آشنايي با رشته معارف اسلامی و حقوق
پیشینه رشته: بالای صفحه
برای
امکان پیشروی و پیشبرد هر نظامی نمی‌توان بدون یکسری قواعد و اصول دل به
حرکت بست. فلذا از ابتدای تاریخ بشر اگر حکومت و دولتی به وجود آمده همه
آنها مسیر ایجاد علم حقوق مؤثر بوده‌اند. یعنی شرایط مختلف بحرانی، عادی،
درحال پیشرفت، جنگ، تعامل مسالمت آمیز با دولت‌های دیگر، رسیدگی به امور
داخلی، چگونگی دادرسی و … همه اینها سوالاتی پدید آورده است که باید
توسط علمی به نام علم حقوق پاسخ می‌یافته لذا می‌توان این گونه گفت که از
روز اولی که انسان به فکر تعامل با انسان دیگری افتاده زمینه‌های بنیادین
علم حقوق بوجود آمده است.
اولین
مدرسه عالی حقوق در دوران مظفرالدین شاه قاجار تاسیس شد. سپس در اسفند
1312شمسی، رسما دانشكده‌ای تحت عنوان حقوق گشایش يافت که ریاست آن بر عهده
استاد علی اكبر دهخدا بود. در سال 1313 با تأسيس دانشگاه تهران ، دانشكده
حقوق به یكی از شعبه‌های آن دانشگاه تبدیل می‌گردد. تا سال 1340شمسی ،
دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ، تنها دانشكده حقوق در ایران
محسوب می‌شده است اما در سال 1345 با تشكیل دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی
امروزی) دانشكده حقوق این به عنوان دومین دانشكده حقوق تشكیل گردید.
موضوع رشته:حقوق
در اصطلاح عبارت است از مجموعه قواعد و مقرراتی که برای برقراری نظم و
روابط اجتماعی در جامعه حکومت می کند؛ و اما علم حقوق رشته یا دانشی است که
به بررسی این قواعد و مقررات و چگونگی وضع و اعمال آنها می‌پردازد. بنابر
اين موضوع این علم عبارت است از یک جامعه و تنظیم روابط داخلی آن با هم و
چگونگی رابطه آن با بقیه جوامع. مسائل علم حقوق ناظر به ارائه راهکارها
برای استیفای حقوق و الزام به تکالیف است. به عنوان مثال در علم حقوق بررسی
می شود که چگونه فلان جرم ثابت می شود؟ یا چگونه می توان مقرراتی نوشت
برای اینکه افرادی را ذی حق یا ذی تکلیف دانست. اساسا چه کسانی می توانند
قابلیت دارا شدن حق را داشته باشند و چه کسانی می توانند از حقوق استفاده
کنند؟ اشخاص حقوقی و حقیقی کدامند؟
معنای تلفیق معارف اسلامی با حقوق: بالای صفحه
نا
گفته پیداست که مقررات و قوانين در هر جایی از عالم بر اساس مبانی و اصول
خاصی نوشته می‌شود. در کشور ما که مذهب عامه مردم آن شيعه جعفری است
اصلی‌ترين منبع برای طراحی و وضع قوانين همانا منابع دينی و فقهی است. به
اين معنا که در وضع قوانين از قرآن کريم و سنت پيامبر اکرم (صلی الله علیه و
آله) و اهل بیت (عليهم السلام) به عنوان منبع استفاده می‌شود.
از
آنجا که اصلی‌ترين هدف دانشگاه امام صادق (علیه السلام) عبارت است از
پرورش نیروهایی که به توليد علوم انسانی اسلامی بپردازند، لذا از دانشجويان
اين رشته انتظار می‌رود پس از پایان تحصيلات با استفاده از آموخته‌های
قرآنی، حديثی و فقهی خود دست به کار تبيين و توليد قوانين و مقرراتی شوند
که علاوه بر رفع نيازهای جامعه اسلامی، به بهترين شيوه بيانگر بایستگی‌ها و
شايستگی‌های مورد مطالبه دين مبين اسلام برای اداره جامعه اسلامی و مردمان
مسلمان باشد.
دروس، گرایش‌ها و مقاطع تحصیلی: بالای صفحه
دوره تحصیلی در رشته معارف اسلامی و حقوق مانند سایر رشته‌های دانشگاه امام صادق علیه السلام، به صورت کارشناسی
ارشد پیوسته می‌باشد که به صورت پنج سال کارشناسی و دو سال ونیم کارشناسی
ارشد تعریف شده است. دانشجویان در طول دوره تحصیلی کارشناسی ارشد پیوسته،
اگر رشته جزا و جرم شناسی را انتخاب کنند 249 واحد ، اگر حقوق خصوصی را
انتخاب کنند 246 و اگر حقوق عمومی را انتخاب کنند 251 واحد را باید
بگذرانند.
