نكات مهم درباره انتخاب رشته ارشد دانشگاه آزاد

نكات مهم و كليدي درباره انتخاب رشته دانشگاه آزاد

با توجه به اينكه انتخاب رشته در دانشگاه آزاد اسلامي قبل از هرگونه
آزمون شروع مي‌شود و داوطلب هيچ گونه اطلاعاتي از نمره آزمون خود ندارد به
جز اين كه بطور احتمالي براي خودش نمره اي را برآورد كند، لذا انتخاب بايد
با دقت و پيش بيني لازم صورت گيرد و حتي‌الامكان بر مبناي توانايي و
استعداد و بطور تقريبي با توجه به نمره هاي آزمون هاي آزمايشي باشد، چرا كه
ممكن است يك داوطلب با انتظار غير واقعي خود دست به انتخابي بزند كه
كاملاً با نمره هاي آزمون او در دانشگاه آزاد تفاوت زيادي داشته‌باشد و در
سرنوشت او بسيار تاثير گذار باشد مثلاً داوطلب پسري كه در سال آينده‌اش
مشمول نظام وظيفه مي‌باشد در صورت عدم قبولي به ناچار بايد به خدمت سربازي
اعزام شود و بعد از پايان خدمت سربازي شايد ديگر شرايطي برايش فراهم نباشد و
براي هميشه با درس و ادامه تحصيل خداحافظي كند. و با توجه به اينكه در
آينده تاثير معدل در كنكور نقش خواهد داشت ممكن است كساني كه معدل آنها
پايين است، آينده برايشان ضرر داشته باشد. پس با انتخاب صحيح و زيبا بايد
از تمام امكانات موجود استفاده كرد تا به موفقيت دست پيدا كرد.

توضيح درباره اصطلاحات دفترچه آزمون دانشگاه آزاد

1
– آزمون سراسري دانشگاه: كه آزموني براي ورود به دوره ي كارداني –
كارشناسي و دكترا مي باشد و شامل رشته هاي غير پزشكي و رشته هاي پزشكي مي
شود و هر داوطلب مي تواند با تمايل خود در هر يك از آزمونها شركت كند.

2
– نطام آموزشي غير پزشكي: منظور همان رشته هايست كه در رشته هاي رياضي –
انساني – تجربي – هنر و زبان قرار دارد و شما با توجه به رشته انتخابي مي
توانيد آنها را انتخاب نماييد.

3 – نظام آموزش پزشكي: داوطلبان رشته
تجربي علاوه بر رشته هاي انتخابي در رشته خود مي توانند در آزمون علوم
پزشكي شركت نموده و چهار رشته به دلخواه انتخاب نمايند البته ثبت نام و
آزمون براي رشته هاي ديگر نيز در آزمون پزشكي بلامانع است ولي اگر داوطلب
استعداد و توانايي هاي لازم در آزمون را داشته باشد مي تواند دست به انتخاب
بزند.

4 – نظام آموزشي تمام وقت: اين نظام آموزشي براي دانشجوياني
است كه مي خواهند بطور تمام وقت در دانشگاه مشغول تحصيل شوند ولي با توجه
به برنامه ريزي دانشگاه ممكن است كلاسها صبح يا بعد از ظهر باشد حداكثر طول
مدت تحصيل براي دوره كارداني 3 سال كارشناسي 6 سال و دكترا 9 سال مي باشد و
اين نظام آموزشي همچون دانشگاه هاي سراسري معافيت از تحصيل دوره سربازي
براي پسران را دارد.

نظام آموزشي پاره وقت:

اين
دوره آموزشي از نظر تعداد واحد درسي و نوع مدرك هيچ تفاوتي با نظام تمام
وقت ندارد و فقط داوطلباني كه مي خواهند از زمان بيشتري در طول تحصيل
استفاده كنند به آنها اجازه داده مي شود كه براي دوره كارداني حداكثر 4 سال
كارشناسي حداكثر 8 سال تحصيل نمايند و اين نظام همچون هر نظام آموزشي
معافيت تحصيلي براي پسران داردو براي ادامه تحصيل در ساير دانشگاه ها هيچ
محدوديتي ندارد و ارزش و اعتبار آن هيچ فرقي با نظام آموزش تمام وقت ندارد.

گروه:
رشته هاي غير پزشكي دانشگاه آزاد به پنج گروه ” رياضي و فني مهندسي ” و
علوم تجربي و كشاورزي و دامپزشكي ” علوم انساني “، ” زبانهاي خارجي “، ”
هنر “، تقسيم بندي مي گردد و يك گروه هم بنام ” گروه علوم پزشكي ” وجود
دارد كه آزمون جداگانه دارد.

مجموعه: به رشته هايي كه از يك گروه و باشند مجموعه ناميده مي شود.

زير مجموعه: رشته هايي كه از يك مجموعه هستند و ضرايب آنها يكسان مي باشد.

رشته شهر انتخابي:

هر داوطلب مي تواند براي شركت در آزمون غير پزشكي 6 رشته براي نظام آموزشي تمام وقت و 4 رشته براي نظام آموزشي پاره وقت انتخاب نمايند و حتماً بايد كليه رشته هاي انتخابي از يك مجموعه انتخاب نمايند.

و آندسته از افرادي كه در آزمون پزشكي شركت نموده اند مي توانند 4 رشته ديگر انتخاب نمايند.

ý نكته
قابل توجه اينكه دانشگاه آزاد اين محاسن را دارد كه اگر فردي در نظام
آموزشي تمام وقت – پاره وقت و پزشكي قبول گردد براي هر سه نظام آموزشي نام
او جزء قبولي هر سه نظام اعلام مي گردد و فرد هر كدام از رشته ها كه مايل
باشد را مي تواند انتخاب نمايد ولي تحصيل در دو رشته همزمان مقدور نمي
باشد.

انتخاب شهر و رشته اول

در انتخاب شهر و رشته اول چندين نكته مورد توجه است

1 – در انتخاب اول بايد حدنصاب قبولي را كسب نمود و اصلي ترين انتخاب مي باشد.

2 – انتخاب اول محل آزمون داوطلب نيز مي باشد.

3 – اهميت انتخاب اول بسيار مهمتر از انتخاب هاي بعدي مي باشد زيرا اگر درست انتخاب كرده باشيد احتمال قبولي شما بيشتر مي شود.

4 – در شرايطي انتخابهاي دوم به بعد قبول مي شويد كه علاوه بر نمره حد نصاب قبولي نمره كيفي را بدست آوريد.

5
– اگر رشته اي كه شما در رديف دوم به بعد مي زنيد بدانيد حتماً در انتخاب
اول ديگران نيز قرار دارد و آنها مي توانند در گزينش اول قبول شوند و شانس
شما را بسيار زياد كاهش خواهد داد.

مثلاً يك داوطلب مهندس برق ساوه
را در اولويت اول قرار داده با نمره 5685 قبول شده است ولي داوطلبي كه نمره
او 6738 بوده است اين رشته را در اولويت دوم قرار داده مردود شده است.

6
– پس در انتخاب اول چه در نظام آموزشي تمام وقت و چه در نظام آموزشي پاره
وقت و در نظام آموزش پزشكي دقت لازم را داشته باشيد و تقريباً انتخاب اول
خود را انتخاب اصلي ببينيد.

7 – اگر در يك نظام آموزشي دست به انتخاب
بالا زده ايد و تمام هوش و حواستان براي رشته هاي خاصي مثل حقوق – پزشكي –
مهندسي پزشكي و معماري و………. گذاشته ايد حتماً در يك نظام آموزشي
ديگر انتخاب هاي شما بايد نمره پايين تري داشته باشد.

8 – در انتخاب
رشته بدليل اينكه هيچ نمره اي در دست نداريد مي توانيد از روي نمرات آزمون
هاي آزمايشي – معدل سال هاي قبل – ميزان مطالعه هفتگي – شركت در كلاسهاي
تقويتي و ارزيابي خودتان از درسهايتان براي خود تصميم بگيريد ولي هرگز
نگوييد حالا انتخاب رشته مي كنم بعداً درس مي خوانم.

