کارشناسی ارشد مجموعه روانشناسی
مجموعه روان شناسي شامل 6 گرايش
1- روان شناسي عمومي
2-روان شناسي باليني
3-سنجش و اندازه‌گيري (روانسنجي)
4-روانشناسي صنعتي و سازماني
5-روانشناسي باليني كودك و نوجوان
6-روانشناسی شناختی
مي‌باشد.
روانشناسي عمومي
فارغ التحصيلان در اين رشته
مي‌توانند فعاليت‌هاي مقدماتي را در زمينه‌هاي تشخيص و درمان
اختلالات رواني در مؤسسات عمومي و رواني و كلينيكهاي روان پزشكي و
ساير مراكز شبيه به آن عهده دار شوند و يا تدريس روانشناسي عمومي را در مراكز آموزشي بعهده گيرند و يا بعنوان روانشناس مدرسه در مدارس همكاري داشته باشند.
روانشناسي صنعتي و سازماني
روانشناسي صنعتي و سازماني، يافته‌هاي روانشناسي
و مطالعه علمي رفتار انسان را در صنعت و محيط كار به كار مي‌برد.
يعني درباره اين كه محيط كار بايد چگونه باشد تا بهترين بازدهي را
داشته باشد و يا چه متغيرهايي در ارتباط بين كارگر و كارفرما مؤثر
است و چه عواملي باعث عدم تفاهم بين كارفرما و كارگر مي‌شود،
مطالعه مي‌كند. از آنجايي كه نيروي انساني ماهر و سازمان‌هاي كارآمد
از ارزنده‌ترين ثروت‌هاي هر كشور به شمار مي‌روند و در رشد و توسعه آن
نقشي اساسي دارند و چون تشخيص و رفع مسائل و مشكلات انساني و
سازماني تأثيري شگرف در پيشرفت و توسعه دارد، اين گرايش اهميت
قابل توجهي دارد.
روانشناسي باليني
روانشناسان مي‌توانند در مورد تشخيص،
درمان و بازآموزي افراد نيز عهده‌‌دار مسئوليت گردند؛ اگر چه در اغلب
اين موارد، روانشناسان بعنوان عضوي از يك تيم شامل: روانپزشك،
پرستار و مددكار اجتماعي كار خواهندكرد ولي آموزش تخصصي آنها بايد به
گونه‌اي باشد كه بتوانند بخش زيادي از مسئوليت‌ها را به تنهايي
برعهده گيرند. اهم اين قبيل مسئووليت‌ها عبارت‌اند از: تشخيص
ناهنجاري‌هاي رفتاري، درمان فردي و گروهي، مشاوره و راهنمايي و
بازآموزي.
روانسنجي
روان سنجي، گرايش سوم مجموعه روان شناسي
است كه كمترين تعداد داوطلب و در عين حال كمترين تعداد پذيرش را دارا
است. روان سنجي عمدتاً با آمار، شيوه‌هاي سنجش در آموزش و پرورش و
یادگيري، ارزيابي‌هاي روانشناختي از طريق آزمونهاي رواني و شيوه‌هاي
گزينش و سرند كردن در ارتباط است.كارشناس ارشد
روانسنجي مي‌تواند به كار اجراي آزمونهاي رواني – تشخيصي، سنجش هوش،
ويژگيهاي شخصيتي، آسيبهاي مغزي، عقب ماندگي‌هاي ذهني، ارزيابي در آموزش و
پرورش، سازمان سنجش و داده‌پردازي مشغول گردد. يا به همراه يك تيم درمان
در كلينيكهاي روان شناختي مشغول به كار گردد.
هدف از تحصيل در اين رشته، تربيت افرادي
است كه با جنبه‌هاي نظري و كاربردي در زمينه‌هاي مربوط به اندازه‌گيري و
ارزيابي خصوصيات مختلف افراد انساني و مهارتهاي او، آشنايي كافي داشته و
توانايي بكارگيري آن را در موقعيت‌هاي شغلي در آموزش و پرورش داشته باشد.
فارغ‌التحصيلان اين رشته با استفاده از تئوري كلاسيك اندازه‌گيري به سنجش
ويژگيهاي پنهان افراد مي‌پردازند و از سويي ديگر با طراحي انواع آزمونها
(تحصيلي، هوش و استعداد، استخدامي و …) در سطوح وسيعي به سنجش آموزشي و
تربيتي افراد مشغول‌اند. اجراي آزمونهاي رواني در امر تشخيص، همواره ياري
رسان متخصصان بوده است.
با دارا بودن مدرک کارشناسي ارشد در گرايش هاي بالینی، عمومی و بالینی کودک و نوجوان، فرد مي تواند:
– پس از احراز شرايط لازم (ازجمله 800
ساعت کارآموزي در مراکز داراي مجوز رسمي، تاييديه از اساتيد رشته و …) و
دريافت مجوز از سازمان نظام روانشناسي اقدام به تاسيس کلينيک مشاوره بنمايد.
– به عنوان کارشناس اين رشته در مراکز
دولتي نظير بهزيستي- شهرداري- نيروي انتظامي- سازمان زندان ها- کانون اصلاح
و تربيت و … در قسمت مربوطه جذب به کار شود.
