تواضع
حدیث (1)
امام على عليه السلام :
أَشرَفُ الخَلائِقِ التَّواضُعُ وَالحِلمُ وَلينُ الجانِبِ؛
شريف ترين اخلاق، تواضع، بردبارى و نرم خويى است.
غررالحكم، ج2، ص442، ح3223
حدیث (2)
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
إِنَّ اللّه تَعالى أَوحى إِلَىَّ أَن تَواضَعوا حَتّى لايَفخَرَ أَحَدٌ عَلى
أَحَدٍ وَلايَبغى أَحَدٌ عَلى أَحَدٍ؛
خداى متعال به من وحى فرمود كه متواضع باشيد، تا هيچ كس بر
ديگرى فخر نفروشد و احدى به ديگرى زورگويى و تجاوز نكند.
كنزالعمال، ج3
ص110، ح5722
حدیث (3)
امام صادق عليه السلام :
إِنَّ فِى السَّماءِ مَلَكَينِ مُوَكَّلَينِ بِالعِبادِ، فَمَن تَواضَعَ لِلّهِ
رَفَعاهُ وَمَن تَكَبَّرَ وَضَعاهُ؛
در آسمان دو فرشته بر بندگان گماشته شده اند پس هر كس براى
خدا تواضع كند، او را بالا برند و هر كس تكبر ورزد او را پَست گردانند.
كافى،
ج2، ص122، ح2
حدیث (4)
امام على عليه السلام :
إِذا تَفَقَّهَ الرَّفيعُ تَواضَعَ؛
انسان بلند مرتبه چون به فهم و دانايى رسد، متواضع مى شود.
غررالحكم، ج3، ص133، ح4048
حدیث (5)
امام على عليه السلام :
فى صِفَةِ المُتَّقينَ ـ : مَلبَسُهُمُ الاِقتِصادُ وَمَشيُهُمُ التَّواضُعُ؛
در وصف پرهيزكاران ـ : لباسشان ميانه رويست و راه رفتن و
رفتارشان متواضعانه است.
نهج
البلاغه، خطبه 193
حدیث (6)
امام صادق عليه السلام :
إِنَّ مِنَ التَّواضُعِ أَن يَرضَى الرَّجُلُ بِالمَجلِسِ دونَ المَجلِسِ
وَأَن يُسَلِّمَ عَلى مَن يَلقى وَأَن يَترُكَ المِراءَ وَإِن كانَ مُحِقّا
وَلايُحِبَّ أَن يُحمَدَ عَلَى التَّقوى؛
از تواضع است كه انسان به پايين مجلس رضايت دهد، به هر كس بر
مى خورد سلام كند، مجادله را رها كند اگر چه حق با او باشد و دوست نداشته باشد كه
او را به پرهيزكارى بستايند.
بحارالأنوار،
ج75، ص118، ح3
حدیث (7)
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
ثَلاثَةٌ لايَزيدُ اللّه بِهِنَّ إِلاّ خَيرا: اَلتَّواضُعُ لايَزيدُ اللّه
بِهِ إِلاَّ ارتِفاعا وَذُلُّ النَّفسِ لايَزيدُ اللّه بِهِ إِلاّ عِزّا
وَالتَّعَفُّفُ لايَزيدُ اللّه بِهِ إِلاّغِنَىً؛
سه چيز است كه خداوند به سبب آنها جز بر خير و خوبى
نمى افزايد: تواضع كه خداوند به سبب آن جز بلند مرتبگى نمى افزايد، شكسته نفسى كه
خداوند به سبب آن جز عزّت نمى افزايد و مناعت طبع كه خداوند به سبب آن جز بى نيازى
نمى افزايد.
