طرز تهیه حلوا ارده یا حلوا شکری-ارده چیست؟

 

عادت به خوردن صبحانه ای کامل، یکی از ارکان اصلی تغذیه سالم است. علاوه بر این رعایت تنوع در این وعده نیز حایز اهمیت است؛ به طوری که توصیه می شود هر روز مواد غذایی متفاوتی را برای صبحانه تان انتخاب و امتحان کنید؛ یک روز عدسی، یک روز نان و پنیر و گردو و روز دیگر کره و عسل و حلوا ارده. حتما این را می دانید که حلوا ارده به حلوا شکری نیز شهرت دارد ولی آیا این را می دانستید که ارزش تغذیه ای حلواشکری چقدر است؟ بهتر است چند بار در هفته میل شود؟ و چه کسانی باید آن را وارد برنامه غذایی شان کنند؟ …

تاریخچه حلوا ارده (حلورده) به دوران صفویه برمی گردد. اولین بار شاه عباس از شیخ بهایی خواست تا یک فرمول غذایی بسازد که کم حجم بوده و برای استفاده سربازان مناسب باشد. او نیز غذایی متشکل از کنجد آسیاب شده و شیره کشمش پیشنهاد کرد و این نمونه مقدماتی از حلواارده امروزی بود. وطن اصلی کنجد هندوستان است که از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. در حال حاضر چین بزرگ ترین تولیدکننده کنجد در دنیا است. در ایران نیز مقداری کنجد تولید می شود که بیشتر آن به مصرف تهیه روغن و حلوا ارده می رسد.

پایه تولید حلورده ماده ای به نام ارده یا کنجد آسیاب شده است. ارده حاوی پروتئین، چربی و مقداری فیبر است بنابراین حلواشکری خوراکی است که از کنجد کوبیده ( ارده) و شکر تشکیل شده و از خوراکی های مقوی و پرکالری و کم حجم محسوب می شود. به لحاظ وجود شکر در حلواشکری، استفاده از آن در دیابتی ها باید با احتیاط باشد. شیرینی حلواارده (حلورده) در قدیم عصاره کشمش بود اما بعدها با آمدن شکر به بازار، حلواشکری جای حلواارده را گرفت. از آنجا که جزء اصلی این ماده غذایی کنجد است، غذایی مقوی و پرخاصیت و البته پرکالری به شمار می آید. بیایید باهم از اصلی ترین و مقوی ترین ماده تشکیل دهنده حلورده یعنی کنجد صحبت کنیم.

● شاهدانه ای به نام کنجد

در داستان علی بابا و چهل دزد بغداد، موقعی که دزدان برای باز کردن یک قفل عجیب نیاز به یک رمز خاص داشتند، نام کنجد را انتخاب کردند. این نشان می دهد که تمام خوانندگان داستان بانام کنجد آشنایی دارند چون کنجد به محض رسیدن از غلاف میوه که به طور ناگهانی باز می شود به بیرون پرتاب می شود لذا این نام را برای باز شدن ناگهانی در انتخاب کردند. کنجد یکی از قدیمی ترین دانه هاست که بین دانه ها جزو سرشارترین منابع روغنی محسوب می شود. دانه های کنجد به رنگ های سفید، خاکستری و سیاه هستند و نوع سفیدش از همه مرغوب تر است. این دانه منبع غنی از پروتئین بوده و ارزش غذایی بالایی دارد. هر قاشق غذاخوری آن تأمین کننده ۱۴ درصد از نیاز روزانه به کلسیم است. به علاوه با مصرف ۵۰ گرم از آن ۲۵ درصد از نیاز روزانه به اسید فولیک نیز رفع خواهد شد. این دانه منبع گیاهی آهن نیز محسوب می شود. به این دلیل خوردن آن به رفع خستگی به خصوص در آنهایی که به کم خونی فقر آهن دچارند، توصیه شده و بهتر است با منابع افزایش دهنده جذب آهن مانند انواع سبزیجات تازه و آب پرتقال میل شود.