– در واحدهاي کوچک دانشگاه آزاد و يا دوره هاي فراگير و يا موسسات آموزش عالي آزاد به عنوان مدرس فعاليت کند.
– در آموزش و پرورش به عنوان معلم و يا دبير در دروس مربوطه و يا به عنوان مشاور مدرسه جذب به کار شود.
– با اخذ مجوز از سازمان بهزيستي اقدام به تاسيس مهد کودک نمايد.
– با اخذ مجوز از سازمان بهزيستي اقدام به تاسيس سراي سالمندان نمايد.
– در کلينيک هاي درمان اعتياد به عنوان روانشناس مشغول به کار شوند (اشتغال در اين مراکز مستلزم تحصيل در گرايش روانشناسي باليني است و دارا بودن مدرک کارشناسي اين گرايش کافي است).
– در کلينيک هاي مشاوره اي به کارهاي درماني بپردازد
– با روانپزشکان در کلينيک هاي خصوصي
ايشان همکاري کند (البته روانپزشکان مايل به همکاري با کارشناسان ارشد در
گرايش هاي باليني و خانواده درماني هستند).
– در کلينيک هاي مشاوره و روان درماني
کودک به کارهاي درماني مثل بازي درماني و … بپردازد (در اين مراکز تاکيد
بيشتر روي کارشناسان ارشد با گرايش باليني کودک و نوجوان و باليني است).
علوم شناختي
يکي از دانشهاي نو است که در کنار نانوتکنولوژي، بيوتکنولوژي، فناوري
اطلاعات مجموعه دانشهاي همگرا را که NBIC نام گرفته اند تشکيل مي دهند.
اين رشته از زيرمجموعه هاي علم اعصاب ، روان شناسي،
زبان شناسي، هوش مصنوعي و فلسفه ذهن تشکيل گرديده است و کاربرد وسيعي در
رشته هاي فرعي مانند پزشکي، آموزش و پرورش، جامعه شناسي، سياست، علوم
اطلاعات، ارتباطات و رسانه هاي گروهی، مهندسي پزشکي، مهندسی فرمان و کنترل و
حتي علوم دفاعي و جنگ پيدا کرده است. از ديد علوم شناختي ذهن را ميتوان
با تساهل همچون نوعي رايانه دانست. در رايانه اطلاعات توسط دستگاههاي
ورودي مانند صفحه كليد يا مودم وارد سامانه مي‌شود و سپس عمليات متفاوتي
برروي آن انجام مي‌گيرد. اطلاعات وارد شده را ميتوان در رايانه ذخيره و
توسط نرم افزار پردازش كرد. نتيجه اين پردازش مي‌تواند به خروجي رايانه
تبديل گردد.
حوزه هاي کاربردي علوم شناختي
بي ترديد از آنجا که حيات انسان و جامعه وابسته به کارکردهاي مغزي اوست،
شناخت ما از مغز و ذهن مي تواند تأثير به سزايي بر همه ابعاد حيات انسان
داشته باشد. در اين ميان هوش مصنوعي و ساخت رايانه هايي که بتواند وظايف
انسان را انجام دهند، پزشکي و جبران آسيبهاي مغزي و شناختي، آموزش و پرورش،
سلامت رواني و اجتماعي، سياست و افکار عمومي، امنيت و دفاع، اقتصاد و
بهزيستي، مهندسي و رابطه انسان و فناوري از اهميت بيشتري برخوردارند. همه
اين حوزه ها با علوم شناختي رابطه اي تنگاتنگ دارند و به همين دليل رشته
هايي چون هوش مصنوعي، آموزش و پرورش شناختي، روان درماني شناختي، شناخت
اجتماعي و روان شناسي سياسي، روان شناسي
تحليل اطلاعات و رسانه هاي گروهي، علوم دفاعي شناختي، اقتصاد شناختي،
مهندسي شناختي و غيره پديد آمده اند تا با استفاده از يافته هاي علوم
شناختي در باره مغز و ذهن انسان، زمينه استفاده بهينه از اين وديعه الهي را
فراهم ساخته، کاستيهاي آنرا جبران و از بروز خطاهاي ذهني انسان جلوگيري
نمايند. در زير به برخي از اين حوزه هاي کاربردي مختصراً اشاره می شود:
مداخله تشخيصي و درماني
با استفاده از يافته هاي علوم شناختي ميتوان زمينه های بالقوه اختلالاتي
مانند خوانش پريشی] و درخودماندگي را در كودكان از طريق تصوير برداري عصبي
پيش بيني كرد و با انجام مداخله به موقع عصب شناختي و تصوير برداري مجدد از
آن، از ترميم آن مطمئن گشت. اينگونه مداخلات عصب شناختي راه را براي
معالجه بسياري از كاستيهاي عصبي باز مي كند و فصل جديدي را در علم اعصاب
پديد خواهد آورد..
هوش مصنوعي
برخي از دانشمندان علوم شناختي پيش بيني مي كنند كه با كمك دانشمندان هوش
مصنوعي بتوانند رايانه هايي بسازند كه ايده ها را درك كند و به پردازش
معنايي بپردازد، رايانه هايي كه هوشهاي چندگانه را تشخيص دهند و به رفع ضعف
فرد در يك هوش خاص كمك كنند، رايانه هايي كه بتوانند به معناي واقعي كلمه
با انسان مكالمه كنند و درك متقابل داشته باشند.