در انتخاب رشته حتماً سعي كنيد از تمام راههاي موفقيت استفاده كنيد و از انتخاب رشته هاي پاره وقت هرگز غفلت نكنيد زيرا
هيچ ضرري براي شما ندارد اگر شما 6 رشته در تمام وقت انتخاب كرده ايد
انتخاب رشته هاي پاره وقت براي خودش جداگانه مورد پذيرش قرار مي گيرد و
هيچكدام نمي تواند ديگري را از بين ببرد و حتماً از اين موفقيت خوب
نهايت بهره را ببرد و شايد يك رشته اي را در نظام پاره وقت انتخاب كنيد كه
بهتر از تمام وقت باشد آنجا ديگر افسوس نمي خوريد.

– يك انتخاب ديگري در دانشگاه آزاد نيز داريد به نام انتخاب هفتم كه در فرم از شما نظر خواهي نموده است كه ” چنانچه قبول نشويد
” آيا مايل هستيد دانشگاه شما را در گزينش رشته اي انتخاب نمايد در اين
ستون حتماً ” بلي ” بزنيد بعضي ها مي گويند اگر ” بلي ” زديد دانشگاه رشته
هاي شما در تمام وقت و پاره وقت نمي خواند كه شايعه اي بيش نيست يادتان
باشد اول نظام تمام وقت شما مورد بررسي قرار مي گيرد و اگر قبول شد نام شما
درج مي شود و بعد نظام پاره وقت شما مورد بررسي قرار مي گيرد نام شما درج
مي شود و اگر پزشكي هم انتخاب رشته كرده باشيد آنجا هم مورد بررسي قرار مي
گيرد اگر قبول شويد نام شما درج مي شود و اگر هيچ جا قبول نشويد دانشگاه
دست به انتخاب هفتم مي زند و جاي هيچ نگراني نيست.

– انتخاب هفتم براي دختران صرفاً با توجه به شهرهاي انتخابي داوطلب در انتخاب اول تا ششم مي باشد.

– در
دانشگاه آزاد مثل دانشگاه متمركز سراسري روزانه طوري نيست كه اگر شما قبول
شويد و ادامه تحصيل ندهيد از كنكور محروم شويد در اين دانشگاه محروميت
وجود ندارد ولي اگر پسر هستيد و از معافيت تحصيلي استفاده كنيدديگران نمي
توانيد درآزمون ديگري شركت كنيد.

– هيچ يك
از پذيرفته شدگان در اين دانشگاه نمي توانند بدون داشتن ديپلم كامل نظام
قديم يا گواهي اتمام دوره پيش دانشگاهي ثبت نام نمايند و حتماً بايد مدرك
را تا پايان شهريور ماه اخذ كرده باشند.

– كساني
كه فعلاً در دانشگاه هاي ديگر مشغول تحصيل هستند مي توانند در آزمون اين
دانشگاه ثبت نام نمايند ” مگر آنكه از نظر نظام وظيفه براي پسران ” مشكلي
نداشته باشند.

– نمره كل داوطلب بر اساس مجموع 3/2 نمره تراز دروس تخصصي و 3/1 نمره تراز دروس عمومي مي باشد.

علامت ٭

بر
اساس آمار داوطلبان سالهاي گذشته در سمت راست بعضي از رشته ها علامت ( ٭ )
درج شده است كه اين رشته ها حتماً بايد در اولويت اول ( يك ) قرار گيرند و
اگر فردي اين گونه رشته ها را در اولويت دوم به بعد قرار دهد رشته هاي
انتخابي ستاره دار او حذف خواهند شد و فقط اولويت اول ستاره قابل پذيرش است
ولي داوطلب مي تواند در اولويت اول رشته هاي بدون ستاره را نيز با تمايل
خود انتخاب نمايند.

علامت مورد نظر

در
كنار بعضي از رشته ها علامت هاي اختصاصي متفاوتي وجود دارد مثلاً Δ يا o
حتماً توجه نمايد كه شرايط لازم براي انتخاب اينگونه رشته ها را داشته
باشيد.

سهميه ها

افرادي
كه مي خواهند از سهميه ها استفاده نمايند خيلي مواظب باشند اگر در يك رشته
اي پذيرفته شوند ديگر حق استفاده از سهميه ها را در سالهاي آتي نخواهند
داشت و فقط يكبار مي توانند از سهميه استفاده كنند.

انتخاب رشته در مجموعه ها و زير مجموعه ها

داوطلبان گروه رياضي مي توانند از مجموعه يك و كليه زير مجموعه ها انتخاب رشته نمايند.

داوطلبان گروه تجربي مي توانند از مجموعه دو و كليه زير مجموعه ها انتخاب رشته نمايند.

داوطلبان گروه انساني
بايد از يك مجموعه يا مجموعه (3 ) و يا مجموعه (4 ) انتخاب رشته نمايند و
هيچ داوطلبي نمي تواند از دو زير مجموعه انتخاب رشته نمايد.

داوطلبان گروه زبان هاي خارجه مي توانند فقط از مجموع پنج مربوط به زبانهاي خارجه انتخاب رشته نمايند.

داوطلبان گروه هنر مي توانند از مجموعه شش و كليه زير مجموعه ها آن انتخاب رشته نمايند.

داوطلبان گروه علوم پزشكي مي توانند از كليه مجموعه هفت و زير مجموعه آن انتخاب رشته نمايند.

تمام رشته هاي انتخابي نظام آموزشي تمام وقت و پاره وقت بايد از يك مجموعه باشد.

در
انتخاب رشته دانشگاه آزاد به هيچ وجه نمي توان از دو مجموعه مثلاً رياضي و
زبان استفاده كرد. انتخابهاي شما در يك مجموعه حذف خواهد شد.

چگونه رشته-شهر مورد نظر خود را انتخاب كنيد؟

هدفتان را مشخص كنيد:

از خودتان بپرسيـد كه هدفتـان از شركت در آزمون «دانشگاه آزاد» چيست؟

آيا
مي‌خواهيد وارد دانشگاه شوي ديا اين كه فقط به دنبال رشته خاصي هستيد؟ به
بيان ديگر، از خودتان بپرسيد: كدام يك مهم‌تر است، دانشگاه يا فلان شهر؟
اگرپاسختان، «دانشگاه» بود، رشته / شهري را به عنوان انتخاب اول تعيين كنيد
كه به تراز پايين‌تري نياز دارد. اما اگر پاسختان «فلان رشته» بود، دوباره
از خودتان بپرسيد كه آيا حاضريد به خاطر اين انتخاب، يك سال ديگر هم در
پشت كنكور بمانيد يا خير؟ سعي كنيد واقع‌بين باشيد چرا كه احتمال عدم قبولي
در رشته‌هاي با تراز بالا، بسيار زياد است.

در «انتخاب اول» دقت كنيد

در سيستم دانشگاه آزاد، هر داوطلب حق سه نوع انتخاب دارد:

– الف) انتخاب اول (كه بنا به دلايلي كه خواهيم گفت) مهمترين انتخاب هر داوطلب است.

اشتباه در انتخاب اول جبران‌ناپذير است.
تجربه نشان مي‌دهد كه در انتخاب رشته دانشگاه آزاد انتخاب اول تا 90 درصد
تعيين‌كننده است. يعني 90 درصد شانس قبولي شما را رشته اول تمام‌وقت و رشته
اول پاره‌وقت تعيين مي‌كند. بنابراين تمام توانايي خود را براي بهترين
انتخاب در اين دو مورد به‌كار ببريد.

– ب) انتخاب متغير (يا
همان انتخاب دوم و دوم به بعد) كه شانس قبولي هر داوطلب در يكي از آنها
بسيار كمتر از شانس قبولي‌در انتخاب اول است وتراز هر «شهر / رشته» در يكـي
از انتخاب‌هـا عددي واحد اسـت. يعني اگر به فرض مثال «رشته / شهر ×» را در
انتخاب دوم يا سوم يا چهارم يا… قرار دهيد، ترازش تغيير نمي‌كند. اما
اين تراز واحد از تراز همان «رشته / شهر ×» در انتخاب اول، بالاتر است.

