استراحت مطلق در بارداری ممنوع!
به گزارش سرویس خانواده جام نیـوز،
زمانی که واژه استراحت مطلق را می‌شنوید بی‌شک به یاد کمردرد و همچنین
بارداری می‌افتید، در سال‌های اخیر پژوهش‌های زیادی درباره استراحت مطلق در
زمان بارداری انجام شده و بیشتر این پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در بیشتر
مواردی که پزشکان برای خانم‌های باردار استراحت مطلق را تجویز کرده‌اند،
آن‌قدر که باید و شاید تاثیرگذار نبوده است.
دکتر «فرناز مشیری»، متخصص جراحی زنان و زایمان درباره استراحت مطلق در
زمان بارداری می‌گوید: امروزه دیگر استراحت مطلق در زمان بارداری معنی
ندارد و باور غلطی است که بعضی از خانم‌های باردار فکر می‌کنند اگر استراحت
مطلق داشته باشند، مشکلاتشان در بارداری حل می‌شود و همچنین خطر سقط جنین
هم که ناشی از بعضی از این مشکلات است رفع می‌گردد.
دکتر مشیری می‌افزاید: کسی که سابقه سقط جنین داشته، ممکن است فکر کند با
استراحت مطلق امکان نگه داشتن جنین‌اش افزایش می‌یابد، در صورتی که به جای
خوابیدن باید علت سقط مشخص شود و جلوی آن در بارداری فعلی و بارداری‌های
بعدی گرفته شود.
به گفته وی، در مواردی که فرد لکه‌بینی دارد ممکن است فکر کند از کار زیاد
یا خستگی یا دلایل دیگری است که با خوابیدن و استراحت مطلق رفع می‌گردد،
اما اگر علت خونریزی چیز دیگری مثل مشکل کروموزومی جنین یا مشکلات خونی
مادر باشد، با استراحت مطلق نه‌تنها مشکل حل نمی‌شود، بلکه امکان این‌که
سقط را جلوتر هم بیندازد وجود دارد.
این متخصص زنان می‌گوید: علاوه بر این مسائل بارداری خاصیت انعقادپذیری
خون را در بدن مادر بالا می‌برد، یعنی امکان این‌که خانم‌های باردار به
لخته شدن خون در رگ‌ها مبتلا شوند زیاد است، به این معنا که اگر لخته در
عروق خونی جمع شود و بالا رود به آمبولی ریه تبدیل می‌شود و به سکته مغزی
یا سکته قلبی منجر می‌گردد، حال ما با تجویز استراحت مطلق برای خانم
باردار احتمال ابتلا به این مشکل را تا 50 برابر افزایش می‌دهیم در صورتی
که اگر به جای این کار مشکل او را تشخیص دهیم و درمان کنیم از خطرات ناشی
از استراحت مطلق هم جلوگیری می‌کنیم.
علاوه بر اینها بی‌خوابی نیز یکی از دیگر عوارض استراحت مطلق است. تغییرات
متابولیسم، از دست رفتن توده استخوانی، به وجود آمدن انواع دردها، احساس
بی‌حوصلگی و تنهایی به سلامت روانی خانم باردار آسیب وارد می‌کند. وقتی
رفته رفته دوران استراحت مطلق به سر می‌رسد، هفته‌ها طول می‌کشد تا نیروی
فرد بازگردد و این امر نگهداری از نوزاد را مشکل می‌کند در حالی که واقعا
در طول دوران بارداری نیازی به استراحت مطلق نبوده است.
دکتر مشیری به مثالی در مورد بی‌فایده بودن تجویز استراحت مطلق در دوران
بارداری اشاره می‌کند و می‌گوید: به طور مثال در مورد کسانی که کوتاهی رحم
دارند و بچه‌هایشان در حدود 20 هفتگی سقط می‌شود، می‌توان این مشکل را در
16 هفتگی با انجام یک سونوگرافی تشخیص داد و با دوختن دهانه رحم حل کرد و
دیگر سقط 20 هفتگی برای این مادران پیش نمی‌آید، اما اگر مثل گذشته در این
موارد مادر استراحت مطلق هم داشته باشد هیچ فرقی برایش نمی‌کند و در پایان
20 هفتگی دهانه رحم کوتاه‌تر هم می‌شود و جنین سقط می‌شود.