بحارالأنوار،
ج75، ص124، ح22
حدیث (8)
امام كاظم عليه السلام :
إِنَّ الزَّرعَ يَنبُتُ فِى السَّهلِ وَلايَنبُتُ فِى الصَّفا فَكَذلِكَ
الحِكمَةُ تَعمُرُ فى قَلبِ المُتَواضِعِ وَلا تَعمُرُ فى قَلبِ
المُتَكَبِّرِ الجَبّارِ، لأِنَّ اللّه جَعَلَ التَّواضُعَ آلَةَ العَقلِ
وَجَعَلَ التَّكَبُّرَ مِن آلَةِ الجَهلِ؛
زراعت در زمين هموار مى رويد، نه بر سنگ سخت و چنين است كه
حكمت، در دل هاى متواضع جاى مى گيرد نه در دل هاى متكبر. خداوند متعال، تواضع را
وسيله عقل و تكبر را وسيله جهل قرار داده است.
تحف العقول، ص 396
حدیث (9)
امام رضا عليه السلام :
اَلتَّواضُعُ دَرَجاتٌ: مِنها أَن يَعرِفَ المَرءُ قَدرَ نَفسِهِ
فَيُنزِلَها مَنزِلَتَها بِقَلبٍ سَليمٍ، لايُحِبُّ أَن يَتىَ إِلى أَحَدٍ
إِلاّ مِثلَ مايُؤتى إِلَيهِ، إِن رَأى سَيِّئَةً دَرَأَها بِالحَسَنَةِ،
كاظِمُ الغَيظِ عافٍ عَنِ النّاسِ، وَاللّه يُحِبُّ المُحسِنينَ؛
تواضع درجاتى دارد: يكى از آنها اين است كه انسان اندازه خود
را بشناسد و با طيب خاطر خود را در آن جايگاه قرار دهد، دوست داشته باشد با مردم
همان گونه رفتار كند كه انتظار دارد با او رفتار كنند، اگر بدى ديد آن را با خوبى
جواب دهد، خشم خود را فرو خورد و از مردم درگذرد، و خداوند نيكوكاران را دوست دارد.
كافى،
ج2، ص124، ح13
حدیث (10)
امام على عليه السلام :
مَن أَتى غَنيّا فَتَواضَعَ لَهُ لِغِناهُ ذَهَبَ ثُلُثا دينِهِ؛
هر كس در مقابل ثروتمند به خاطر ثروتش تواضع كند دو سوم دينش
از بين برود.
نهج
البلاغه، حكمت 228
حدیث (11)
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
يا عَلىُّ وَلِلعالِمِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: صِدقُ الكَلِمِ وَاجتِنابُ الحَرامِ
وَأَن يَتَواضَعَ لِلنّاسِ كُلِّهِم؛
يا على دانشمند سه نشانه دارد: راستگويى، حرام گريزى و فروتنى در برابر همه مردم.
التوحيد، ص 127
حدیث (12)
امام حسن عسکری علیه السلام:
التَّواضُعُ نِعمَةٌ لایُحسَدُ عَلیها؛
تواضع و فروتنی نعمتی است که بر آن حسد نبرند.