ارتباط مغز و رايانه
(BCI) که ممکن است از طريق آن به صورت يک سويه و يا دو سويه بين رايانه و مغز اطلاعات مبادله گردد.
مطالعات BCI بيشتر بر روي ابزارهاي کاشته شده در مغز حيواناتي انجام شده
است که دچار نقص حرکتي، بينايي و يا شنوايي بوده اند، ولي در سالهاي اخير
در مورد انسانهايي که دچار نقص بينايي، شنوايي و يا حرکتي شده اند نيز کاشت
ابزار صورت گرفته است. طراحي اين ابزارها بر اساس مطالعات علم اعصاب
شناختي صورت مي گيرد. بر اين اساس، مغز با ابزاري که بتواند از نظر دريافت و
ارسال سيگنالها به آن کمک کند سازگار مي‌شود و بدين ترتيب، اندامهاي
مصنوعی از طريق ابزارهاي رايانه ای به نحوی کنترل مي‌شوند که گويی توسط مغز
کنترل شده باشند. هدف نهايي BCI آن است که مغز به رايانه وصل شود، به طوری
که بتوان قابليتهاي بيشتري را از آن انتظار داشت.
تقويت شناختي
تقويت شناختي به معناي ارتقاء توانمنديهاي مغز در زمينه کارکردهاي شناختي
از جمله ادراک، توجه، هشياري، حافظه، تصميم‌گيري، تجزيه و تحليل، استدلال،
تعادل خلقي و غيره مي‌باشد. تلاش محققين علوم شناختي و علم اعصاب شناختي
اصالتاً متمرکز بر شناخت هرچه بيشتر کارکردهاي مغزي است، ولي در عين حال
يافته هاي آنها در دسترس شاخه‌هاي ديگر علوم از جمله داروسازي، براي توليد
داروهاي تقويت کننده توانمنديهاي فوق الذکر قرار مي‌گيرد. رشته‌هاي ديگر
از جمله علوم رايانه، مهندسي پزشکي، سلولهاي بنيادي، الکترونيک، بيومکانيک،
فناوري نانو و عصب شناختي رايانه ای همگي در صدد توليد مواد دارويي، وسايل
و روشهايي هستند که بتواند، توانمنديهاي شناختی انسان را افزايش دهد.
تشخيص
عملكرد حوزه تشخيص در هوش مصنوعي ايجاد الگوريتمها و تكنيكهايي است كه
بتواند تشخيص دهد آيا رفتار يك سيستم خاص بهنجار است يا خير. اگر سيستم به
درستي كار نكند الگوريتم مذكور بايد قادر به تشخيص محل دقيق اختلال و نوع
اختلال باشد.در اين حوزه مي توان از سيستمهاي خبره نام برد. اين سيستمها
برنامه‌هايي است كه از دانش و مهارتهاي تحليلي يك يا چند انسان صاحب تخصص
در يك حوزه خاص برخوردار مي‌باشد و از اطلاعات فوق براي حل مشكلات به‌وجود
آمده استفاده مي‌كند. به‌عنوان مثال ميتوان از سيستمهاي خبره كه در تشخيص و
درمان پزشكي به‌كار مي‌رود ياد كرد.
روباتها
روبات يك عامل مصنوعي الكترومكانيكي است كه ظاهر و حركاتش هدف و مقصود
معيني را دنبال مي‌كند. روباتها را ميتوان براساس عملكردشان به دو گروه
صنعتي و خانگي تقسيم كرد.
آموزش و پرورش شناختي
يافته هاي علوم شناختي تأثيرات عميقي را در سالهاي اخير بر آموزش و پرورش
بر جاي گذاشته است به طوری که اميد آن مي رود که اثر بخشي اين نهاد کهن روز
به روز ارتقا يابد. اينک کشورهاي پيشرفته پروژه هاي سنگيني را در زمينه
کاربرد علوم شناختي در آموزش و پرورش در دست اجرا دارند و با تأسيس مدارس
شناختي در حال تجربه اين رويکرد در آموزش و پرورش هستند
روان درماني شناختي
رشته روان درماني شناختي به عنوان رويکردي جديد در روان شناسي
باليني و روان پزشکي توانسته است توفيقات قابل توجهي را در درمان اختلالات
رفتاري و رواني به ارمغان آورد. از جمله توفيقات روان درماني شناختي،
معالجه معتادين به مواد مخدر است، به طوری که موثر بودن اين رويکرد به خوبي
به اثبات رسيده است. در ساير زمينه هاي اختلالات رواني نيز امروزه رويکرد
شناختي چه به تنهايي و چه در تلفيق با فنون رفتار درماني يکي از شيوه هاي
موثر روان درماني تلقي مي شود به طوري که نشان داده شده است اثر اين نوع
معالجات ماندگارتر بوده، احتمال بازگشت مجدد بيماري کاهش مي يابد.