این مساله به مشکلات خونی مادر هم صدق می‌کند، در این موارد هم به جای
استراحت مطلق باید مشکل خونی مادر با دارو اصلاح شود که با این کار با
احتمال خیلی زیاد از سقط جنین جلوگیری می‌شود.
دکتر مشیری باز هم تاکید می‌کند که دیگر امروز استراحت مطلق در زمان
بارداری نداریم در گذشته که علت‌های سقط را نمی‌دانستند برای مادران
استراحت مطلق تجویز می‌کردند و فکر می‌کردند با این کار از همه نوع سقط
جنین جلوگیری می‌کنند، اما امروزه که دلایل سقط مشخص است و پژوهش‌ها هم
نشان داده‌اند که ضررهای استراحت مطلق بیشتر از فایده‌های آن است پزشکان هم
به این نتیجه رسیده‌اند که دیگر لازم نیست مادر این استراحت مطلق را داشته
باشد، اما استراحت نسبی را در بعضی از مواقع تجویز می‌کنیم.
استراحت نسبی هم به این معناست که اگر به طور مثال مادر در دوران بارداری
فشار خون بالا داشته باشد به او توصیه می‌گردد از اضطراب دوری کرده و در
محیط آرامی قرار بگیرد و یک استراحت نسبی در طول روز داشته باشد، خود را
خسته نکند، زیاد نایستد، تا به طور ناگهانی فشار مادر بالا نرود و مجبور به
زایمان زودرس نشود
پوکي استخوان و عوامل ايجاد کننده آن
بسياري
از دانشمندان بر اين باورند که عواملي چون سن، جنس، سابقه خانوادگي، نژاد و
قوميت، بيماري ها و اختلالات، داروها، تنباکو، وزن، تغذيه در ابتلا به
پوکي استخوان مؤثر هستند.
سن
با
بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به پوکي استخوان نيز افزايش مي يابد. فرد
ممکن است در هر سني دچار پوکي استخوان شود اما افراد مسن، بيشتر در معرض
اين بيماري هستند.
جنس
خانم ها بيشتر از آقايان، در معرض ابتلا به پوکي استخوان هستند.
سابقه خانوادگي
احتمال ابتلا به پوکي استخوان در افرادي که والدين آنها به پوکي استخوان دچار هستند، بيشتر است.
نژاد و قوميت
مردم
همه نژادها و قوم ها دچار پوکي استخوان مي شوند اما آمريکايي هاي آفريقايي
تبار نسبت به بقيه افراد، کمتر به پوکي استخوان دچار مي شوند.
بيماري ها
برخي
از بيماري ها يا اختلال ها احتمال پوکي يا شکستگي استخوان را افزايش مي
دهند. مهم ترين آنها، تراکم پايين استخوان است. آرتروز روماتوئيدي و ديابت
نيز احتمال پوکي استخوان را افزايش مي دهند.
داروها
داروها
جزء مهمي از درمان بيماري ها هستند اما برخي از آنها، احتمال پوکي استخوان
را افزايش مي دهند؛ استروئيدها (که ورزشکاران براي چربي سوزي از آن
استفاده مي کنند)، برخي از داروهاي ضد تشنج و شيمي درماني هاي برخي از
سرطان ها نمونه اي از اين داروها هستند. افرادي که از اين داروها استفاده
مي کنند بايد با پزشک خود مشورت کنند تا راهي براي جلوگيري از آسيب استخوان
ها را به آنها معرفي کند.
بسياري
از عوامل مؤثر در پوکي استخوان، تغييرپذير هستند و مي توان از طريق
تغييرات سبک زندگي يا استفاده از داروها آنها را برطرف کرد. اين عوامل
عبارت اند از:
فعاليت جسماني
ورزش
يکي از بهترين راه ها براي جلوگيري از پوکي استخوان است. ورزش هاي تحمل
کننده وزن (همچون پياده روي، بالا رفتن از پله ها و ورزش هاي وزنه اي) به
استحکام بيشتر استخوان کمک مي کنند؛ در ورزش هاي تحمل کننده وزن، بدن بر
خلاف جاذبه زمين حرکت مي کند و اصطلاحاً وزن خود را تحمل مي کند. ورزش به
جلوگيري از بيماري هاي ديگري همچون بيماري هاي قلبي، سکته مغزي، ديابت،
چاقي و سرطان روده بزرگ نيز کمک مي کند. سعي کنيد که روزانه 30 دقيقه ورزش
کنيد.
