرورفتن سوزن آلوده به پوست و امثال آن) تست HIV آنتی بادی 6
هفته، 12 هفته و 24 هفته بعد تکرار می شود (البته امروزه روشهای حساستری
دست شده اند که قادرند در همان چند روز اول آلودگی، ویروس را شناسایی
کنند).
نکته: ساده ترین روش
برای کسانی که می خواهند خود را تست کنند، مراجعه به پایگاههای سازمان
انتقال خون و اهدای خون است، زیرا سازمان انتقال خون بطور رایگان بر روی
خونهای اهدایی آزمایشات تشخیص HIV و برخی از عفونتهای دیگر (از جمله هپاتیت
بی و سی) را انجام می دهد.
توصیه های پزشکی به مبتلایان به ایدز
ترس،
نگرانی و افسردگی در پی آگاهی از آلودگی به ویروس ایدز امری طبیعی است ولی
اجازه ندهید آنها بر شما غلبه کنند، زیرا تمامی مطالعات نشان داده اند
ترس، اضطراب و افسردگی بر روی سیستم دفاعی بدن اثرات بسیار بدی داشته و اگر
خود بیماری شما را از پای در نیاورد، آنها شما را از بین خواهند برد. با
رعایت دستورات پزشک معالجتان و داشتن روحیه خوب و امید می توان بر بسیاری
از بیماریهای به ظاهر غیر قابل علاج (از جمله سرطان و ایدز) غلبه کرد.
افراد
نزدیک خانواده (آنهائیکه با شما زندگی می کنند)، فردی که با او نزدیکی
داشته یا دارید و پزشک و دندانپزشک را از بیماری خود مطلع سازید. اگر
اینکار برای شما مشکل یا درد سر آفرین است، مساله را با پزشک معالج یا یک
مشاور با تجربه در میان بگذارید.
توجه:
پزشکان یا دندانپزشکان به صرف آلوده یا مبتلا بودن به ایدز هیچگاه از
درمان شما باز نمی زنند (مگر اینکه در رابطه با خود بیماری ایدز باشد که
بایستی توسط متخصص همان اختلال و ناراحتی اختصاصی درمان صورت گیرد).
از
یک رژیم غذایی سالم و مقوی (خصوصاً مصرف کافی سبزی و میوه های تازه، گوشت
سفید) پیروی کنید و از مصرف الکل و استعمال دخانیات جداً بپرهیزید.
ورزش یا فعالیت بدنی منظم داشته باشید و به میزان کافی بخوابید.
طبق دستور پزشک معالج، معاینه و آزمایشات دوره ای را بطور مرتب رعایت نمایید و بدون نظر پزشک هیچ تغییری در دارویهای خود ندهید.
کلیه
تمهیدات لازم را برای جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران بکار ببندید ولی
بی جهت وسواس زیاد به خرج ندهید (به مبحث راههای انتقال ایدز مراجعه کنید).
نکته:
استفاده از داروهای طبیعی در بهبود ایدز تا حدود زیادی کمک کننده است. در
این رابطه با یک متخصص طب جایگزین یا مکمل (Alternative Medicine) با تجربه
مشاوره کنید.
آیا ایدز واکسن دارد؟
از
همان اوایل شناسایی ایدز، تلاش در جهت تهیه واکسن آن شروع شد ولی متاسفانه
هنوز نتوانسته اند یک واکسن استاندارد برای آن تهیه کنند. اما امید است در
10 سال آینده واکسن نیز برای استفاده همگان تهیه و در دسترس عموم قرار
گیرد.
آیا ایدز قابل درمان است؟
خوشبختانه
امروزه داروهای نسبتاً موثر و کارآمدتری تهیه و به بازار عرضه شده اند و
از زمان آلوده شدن به ویروس هر چه زودتر درمان شروع شود (حتی آنهایی که فقط
آلوده به ویروس ایدز هستند ولی بیماری ندارند)، پاسخ به درمان و احتمال
بهبودی بیشتر خواهد بود. البته لازم به ذکر است که در حال حاضر هیچیک از
داروهای در دسترس قادر به معالجه قطعی بیماری (ریشه کن کردن ویروس از بدن)
نیستند و فقط باعث بهبود نسبی و افزایش طول عمر بیماران می شوند.
آنچه مسلم است این است که تا کنون هیچ
درمان قطعی برای بیماری ایدز یافت نشده است . در حال حاضر چندین داروی ضد
ویروس در این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد که باید به صورت ترکیب چند
دارو مصرف شود. این داروهای ضد ویروسی زمان پیشرفت آلودگی به ویروس HIV به
سمت بیماری ایدز را طولانی تر می کنند و همچنین موجب امید به زندگی طولانی
تر در افراد آلوده می شوند. ولی درمان های جدید فوق العاده پر هزینه هستند و
نیازمند مقدار مصرف دشوار و دقیقی هستند ( ۲۰ قرص یا بیشتر در زمان معین )
و اغلب دارای عوارض جانبی نامساعدی می باشند . ویروس HIV نیز با تغییر شکل
های مکرر نسبت به اثر داروها مقاوم می شود. درمان هایی نیز برای پیشگیری
یا درمان عفونت ها و بیماری های وابسته به ایدز در دسترس می باشد که به
افزایش طول عمر بیماران کمک می کند .