شناخت اجتماعي و روان شناسي سياسي
علوم شناختي به تحليل و درک رويدادهاي اجتماعي و رفتارهاي سياسي نيز کمک
شايان توجهي مي کند. نحوه شکل گيري گروههاي اجتماعي و نقش شناخت در آن،
درگيريهاي قومي، نژادي و مذهبي، نقش رهبران اجتماعي- سياسي و شخصيت آنها در
رفتارهاي سياسي- اجتماعي، نقش شناخت، هويت اجتماعي، هيجان و نگرش در
رفتارهاي اجتماعي و سياسي، افراط گرايي و مناقشات بين المللي همگي از
موضوعات مورد علاقه روان شناسي سياسي و جامعه شناسي شناختي است.
روان شناسي تحليل اطلاعات و رسانه هاي گروهي
يکي از حوزه هاي کاربردي متأثر از يافته هاي علوم شناختي، روان شناسی تحليل
اطلاعات و رسانه هاي گروهي است. روان شناسي شناختي در درک خطاهاي شناختي
که منجر به تصميمات نادرست می گردد و نيز طراحي بهترين شيوه تأثير گذاری بر
افکار عمومي به اين حوزه کمکهاي مهمي می رساند. دستگاههاي اطلاعاتي يکي از
کاربران يافته هاي علوم شناختي برای تحليل اطلاعات هستند. رسانه هاي گروهي
نيز براي جذب افکار عمومي و تأثيرگذاری بر آن از اصول روان شناسي شناختي
بهره مي برند. زبان شناسي شناختي نيز در استفاده از استعاره هاي مناسب به
اين حوزه کمک ارزشمندي انجام مي دهد.
روان شناسي تغيير ذهن
يکي از زمينه هاي جذاب در روابط فردي و جمعي مقوله تغيير ذهن است. چگونه ما
مي توانيم در روابط شخصي و اجتماعي خود بر ديگران تأثير بگذاريم و اساساً
تحول ذهني و فکري چگونه پديد مي آيد. اين موضوعي است که نظر دانشمندان علوم
شناختي را به خود جلب کرده، به طراحی راهکارهايي براي تغيير ذهن خود و
ديگران انجاميده است. روان شناسي شناختي و زبان شناسي شناختي به اين حوزه
نيز کمک شايان توجهي مي کنند.
علوم دفاع شناختي
يافته هاي علوم شناختي در قلمروي دفاعي و امور امنيتي نيز ميدان فعاليت
وسيعي کسب کرده است، به طوري که نيروهاي مسلح کشورهاي پيشرفته در کنار توسل
به قدرت سخت از کاربرد قدرت نرم غافل نمانده با استفاده از يافته هاي علوم
شناختي در جستجوي راهکارهاي عملي براي تأثير گذاري بر فکر و ذهن فرماندهان
و نيروهاي مسلح رقيب و انحراف افکار ايشان هستند. همچنين کاربرد دقيق
سلاح، پرهيز از خطاهای شناختي و نيز استفاده از دستورالعملهاي شناختي به
منظور بالابردن ضريب دقت و صحت تصميمات نظامي، به ويژه در هنگام فوريتها از
زمينه هايي است که علوم شناختي مي تواند کمک قابل توجهي به علوم دفاعي
انجام دهد.
اقتصاد شناختي
يکي از مسايل مهم در اقتصاد و بازرگاني مقوله تصميم گيري و داوري است.
تصميم گيري و عوامل موثر در آن موضوع مورد علاقه علوم شناختي به ويژه روان
شناسي شناختي و زبان شناسي شناختي نيز مي باشد. اقتصاد شناختي در کنار
نظريه هاي ديگر تصميم گيري همچون انتخاب عقلانی موسع يا محدود ، نظريه
بازيها، نظريه پويايي سيستمها مي تواند به درک فرايند تصميم گيري در اقتصاد
و بازرگاني کمک کند.
مهندسي شناختي
رابطه انسان و فناوري، به ويژه ماشين، موضوعي است که در مهندسي شناختي مورد
مطالعه قرار مي گيرد. در اين زمينه راههاي بهبود فناوريها و ماشين آلات به
نحوي که کاربرد آنها براي انسان مطلوب تر باشد و نيز بررسي خطاها و
اشتباهاتي که در هنگام استفاده از آن، به ويژه در مراکز حساسی چون
نيروگاهها، برجهاي فرودگاه وتاسيسات هسته اي ممکن است رخ دهد، از موضوعاتي
است که مورد علاقه مهندسي شناختي است.
منابع اختصاصی
منابع پیشنهاد شده درباره دروس اختصاصی علوم شناختی بر اساس کتاب هایی که در پژوهشکده علوم شناختی تدریس می شود، پیشنهاد شده است.
اصول علوم شناختی:
علوم شناختی: مقدمه ای بر مطالعه ذهن، ﺟﻲ ﻓﺮﺩﻧﺒﺮﮒ، ﮔﻮﺭﺩﻥ ﺳﻴﻠﻮﺭﻣﻦ، ترجمه
دکتر محسن افتاده حال و دیگران، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز
آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی
روانشناسی شناختی:
روانشناسی شناختی، رابرت استرنبرگ، کمال خرازی، پژوهشکده علوم شناختی و انتشارات سمت
دانشگاه ها
رشته علوم شناختی در مقطع کارشناسی ارشد
پژوهشکده علوم شناختی و دانشگاه فردوسی مشهد ارائه شده و در مقطع دکترا در
سه گرایش در پژوهشکده علوم شناختی، در یک گرایش در مرکز مطالعه دانشهای
بنیادین و در گرایش مدل سازی در دانشگاه شهید بهشتی ارائه میگردد.
