ترفند ساده غذایی برای کم خونی
مشکل رایجی که بسیاری از افراد بدون آنکه بدانند و یا به سراغ آن بروند
با آن درگیرند و ناچار به آن دچار می‌شوند، ممکن است ماجرا از یک آزمایش
ساده خون و یا بروز علائمی همچون خستگی و احساس فرسودگی، بی‌حالی، ریزش مو،
بیقراری و … آغاز شود. اینجاست که نگرانی رخ می‌نماید و تلاش‌ها برای
درمان آغاز می‌شود. صحبت از کم شدن گلبول‌های قرمز خون است، مشکلی که از آن
به کم‌خونی یاد می‌شود، اما باید توجه داشت که کم‌خونی تنها مربوط به کم
بودن می‌شود، گلبول‌های قرمز نیست.
هموگلوبین زیر خط فقر
کریم شمس معاون فنی و فناوری‌های نوین سازمان انتقال خون ایران و
استادیار دانشگاه علوم پزشکی تبریز در گروه سلول‌های بنیادی و مرکز تحقیقات
سلول‌های بنیادی خون بندناف در خصوص کم‌خونی و مشکلات امروز افراد در این
باره گفت: کم‌خونی به وضعیتی گفته می‌شود که میزان هموگلوبین فرد زیر دامنه
طبیعی کشور باشد. معمولا کم‌خونی به دو حالت با علامت و بی‌‌علامت تقسیم
می‌شود. کم‌خونی‌های شدید دارای علائمی همچون خستگی، تپش قلب، عدم تحمل
کار، رنگ پریدگی و … است که اگر فرد بیماری ثانویه هم داشته باشد، تشدید
می‌شود.
ناگفته نماند که بیشتر علائم، به صورت علائم تنفسی بروز پیدا می‌کند،
چرا که خون مسئول اکسیژن‌رسانی به بافت‌های بدن و مغز است و اگر میزان آن
از حد معمول کاهش پیدا کند، تنفس فرد مختل می‌شود.
خانم‌ها قربانی ردیف اول
شمس متخصص خون با بیان اینکه خانم‌ها بیشتر قربانی کم‌خونی می‌شوند،
گفت: بدلیل اینکه محل ذخیره خون در سلول‌های خونی است و خانم‌ها به دلیل
اینکه هرماه مقدار قابل توجهی خون را از دست می‌دهند، بیشتر در معرض
کم‌خونی قرار دارند. این مشکل در خانم‌هایی که سوء تغذیه دارند و در رژیم
غذایی خود فقر آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک را دارند، برای رسیدن به
کم‌خونی از سایر هم‌گروهان خود پیشی می‌گیرند. البته آقایانی هم هستند که
به دلیل سوء تغذیه به کم‌خونی مبتلا می‌شوند.
خون‌سازهای غذایی
کریم شمس متخصص خون و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تبریز در خصوص
غذاهای مفیدی که برای جبران فقر آهن مفید هستند، افزود: سبک زندگی موضوع
بسیار مهمی است که باید به آن توجه کرد. به عنوان مثال باید از غذاهایی که
حاوی آهن هستند بهره برد. مصرف گوشت قرمز، گوشت سفید، اسفناج، سبزیجات
برگ‌دار، چغندر، گوجه فرنگی، زرده تخم‌مرغ، حبوبات، عدس، لوبیا، گلابی،
طالبی، لیمو شیرین، هویج، کدو تنبل، کلم پچی، پرتقال و سیب زمینی از جمله
مواد غذایی مفیدی هستند که افراد کم خون باید به سراغشان بروند.
مشخصه خون سالم
کریم شمس با بیان اینکه خون سالم تعاریف متفاوتی دارد، گفت: خون سالم
به خونی گفته می‌شود که آماده اهدا باشد، یعنی باید عاری از ویروس‌هایی
نظیر هپاتیت B، هپاتیت C، HIV باشد.
ناگفته نماند اگر الگوی مصرف غذا صحیح باشد می‌توان از هدررفت و یا به
نوعی عدم جذب آهن در بدن جلویگری کرد. توصیه می‌شود حداقل 2 ساعت بعد از
غذا چای مصرف شود.