چینش
واحدهای دوره به گونه‌ای است که دانشجویان همچون دانشجویان حقوق
دانشگاه‌های کشور، واحدهای مصوب وزارت علوم، را می‌گذرانند لکن با توجه به
رویکرد تلفيقی رشته‌های دانشگاه امام صادق علیه السلام، علاوه بر آن حدود
80 واحد دروس با ماهیت معارف اسلامی (فقه، اصول فقه، دوره مطالعاتی آثار
استاد شهید مطهری، تفسیر و تدبر در قرآن کريم، زبان عربی (قواعد و مکالمه
عربی) و …) و همچنین زبان انگلیسی را در طول تحصیل می‌گذرانند. نکته مهم و
امتیاز دانشجویان حقوق دانشگاه امام صادق علیه السلام این است که می
توانند به جای زبان انگلیسی زبان فرانسه را به عنوان زبان اصلی متن‌های مهم
حقوقی فراگیرند.
دانشجویان
اين رشته در دانشگاه امام صادق (علیه السلام) پس از گذراندن دروس مشترک و
تخصصی، در آغاز دوره کارشناسی ارشد به انتخاب گرایش دست می‌زنند. این رشته
دارای سه گرایش می‌باشد:
گرايش حقوق خصوصی:
دانشجويان
در اين گرایش با دروسی آشنا می‌شوند که هدف از آن بررسی قوانين و قواعد
حاکم بر رفتار و تعامل شخص با شخص می‌باشد. از جمله شاخه‌های مطالعاتی اين
گرایش می‌توان به حقوق مدنی، حقوق تجارت، حقوق بین الملل خصوصی اشاره نمود.
گرايش حقوق عمومی:
در
اين گرایش از رشته معارف اسلامی و حقوق دانشجويان به مطالعه و تحليل
قوانين و مقرراتی می‌پردازند که تبیین کننده رابطه اشخاص با دولت می‌باشد و
حقوق متقابل آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد. از جمله شاخه‌های اصلی اين
گرایش می‌توان به حقوق اساسی، حقوق اداری، حقوق کار و … اشاره نمود.
گرايش حقوق جزا و جرم شناسی:
هدف
از اين گرایش عبارت است از بررسی قوانين حاکم بر کنترل جرم‌هایی در جامعه
که منجر به تهديد ارزش‌ها می‌شود. بررسی مفاهيم عام جرم، مجرم، مسؤوليت
کیفری و نيز بررسی یکایک جرايم و مؤلفه‌های تشکيل دهنده آن از جمله مباحث
مطرح در اين گرایش می‌باشد.
از
جمله دروس تخصصی اين رشته در اين مقطع می‌توان به حقوق اساسی، حقوق مدنی،
حقوق جزای عمومی و اختصاصی، حقوق بین الملل عمومی و خصوصی، پزشکی قانونی،
حقوق تجارت، آيين دادرسی مدنی، آيين دادرسی کیفری، حقوق اداری، حقوق تطبیقی
و متون حقوق به زبان خارجی و … اشاره کرد.
دانشگاه
امام صادق علیه السلام، در مقطع دکترای تخصصی رشته معارف اسلامی و حقوق،
در گرایش‌های حقوق خصوصی و حقوق جزا نیز دانشجو می‌پذیرد. دوره دکتری در
اين رشته از دو بخش آموزشی و پژوهشی تشکیل شده است. با این توضیح که دوره
دکتری، بصورت ناپیوسته است و برای ورود به مقطع دکتری، از داوطلبان به صورت
کنکور کتبی و مصاحبه شفاهی، آزمون به عمل می‌آید. طول دوره آموزشی در مقطع
دکتری، چهار نیمسال تحصیلی و حداکثر دوره پژوهشی به منظور نگارش رساله پس
از امتحان جامع، چهار نیمسال تحصیلی است. افزون بر این، هر ساله، طیف قابل
توجهی از دانش‌آموختگان اين رشته در مقطع دکتری دانشگاه‌های مختلف برای
ادامه تحصیل پذیرفته می‌شوند.