نام دروس و ضرایب کارشناسی ارشد مجموعه روانشناسی (1) (کد 1133) (سراسری)
اسی ارشد روانشناسی
دروس مشترک آزمون کارشناسی ارشد در 3 گرایش
روانشناسی عمومی ، روانشناسی بالینی و روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
از
بین 3 گرایش فوق، 2 گرایش روانشناسی عمومی، روانشناسی بالینی با بیشترین
تعداد پذیرش روبه‌رو هستند و به غیر از یک درس تمام دروس این گرایش با هم
مشترک هستند.
« متون روانشناسی به زبان انگلیسی »
تعداد
تست های این درس در آزمون 30 سئوال میباشد. همان‌طور که از نام درس
پیداست، کلیه سوالات تخصصی بوده و از زبان عمومی سوالی طرح نشده است. بدون
تردید اگر دانشجویان در درس زبان حداقل‌هایی را داشته باشند مطالعه و
سرمایه‌گذاری در این درس می‌تواند منطقی باشد. معمولاً منبع درس زبان تخصصی
در اکثر رشته‌ها در دانشگاههای مختلف فرق می‌کند و اساتید این درس به
صورت سلیقه‌ای منابع و یا جزوات مورد نظر خود را به دانشجویان معرفی
می‌کنند. خواندن زبان تخصصی موسسه مدرسان شریف برای رسیدن به تسلط در این
درس کفایت می‌کند. در کتاب زبان تخصصی موسسه مدرسان شریف علاوه بر بررسی و
ارایه پاسخ تشریحی و ترجمه تست‌های کنکورهای کارشناسی ارشد سال‌های قبل
(از سال 94 – 75) لغات، اصطلاحات و متون رایج در رشته روانشناسی به همراه
ترجمه آنها گنجانده شده و ضمن آموزش و ترجمه متون مختلف، تست‌های
چهارگزینه‌ای تألیفی برای آشنایی هرچه بیشتر داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد
با سئوالات درس زبان تخصصی این رشته آورده شده است.
« علم‌النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی »
تعداد
سئوالات این درس در آزمون 20 سئوال میباشد. این درس برای هر 3 گرایش
دارای ضریب (1) است و به لحاظ اهمیت به همراه دو درس آمار و روش تحقیق
همچنین درس «روانشناسی فیزیولوژیک، انگیزش و هیجان» در یک سطح قرار دارد.
اما به لحاظ فهم مطالب، آن را می‌توان راحت‌تر از درس روانشناسی فیزیولوژیک
و سخت تراز آمار و روش تحقیق دانست منابع مهم این درس در دانشگاههای
مختلف، با هم فرق می‌کند و از بین آنها می‌توان به سه کتاب متفاوت
علم‌النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی تألیف دکتر احدی، دکتر بهشتی و دکتر
ایروانی و همچنین کتاب روانشناسی شخصیت از دیدگاه اسلام تألیف دکتر
ایروانی اشاره کرد.
انتشارات
مدرسان شریف برای این درس کتابی کامل و جامع در برگیرنده آموزش تمامی
مطالب و مفاهیم مهم به همراه ارایه سئوالات و پاسخ تشریحی کنکورهای 15 سال
اخیر دانشگاه دولتی و همچنین 10 سال اخیر دانشگاه آزاد میباشد. این کتاب
به گونه‌ای تدوین شده که داوطلب پس از مطالعه‌ی آن لازم نیست منبع دیگری
را مطالعه کند. کسب درصد بالا از سوی داوطلبین تک رقمی موسسه در این درس
دیده شده است.
« آمار و روش تحقیق »
ضریب
این درس برای هر سه گرایش 1 و تعداد سئوالات آن در آزمون دانشگاه دولتی
20 سئوال میباشد. منابع مهم این درس در دانشگاهها کتابهای آقای دکتر علی
دلاور میباشد. کتابهای روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، احتمالات
و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی و تحلیل آماری در روانشناسی و
علوم تربیتی از جمله این کتب میباشند. در برخی دانشگاهها اساتید از روی
«کتاب روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی» تألیف دکتر اسماعیل
بیابانگرد و یا حتی جزوه‌ی شخصی خود برای تدریس این درس استفاده می‌کنند.
تمامی کتب فوق به گونه‌ای پراکنده و در بعضی مباحث گنگ مطالب را جمع‌آوری
کرده‌اند. برای این درس انتشارات مدرسان شریف کتاب کمک آموزشی خود را به
بازار کتاب ایران روانه کرده است. در این کتاب ضمن فصل‌بندی مناسب کتاب، هر
فصل به سه بخش تقسیم شده، بخش اول شامل ارایه متون آموزشی میباشد که در
لابه‌لای این متون هر جا که لازم بوده مؤلف با قرار دادن تست‌های تألیفی
خود داوطلب را با سئوالات چهار گزینه‌ای مربوط به این درس آشنا کرده است.