تحف العقول، ص489
حدیث (13) امام صادق
عليه السلام :
اِنَّ صاحِبَ الدّينِ فَكَّرَ
فَـعَـلَـتْهُ السَّكينَةُ وَ اسْتَـكانَ فَـتَواضَعَ وَ
قَنِعَ فَاسْتَغْنى وَ رَضىَ بِما اُعْطىَ وَ انْفَرَدَ
فَكُفىَ الاِْخْوانَ وَ رَفَضَ الشَّهَواتِ فَصارَ حُرّا وَ
خَلَعَ الدُّنْيا فَتَحامَى الشُّرورَ وَ اطَّرَحَ الْحَسَدَ
فَظَهَرتِ الْمَحَبَّةُ وَ لَمْ يُخِفِ النّاسَ فَـلَـمْ
يَخَفْهُمْ وَ لَمْ يُذْنِبْ اِلَيْهِمْ فَسَلِمَ مِنْهُمْ وَ
سَخَتْ نَفْسُهُ عَنْ كُلِّ شَىءٍ ففازَ وَ اسْتَكْمَلَ
الْفَضْلَ وَ اَبْصَرَ العافيَةَ فَاَمِنَ النَّدامَةَ؛
آدم ديندار چون مىانديشد، آرامش بر جان
او حاكم است. چون خضوع مىكند متواضع است. چون قناعت مىكند،
بىنياز است. به آنچه داده شده خشنود است. چون تنهايى را
برگزيده از دوستان بىنياز است. چون هوا و هوس را رها كرده
آزاد است. چون دنيا را فرو گذارده از بدىها و گزندهاى آن در
امان است. چون حسادت را دور افكنده محبتش آشكار است.مردم را
نمىترساند پس از آنان نمىهراسد و به آنان تجاوز نمىكند پس
از گزندشان در امان است. به هيچ چيز دل نمىبندد پس به رستگارى
و كمال فضيلت دست مىيابد و عافيت را به ديده بصيرت مىنگرد پس
كارش به پشيمانى نمىكِشد.
امالى مفيد، ص
52، ح 14
حدیث (14) ديلمى :
كانَ النَّبىُّ صلىاللهعليهوآله …
يُسَلِّمُ عَلى مَنِ اسْتَقْبَلَهُ مِنْ كَبيرٍ وَ صَغيرٍ وَ
غَنىٍّ وَ فَقيرٍ و لا يُحَقِّرُ ما دُعِىَ اِلَيهِ و لو اِلى
خَشفِ التَّمْرِ وَ كانَ خَفيفَ المَؤونَةِ كَريمَ
الطَّبيعَةِ، جَميلَ المُعاشَرَةِ، طَلِقَ الوَجهِ، بَشّاشا من
غَيرِ ضِحكٍ، مَحْزونا مِن غَيرِ عَبوسٍ، مُتَواضِعا مِنْ
غَيْرِ مَذَلَّةٍ، جَوادا مِن غَيْرِ سَرَفٍ، رَقيقَ القَلبِ،
رَحيما بِكُلِّ مُسْلِمٍ… ؛
رسول اكرم صلىاللهعليهوآله به هر كس
برخورد مىنمودند، از بزرگ و كوچك، ثروتمند و فقير، سلام
مىكردند و اگر به جايى حتى براى خوردن خرمايى خشك دعوت
مىشدند، آن را كوچك نمىشمردند. زندگيشان كم هزينه بود، بزرگ
طبع، خوش معاشرت و گشاده رو بودند، بى آنكه بخندند، هميشه
متبسم بودند، بىآنكه اخمو باشند، محزون بودند، بىآنكه از
خود ذلّتى نشان دهند، متواضع بودند، مىبخشيدند ولى اسراف
نمىنمودند، دل نازك و نسبت به تمام مسلمانان مهربان بودند.
ارشاد القلوب، ج 1، ص 115
حدیث (15)
ابن شهر آشوب :
كانَ النَّبىّ صلىاللهعليهوآله قَبْلَ
المَبْعَثِ مَوصوفا بِعِشرينَ خَصلَةً مِن خِصالِ الاَنْبياءِ
لَوِ انْفَرَدَ واحِدٌ بِاَحَدِها لَدَلَّ عَلى جَلالِهِ
فَكَيْفَ مَنِ اجْتَمَعَت فيهِ؟! كانَ نَبيّا اَمينا، صادِقا،
حاذِقا، اَصيلاً، نَبيلاً، مَكينا، فَصيحا، عاقِلاً، فاضِلاً،
عابِدا، زاهِدا، سَخيا، كميا، قانِعا، مُتَواضِعا، حَليما،
رَحيما، غَيورا، صَبورا، مُوافِقا، مُرافِقا، لَميُخالِطْ
مُنَجِّما وَ لا كاهِنا و لا عَيافا؛
رسول اكرم صلىاللهعليهوآله پيش از
مبعوث شدن، بيست خصلت از خصلتهاى پيامبران را دارا بودند، كه
اگر كسى يكى از آنها را داشته باشد، دليل عظمت اوست؛ چه رسد به
كسى كه همه آنها را دارا باشد، آن حضرت پيامبرى امين، راستگو،
ماهر، اصيل، شريف، استوار، سخنور، عاقل، با فضيلت، عابد، زاهد،
سخاوتمند، دلير و با شهامت، قانع، متواضع، بردبار، مهربان،
غيرتمند، صبور، سازگار، و نرمخو بودند و با هيچ منجّم (قائل
به تأثير ستارگان)، غيبگو و پيشگويى همنشين نبودند.
