مربای گل محمدی

این مربا جزء مرباهای اصیل منطقه آذربایجان می باشد که چه با کره، چه با خامه و چه به همراه شیر برنج بسیار خوشمزه می باشد. این مربا با گل محمدی (به ترکی: قیزیل گول) مناطق کوهستانی آذربایجان تهیه می شود. بهترین نوع این گل، مربوط به “روستای هروی” در نزدیکی تبریز می باشد. گل محمدی مناطق آذربایجان اغلب از اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل تیرماه در بازار موجود می باشد. پس بهتر است در خرید آن زیاد دست دست نکنیم.

گلهای مناطق کوهستانی ، برخلاف گلهای منطقه کاشان و یا برخی مناطق کویری تلخ نیستند و به آسانی و بدون تلخی گرفتن از طریق بارها جوشاندن، می توان مربایی خوش طعم تهیه کرد. البته گلهای آن مناطق هم کاربرد خاص خود را بخصوص در صنعت گلاب گیری دارند.

در خصوص این گلهای خوشبو، یک مورد بایستی مد نظر قرار گیرد و آن اینکه، این گلها چون رطوبت زیادی دارند (بخصوص درون پلاستیک و کیسه فریزر) بسیار زود خراب، فاسد و یا پلاسیده می شوند. برای همین بعد از خرید، بلافاصله در یخچال قرار دهید و یا بلافاصله آنها را خندان نمائید.

برای پاک کردن به این صورت عمل نمائید که ابتدا گلبرگها را از کاسبرگ جدا کنید، یعنی گلها را خندان کنید. دقت کنید که کاسبرگ ها، خار دارند و این خارها چون ریز هستند، بعد از فرو رفتن در پوست به سختی می توان آنها را بیرون کشید، بهتر است برای بیرون کشیدن آن از موچین ضدعفونی شده استفاده کنید. همچنین به حشرات ریز درون گلها هم دقت کنید و از گلها جدا کنید ولی لطفاً آنها را نکشید و به باغچه یا فضای آزاد انتقال دهید.

میتوانید غنچه های گل را درون آبکشی قرار داده و خشک کرده و برای تزئین استفاده کنید. همچنین می توانید گلها را روی پارچه تمیزی ترجیحاً در معرض هوا و به دور از تابش مستقیم نور خورشید پهن کرده و خشک نمائید.

 در اولین فرصت و بلافاصله مربا را تهیه کنید و یا اگر وقت ندارید گلهای تمیز شده را درون زیپ کیپ بریزید (تا احیاناً بو نگیرد) و در فریزر قرار دهید تا با آنها مربا بپزید. با روش فریز کردن گل تازه همیشه به گل تازه و تهیه مربا از گل تازه دسترسی خواهید داشت. بهتر است روی نایلون وزن گلها را بنویسید تا بعداً از خاطرتان نرود.

 

مواد لازم:

گل محمدی تازه (پاک شده و از کاسبرگ جدا شده): 200 گرم

شکر: 6 پیمانه (پیمانه 250 میلی لیتری)

آب: سه و نیم پیمانه (پیمانه 250 میلی لیتری)

جوهر لیمو: نوک قاشق چایخوری یا آب بالنگ تازه: مقداری

رنگ مخصوص مربای گل یا رنگ ژله ای مجاز خوراکی صورتی ویلتون (در صورت تمایل): به میزان خیلی کم (به قول مادرم این مربا خیلی هم صورتی یا خیلی قرمز شود کمی حالت بی کلاس (به ترکی: کددی یانا) به خود میگیرد).

 

طرز تهیه:

1-     به روش ذکر شده در بالا گلها را خندان نمائید. بعد از آن گلبرگها را با دست تکان دهید تا دانه های ریز درون پرچم از گلبرگها جدا شود.

2-     اکنون شکر و آب را درون قابلمه نسبتاً بزرگی ریخته و اجازه می دهیم گرم شده و شروع به جوشیدن نماید.

3-     حالا جوهر لیمو یا اب بالنگ تازه را اضافه کرده و اجازه می دهیم یکی دو جوش بزند. جوهر لیمو بایستی در ابتدا افزوده شود چون اگر در انتها بیفزائیم اغلب باعث می شود رنگ گل بپرد و گل رنگ پریده شود.

4-     شربت کمی که غلیظتر شد، گل تازه را می افزائیم.

5-     یک دمکنی یا دستمالی روی در قابلمه قرار می دهیم و حرارت را کم می کنیم تا مربا با دمای ملایم، حدود 20 دقیقه الی نیم ساعت بپزد.

6-     هر از گاهی مواد را هم میزنیم.

7-     گل که پخته شد و مواد به غلظت دلخواه رسید، در صورت تمایل مقدار خیلی کمی رنگ مربای گل یا رنگ ویلتون را اضافه کرده و اجازه می دهیم یکی دو جوش بزند.