پس از آموزش، تمام تست‌های دانشگاههای سراسری و آزاد سالیان گذشته که
مربوط به آن فصل به همراه پاسخ تشریحی آنها گنجانده شده است، تا داوطلب
بتواند تمام تست‌های مربوط به آن فصل را یکجا ببیند. پس از بخش دوم، در
انتهای هر فصل تعدادی تست‌های تکمیلی با پاسخ کلیدی آورده شده است، معمولاً
این بخش برای داوطلبانی مناسب است که تمام دو بخش قبل را به طور کامل
مطالعه کرده باشند و از زمان کافی تا روز آزمون برخوردار باشند. مرور این
تست‌ها برای قبولی در دانشگاههای معتبر مفید میباشد. از جمله خصوصیات
منحصر به فرد دیگر این کتاب ارائه تمامی تست‌های 4 رشته علوم تربیتی 3 و 2
و 1 و روانشناسی به همراه پاسخ تشریح آنها میباشد.
« روانشناسی مرضی و کودکان استثنایی »
ضریب
این درس در آزمون دانشگاه دولتی برای هر سه گرایش 2 و تعداد تست های آن
20 سئوال میباشد. منابع مهم این درس در اکثر دانشگاههای کشور کتابهای
ترجمه‌ی مؤلفین خارجی میباشند. کتابهای خلاصه‌ی روان‌پزشکی، کاپلان و
سادوک روانشناسی کودکان استثنایی، هالاهان و کافمن، روانشناسی مرضی،
ساراسون، روانشناسی مرضی، سلیگمن و روزنهان از جمله‌ی این کتب میباشند.
البته
کتاب روانشناسی کودکان استثنایی تألیف دکتر میلانی فر و دکتر افروز نیز
در بعضی دانشگاهها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل ترجمه بودن اکثر
این منابع بعضاً مطالب با سبک و سیاقی پیچیده پیش‌روی خواننده گذاشته شده،
البته برخی ترجمه‌های خوب در این درس انجام شده، ولی وقتی داوطلب خود را
برای آزمون کارشناسی ارشد آماده می‌کند، بهتر است از یک کتاب تألیف
(وطنی)! با نوشتاری ساده و روان برای مطالعه استفاده کند. به همین منظور
انتشارات مدرسان شریف با رعایت تمامی رئوس مطالب منابع فوق سعی بر ارایه
یک کتاب مفید کرده است. در این کتاب مانند سایر کتب این مؤسسه، خلاصه
مطالب به همراه تست‌های تألیفی، ارایه تست‌های طبقه‌بندی شده دانشگاههای
سراسری و آزاد در یک دهه‌ی اخیر به همراه پاسخ تشریحی تمام آنها و
تست‌های خودسنجی گنجانده شده است. مطالعه‌ی این کتاب به عنوان منبعی مفید
به تمام داوطلبان کارشناسی ارشد روانشناسی پیشنهاد می‌شود.
« روانشناسی رشد »
ضریب
این درس در آزمون دانشگاه دولتی برای هر سه گرایش 2 و تعداد سئوالات آن
20 سئوال میباشد. منابع این درس در دانشگاههای مختلف، کتابهای روانشناسی
ژنتیک 1 و2، دکتر منصور، روانشناسی رشد جلد 1 و 2 لورا ای برک میباشند.
در این درس اکثر نظریه‌ها، نظام‌ها و تحلیل‌های روانشناسان بزرگ تحلیل
می‌شود، نظریه‌های اریکسون، فروید، ماهلی، آنافروید، ملانی کلاین، هارتمن،
بالبی، نظام‌های گزل، والن ویگوتسگی، لئون تیف، لوینسون، کلبرگ و بررسی
مراحل رشد (قبل و بعد از تولد) کودکی، نوجوانی، میانسالی، بزرگسالی و دوره
پیری از جمله مطالبی هستند که در این درس به طور کامل تحلیل می‌شوند. برای
تسلط در این درس دقت و تمرکز در مطالعه، تفکیک نظریه‌ها و تطابق هر تست
یا مبحث با نظریه‌های موجود در ذهن شرط اصلی میباشد.
انتشارات
مدرسان شریف برای این درس کتابی با جمع‌آوری و پوشش تمام مطالب موردنیاز،
به چاپ رسانده است. در این کتاب نقاط مشترک و حتی اختلاف اکثر دانشمندان
تفکیک شده تا خواننده ضمن مطالعه دچار سردرگمی نشود. طبقه‌بندی مطالب و
تحلیل‌های مختلف به نوعی به خواننده این امکان را می‌دهد تا در ذهن خود
قدرت تمییز مباحث را پیدا کند. در این کتاب تمامی تست‌های آزمون کارشناسی
ارشد در دانشگاه دولتی از سال 1375 تا 1394 و همچنین تست‌های دانشگاه آزاد
از سال 1380 تا 1394 با پاسخ تشریح ارائه شده است. از خصوصیات مهم این
کتاب ارایه تمامی تست‌های مربوط به روانشناسی و همچنین مجموعه علوم
تربیتی (2) میباشد.
« روانشناسی فیزیولوژیک، انگیزش و هیجان »
ضریب
این درس در آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه دولتی برای هر سه گرایش (1) و
تعداد سئوالات آن 20 تست میباشد با توجه به ضریب آن، از دروس درجه دوم در
این سه گرایش محسوب می‌شود. منابع مهم این درس کتابهای فیزیولوژیک
لارکسون، کالات، کتاب دکتر خداپناهی و کتابهای انگیزش و هیجان جان‌مارشال
ریو بیشتر ساختار دستگاه‌های عصبی، سیناپس‌ها، دستگاه‌های دیداری حرکتی،
شنیداری، بویایی، چشایی و حرکتی هیجان و نظریه آن و نظریه‌های کشاننده‌ای
در این درس مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرند.