– ج) انتخاب دانشگاه كه
همان انتخاب هفتم در گروه آزمايشي «غير پزشكي» و انتخاب پنجم در گروه
آزمايشي «پزشكي» است و درصورت تمايل داوطلب، انتخاب آن به‌عهده خود دانشگاه
است و تراز هر «رشته / شهر» در اين انتخاب‌هاي متغير، بالاتر است.

در
سيستم دانشگاه آزاد، اهميت انتخاب اول، چندين برابر انتخاب‌هاي دوم به بعد
است. درواقع اگر قرار باشد كه شما در يكي از «رشته / شهر» هاي انتخاب خود،
پذيرفته شويد، به احتمال بسياركم در يكي ديگر از «رشته / شهر» هاي
انتخابي، پذيرفته خواهيد شد.

شما در
انتخاب اول خود لازم است حدنصاب قبولي را به‌دست آوريد. (حدنصاب قبولي،
حداقل نمره‌ي تراز در دروس اختصاصي و در نمره‌ي كل است كه هر داوطلب براي
قبولي در هر رشته به آن نياز دارد.)

وقتي شما «رشته / شهر» ي را در
اولويت دوم به بعد انتخاب مي‌كنيد با دو خطر مواجه مي‌شويد: اول اينكه،
ممكن است ظرفيت «رشته / شهر» موردنظرتان توسط داوطلباني پرشود كه آن «رشته /
شهر» را در اولويت نخست انتخاب كرده‌اند و اصلاً كار به ملاحظه‌ي انتخاب
دوم و دوم به بعد در آن «رشته / شهر» نكشد.

دوم اينكه، در انتخاب‌هاي
متغير (دوم و دوم به بعد) شما بايد علاوه بر حدنصاب قبولي، حدنصاب كيفي را
نيز به دست آوريد. (حد نصاب كيفي، نمره‌اي به مراتب بالاتر از حد نصاب
قبولي است كه دانشگاه آن را با توجه به شرايط و ضوابط خود تعيين مي‌نمايد
تا چنانچه داوطلباني در انتخاب اول پذيرفته نشوند ولي نمره‌ي كل آنان در
هريك از انتخاب دوم و دوم به بعد بيشتر از حدنصاب كيفي باشد، آن انتخاب‌ها
همانند انتخاب اول آنان در مرحله‌ي اول مورد گزينش قرار گيرد).

خلاصه‌ي
كلام اينكه، وقتي شمارشته‌اي رابه جاي انتخاب اول، در اولويت دوم و دوم به
بعد انتخاب مي‌كنيد شانس قبولي خود را در آن رشته، بسيار بسيار كاهش
مي‌دهيد. اين مطلب را در مثال زير، به‌وضوح مي‌بينيد:

ملاحظه مي‌كنيد
كه داوطلب شماره «1» با وجودي كه 1055 نمره بيشتر از داوطلب شماره «2»
دارد در رشته‌ي مهندسي برق قدرت ساوه مردود اعلام مي‌شود و داوطلب شماره
«2» در اين رشته پذيرفته مي‌شود، زيرا تراز اين رشته در انتخاب دوم 1074
نمره افزايش مي‌يابد.

همانطور كه قبلاً هم اشاره شد نمره‌ي قبولي يك
رشته خاص درانتخاب متغير به مراتب بيشتر از انتخاب اول خواهد بود. براي
مقايسه تراز در انتخاب‌هاي اول و متغير به جدول شماره (1) در صفحه اول توجه
فرماييد.

كد رشته / شهرهاي‌انتخابي داوطلب	نام واحد دانشگاهي و رشته انتخابي	نمره داوطلب	نمره آخرين فرد قبول	توضيحات
اول	867	تهران علوم حقيقات مهندسي‌شيمي‌صنايع‌غذايي	6739	6899	مردود
دوم	1350	ساوه‌ مهندسي‌برق‌قدرت	6739	6753	مردود
سوم	2486	ورامين‌پيشو امعماري‌كارداني	6739	6758	مردود

داوطلب شماره 2:

كد رشته / شهرهاي‌انتخابي داوطلب	نام واحد دانشگاهي و رشته انتخابي	نمره داوطلب	نمره آخرين فرد قبول	توضيحات
اول	1350	ساوه‌ مهندسي‌ برق قدرت	5684	5679	قبول
دوم	1931	كرج رياضي كاربردي	5684
سوم	120	اراك علوم اقتصادي و اقتصاد نظري	5684

در مورد وضعيت درسي خود اشتباه نكنيد

روي
سخن ما خصوصاً با آن دانش‌آموزاني است كه تمام هوش و حواسشان را بر
رشته‌هاي خاصي (مانند پزشكي، دندانپزشكي، داروسازي، معماري، مهندسي پزشكي،
كامپيوتر، عمران، حقوق، طراحي صنعتي، گرافيك و…) متمركز كرده‌اند و
هنگامي‌كه ازمشاوران‌ مي‌شنوندكه تراز اين رشته‌ها بالاتر از توانايي‌ها و
مهارت‌هاي آنهاست، دست به دامان توجيهاتي از اين قبيل مي‌شوند كه تا به حال
نخوانده‌ام اما بعد ازاين‌خواهم خواند، تازه شروع كرده‌ام، من اگر تصميم
بگيرم از همه جلو مي‌زنم و…

اما ما به شما توصيه مي‌كنيم كه در
ارزيابي خود به هنگام تعيين رشته، واقع‌بين ــ وحتي بدبين ــ باشيد يعني
هنگام انتخاب رشته، توانايي‌هاي خود را كمتر از آنچه بالفعل وجود دارد،
درنظر بگيريد تا به اين وسيله شانس قبولي خود را در دانشگاه افزايش دهيد.

معيارهايي كه مي‌توانند توانايي يك ارزيابي واقع‌بينانه از وضعيت درسي ارائه دهند، عبارتنداز:

• معدل سال‌هاي قبل دبيرستان (و معدل پيش‌دانشگاهي براي دانش‌آموزان فارغ‎التحصيل)
• رتبه‌ي سال قبل در دانشگاه آزاد و سراسري
• ميزان ساعات مطالعه‌ي هفتگي
• رتبه‌ي كل و نمره‌ي عمومي واختصاصي در كنكورهاي آزمايشي

در دو يا سه انتخاب اصلي محتاط باشيد

شما
حداكثر سه انتخاب اول خواهيد داشت كه به‌عنوان «انتخاب‌هاي اصلي» شما
محسوب مي‌شويد: انتخاب اول در گروه پزشكي، انتخاب اول در گروه تمام‌وقت
غيرپزشكي، و انتخاب اول در دوره‌هاي پاره‌وقت. توصيه مي‌كنيم حداقل يكي از
اين سه انتخاب را پايين‌تر از آنچه هستيد، در نظر بگيريد. ديگري را همتراز
با توانايي‌ها و مهارت‌هاي درسي خود و تنها يكي را در حد ايده‌آل و دلخواه
انتخاب كنيد. (البته يك دانش‌آموز رياضي كه فقط در آزمون‌هاي تمام‌وقت و
پاره‌وقت گروه غيرپزشكي شركت مي‌كند، بهتراست كه يك انتخاب اصلي را همتراز و
انتخاب اصلي ديگر را پايين‌تر از حد توانايي‌ها و مهارت‌هاي درسي خود
درنظر بگيرد.)

مثلاً يك دانش‌آموز رياضي با توانايي‌هاي بالا كه براي
پذيرفته‌شدن در رشته‌ي برق الكترونيك دانشگاه آزاد تلاش مي‌كند، خوب است
كه «برق الكترونيك تهران مركز» را در اولويت رشته‌هاي «پاره‌وقت» خود
انتخاب كند (تراز 6958) و براي انتخاب اول «تمام وقت» خود «برق الكترونيك
كرمان» را درنظر بگيرد (تراز 5868) به چنين دانش‌آموزي توصيه مي‌كنيم‌كه به
صورت تفنني در آزمون «گروه پزشكي» شركت نكند، زيرا اولاً شانس قبولي او
بسيار پايين است و ثانياً از تمركز مطالعات او در رشته رياضي نيز كاسته
مي‌شود. اما اگر تصميم به شركت و قبولي در يكي از رشته‌هاي «گروه پزشكي» را
داشته باشيد بهتر است رشته‌اي را به‌عنوان انتخاب اول درنظر بگيريد كه به
تراز پايين‌تري احتياج دارد. ويا يك دانش‌آموز رشته رياضي با توانايي متوسط
كه براي پذيرفته شدن در رشته مكانيك سيالات تلاش مي‌كند خوب است «مكانيك
سيالات كرج» را در اولويت رشته‌هاي تمام وقت خود «مكانيك سيالات كرمان» را
درنظر بگيرد (تراز 5361).