8-     سپس حرارت را خاموش کرده و مربا را درون قابلمه همراه با دمکنی می گذاریم شب تا صبح بماند. گاهگاهی هم آن را هم میزنیم تا گل و شربت جذب هم شوند و احیاناً گل و شربت از هم جدا نشوند.

9-     فردا وقتی تست کردیم و دیدیم که غلظت مناسبی دارد، مربا را درون ظرف درداری ریخته و نگهداری می نمائیم.

10-نوش جان.

11-ضمناً ما در منزل دو نوع مربای گل تازه داریم، یک نوع غلیظ است و همراه با کره یا خامه مصرف می شود و یک نوع شل است و با شیر برنج مصرف می شود.

 

نکات:

1-     طرز تهیه مربا با گل تازه و همچین گل خشک متفاوت است و مربا با گل تازه عطر و طعم بهتری دارد.

2-     برخی به گلها با چاقو یا قیچی کمی برش می زنند. گلهای مورد استفاده ما چندان درشت نمی باشد و نیازی به برش زدن نیست.

3-     میتوانید گلهای تمیز شده را درون زیپ کیپ بریزید (تا احیاناً بو نگیرد) و در فریزر قرار دهید با این روش، همیشه به گل تازه و تهیه مربا از گل تازه دسترسی خواهید داشت. بهتر است روی نایلون وزن گلهای تازه را با ماژیک بنویسید تا بعداً از خاطراتان نرود.

4-     کاسبرگها را بعد از جدا کردن گلبرگها، دور نریزید و خشک کنید و می توانید به صورت خالص به عنوان دمنوش دم کرده و نوش جان کنید و یا گاهی یکی دو عدد از آنها را حین دم کردن چای درون قوری بریزید، چای خوش طعمی خواهید داشت. البته من فقط گاهی هوس می کنم و با استفاده مداوم آن مخالفم.

5-     این مربا با گردوی خرد شده نیز خوشمزه می شود. البته ما گردو را درونش نمیریزیم و حین استفاده گاهاً درون لقمه مان تکه ای گردو قرار می دهیم.

6-     گل محمدی برای دردهای روماتیسمی، بیماری قلبی، تقویت اعصاب و ناراحتی های گوارشی مفید است.

7-     به جای جوهر لیمو از مقداری آب میوه بالنگ تازه که هنگام درست کردن مربای بالنگ برداشته بودیم، استفاده کردیم. اگر آب میوه بالنگ را درون یک بطری بریزید و درش را ببندید. اصلاً خراب نمی شود و می توانید به عنوان جوهر لیمو برای مرباها استفاده کنید. ضمناً عطر خوبی دارد. سالهاست که از این روش استفاده می کنیم.

8-     هيچ وقت مرباي گرم را در شيشه نريزيد. صبر كنيد تا خنك شود. شیشه حتماً بایستی تمیز و خشک باشد.

9-       براي جلوگيري از شكرك زدن مربا از جوهر لیمو یا آب ليموی تازه استفاده می شود. علت شكرك زدن مربا، جوشيدن بيش از حد آن است. در اين شرايط بهتر است يك فنجان آب جوش به آن اضافه كرده، بگذاريد سه چهار جوش بزند. سپس كمي جوهر لیمو/آبليموی تازه به آن اضافه كنيد تا شكرك مربا برطرف شود.

10-ظرفي را كه براي پخت مربا استفاده مي كنيد، بهتر است لعابي یا استیل باشد، به جز مرباي به كه بهتر است درظرف مسي پخته شود.

11-این مربا چه با کره، چه با خامه و چه به همراه شیر برنج و یا فرنی بسیار خوشمزه می باشد.

12-این مربا اگر جهت استفاده با شیربرنج تهیه می شود بهتر است شل تر و رقیق تر از حالت نرمال باشد.

13-برای نگهداری طولانی مدت شیشه مربا را استریلیزه می کنند البته من تا به حال این کار را نکرده ایم. دفعه بعد امتحان خواهم کرد و نتیجه را اطلاع خواهم داد. به نقل از سایت Wiki How کار به این صورت است که ظرف شیشه ای و در را کاملاً تمیز می شوئیم. سپس ظرف شیشه ای را به صورت سر و ته درون فر سرد قرار می دهیم دمای فر را روی 160 درجه سانتی گراد تنظیم می کنیم، کمی بعد که گرمای فر به 160 درجه رسید، حرارت را خاموش می کنید. سپس در ظرف را درون آب جوش اگر فلزی است به مدت ده دقیقه میجوشانیم. سپس آن را با حوله کاغذی آشپزخانه خشک می کنیم. مربا را درون ظرف ریخته و دربش را محکم می بندیم. مربای استریلیزه ما آماده نگهداری است.

14-برای نگهداری بسیار طولانی مدت، می توان این مربا را درون ظرف خود، فریز کرد. ما استفاده می کنیم. روشی بسیار کاربردی است.

15-در روزهای سرد زمستانی من یک قاشق غذاخوری از این مربا را درون لیوان میریزیم و شیر داغ را به آن می افزایم و کمی هم میزنم واقعاً نوشیدنی دلچسبی می باشد.