المناقب لابن شهر آشوب، ج 1، ص 123
حدیث (16)
پيامبر صلى الله عليه و آله :
مَنِ اقْتَصَدَ اَغْناهُ اللّهُ وَ مَنْ بَذَّرَ اَفْقَرَهُ
اللّهُ وَ مَنْ تَواضَعَ رَفَعَهُ اللّهُ وَ مَنْ تَجَبَّرَ
قَصَمَهُ اللّهُ؛
هر كس ميانهروى كند، خداوند بىنيازش سازد و هر كس ريخت و پاش
نمايد، خداوند نادارش كند، هر كس فروتنى پيشه كند، خداوند
بلندش نمايد و هر كس بزرگى كند، خداوند خُردش نمايد.
كافى، ج 4 ، ص 95، ح 1
حدیث (17) امام صادق عليه السلام :
ثَلاثٌ تـُورِثُ المَحَبَّه: الـدَیـنُ وَ
التَّـواضُعُ وَ البَذلُ؛
سه چیز است که محبت آورد: قـرض دادن و فـروتنـى و بخشـش.
تحف العقول، ص 316
حدیث (18) امام هادی
عليه السلام :
التَواضُعُ أن تُعطِی الناسَ ما تُحبُّ أن
تُعطاهُ؛
فروتنی در آن است که با مردم چنان کنی که دوست داری با تو چنان باشند .
(المحجة البیضاء، ج 5، ص 225):
حدیث (18) امام
صادق
عليه السلام :
إنَّ مِن التَّواضُعِ أن يَجلِسَ الرّجُلُ دُونَ شَرَفِهِ؛
تواضع در مجلس، آن است كه كسى در كمتر از جايگاهش بنشيند
.
الكافي: ج 2، ص 123، ح 9 (ميزان الحكمة: ج 4، ص
3557)
حدیث (19) امام
علی
عليه السلام :
مَن تَواضَعَ قَلبُهُ لِلَّهِ لَم یَسأم بَدنهَ مِن طاعَةِ اللهِ
هر که قلبش برای خدا تواضع داشته باشد،بدنش از طاعت خدا خسته نمی شود.
بحار الانوار ج75 ص9
حدیث (20) امام
صادق
عليه السلام :
سَمِعتُهُ یَقُولُ إنَّ فِی السَّمَاءِ
مَلَکَینِ مُوَکَّلَینِ بِالعِبادِ فَمَن تَواضَعَ لِلهِ
رَفَعَاهُ وَ مَن تَکَبَّر وَضَعَاهُ
شنیدم آن حضرت می فرماید: در آسمان دو فرشته موکل بندگان
خدایند. هر کس فروتنی کند برای خدا، آن دو او را بالا ببرند، و
هر کس تکبر ورزد، خوار و ذلیلش کنند.
اصول کافی ج2 ص122 باب التواضع حدیث2
حدیث (21) امام
صادق
عليه السلام :
فیما أَوحَی اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ إلَی
دَاوُدَ یا دَاوُدُ کَما أنَّ أقرَبَ النَّاسِ مِنَ اللهِ
المُتَوَاضِعونَ کَذَلِکَ أبعَدُ الناسِ مِنَ اللهِ
المُتَکَبِّرُونَ.