اين شيوه تعيين رشته، يك مزيت دارد و يك
عيب، مزيتش اين است كه به هرحال شانس قبولي شما را در دانشگاه افزايش
مي‌دهد و عيبش اين است كه احتمال دارد شما گمان كنيد كه توانايي
پذيرفته‌شدن در رشته‌هاي با تراز بالاتر را نيز داريد.

اما در اين
شيوه تعيين رشته، ما عملاً توانايي و مهارت‌هـاي درسي شمـا را بين سـه رشته
با تـراز «بالا» و «متوسط» و «پايين» تقسيم كرده‌ايم: مثلاً براي يك
دانش‌آموز تجربي با توانايي‌هاي درسي متوسط، مي‌توان اين رشته را به‌عنوان
سه انتخاب اصلي (اول) برگزيد:

1- پزشكي تهران، تراز بالا 6901

2- شيمي كاربردي شهرري (پاره‌وقت) تراز متوسط 6182

3- مهندسي كشاورزي زارعت و اصلاح نباتات رودهن (تمام‌وقت ـ غيرپزشكي) تراز پايين 5020

بنابراين
بار ديگر توصيه مي‌كنيم: ارزشمندترين و تعيين‌كننده‌ترين انتخاب شما در
دانشگاه آزاد همان انتخاب اول اسـت بنابراين انتخاب را معقول و منطقي انجام
دهيد. (‌ كه همان رعايت اختلاف نمره لازم در انتخاب‌هاي اصلي مي‌باشد.)

در
ابتدالازم است در مورد وازه پاره وقت وضوابط تحصيلي در آن وتفاوت آن با
رشته هاي تمام وقت توضيح دهيم. همانطور كه ميدانيد حداقل طول تحصيل در رشته
هاي كارشناسي به صورت تمام وقت معمولا 4 سال وحداكثر 6 سال است. ولي در رشته هاي پاره وقت حداقل طول تحصيل 4 سال وحداكثر 8 سال مي باشد.

نكته
مهم اينكه تصور غلطي است كه اگر فكر كنيم داوطلب تحصيل در رشته هاي پاره
وقت مي تواند رشته موردنظر را مدت 4 سال به اتمام برساند. ولي فرصت اين
رادارد كه با انتخاب واحدهاي كمتر در يك ترم اين رشته را در طول 8 سال به
اتمام برساند.

بنابراين همانطور كه مشاهده مي كنيد تحصيل در رشته هاي
پاره وقت نسبت به رشته هاي تمام وقت نه تنها ما را محدود نمي كند بلكه
فرصتي هم مي دهد كه درصورتي كه فرد بخواهد واحد كمتري در طول ترم بردارد
مثلاً فردي كه خارج از محيط دانشگاه شاغل باشد، درس خود را در مدت بيشتري
ادامه مي دهد.

مدرك پاره وقت هيچ تفاوتي با تمام وقت ندارد

هرچند
نام پاره‌وقت، در مدرك تحصيلي فرد فارغ‌التحصيل ذكر خواهد شد ولي از لحاظ
ارزش مدرك و آينده شغلي و امكان ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر هيچ تفاوتي با
رشته‌هاي تمام‌وقت نخواهد داشت.

تفاوت ديگر تمام‌وقت با پاره‌وقت:
در رشته‌ تمام‌وقت معمولاً كلاس‌ها در ساعات صبح و به مقدار كمتر در
بعدازظهر تشكيل مي‌شود ولي در رشته‌ پاره‌وقت معمولاً برگزاري كلاس‌ها در
ساعات عصر مي‌باشد.

پاره‌وقت بومي !!

در هنگام انتخاب رشته‌هاي پاره‌وقت برطبق ضوابط دانشگاه آزاد رشته‌هاي خود را بايد از بين رشته شهرهاي استان خود انتخاب كنيد.

مثلاً اگر شما ساكن تهران هستيد رشته شهرهاي انتخابي شما بايد از بين شهرهاي زير باشد:

تهـران ـ كرج ـ شهـرري ـ رودهـن ـ فيـروزكـوه ـ

شهريار ـ اسلامشهر ـ ورامين.

به انتخاب دانشگاه «بلي» بگوييد

انتخاب
هفتم در گروه آزمايشي «غيرپزشكي» و انتخاب پنجم در گروه آزمايشي «پزشكي»
به‌عهده‌ي دانشگاه است. اگر در مربع مقابل اين انتخاب ضربدر بزنيد به
دانشگاه اجازه خواهيد داد تادرصورت اكتساب حدنصاب قبولي در رشته‌اي كه
دانشگاه معين مي‌كند به تحصيل مشغول شويد.

نمره‌ي خام چيست؟ نمره‌اي كه به‌عنوان درصد در يك درس به‌دست مي‌آيدوبه‌صورت زير محاسبه مي‌شود:

تعداد كل سوالات / (تعداد جواب غلط ـ تعداد جواب صحيح* (3))

نمره‌ي تراز چيست؟
كلاس خودتان در مدرسه را درنظر بگيريد كه مثلاً داراي 40 نفر دانش‌آموز
مي‌باشد فرض كنيد نمره شما در درس ادبيات 18 مي‌باشد و در درس فيزيك 17.

در دانشگاه آزاد براي هر درس يك نمره تراز محاسبه مي‌شودكه عددي است معمولاً بين 2000 تا 9000.

انحراف
از محدوده ذكر شده به سمت بالا و پايين بسيار نادر است. از لحاظ آماري و
علمي نمره تراز مي‌تواند بين منفي بينهايت تا مثبت بينهايت باشد.

نمره
تراز 7000 براي يك درس بسيار ايده‌آل است و نشانگر اينكه رتبه فرد در اين
درس بالاست. البته دقت كنيد كه براي مثال در درسي مثل رياضي، شما با درصدي
مثل 50 به تراز 7000 مي‌رسيد، ولي در درسي مثل معارف به درصدي حدود 80 نياز
دارد.

نمره تراز بين 5000 تا 6000 معمولاً درصدهايي هستند كه ارزش متوسطي دارند.

نمره تراز حدود 3500 نشانگر اين است كه درصد فرد موردنظر در حدود صفر بوده‌است.

درصد صفر، ولي تراز 3500؟؟!

حتماً
تا به‌حال فهميده‌ايد كه به‌دست آوردن تراز 3500 كار ارزشمندي نيست.
درواقع اگر شما سوالات يك درس پاسخ ندهيد، تراز شما در همين حدود خواهد شد.
نكته ديگر اينكه درصدهاي منفي باعث افت بيشتر نمره تراز خواهدشد.

نمره تراز در درس‌هايي كه براي همه آسان است.

در
درس‌هايي كه سطح نمرات بالاست مثل ادبيات يا معارف براي رسيدن به نمرات
تراز بالا نياز به درصد بسيار بالا دارد. در اين درس‌ها درصدهايي مثل 50 يا
60 هرچند در ظاهر بد نيستندولي در واقع باعث پايين آمدن شديد نمره تراز
مي‌شوند.

محاسبه نمره تراز عمومي براي يك كارنامه فرضي

10/ (ترازمعارف (3) + تراز زبان (2) ترازعربي (2) + ترازادبيات(4))

اگر درصدهاي يك داوطلب در كنكور رياضي به صورت زير باشد:

دروس عمومي	ادبيات	عربي	معارف	زبان
درصد	90	30	60	40
نمره تراز	7325	5150	5900	5580

نمره تراز عمومي برا ي اين فرد

10/ ( 7325 (3) + 5150 (2) + 5900 (3) + 5580 (2))

در كنكور پزشكي يا تجربي (غيرپزشكي) تراز عمومي دقيقاً به همين شكل محاسبه مي‌شود.