وی با بیان اینکه میزان طبیعی هموگلوبین خون در خانم‌ها و آقایان
متفاوت است، گفت: در آزمایش خونی که از فرد گرفته می‌شود، میزان هموگلوبین
خانم‌ها حداقل 12 و در آقایان حداقل 13 است که البته این شاخص در کشورهای
دیگر متفاوت است. جالب اینجاست که باورهایی در بین مردم وجود دارد که
معتقدند پسته و یا انار خون‌ساز است. این مطلب منشاء علمی ندارد، اگرچه
نمی‌توان از مقوی بودن این مواد چشم‌پوشی کرد.
اتفاقات بعد از خوردن فست فود را بدانيد
پس از خوردن فست فودها چه اتفاق‌هايي در بدن مي‌افتد؟
در طول يک
ساعت پس از مصرف فست فودها، بدن به واسطه فعل و انفعالاتي که اتفاق
مي‌افتد، با افزايش فشار خون، کم آب شدن، تداوم احساس گرسنگي و نياز به
پرخوري مواجه مي‌شود.
نشريه ديلي ميل در گزارشي درباره مصرف غذاهاي موسوم به فست فود نوشت:در 10 دقيقه نخست
پس
از مصرف انواع فست فود از جمله يک همبرگر عادي (با پنير و سس) که حاوي
افزون بر 500 کالري است، ميزان قند خون بدن به سطح غير عادي افزايش مي
يابد. غذاهاي فست فود با آزاد سازي مواد شيميايي بيشتري که در بدن احساس
خوب ايجاد مي کند – مانند ناقل عصبي دوپامين که باعث بروز احساس لذت مي
شود- موجب فعال شدن سيستم پاداش مغز مي شوند. اين رويه که ميل نامعمول به
خوردن را ايجاد مي کند، فرآيندي مشابه عملکرد تخديرکننده هايي همچون
کوکائين است.
پس از 20 دقيقه
با توجه به اين که اين نوع
غذاها سطح بالايي شربت ذرت و سديم دارند و هر دو خاصيت اعتياد آور دارند،
اشتهاي کاذب براي خوردن ايجاد مي کنند.
پس از 30 دقيقه
فست
فودها حاوي مقادير زيادي سديم هستند. اين مقدار زياد نمک باعث تحريک کم آبي
بدن مي شود. کم آبي بدن با ايجاد علائمي که دقيقا شبيه گرسنگي است، نياز
به صرف غذاي بيشتر را به فرد تلقين مي کند. همچنين زماني که بدن سديم زيادي
را جذب مي کند، از بين بردن نمک براي کليه ها دشوار مي شود و شرايط را بيش
از پيش پيچيده مي کند. به اين معني که وجود سديم زياد و بيش از حد باعث مي
شود که قلب براي پمپاژ خون به رگ هاي بدن، سريعتر کار کند. همين امر باعث
بروز فشار خون بالا و نهايتا به بيماري هاي قلبي و سکته مغزي منجر مي شود.
بعد از 40 دقيقه
40
دقيقه بعد از صرف فست فودها انسان همچنان احساس گرسنگي مي کند، زيرا کنترل
قند خون از بين مي رود و باعث مي شود که اشتياق به صرف فست فودها بيشتر
شود. زماني که براي اولين بار يک غذاي پر کالري مصرف مي شود، واکنش انسولين
سطح گلوکز خون را پايين مي آورد و موجب مي شود که انسان ميل بيشتري به غذا
خوردن داشته باشد. فست فودها حاوي شربت ذرت هستند؛ اين شربت مملو از
فروکتوز به سرعت در بدن جذب مي شود و باعث افزايش انسولين و ايجاد احساس
گرسنگي بيشتر مي شود.
بعد از 60 دقيقه
هضم غذا در بدن
معمولا حدود 24 تا 72 ساعت طول مي کشد. فست فودها از جمله انواع همبرگر که
چربي هاي ترانس (اشباع نشده) دارند، از غذاهايي هستند که به واسطه چرب بودن
هضم کامل آنها زمان زيادي مي طلبد. بر اساس اين گزارش، هضم کامل چربي هاي
ترانس (اشباع نشده) تقريبا 51 روز طول مي کشد. علاوه بر اين، مطالعات مختلف
ثابت کرده اند که چربي هاي ترانس با ابتلا به بيماري هاي قلبي، چاقي،
سرطان و ديابت نيز ارتباط دارند. در اين گزارش به مشتاقان فست فود توصيه
شده است که مواد غذايي موجود در اين غذاها به ويژه اگر به طور مرتب از آنها
استفاده شود، آسيب جدي به بدن مي زنند و بهتر است مصرف اين غذاها کاهش
يابد.