از جمله وحی های که خدای عزوجل به داود این بود: ای داود
همچنان که نزدیک ترین مردم به خدا انسان های فروتن
هستند، دور ترین مردماز خدا نیز متکبران اند.
اصول کافی ج2 ص123 باب التواضع حدیث11
تکبر(18 حدیث در مورد تکبر)
حدیث (1) امام صادق علیه السلام :
اَلکِبرُ أَن تَغمِصَ النّاسَ وَتُسَفِّهَ الحَقَّ؛
تکبر، این است که مردم را تحقیر کنى و حق را خوار شمارى.
کافى، ج2، ص310، ح8
حدیث (2) امام على علیه السلام :
اَلحِرصُ وَالکِبرُ وَالحَسَدُ دَواعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِى الذُّنوبِ؛
حرص و تکبّر و حسادت، انگیزه هاى فرورفتن در گناهانند.
نهج البلاغه، حکمت 371
حدیث (3) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
أَلا اُخبِرُکُم بِأَهلِ النّارِ؟ کُلُّ عُتُلٍّ جَوّاظٍ مُستَکبِرٍ؛
آیا شما را از اهل دوزخ آگاه نکنم؟ هر درشتخوىِ خشنِ متکبّر.
الترغیب و الترهیب، ج3، ص563، ح16
حدیث (4) امام صادق علیه السلام :
ما مِن أَحَدٍ یَتیهُ إِلاّ مِن ذِلَّةٍ یَجِدُها فى نَفسِهِ؛
هیچ کس نیست که تکبّر ورزد، مگر بر اثر خوارى و حقارتى است که در خود مى بیند.
کافى، ج2، ص312، ح17
حدیث (5) امام على علیه السلام :
عَجِبتُ لِلمُتَکَبِّرِ الَّذى کانَ بِالمسِ نُطفَةً وَیَکونُ غَدا جیفَةً؛
در شگفتم از شخص متکبّر، که دیروز نطفه اى بوده و فردا لاشه اى است.
نهج البلاغه، حکمت 126
حدیث (6) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
إِنَّهُ لَیُعجِبُنى أَن یَحمِلَ الرَّجُلُ الشَّى ءَ فى یَدِهِ یَکونُ مَهنَئا لأِهلِهِ یَدفَعُ بِهِ الکِبرَ عَن نَفسِهِ؛
براستى که خوش دارم مرد با خوشحالى و افتخار چیزى را با دست خودش براى خانواده اش ببرد و بدین وسیله تکبر را از خود دور کند.
تنبیه الخواطر، ج1، ص201
حدیث (7) امام على علیه السلام :
فى
صِفَةِ المُتَّقینَ ـ : بُعدُهُ عَمَّن تَباعَدَعَنهُ زُهدٌ وَنَزاهَةٌ
وَدُنُوُّهُ مِمَّن دَنا مِنهُ لینٌ وَرَحمَةٌ لَیسَ تَباعُدُهُ بِکِبرٍ
وَعَظَمَةٍ وَلا دُنُوُّهُ بِمَکرٍ وَخَدیعَةٍ؛
در وصف پرهیزگاران، مى
فرماید: اگر از کسى دورى مى کند، به خاطر دنیاگریزى و پاکدامنى است و اگر
به کسى نزدیک مى شود، از سر خوشخویى و مهربانى است، نه دورى کردنش از روى
تکبر و نخوت است و نه نزدیک شدنش از روى مکر و فریب.