محاسبه تراز اختصاصي براي داوطلب رشته رياضي

10/ (تراز رياضي (5) + تراز فيزيك (4) + تراز شيمي (1) )

لازم به ذكر است كه براي اكثر رشته‌هاي مهندسي ضريب رياضي 5، ضريب فيزيك 4 و ضريب شيمي 1 مي‌باشد.

البته
در بعضي رشته‌ها ضرايب فرق مي‌كند. مثلاً براي فردي كه رشته مهندسي شيمي
را انتخاب مي‌كند، ضريب درس شيمي بسيار بالاتر است. البته تعداد اين نوع
رشته‌ها بسيار كم است و شما اساس را برهمان فرمول پيشنهادي اوليه بگذاريد.

تفاوت ضرايب در كنكور سراسري با كنكور آزاد

در
كنكور رياضي سراسري ضريب فيزيك 3، رياضي 4 و شيمي 2 مي‌باشد كه با ضرايب
در كنكور آزاد متفاوت است. يعني اهميت دروس رياضي و فيزيك در كنكور آزاد تا
حدودي بيشتر است.

مثالي ديگر:

داوطلبي
در كنكور غيرپزشكي (رياضي) درصدهاي زير براي خود پيش‌بيني مي‌كند، نمرات
تراز متناسب با اين درصدها نيز در جدول آورده شده‌است.

دروس اختصاصي	رياضي	فيزيك	شيمي
درصد	30	70	40
نمره تراز	6260	6970	6080

نمره تراز كل چطور محاسبه مي‌شود؟

4/ (نمره تراز عمومي + نمره تراز اختصاصي (3) )

مثلاً اگر فردي نمره تراز عمومي برابر 5700 و نمره تراز اختصاصي برابر 6400 باشد، تراز كل به‌شكل زير خواهد بود.

4/ (5700 + 6400 (3) )

نمره
تراز كل در واقع بهترين معيار وهمان عددي است كه سرنوشت شما را مشخص
مي‌كند. همانطور كه مي‌بينيد نقش تراز اختصاصي در تعيين نمره كل 3 برابر
نمره عمومي مي‌باشد. و اين بيانگر اهميت بسيار بيشتر دروس اختصاصي نسبت به
دروس عمومي است.

چه طور نمره خود را در هردرس پيش‌بيني كنيم؟

همانطور كه قبلاً گفتيم انتخاب رشته شما در دي‌ماه است در حاليكه امتحان شما در تيرماه سال بعد برگزار مي‌شود.

پس
بايد به طريقي نمره خود را پيش‌بيني كنيد. از چند معيار مي‌توان استفاده
كرد نمراتي كه فرد در اين دروس در سال‌هاي قبل گرفته‌است و يا نمرات اين
فرد در كنكورهاي آزمايشي و از همه مهمتر مقدار وقتي كه اين فرد براي اين
دروس اختصاص خواهد داد.

براي مثال اگر نمره فيزيك شما در دبيرستان
حدود 16، 17 بوده و در كنكورهاي آزمايشي درصدهاي شما در حدود 50، 60
مي‌باشد پيش‌بيني درصد 45، 50 پيش‌بيني معقولي است.

پيش‌بيني نمرات نيازمند دقت فراوان است.

كاملاً
واضح است كه اين پيش‌بيني شما ممكن است داراي خطاهايي باشد، به همين جهت
در ادامه با راهبردهايي آشنا خواهيد شد كه خطاهاي شما را به حداقل برساند.

تجربه ما در سال‌هاي پيش نشان مي‌دهد كه اكثر دانش‌آموزان نمرات خود را بيش از توانايي خود پيش‌بيني مي‌كنند.

به‌همين
جهت توصيه ما اين است كه بعد از پيش‌بيني نمره تراز كل، بسته به شرايط
حدود 300 واحد از آن كم كنيد، مثلاً اگر نمره تراز خود را با فرمول 6400
به‌دست آورده‌ايد، نمره تراز از 6100 را درنظر بگيريد.

نمره تراز لازم براي قبولي در رشته‌هاي مختلف:

در ابتـدا ما جدول مربـوط به رشته‌هـاي غيـرپزشكـي

(رياضي) و سپس رشته‌هاي كنكور پزشكي را مي‌آوريم.

جدول نمرات تراز رشته‌هاي تمام‌وقت رشته رياضي براي شهر تهران و شهرهاي حوالي آن.

رشته‌هاي داراي نمرات تراز پرنوسان براي قبولي

رشته شهر	ترازسال 81	ترازسال 80	ترازسال 79
زيست‌سلولي‌مولكولي‌كرج	6116	6485	6317

در
چنين رشته‌هايي بهتر است شما عدد بالاتر رادرنظر بگيريد، يعني 6485. يعني
فرض را براين بگذاريد كه براي قبولي در اين رشته به نمره ترازي درحد 6400
نياز است.

انتخاب رشته براي فردي با تراز پيش‌بيني شده 7000 در رشته رياضي.

فرض كنيم با داوطلبي ممتازي مواجه هستيم و تراز قابل پيش‌بيني براي او 7000 مي‌باشد.

پيشنهاد
ما به او اين است كه، در انتخاب اول تمام‌وقت رشته‌اي كه انتخاب مي‌كند
ترازي در حدود 6800 الي 7000 داشته باشد. ولي مشكل اين‌جاست كه ممكن‌است
اين فرد در پيش‌بيني خود اشتباه كرده باشد و نمره او حتي تا حد 6200 افت
كند.

به‌همين منظور براي رشته اول پاره‌وقت رشته‌اي را درنظر مي‌گيريم كه ترازي در حدود 6200 داشته باشد.

براي مثال انتخاب‌هاي زير براي فرد مذكور انتخاب‌هاي مناسبي است.

انتخاب اول تمام‌وقت………. مكانيك جامدات تهران مركز با نمره تراز حدود 6800

انتخاب اول پاره‌وقت………. برق مخابرات شهر ري با نمره تراز از حدود 6200

اگر اين فرد به نمره تراز بالاي 6800 رسيد كه در هر دو رشته قبول مي‌شود.

ولي درصورتي كه به اين نمره نرسد حتي درصورت افت تا 6200 نيز در رشته برق مخابرات شهرري قبول مي‌شود.

براي
انتخاب‌هاي دوم به‌بعد اين فرد بايد رشته‌هايي را انتخاب كند كه نمره تراز
آنها درصورت انتخاب اول درحدود 5400 الي 5500 باشد. يعني انتخاب‌هايي
بسيار پايين‌تر از انتخاب اول.

به‌همين دليل است كه مي‌گوييم، انتخاب دوم به بعد تقريباً بي‌اثر است و تمام تمركز شما بايد روي انتخاب‌هاي اول باشد.

انتخاب رشته براي فردي با نمره تراز پيش‌بيني شده 6600 در رشته رياضي

اگر
نمره تراز پيش‌بيني شده براي فرد در حدود 6600 باشد، بهتر اين است كه
انتخاب دست بالا براي او در پاره‌وقت و انتخاب دست پايين در تمام‌وقت باشد.

براي
اين فرد بهتر است، رشته‌اي بالاتر از حدود 6600 باشد، بهتر اين است كه
انتخاب دست بالا براي او در پاره‌وقت و انتخاب دست پايين در تمام‌وقت باشد.

براي
اين فرد بهتراست، رشته‌اي بالاتر از حدود 6600 را در پاره‌وقت و رشته‌اي
بالاتر از در حدود 6000 را در تمام‌وقت انتخاب كند. مثلاً:

انتخاب اول پاره‌وقت………. سخت‌افزار تهران مركز با ترازي در حدود 6650

انتخاب اول پاره‌وقت………. مهندسي نساجي شهر ري با ترازي در حدود 5950

درصورت افت نمره فرد تا حد 6000 هم اين فرد در رشته مهندسي نساجي قبول خواهد شد.