انتشارات
مدرسان شریف برای این درس نیز کتاب خلاصه و ارزند‌ه‌ای برای جامعه
روانشناسی کشور آماده کرده است. در این کتاب ضمن جمع‌آوری تمامی مطالب مفید
از کتب منبع با ساختار مناسب سعی بر تشریح مناسب مطالب به زبانی ساده و
شیوا شده است. مطالعه این کتاب برای موفقیت در آزمون کارشناسی ارشد کافی
میباشد.
دروس غیر مشترک برای سه گرایش
روانشناسی عمومی، روانشناسی بالینی و روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
برای
گرایشهای فوق داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد باید یک درس دیگر علاوه بر 5
درس مشترک ذکر شده مطالعه کنند، درس «روانشناسی عمومی» را داوطلبان گرایش
روانشناسی عمومی و درس هر گرایش «روانشناسی بالینی» را داوطلبان دو گرایش
دیگر باید مطالعه کنند.
«روانشناسی عمومی »
ضریب
این درس در آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه دولتی 2 و تعداد سئوالات آن 20
سئوال میباشد. منابع مهم این درس در دانشگاههای مختلف کتابهای روانشناسی
هیلگارد و روانشناسی سانتراک میباشند و مباحث آن بیشتر در مورد اهمیت
روانشناسی، یادگیری و حافظه، اندیشه و زبان، شخصیت، بهداشت روانی، روشهای
درمان، رفتار اجتماعی و به طور کلی مروری کلی بر مفاهیم اساسی روانشناسی
میباشد. انتشارات مدرسان شریف با توجه به اینکه کتابهای منبع جزء
کتابهای خوب روانشناسی می باشند، سعی کرده با حذف نکات اضافی که معمولاً
در آزمونها مورد سئوال قرار نمی گیرد و باز کردن بعضی مفاهیم که درک
آنها برای خواننده سخت است (چون کتابهای فوق ترجمه هستند) مجموعه ای
کامل و بی نقص را به داوطلبان این رشته عرضه کند. از جمله خصوصیات دیگر
این کتاب تحلیل کلیه سئوالات دو رشته روانشناسی و علوم تربیتی (2) از 15
سال پیش تاکنون با ارائه پاسخ تشریحی به تمام آنها می باشد. این مجموعه
در سراسر کشور مخاطبان خود را در قالب جزوه درسی پیدا کرده بود و اخیراً
نیز به شکل کتاب با ویرایش مجدد به چاپ رسیده است. رتبه‌های برتر آزمون
دانشگاهها در این درس نمره ای در حدود 80 درصد نیز کسب کرده‌اند.
« روانشناسی بالینی »
ضریب
این درس در آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه دولتی برای هر دو گرایش (3) و
تعداد سئوالات آن 20 سئوال می باشد. از حیث اهمیت مهمترین درس برای این
دو گرایش محسوب می شود و به همین دلیل معمولاً داوطلبان این رشته وقت
زیادی را صرف مطالعه این درس می کنند. از منابع مهم این درس می توان به
دو کتاب روانشناسی بالینی فیرس ترجمه مهرداد فیروزبخت و کتاب روانشناسی
بالینی دکتر شاملو اشاره کرد. حجم مطالب این درس کمی زیاد است و برای تسلط
بر این درس باید ضمن صرف وقت مناسب، داوطلب در تحلیل مفاهیم به قدرت خوبی
برسد. برای این درس نیز انتشارات مدرسان شریف کتابی مشتمل بر تحلیل
مفاهیم و مطالب، ارایه سئوالات و پاسخهای تشریحی دانشگاههای آزاد و
سراسری به صورت طبقه بندی شده و ارائه آزمون های خودسنجی در پایان هر فصل
به چاپ رسانده است. مطالعه این کتاب به تمام داوطلبان آزمون کارشناسی
ارشد پیشنهاد می شود.
دروس تخصصی گرایش سنجش و اندازه‌گیری «روانسنجی»
داوطلبان این گرایش باید به سئوالات دروس زیر در آزمون پاسخ دهند:
1. متون روانشناسی با ضریب (2)
2. آمار و روش تحقیق با ضریب (2)
3. روانشناسی مرضی و کودکان استثنایی با ضریب (1)
4. روانشناسی رشد با ضریب (2)
5. روانشناسی عمومی با ضریب (1)
6. روانسنجی با ضریب (2)
7. آزمون‌های شناختی هوش و استعداد با ضریب (2)
توضیحات 5 درس اول داده شد و ما فقط به معرفی منابع دو درس آخر می‌پردازیم.
«روانسنجی»
همان‌طور
که اشاره شد، ضریب این درس در آزمون دانشگاه دولتی 2 و تعداد سئوالات آن
20 تست میباشد. منابع مهم این درس کتابهای 1. روانسنجی، دکتر گنجی 2.