نهج البلاغه، خطبه 193
حدیث (8) امام صادق علیه السلام :
مَن
ذَهَبَ یَرى أَنَّ لَهُ عَلَى الآخَرِ فَضلاً فَهُوَ مِنَ
المُستَکبِرینَ، (قالَ حَفصُ بنُ غیاثٍ): فَقُلتُ لَهُ إِنَّما یَرى أَنَّ
لَهُ عَلَیهِ فَضلاً بِالعافیَةِ إذا رَآهُ مُرتَکِبا لِلمَعاصى،
فَقالَ: هَیهاتَ هَیهاتَ! فَلَعَلَّهُ أَن یَکونَ قَد غُفِرَ لَهُ ما أتى
وَ أَنتَ مَوقوفٌ مُحاسَبٌ أَما تَلَوتَ قِصَّةَ سَحَرَةِ موسى علیه
السلام ؛
هر کس خودش را بهتر از دیگران بداند، او از متکبران است. حفص
بن غیاث مى گوید: عرض کردم: اگر گنهکارى را ببیند و به سبب بى گناهى و
پاکدامنى خود، خویشتن را از او بهتر بداند چه؟ فرمودند: هرگز هرگز! چه بسا
که او آمرزیده شود اما تو را براى حسابرسى نگه دارند، مگر داستان
جادوگران و موسى علیه السلام را نخوانده اى؟
کافى، ج8، ص128، ح98
حدیث (9) امام على علیه السلام :
وَعَن
ذلِکَ ما حَرَسَ اللّه عِبادَهُ المُؤمِنینَ بِالصَّلَواتِ
وَالزَّکَواتِ وَمُجاهَدَةِ الصِّیامِ فِى الیّامِ المَفروضاتِ تَسکینا
لأَِطرافِهِم وَتَخشیعا لأَِبصارِهِم وَتَذلیلاً لِنُفوسِهِم وَتَخفیضا
لِقُلُوبِهِم وَإِذهابا لِلخُیَلاءِ عَنهُم… اُنظُروا إِلى ما فى هذِهِ
الفعالِ مِن قَمعِ نَواجِمِ الفَخرِ وَقَدعِ طَوالِعِ الکِبرِ؛
از این
جاست که خداوند بندگان مؤمن خود را به وسیله نمازها و زکاتها و جدّیت در
روزه دارى در روزهاى واجب، نگهبانى مى کند، زیرا که این امور باعث آرام
شدن اعضاء و جوارح و خشوع دیدگان و فروتنى جانها و خضوع دلها و بیرون
راندن کبر و نخوت از وجود آنان مى شود… بنگرید، که این اعمال چگونه
نمودهاى فخر فروشى را در هم مى شکند و آثار و نشانه هاى تکبر را مى زداید!
نهج البلاغه، خطبه 192
حدیث (10) امام حسن مجتبى علیه السلام :
لَمّا
قیلَ لَهُ إِنَّ فیکَ کِبرا ـ : کَلاّ، اَلکِبرُ لِلّهِ وَحدَهُ وَلکِن
فىَّ عِزَّةٌ، قالَ اللّه تَعالى: (وَلِلّهِ العِزَّةُ وَلِرَسولِهِ
وَلِلمُؤمِنینَ)؛
در پاسخ کسى که به ایشان گفت: در وجود شما تکبّر است،
فرمودند: هرگز، تکبّر تنها از آن خداست. اما در وجود من، عزّت است. خداى
متعال فرموده است: «و عزّت از آن خدا و پیامبر او و مؤمنان است».
بحارالأنوار، ج24، ص325، ح40
حدیث (11) امام صادق علیه السلام :
إِنَّ فِى السَّماءِ مَلَکَینِ مُوَکَّلَینِ بِالعِبادِ، فَمَن تَواضَعَ لِلّهِ رَفَعاهُ وَمَن تَکَبَّرَ وَضَعاهُ؛
در آسمان دو فرشته بر بندگان گماشته شده اند پس هر کس براى خدا تواضع کند، او را بالا برند و هر کس تکبر ورزد او را پَست گردانند.