انتخاب رشته براي فردي با نمره تراز پيش‌بيني شده در حدود 6000 در رشته رياضي

مناسب‌ترين انتخاب‌هابراي اين فرد به شكل زير است:

انتخاب اول پاره‌وقت………. رشته‌اي بالاتر از حدود 6000 مثل مهندسي نساجي شهرري

انتخاب اول تمام‌وقت………. رشته‌اي با نمره تراز در حدود 5500 مثل مهندسي معدن ـ استخراج معدن ـ تهران جنوب

انتخاب دوم، تله‌اي وحشتناك است.

به مثال زير دقت كنيد:

داوطلبي ترتيب زير را براي انتخاب رشته درنظر گرفته است.

انتخاب اول تمام‌وقت………. مهندسي عمران ـ عمران تهران

انتخاب دوم تمام‌وقت………. مهندسي مكانيك ـ سيالات سمنان

تراز لازم براي قبولي در رشته مهندسي عمران تهران به‌عنوان رشته اول حدود 6700 است.

تراز
لازم براي قبولي در رشته مهندسي مكانيك سيالات سمنان حدود حدود 5700
مي‌باشد، به‌شرطي كه اين رشته به‌عنوان رشته اول انتخاب كنيد، نه رشته دوم،
اگر اين رشته به‌عنوان رشته دوم انتخاب شود، نمره تراز در حدود 6750 براي
قبولي در آن لازم است. به همين دليل در انتخاب بالا، انتخاب دوم يك انتخاب
سوخته است.

اگر آن فرد نمره‌اي برابر 6500 به‌دست آورد، نه در انتخاب
اول و نه در انتخاب دوم قبول نمي‌شود. درحالي‌كه نمره 6500 نمره بسيارخوبي
است. مثلاً اگر اين فرد رشته معماري قزوين را به‌عنوان رشته اول اگر
انتخاب مي‌كرد به احتمال 90 درصد قبول مي‌باشد. (نمره تراز انتخاب اول براي
معماري قزوين حدود 6450 مي‌باشد.)

محاسبه نمره تراز در رشته پزشكي

در رشته پزشكي محاسبه نمره تراز دروس عمومي مانند رشته رياضي است.

محاسبه تراز اختصاصي در كنكور آزمايشي:

دقت كنيد كه تراز دروس در كنكور سراسري با آزاد در بعضي موارد متفاوت است.

يك كارنامه فرضي

براي شخصي با درصدهاي زير تراز اختصاصي را محاسبه كنيد. (با توجه به جداول نمرات تراز براي رشته‌هاي پزشكي)

زيست‌شناسي	فيزيك	شيمي	رياضي
75	50	70	40
6100	6340	6875	6550

محاسبه ترازكل از روي تراز عمومي و اختصاصي مانند رشته رياضي است.

انتخاب رشته براي فردي با تراز پيش‌بيني شده 7000 در كنكور پزشكي

اين فرد بهتراست به‌صورت زير انتخاب رشته كند:

كنكور پزشكي………. رشته‌اي با تراز حدود 7000 مانند داروسازي تهران

تجربي
پاره‌وقت………. رشته‌اي با تراز حدود 6300 مانند رشته شيمي كاربردي
تهران شمال تجربي تمام‌وقت………. رشته‌اي با تراز حدود 6000 مانند
مهندسي منابع طبيعي ـ شيلات ـ تهران شمال

حال اگر نمره فرد حتي تا حد 6000 افت كند نيز مي‌تواند در رشته مهندسي منابع طبيعي قبول شود.

البته
لازم به ذكراست كه كنكور تجربي ( غيرپزشكي) و پزشكي از هم جدا و به فاصله
يك هفته برگزار مي شود. ولي ما در اينجا مجبور هستيم كه سطح علمي در دو
آزمون را يكسان درنظر بگيريم.

انتخاب رشته براي فردي با نمره تراز حدود 6400 در كنكور پزشكي.

براي اين فرد بهترين انتخاب به‌صورت زير است:

كنكور پزشكي………. رشته‌اي با تراز حدود 6400 مانند علوم تغذيه تهران علوم تحقيقات

تجربي پاره‌وقت………. رشته‌اي با تراز حدود 5700 مانند شيمي كاربردي ساوه

انتخاب رشته براي داوطلب خانم در كنكور پزشكي و تجربي با تراز پيش‌بيني شده حدود 6000

بهترين انتخاب به‌صورت زير مي‌باشد:

انتخـاب اول پزشكي………. مامايـي تهران پزشكي (با تـراز حدود 6000)

انتخاب اول تمام‌وقت تجربي………. مهندسي منابع طبيعي كرج (با تراز حدود 5700)

انتخاب پاره‌وقت تجربي………. مهندسي كشاورزي ـ زراعت شهرري (با تراز حدود 5000)

نكاتي درمورد انتخاب رشته در رشته انساني

داوطلبان رشته انساني بايد در دو گروه آزمايشي يعني مجموعه سه يا چهار در كنكور آزاد شركت كنند.

در مجموعه 3 رشته‌هايي مانند حقوق، ادبيات فارسي، الهيات و فلسفه رشته‌هاي اصلي هستند.

در مجموع 4 رشته‌هايي مانند مديريت، روانشناسي، حسابداري و… رشته‌هاي اصلي هستند.

اگر شما در مجموعه 3 شركت كنيد، دروس اختصاصي داراي ضريب شامل دروس زير مي‌باشد:

تاريخ و جغرافي، علوم‌اجتماعي، فلسفه، روانشناسي، ادبيات اختصاصي وعربي اختصاصي خواهد بود.

بنابراين انتخاب يكي از اين دومجموعه كاملاً بستگي به شرايط شما دارد.

براي
مثال اگر شما كاملاً علاقمند به رشته حقوق هستيد و بر دروس ادبيات وعربي
اختصاصي كاملاً مسلط هستيد و برعكس در دروس رياضي و اقتصاد ضعيف، بهتر است
كه در مجموعه 3 شركت كنيد.

سخن آخر

براي بهترين انتخاب، بهترين راهكار، مشورت و كمك گرفتن هرچه بيشتر از ديگران است.

تجربه دوستان خود را در سال‌هاي قبل به‌كار بگيريد، تا حد ممكن با دانشجويان در حال تحصيل مشورت كرده و نظر آنها را بپرسيد.

هرچقدر اين مشورت‌ها دقيق‌تر انتخاب شما بهتر و راه رسيدن به دانشگاه نزديك‌تر.

در انتخاب هاي اصلي، گول ستاره ها را نخوريد!

دانشگاه
آزاد در توضيح علت ستاره‌دار شدن بعضي رشته‌ها مي‌گويد: «براساس آمار
ثبت‌نام‌شدگان سال‌هاي گذشته و براي جلوگيري از تضييع حق انتخاب داوطلبان
در سمت راست بعضي از رشته‌ / شهرها كه تعداد داوطلبان آنها درحدي است كه
ظرفيت آن رشته / شهرها در مرحله اول تكميل مي‌شود و به انتخاب‌هاي دوم به
بعد نمي‌رسد، علامت (*) درج شده‌است‌تاداوطلبان، اين‌رشته / شهرهارا به‌عنوان رشته / شهرهاي دوم به بعدخود انتخاب ننمايند.»

از
همين استدلال مي‌شود دريافت كه ظرفيت رشته / شهرهاي غيرستاره‌اي در مرحله
اول تكميل نمي‌شود و به همين دليل اگر داوطلبي يكي از اين رشته / شهرها را
در انتخاب اول خود قرار دهد ؛ پس از كسب نمره‌ي حدنصاب قبولي، در همان
گزينش مرحله‌ي اول دانشگاه مي‌تواند پذيرفته شده و درواقع شانس قبولي خود
را به مراتب افزايش خواهد داد. پس خلاصه كلام اين كه:

اگر مي‌خواهيد فقط شانس قبولي خود را افزايش دهيد، در انتخاب‌هاي اولتان برويد سراغ رشته‌هاي غير ستاره‌دار.

1
ـ رشته‌هاي ستاره‌دار را فقط مي‌توانيد در اولويت نخست انتخاب كنيد: در
واقع با انتخاب اين رشته‌ها در اولويت دوم و دوم به بعد در گزينش متغير
دانشگاه شركت داده نمي‌شوند.