روز جهانی ایدز
از
سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و همچنین افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه
با تبعیض‌ها روز اول دسامبر هر سال به عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری شد و
هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز در نظر گرفته می‌شود ،هدف عمده از
این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفته‌است و
هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود.
در روز جهانی ایدز مردم لباسهایی مزین
به روبان قرمز بر تن می‌کنند تا توجه و مراقبت در برابر HIV و ایدز را
متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که به تعهد و پایبندی و حمایت آنها مورد
نیاز است.
علائم و نشانه های ایدز
چه مدت پس از آلوده شدن به ویروس ایدز شخص بیمار می شود؟
تقریباً
در تمامی بیماری های عفونی (از جمله ایدز) شخص بلافاصله پس از آلوده شدن
به میکروب دچار ناراحتی و بیماری نمی شود بلکه مدت زمانی طول می کشد که به
آن دوره کمون یا دوره نهفتگی (Incubation Period) گفته می شود و در مورد
ایدز (دز واقع، آلودگی به HIV) از 1 تا 12 هفته متفاوت است (بطور متوسط 2
تا 4 هفته). این بدین معنی است که فردی که به ویروس ایدز آلوده می شود 1 تا
12 هفته بعد علایم و نشانه های بیماری در وی ظاهر می شود.
آیا همه افرادی که به ویروس ایدز آلوده می شوند، بیماری در آنها ظاهر می شود؟
خیر. فقط در 80 تا 90% افراد آلوده به HIV، علایم و نشانه های بیماری ظاهر می شود.
شخص آلوده به ویروس ایدز، دچار چه علایمی می شود؟
علایم
و نشانه های آلودگی به ویروس ایدز بسیار متفاوت و وسیع است (جدول 1-1) و
در اکثر موارد در اوایل نه پزشک و نه بیمار به فکر بیماری ایدز نمی افتد و
بیشتر یک عفونت ویروسی شدیدتر از معمول [نظیر تب و لرزه، ضعف و بیحالی، درد
عضلانی، سردرد، سوزش یا دردگلو، بثورات (ضایعات) جلدی، درد شکم و یا
اسهال] را در ذهن تداعی می کند.
اگر علایم و نشانه های فوق الذکر وجود داشته باشد آیا باید به فکر ایدز باشیم؟
خیر.
علایم و نشانه هایی که در بالا ذکر شد در بسیاری از بیماریهای عفونی (و
حتی غیر عفونی) دیده می شود. و نبایستی بی جهت نگران بود. اما اگر دو ویژگی
زیر وجود داشت، آنگاه بایستی به فکر آلودگی به ایدز باشیم:
1-
سابقه تماس مشکوک وجود داشته باشد: اتفاق و یا عملی که خطر انتقال ویروس
ایدز وجود دارد (نظیر تماس ج ن س ی با فرد ناشناس و مشکوک و…) (به مطالب
قبلی مراجعه کنید).
2- بیماری
خصوصیات غیر عادی داشته باشد: از ویژگی های عفونت HIV غیر عادی بودن آن
است. مثلاً ممکن است از شخص بیش از یک ماه گلودرد داشته باشد و با درمانهای
معمول بهبود نیابد و یا اینکه بیش از سه ماه اسهال داشته باشد و علتی برای
آن یافت نشود و یا اینکه دچار زخمها و عفونتهای قارچی دهان شود. بطور کلی،
در هر اختلال و بیماری که بیش از 1 تا 3 ماه طول بکشد و با بررسی های
مختلف علت آن مشخص نشود (خصوصاً اگر ارتباط ج ن س ی با افراد مشکوک یا
مسافرت به نواحی شایع ایدز وجود داشته باشد) باید به فکر عفونت با ویروس
ایدز بود و آزمایشات تشخیصی به عمل آید.
توجه:
در یک تا دوماه اول آلودگی به ویروس ایدز (یعنی زمانی که هنوز فرد آلوده
بیمار نشده است) بالاترین خطر انتقال ویروس به دیگران وجود دارد.
سرانجام کسانی که به ویروس ایدز آلوده می شوند، چیست؟
رفتار
ویروس ایدز در افراد مختلف بسیار متغیر و متفاوت است. بطور کلی، اگر افراد
آلوده به ویروس ایدز تحت درمان قرار نگیرند، نیمی از آنها (50% تا 60%)
ظرف 5 تا 10 سال دچار ایدز می شوند، یک سوم افراد (حدود 30 تا 40%) دچار
بیماریها و یا اختلالات دیگر، ولی خفیف تر از ایدز می شوند و 5% تا 20%
بقیه نیز همچنان بدون علامت باقی می مانند (ویروس در داخل بدن شخص وجود
دارد ولی هیچ ناراحتی و بیماری خاصی بوجود نمی آید و شخص سالم می باشد ولی
می تواند بیماری را به دیگران منتقل نماید).