کافى، ج2، ص122، ح2
حدیث (12) امام کاظم علیه السلام :
إِنَّ
الزَّرعَ یَنبُتُ فِى السَّهلِ وَلایَنبُتُ فِى الصَّفا فَکَذلِکَ
الحِکمَةُ تَعمُرُ فى قَلبِ المُتَواضِعِ وَلا تَعمُرُ فى قَلبِ
المُتَکَبِّرِ الجَبّارِ، لأِنَّ اللّه جَعَلَ التَّواضُعَ آلَةَ العَقلِ
وَجَعَلَ التَّکَبُّرَ مِن آلَةِ الجَهلِ؛
زراعت در زمین هموار مى
روید، نه بر سنگ سخت و چنین است که حکمت، در دل هاى متواضع جاى مى گیرد نه
در دل هاى متکبر. خداوند متعال، تواضع را وسیله عقل و تکبر را وسیله جهل
قرار داده است.
تحف العقول، ص 396
حدیث (13) پیامبر اکرم صلىاللهعلیهوآله :
اَلا اُخْبِرُکُمْ
بِاَبْعَدِکُمْ مِنّى شَبَها؟ قَالُوا: بَلى یا رَسولَ اللّهِ. قالَ:
اَلْفاحِشُ الْمُتَفَحِّشُ الْبَذىءُ، اَلْبَخِیلُ، اَلْمُخْتَالُ،
اَلْحَقودُ، اَلْحَسُودُ، اَلْقاسِى الْقَلْبِ، اَلْبَعِیدُ مِنْ کُلِّ
خَیْرٍ یُرْجى، غَیْرُ المَاْمونِ مِنْ کُلِّ شَرٍّ یُتَّقى؛
آیا شما را از کم
شباهتترینتان به خودم آگاه نسازم؟ عرض کردند: چرا، اى رسول خدا!
فرمودند: زشتگوىِ بى آبروىِ بى شرم، بخیل، متکبر، کینه توز، حسود،
سنگدل، کسى که هیچ امیدى به خیرش و امانى از شرش نیست.
کافى، ج 2، ص 291، ح 9
حدیث (14) پیامبر اکرم صلىاللهعلیهوآله :
مَن تَکَبَّرَ وَضَعَهُ اللهُ فَهو فی أعیُن النّاس صَغیرٌ وَ فی نَفسِهِ کَبیرٌ
هر که تکبر کند خدا پستش گرداند، او در چشم مردم کوچک است و در خیال خودش بزرگ
کنز العمال ح5737
حدیث (15) امام محمد باقر علیه السلام:
الجَبّارونَ اَبعَدُ النّاس منَ اللهِ عزُّ و جلَّ یومَ القیامَةِ؛
دورترین مردم ار خداوند عزّو جل در روز قیامت سرکشانِ متکبّر هستند.
جهادالنفس،ص254
حدیث (16) امام صادق علیه السلام:
ما من رَجُلٍ تَکبّرَ أَو تَجبَّرَ الّا لذلَّةٍ یَجدُها فی نََفسِهِ؛
هیچ مردی نیست که تکبر بورزد یا خود را بزرگ بشمارد مگر بخاطر ذلتی که در نفس خود می یابد.
جهادالنفس، ح585
حدیث(17) حضرت زهرا (س):
فَجَعلَ اللهُ الایمانَ تَطهیراً لَکم مِنَ الشِّرکِ ، وَ الصَّلاةَ تَنزیهاً لَکم عَن الکِبرِ؛
خدای تعالی ایمان را برای پاکیزگی از شرک قرار داد ، و نماز را برای دوری از تکبر و خودخواهی.
احتجاج طبرسی، ج1، ص258
حدیث (18) امام صادق علیه السلام:
لا یَدخُلُ الجَنَّهَ مَن فِی قَلبهِ مِثقالَ ذَرَّهٍ مِن کِبر؛
کسی که در قلبش به اندازه ذره ای کبر و خود بزرگ بینی باشد به بهشت وارد نمی شود.
جهاد النفس، ح 569