کارکردها و توانمندسازی‌های رشته:بالای صفحه
دانشگاه
امام صادق علیه السلام که با رویکردی تلفيقی به توليد دانش می‌نگرد، تلاش
مي‌کند برنامه‌های آموزشی خود را به گونه‌ای سامان بخشد که دانش‌آموختگان
اين دانشگاه بيشتر در حوزه‌های پژوهشی و مطالعات ميان‌رشته‌ای (معارف
اسلامی و علوم انسانی) توانمند گردند. اين مسأله موجب شده است که هدف اصلی
دانشگاه از تأسيس رشته معارف اسلامی و حقوق، تربيت محققان و پژوهندگان
جوانی باشد که در حوزه حقوق اسلامی صاحب نظریه و توليدکننده دانش باشند.
بر
اين اساس تنوع دروس معارف اسلامی که به مثابه فراهم‌سازی مقدمات لازم برای
تلفیق رشته حقوق با معارف دینی است، زمینه و فرصت مقتضی را برای دانشجویان
دغدغه‌مند برای گام‌نهادن در راستای تولید علم حقوق اسلامی و به تبع آن
متخصصین و کارشناسان حقوق اسلامی، را فراهم ساخته است.
البته
طبيعی است که همه دانش‌آموختگان اين رشته دارای گرایش‌های مطالعاتی و
پژوهشی نباشند لذا برخی از ايشان وارد حوزه‌های اجرایی و مدیريتی می‌شوند و
به خدمت به نظام اسلامی می‌پردازند. مراکز حساسی چون قوه قضائیه، وزارت
دادگستری، دیوان عدالت اداری، سازمان بازرسی کل کشور، نمایندگی مجلس، نهاد
ریاست جمهوری، بنیادها و سازمانها، شرکتهای خصوصی، استانداریها و
فرمانداریها و بانکها، شورای عالی امنيت ملی، کانون وکلا و … از جمله
مراکزی هستند که نيازمند نيروهای متخصص و متعهد می‌باشند.
معرفی دانشکده معارف اسلامی و حقوق: بالای صفحه
بر
اساس نيازهای جامعه اسلامی و استقبال علاقمندان، دانشکده معارف اسلامي و
حقوق، به عنوان چهارمين دانشکده دانشگاه امام صادق علیه السلام در سال 1369
تأسيس گرديد. دانشکده
معارف اسلامی و حقوق هم‌اکنون دارای 9 عضو هیأت علمی بوده و تا کنون 4
رئیس به خود ديده است: دکتر بهرامی، دکتر صفار، دکتر مصلحی و دکتر
اسماعیلی. دکتر محسن اسماعيلی که هم‌اکنون رياست دانشکده را بر عهده دارد،
يکی از اعضای حقوق‌دان شورای نگهبان می‌باشد.
ت
معرفي دانشکده
|
معرفي دانشکده |
|
الف) پیشینه دانشکده معارف اسلامی و حقوق به عنوان چهارمین دانشکده دانشگاه امام اولین ریاست دانشکده را جناب آقای دکتر حمید بهرامی احمدی برعهده ب) موضوع رشته حقوق در اصطلاح مجموعه قواعد و مقرراتی است که به مطالعه مبانی و ساز 1- تنظیم روابط افراد جامعه با یکدیگر؛ 2- تنظیم روابط افراد جامعه با دولت حاکم؛ 3- چگونگی رابطه آن دولت و جامعه با دولت‌ها و جوامع دیگر. مسائل علم حقوق ناظر به ارائه راهکار برای استیفای حقوق و الزام به ج) معنای تلفیق معارف اسلامی ناگفته پیداست که مقررات و قوانین هر کشوری بر اساس مبانی و اصول آن از آنجا که اصلی‌ترین هدف دانشگاه امام صادقعلیه السلام عبارت د) دروس، گرایش‌ها و مقاطع دوره تحصیلی در رشته معارف اسلامی و حقوق، به صورت کارشناسی ارشد چینش واحدهای دوره به گونه‌ای است که دانشجویان این دانشکده، همچون امتیاز دانشجویان رشته معارف اسلامی و حقوق این دانشگاه این است که از جمله دروس تخصصی این رشته در این مقطع می‌توان به حقوق مدنی، حقوق رشته حقوق در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادقعلیه السلام دارای 1. گرایش حقوق جزا و جرم‌شناسی: هدف از این گرایش عبارت است از بررسی، جرم‌شناسی و 2.گرایش حقوق خصوصی: دانشجویان در این گرایش با دروسی آشنا می‌شوند که هدف از آن 3. گرایش حقوق عمومی: در این گرایش از رشته معارف اسلامی و حقوق دانشجویان به مطالعه و دانشگاه امام صادقعلیه السلام در مقطع ه) کارکردها و توانمندسازی‌های هدف اصلی دانشگاه از تأسیس رشته معارف اسلامی و حقوق، تربیت محققان و |
|