آیا ویروس ایدز در معاشرت روزمره قابل انتقال است؟
برای
اینکه به این سوال پاسخی جامع و کامل بدهیم، باید کمی به عقب برگردیم و
موضوع را کمی بیشتر باز کنیم. همچنانکه ذکر شد، شرط لازم برای انتقال ویروس
ایدز، تماس ویروس با مخاط (سالم یا آزرده) و یا پوست صدمه دیده (نه سالم)
است. اما برای اینکه ویروس حتماً انتقال یابد، تماس تنها کافی نیست و عوامل
متعدد دیگری (نظیر شدت بیماری در فرد آلوده، وضعیت سیستم ایمنی شخص آلوده و
فرد در تماس، تعداد ویروسهای در تماس و…) در میزان احتمال انتقال ویروس
دخیل هستند. در آمیزش جنسی چون تعداد ویروسها در ترشحات مهبل و گردن رحم
(و منی در مردان) بسیار بالا است و از طرفی شرط لازم (تماس ویروسی با مخاط
یا بافتهای عمقی) نیز وجود دارد و در ضمن طول مدت تماس زیاد است، لذا امکان
انتقال ویروس پس از هر نزدیکی، بسیاربالاست (حدود 15%). حال ببینیم این
مساله در معاشرتهای روزمزه نظیر دست دادن، روبوسی، قرار داشتن در یک اتاق،
در آغوش گرفتن و امثال آن چگونه است. همانطور که گفته شد، اگر چه در بزاق
(آب دهان)، عرق، اشک و ادرار فرد آلوده ویروس نیز وجود دارد اما به چند
دلیل امکان انتقال ویروس از این طریق بسیار بسیار کم و تقریباً غیر ممکن می
باشد. اولاً تعداد ویروسها در این مایعات بسیار کم است؛ ثانیاً شرط لازم
برای انتقال ویروس تقریباً وجود ندارد (ویروس قادر) به عبور از پوست سالم
نیست)؛ ثالثاً مدت تماس کم می باشد. حتی اگر تماس طولانی باشد باز هم این
احتمال نیز نزدیک به صفر خواهد بود، مگر اینکه در سطح پوست صدمات غیر قابل
رویت (میکروسکوپیک) وجود داشته باشد و یا اینکه فرد آلوده به ویروس در
مرحله حاد و شدید بیماری باشد.
توجه: ویروس ایدز از طریق هوا و پشه انتقال نمی یابد.
نکته: امروزه با انجام آزمایش بر روی خونهای اهدایی، امکان انتقال ویروس ایدز از این طریق تقریباً از بین رفته است.
طول عمر مرتبط با سایز کفش است!
طی مطالعه‌ای که در دو سال انجام شد،
دانشمندان داده‌های 3400 مرد و زن مرده را جمع‌آوری و بررسی کردند و
رابطه‌ای نزدیکی را بین طول عمر بیماران مرده و اندازه پا افراد پیدا
کردند.
آنها به این نتیجه رسیدند که اندازه
بدن افراد و چاقی و لاغری آنها ممکن است رابطه‌ای با طول عمر آنها نداشته
باشد اما اندازه پایشان می‌تواند با طول عمرشان ارتباط مستقیم داشته باشد.
تاکنون دلیل اصلی ارتباط بین اندازه پا و
طول عمر کشف نشده است اما دانشمندان توانستند جدولی از اندازه پا زن‌ها و
مردها و طول عمر احتمالی آنها ارائه دهند. استفاده از این جدول برای
کودکان هم مفید است زیرا سایز پا آنها روز به روز بیشتر رشد می‌کند و
آنها می‌توانند با استفاده از آن طول عمر خود را تخمین بزنند.
زن‌ها
سایز : 35 طول عمر: 64 تا 69 سال
سایز: 36 طول عمر: 70 تا 76
سایز: 37 طول عمر: 77 تا 82
سایز: 38 طول عمر: 78 تا 84
سایز: 39 طول عمر: 73 تا 75
سایز: 40 طول عمر: 70 تا 72
سایز: 41: طول عمر: 67 تا 70
سایز: 42 طول عمر: 66 تا 69
مردها
سایز : 38 طول عمر: 66 تا 69 سال
سایز: 39 طول عمر: 67 تا 72
سایز: 40 طول عمر: 72 تا 75
سایز: 41 طول عمر: 73 تا 77
سایز: 42 طول عمر: 75 تا 82
سایز: 43 طول عمر: 74 تا 79
سایز: 44: طول عمر: 67 تا 72
سایز: 45 طول عمر: 66 تا 69