سيگار کشيدن
افراد
سيگاري بيشتر از ديگران به پوکي استخوان دچار مي شوند. سيگار از طرق مختلف
بر پوکي استخوان تأثير مي گذارد. به عنوان نمونه، سيگار سطح هورمون هاي
بدن را تغيير مي دهد و مي تواند بر جذب کلسيم تأثير بگذارد.
قرار گرفتن
در معرض دود سيگار نيز خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي، سکته مغزي، بيماري
عروقي محيطي (تنگ شدن رگ هاي خوني خارج از مغز و قلب)، نفخ، برونشيت، ديابت
و سرطان هاي ريه، مثانه، کليه، لوزالمعده، دهانه رحم، لب، دهان، زبان،
حنجره، حلق و مري را افزايش مي دهد. براي بسياري از مردم، ترک سيگار بهترين
و تنها راه براي بهبود سلامتي آنها است.
وزن
خطر
ابتلا به پوکي استخوان در افراد لاغر بيشتر از افراد چاق است. افراد چاق
به چند دليل کمتر دچار پوکي استخوان مي شوند. چربي اضافي افراد چاق، موجب
افزايش ترشح هورمون استروژن مي شود (که از پوکي استخوان سريع جلوگيري مي
کند) ، وزن بيشتري را بر استخوان ها تحميل مي کند (که موجب استحکام بيشتر
استخوان مي شود) و مي تواند در هنگام زمين خوردن، به عنوان يک محافظ عمل
کند و از شکستگي استخوان جلوگيري کند.
علي
رغم اينکه وزن بيشتر به جلوگيري از پوکي استخوان کمک مي کند، اما فشار
اضافي را به کل بدن وارد مي کند و احتمال ابتلا به ديابت، فشار خون بالا،
کلسترول بالا، بيماري هاي قلبي و سکته مغزي را افزايش مي دهد. حفظ وزن
مناسب به کاهش احتمال سرطان هاي روده بزرگ، کليه، سينه و رحم کمک مي کند.
با توجه به همه اين مطالب، اضافه وزن راه مناسبي براي محافظت از استخوان ها
نيست و براي اين منظور، بهتر است از روش هاي ديگري همچون فعاليت بدني و
تغذيه مناسب بهره ببريد.
تغذيه
تغذيه
مناسب به داشتن استخوان هاي سالم کمک مي کند. دريافت کلسيم، ويتامين D و
ويتامين K کافي، براي کاهش احتمال ابتلا به پوکي استخوان ضروري است.
لبنيات، انواع مغزها، غلات کامل، سبزيجات برگ دار و سبز و مکمل هاي کلسيم
منابع مناسبي از کلسيم هستند. انواع تخم ها، ماهي هاي روغن دار، لبنيات غني
شده و نور مستقيم خورشيد (که به جذب ويتامين D کمک مي کند) منابع خوبي از
ويتامين D هستند. سبزيجات برگ دار و سبز همچون کلم پيچ، اسفناج، کلم
بروکلي، گل کلم و کاهو منابع خوبي از ويتامين K هستند.
دريافت
بيش از حد ويتامين A به صورت رتينول، خطر ابتلا به پوکي استخوان را افزايش
مي دهد. مصرف روزانه رتينول خود را در حدود 2500 تا 5000 واحد نگه داريد.
بهترين راه براي کنترل اين مسئله اين است که بيش از حد از مواد غني شده با
ويتامين A استفاده نکنيد. زماني که قصد خريد يک مولتي ويتامين را داريد،
توجه کنيد که ويتامين A آن بيش از 5000 واحد نباشد و حداقل حاوي 20 درصد
ويتامين A کاروتن بتا باشد.