مبانی نظری و عملی پژوهش، دکتر علی دلاور 3. روان‌آزمایی آناستازی، ترجمه
دکتر براهنی 4. اصول روانسنجی، پاشا شریفی میباشند. بررسی مفاهیم کلی
اندازه‌گیری، امتحان و هدف نهایی امتحان، تهیه پرسش‌های امتحانی، اجرای
امتحان، آزمون و انواع آن، تحلیل سئوالات آزمون، اعتبار آزمون، طبقه‌بندی
آزمونها و … در متن این درس تحلیل می‌شوند. برای این درس کتابی خلاصه و
مفید با نگرشی کلی به منابع اصلی جمع‌آوری شده است. اضافه کردن تمامی
تست‌های آزمون‌های سراسری و آزاد با پاسخ تشریحی به همراه تست‌های طراحی
شده توسط طراحان با هدف آشنایی با سئوالات استاندارد در متن درس، مجموعه‌ای
کامل برای آمادگی در آزمون را پیش‌روی داوطلبان این گرایش قرار داده است.
به طوری که مطالعه‌ی دقیق این کتاب نیازهای داوطلبان را رفع کرده و دیگر
نیازی به مراجعه به کتب مرجع نمی‌باشد.
« آزمون‌های شناختی هوش و استعداد »
ضریب
این درس در آزمون دانشگاه دولتی 2 و تعداد سئوالات آن 20 سئوال میباشد.
منابع مهم این درس کتابهای راهنمای سنجش‌روانی مارنات، روانسنجی دکتر
گنجی، اصول روانسنجی و روان آزمایی دکتر شریفی و روان آزمایی آناستازی
ترجمه دکتر براهنی میباشد. مطالب آن تقریباً بی‌ارتباط با درس روانسنجی
نیست. مفهوم هوش و نظریه‌های آن، آزمون‌های انفرادی و گروهی هوش، آزمون‌های
شخصیت، آزمون‌های فرافکن، اضطراب و فشار روانی، سنجش رغبت‌ها، نگرش‌ها و
ارزش‌ها مباحث اصلی این درس را تشکیل می‌دهند. در این درس نیز انتشارات
مدرسان شریف کتابی کامل و جامع را به داوطلبان ارایه کرده است. در این کتاب
جذابیت مباحث این درس، باعث شده مؤلف با تخصص خود در این درس خواننده را
با خود همراه کند و ضمن ارایه مثال‌های متنوع چهار گزینه‌ای در متن درس،
داوطلب را آماده روبه‌رو شدن با تست‌های طبقه‌بندی شده که در پایان هر فصل
گنجانده شده، کند. پاسخهای تشریحی تمام آزمون‌های کارشناسی ارشد دانشگاه
دولتی در 15 سال گذشته و دانشگاه آزاد در 10 سال گذشته باعث مرور کلی به
تست‌های قابل طرح در این درس شده است.
دروس تخصصی گرایش روانشناسی صنعتی و سازمانی
داوطلبان این گرایش باید به دروس زیر پاسخ دهند:
1. متون روانشناسی به زبان انگلیسی با ضریب (2)
2. آمار و روش تحقیق با ضریب (2)
3. روانشناسی صنعتی و سازمانی با ضریب (2)
4. روانشناسی اجتماعی با ضریب (2)
5. رفتار سازمانی با ضریب (3)
6. روانشناسی امور استخدامی با ضریب (3)
7. بالندگی سازمانی با ضریب (3)
با
توجه به ضرایب، تقریباً تمام دروس مهم هستند و دروس 7 و 6 و 5 از اهمیت
بیشتری برخوردار میباشند. برای تمام دروس این گرایش انتشارات مدرسان شریف
کتاب ارایه کرده و داوطلبان می‌توانند از واحد مکاتبه‌ای مدرسان شریف و یا
کتاب فروشی‌های فعال سراسر کشور و یا بصورت اینترنتی این منابع را تهیه
کنند.
ضرایب و گرایش های مجموعه روانشناسی (1) براساس دفترچه آزمون سال 94
عناوین دروس امتحانی: 1- متون روانشناسی (به زبان
انگلیسی)، 2- علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی، 3- آمار و روش تحقیق،
4- روانشناسی مرضی و کودکان استثنایی، 5- روانشناسی رشد، 6- روانشناسی
بالینی، 7- روانشناسی عمومی، 8- روانسنجی، 9- آزمون های شناختی هوش و
استعداد، 10- روانشناسی فیزیولوژیک، انگیزش و هیجان، 11- روانشناسی صنعتی –
سازمانی، 12- روانشناسی اجتماعی، 13- رفتار سازمانی، 14- روانشناسی امور
استخدامی، 15- بالندگی سازمانی.
| رشته | گرایش | ضرایب دروس امتحانی به ترتیب دروس (از راست به چپ) |
||||||||||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | ||
| 1) روانشناسی عمومی | – | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | 0 | 2 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2) روانشناسی بالینی | – | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | 3 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 3) روانشناسی خانواده درمانی | – | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | 3 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 4) سنجش و اندازه گیری «روانسنجی» | – | 2 | 0 | 2 | 1 | 2 | 0 | 1 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 5) روانشناسی صنعتی – سازمانی | – | 2 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 |
| 6) روانشناسی بالینی کودک و نوجوان | – | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | 3 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 7) روانشناسی اسلامی | روانشناسی مثبت گرا | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | 0 | 2 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