2 ـ‌ رشته‌هاي پاره‌وقت
را بايد از همان مجموعه‌اي انتخاب كنيد كه رشته‌هاي تمام‌وقت را انتخاب
كرده‌ايد. مثلاً نمي‌توانيد در تمام‌وقت، «مهندسي عمران ـ عمران» و در
پاره‌وقت
«مهندسي كشاورزي ـ باغباني» را انتخاب كنيد چرا كه «مهندسي
عمران ـ عمران» رشته‌اي از مجموعه‌ي «1» و «مهندسي كشاورزي ـ باغباني»
رشته‌اي از مجموعه‌ي «2» محسوب مي‌گرددويايك داوطلب رشته‌ي علوم‌انساني
نمي‌تواند در تمام‌وقت «مديريت صنعتي» و در پاره‌وقت «زبان و ادبيات‌فارسي»
را انتخاب كند. چرا كه اولي از مجموعه‌ي «4» و دومي از مجموعه‌ي «3» است
(همانطور كه مي‌دانيد، منظور از «مجموعه» رشته‌هايي از يك گروه مي‌باشد كه
مواد آزمون آنها يكسان است، براي آشنايي بيشتر با مواد امتحاني و ضرايب
دروس پايه و اختصاصي رشته‌ها به تفكيك مجموعه و زيرمجموعه دفترچه‌ي راهنماي
آزمون سراسري سال 1385 دانشگاه آزاد اسلامي مراجعه نماييد.)

3
ـ در كنارهر «شهر / رشته» جنس پذيرش با كد 1، 2، 3 مشخص شده (1 = زن، 2 =
مرد، 3 = زن و مرد). در هنگام تعيين رشته بايد به اين كدها نيز توجه كرد،
مثلاً در واحددانشگاهي تهران جنوب، مهندسي برق و مهندسي عمران و مهندسي
مكانيك و مهندسي معدن و مديريت صنعتي كد 2 دارند يعني دانش‌آموزان دختر
نمي‌توانند آنها را انتخاب كنند و يا در واحد دانشگاهي تهران پزشكي،
رشته‌هاي پرستاري، بهداشت‌خانواده ومامايي كد 1 دارند، يعني دانش‌آموزان
پسر نمي‌توانند آنها را انتخاب كنند.

4 ـ‌ پذيرش‌داوطلبان دختر و پسر
بومي در دفترچه راهنماي دانشگاه آزاد به صورت كامل توضيح داده شده است. لذا
ضروري ا

عوامل موثر بر انتخاب رشته در كنكور چيست؟

هر كس در زندگي بارها دست به
انتخاب مي‌زند. چرا كه انتخاب يكي از مهمترين فعاليت‌هاي انسان است. انسان
با انتخاب‌هاي خود مسير زندگي‌اش را تعيين مي‌كند…

انسان
آزاد آفريده شده است و به وي اين اختيار داده شده است كه در بسياري از
موارد آنچه را كه مناسب مي‌داند برگزيند.لحظات انتخاب، لحظاتي حساس هستند.
چرا كه با تصميم گيري درباره روش‌ يا پديده‌اي خاص، فرد سرنوشت خود را رقم
مي‌زند. انتخاب در زندگي از اهميت بالايي برخوردار است. با انتخاب درست
مي‌توان از منابع (مادي، مالي، انساني و اطلاعاتي) به شيوه‌اي مناسب بهره
برداري كرده و از اتلاف اين منابع جلوگيري كرد. انتخابي كه مبتني بر
اطلاعات و بينش باشد مي‌تواند به تصميم گيرنده در جلوگيري از ضايع شدن
منابع كمك كند. از طرف ديگر به خاطر آن فرد تصميم گيرنده، بايد نسبت به
انتخاب خود پاسخگو باشد، بنابراين انتخاب صحيح مي‌تواند به امور پاسخگو
بودن و مسئوليت پذيري كمك كند.

انتخاب درست و توسعه‌ي جامعه

برخي
مي پندارند براي آنكه بتوان به توسعه كشور و ايجاد پيشرفتهايي در آن كمك
كرد، بايد تحصيلات دانشگاهي داشت. بهتر است بگوييم افرادي كه در دانشگاه
تحصيل كرده‌اند تا اندازه‌اي به رشد و توسعه جامعه كمك مي‌كنند. افراد ديگر
نيز مي‌توانند موجبات توسعه كشور را فراهم آورند. به طور مثال كارگران
ساده، كشاورزان، دامداران،‌رانندگان و بسياري ديگر كه به دانشگاه نرفته‌اند
نيز در صورتي كه كار خود را به درستي انجام دهند، سهم بسيار بزرگي در
آباداني و پيشرفت جامعه دارند. مهمترين مساله‌اي كه بايد مورد توجه قرار
بگيرد آن است كه افراد در زمينه‌هايي مشغول به كار شوند كه مي‌توانند
بيشترين بازده را داشته باشند، يك كشاورز خوب بهتر از يك پزشك بد است.

عده‌اي
هم بر اين باورند كه مي‌توان در كنار كسب مهارت هاي شغلي و حرفه‌اي، به
يادگيري موضوعات مورد علاقه پرداخت. به عنوان مثال ممكن است فردي به حرفه
تراشكاري اشتغال داشته باشد و در همان حال كتابهاي مربوط به مواد و تركيبات
آن را مطالعه كند يا حتي به مطالعه منابعي در زمينه روان شناسي بپردازد.

انتخاب رشته تحصيلي

در
دوره متوسطه يك بار دانش آموزان انتخاب رشته تحصيلي را تجربه مي‌كنند. در
واقع اين انتخاب يكي از سرنوشت سازترين انتخاب‌هاي دانش آموزان است. با اين
كار آنان در راهي قدم مي‌گذارند كه زمينه دانش و توانايي آنان را تعيين
مي‌كند.

به
گزارش خبرنگار صنفي آموزشي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، فرصت بعدي
براي انتخاب رشته تحصيلي هنگامي است كه دانش آموزان براي ورود به دانشگاه
ثبت نام مي‌كنند. آنان پس از شركت در آزمون سراسري و در صورتي كه مجاز به
انتخاب رشته شوند. رشته و دانشگاه محل تحصيل خود را برمي‌گزينند و بدين شكل
بار ديگر سرنوشت خود را با يك انتخاب رقم مي‌زنند.

انتخاب
رشته تحصيلي اهميت فراواني دارد زيرا انتخاب نادرست رشته تحصيلي سبب افت
علمي كشور، تضييع منابع اقتصادي و انساني، بي تفاوتي و بي انگيزه شدن
دانشجو نسبت به مسائل اجتماعي و ايجاد اختلالات رواني در زندگي فردي و
اجتماعي دانشجو مي‌گردد.

عوامل موثر بر انتخاب رشته دانشگاهي

عوامل
متعددي بر انتخاب رشته دانشگاهي تاثير مي‌گذارند. بعضي از اين عوامل به
فرد و برخي ديگر به جامعه برمي‌گردند كه برخي از مهمترين عوامل موثر در
انتخاب رشته تحصيلي و دانشگاه محل تحصيل به شرح زير است.

علاقه

يكي
از مهمترين مسائلي كه هنگام انتخاب رشته بايد مورد توجه قرار گيرد علاقه
فرد است. ميل و علاقه در هر كار سبب مي شود شخص با انرژي بيشتري فعاليت
كند. بسياري از دانشجويان به خاطر آنكه به رشته تحصيلي خود علاقه
نداشته‌اند، ترك تحصيل كرده‌اند و تعدادي ديگر نيز نتوانسته‌اند در رشته
خود موفق باشند.

داوطلبان دانشگاه‌ها بهتر است قبل از هر چيز زمينه علايق خود را شناسايي كنند و هنگام انتخاب رشته به آن توجه داشته باشند.

شناخت

در
صورتي علاقه به رشته مي‌تواند افراد را در انتخاب رشته صحيح ياري كند كه
از رشته‌هاي تحصيلي و مراكز آموزشي آگاهي داشته باشد. شناخت و آگاهي داشتن
از رشته تحصيلي سبب ايجاد انگيزه در فرد مي‌شود. بعضي افراد نسبت به
رشته‌ها و دانشگاه‌هايي ابراز علاقه مي‌كنند، ولي وقتي مشغول به تحصيل
مي‌شوند، احساس مي‌كنند كه در انتخاب خود دچار اشتباه شده‌اند. دليل اين
امر نداشتن اطلاع و آگاهي مناسب از رشته‌هاي تحصيلي و مراكز آموزشي است.

توانايي علمي

در
حال حاضر تعداد داوطلبان از ظرفيت دانشگاهها بيشتر است. بنابراين همه
داوطلبان نمي‌توانند ادامه تحصيل دهند. آنان بايستي در آزمون شركت كنند. بر
حسب توانايي داوطلبان به آنها اجازه داده مي‌شود به رشته‌هاي تحصيلي خاصي
وارد شوند. اگر همه افراد مي‌توانستند وارد دانشگاه شوند شرايط فرق مي‌كرد
اما در حال حاضر افراد بايد براي ورود به دانشگاه مورد ارزشيابي قرار
گيرند. درست است كه علاقه فرد يكي از مهمترين ملاك‌هاي انتخاب رشته است اما
توانايي فرد نيز تعيين كننده است. از آنجا كه در مسابقه ورود به دانشگاه
هميشه افرادي كه توانايي بيشتري دارند انتخاب مي‌شوند،‌لازم است داوطلبان
به نمرات خود توجه كرده و با واقع بيني هرچه بيشتر رشته و محل تحصيل خود را
انتخاب كنند.

توان اقتصادي خانواده‌ها

گاهي
اوقات لازم است كسي كه در دانشگاه پذيرفته مي‌شود براي تحصيل به شهري
مسافرت كند كه از محل اقامتش دور است. از طرف ديگر تحصيل در رشته‌هاي مختلف
هزينه‌هاي متفاوتي را در بر دارد. رشته‌هاي شبانه و دانشگاه‌هاي غير
انتفاعي نيازمند وضعيت اقتصادي مناسب خانواده‌ها است. بنابراين افرادي كه
قادر به تامين هزينه رشته‌ها و دانشگاه‌ها هستند مي‌توانند آنها را انتخاب
كنند.

امكانات مراكز آموزشي

تعداد
زيادي از مراكز آموزشي امكانات مناسبي در اختيار دانشجويان خود قرار
مي‌دهند. به طور مثال براي دانشجويان خوابگاه تدارك مي‌بينند و در برخي
موارد كمك هزينه‌هاي تحصيلي يا بن كتاب در اختيار آنان قرار مي‌دهند. در
عوض بعضي از مراكز آموزشي و دانشگاه‌ها نمي‌توانند براي دانشجويان خود
خوابگاه تهيه كرده و امكانات ديگر را برايشان فراهم آورند. توجه به اين
مساله هنگام انتخاب محل تحصيل مهم است.

آينده شغلي

بي
شك بسياري از داوطلبان براي آن كه بتوانند شغل بهتري پيدا كنند يا اينكه
احتمال اشتغال آنان افزايش يابد به دانشگاه وارد مي‌شوند. همه رشته‌هاي
تحصيلي از وضعيت شغلي يكساني برخوردار نيستند. بنابراين بازار كار آنها
اشباع شده است. از طرفي بعضي از رشته‌هاي تحصيلي زمينه شغلي مناسبي ندارند
چرا كه يا شناخته شده نيستند يا ضرورت آنها در حال حاضر احساس نشده است.
واقع بيني و دوري از تعصب، داوطلبان را ياري مي‌كند رشته مناسبي انتخاب
كنند.

هدف داوطلب

مي‌توان
هدف‌هاي مختلفي را براي تحصيل در دانشگاه تصور كرد. برخي بر اين باورند كه
بايد حتي الامكان تا آخرين مقطع تحصيلي ادامه بدهند و به اصطلاح تا آخر خط
بروند. در اين صورت بايد به طبيعت رشته تحصيلي مورد نظر نيز توجه داشت چرا
كه امكان ادامه تحصيل در بعضي از رشته‌ها وجود ندارد يا اينكه فقط در
كشورهاي ديگر مي‌توان در آن رشته تحصيلات خود مقاطع بالاتر را ادامه داد.

برخي
ورود به دانشگاه را راه حلي موقت مي‌دانند . به عبارت ديگر براي گريز از
برخي مسائل و رويدادهاي آتي اين كار را انجام مي‌دهند. به طور مثال امروزه
بسياري از داوطلبان دانشگاه‌ها براي آن كه دوران سربازي خود را به تعويق
بياندازند يا با گرفتن مدارك بالا و دريافت بورس از موسسات از انجام وظيفه
عمومي معاف شوند تلاش خود را براي ورود به دانشگاه متمركز مي‌كنند. بديهي
است اين افراد به دنبال علاقه خود نيستند و هنگام انتخاب رشته هم، رشته‌ها و
دانشگاه‌هايي را بر مي‌گزينند كه احتمال قبول شدن خود را در آنها زياد
مي‌بينند. اين امر پيامدهاي منفي به همراه دارد. از جمله مي‌توان به افت
كيفيت آموزش عالي اشاره كرد. اين عده نه تنها هنگام ورود به دانشگاه موفقيت
تحصيلي چنداني نخواهند داشت بلكه روي دانشجويان ديگر نيز اثرات منفي به
جاي مي‌گذارند. با اين كار حق كسي كه داراي علاقه و انگيزه ادامه به تحصيل
در يك رشته است ضايع مي‌شود.

سهميه پذيرش

گزينش
دانشجو در بيشتر رشته‌ها به صورت بومي در استان يا ناحيه يا قطب مي‌باشد.
مثلا 70 درصد ظرفيت رشته‌هاي پزشكي دانشگا‌ه‌هاي هر ناحيه مختص داوطلبان
ساكن آن ناحيه اعم از داوطلبان سهميه مناطق يا نهادها بوده و 30 درصد بقيه
به صورت آزاد است. بنابراين پيشنهاد مي‌شود كه داوطلبان حتي الامكان از
انتخاب محل‌هايي كه در خارج از مناطق بومي داوطلب است خودداري نمايند. شانس
قبولي داوطلبي كهرشته‌هاي تحصيلي و دانشگاه‌هاي شهر يا استان خود را
انتخاب مي‌كند بيشتر از داوطلبي است كه در شرايط تقريبا مشابه دست به
انتخاب رشته‌ها و دانشگاه‌هاي مربوط به شهرها يا استانهاي ديگر مي‌زند.

آزادي عمل

پيش
نياز هر انتخاب، داشتن آزادي عمل است. اگر دست كسي را با طناب ببندند
نخواهند توانست از ميان دو شي يكي را انتخاب كند و بردارد. بايد به
داوطلبان اجازه داده شود تا در رشته تحصيلي و محل تحصيل مورد نيز خود
اطلاعاتي را كسب كرده و با توجه به اين اطلاعات دست به انتخاب بزنند.

مشاهده
شده است كه در پاره‌اي موارد والدين، فرزندان خود را مجبور مي‌كنند تا
رشته تحصيلي خاصي را انتخاب كنند. اين والدين شايد به دنبال آرزوهاي خودشان
هستند. آرزوهايي كه به آنها نرسيده‌اند و فكر مي‌كنند فرزندان آنها
مسئوليت دارند تا آرزوي والدين را برآورده كنند.

منظور
از اين گفته كه والدين نبايد فرزندان خود را وادار به انتخاب رشته خاصي
كنند، به هيچ وجه به معني مشاركت نداشتن آنان در سرنوشت فرزندشان نيست.
داوطلبان ورود به دانشگاه بايد از افراد مختلف از جمله پدر و مادر كمك
بگيرند و از تجربيات آنان در انتخاب رشته استفاده كنند.

علاقه
فرد به رشته، مهمترين عامل انتخاب رشته است. نبايد به هنگام انتخاب رشته
تفكر داوطلب اين باشد كه به هر قيمت در دانشگاه قبول شود.