● طرز تهیه روغن کنجد

برای تهیه روغن این دانه معمولا کنجدها را می شویند. سپس دانه ها را آسیاب کرده و در آب می ریزند تا پوست آنها روی آب بیاید. بعد از گرفتن پوست، دانه ها را خشک کرده و در آب جوش می ریزند و خمیر می کنند. این خمیر را تحت فشار قرار می دهند تا روغن آن جدا شود. این روغن را روغن سرد می نامند و از تفاله باقی مانده تحت اثر فشار و گرما روغنی به دست می آید که به نام روغن گرم معروف است که البته ارزش غذایی روغن سرد را ندارد. اگر می خواهید از روغن کنجد استفاده کنید، دقت داشته باشید که روغن سرد باشد زیرا در اثر حرارت دادن، روغن کنجد خواص خود را از دست می دهد.

● دیابتی ها احتیاط کنند

حتماً مایع نسبتاً غلیظی که چرب است و رنگ کرم تیره دارد را دیده اید، این همان ارده است. این مایع خود به تنهایی یک ماده غذایی کامل برای هر وعده غذایی به ویژه صبحانه است. ارده فاقد هرگونه افزودنی اعم از شیمیایی و غیرشیمیایی است و به عبارتی صددرصد طبیعی است. ماده اصلی و تنها ماده تشکیل دهنده آن کنجد است. ارده را به طرق مختلفی می توان مصرف کرد. می توان آن را به صورت خالص و بدون هیچ گونه افزودنی با نان میل کرد و یا مواد شیرینی از قبیل عسل، شیره انواع میوه ها مثل خرما، انگور و یا مربا به آن اضافه کرد. افرادی که از رژیم غذایی خاصی تبعیت می کنند یا دیابت دارند باید در مورد مصرف آن احتیاط کنند. اما دانش آموزان و آنهایی که به کالری بیشتری نیازمند هستند می توانند از نان های آغشته به آن در میان وعده های صبح و عصرشان بخورند.

● اصول نگهداری از حلوا

حلوا ارده را باید در محلی خنک و دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری کرد. تاریخ مصرف حلواارده را به دقت بخوانید. به دلیل اینکه حلورده دارای کنجد است که سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده است، خیلی زود در مجاورت با هوای گرم و تحت تاثیر نور و گرما چربی های آن با اکسیژن ترکیب شده و طعم بدی پیدا می کند بنابراین باید در جای خشک و خنک نگهداری شود. در صورتی که در محل مناسبی مثل یخچال نگهداری شود، مدت زمان بیشتری قابل استفاده است. در صورتی که پس از مدتی شاهد وجود مقداری روغن روی حلواارده بودید، جای هیچ نگرانی نیست چرا که این ویژگی ذاتی حلواارده است. این ماده روغنی همان روغن کنجد معروف بوده که سرشار از ویتامین است. شما می توانید قبل از مصرف آن را مخلوط کرده و یا روغن آن را جدا کرده و به عنوان روغن مایع مصرف کنید.

ارده نیز مانند حلواارده باید در محلی خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.

● شیر دوست ندارید؟ کنجد بخورید!

دکتر سیدضیاالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی درباره کنجد و فرآورده های تهیه شده از آن می گوید: «دانه کنجد دارای ۲۰ تا ۲۵ درصد پروتئین، ۵۰ درصد چربی و به نسبت مساوی اسیدلینولئیک و اولئیک است. کنجد یکی از منابع بسیار مفید برای جذب آهن، روی و مخصوصا کلسیم به حساب می آید و افرادی که میل و رغبتی به خوردن شیر ندارند می توانند از کنجد برای تامین نیاز به کلسیم، روی و آهن خود که از مواد معدنی کلیدی بدن هستند، استفاده کنند. مخلوط کردن کنجد با سایر غذاها باعث غنی تر شدن آنها می شود.

مادرانی که از بدغذایی کودک خود شکایت دارند و اظهار می کنند که کودک شان علاقه ای به خوردن گوشت و شیر ندارد، می توانند با تلفیق برنج و حبوباتی نظیر عدس، سویا، ماش و کنجد بخش زیادی از پروتئین و مواد معدنی کودکان در حال رشد خود را تامین کنند.

علاوه بر این مخلوطی از کنجد و غلات کامل مثل گندم و جو یا نوع پرک شده آن دارای ارزش غذایی بالایی خواهد بود. در شروع تغذیه تکمیلی کودکان اضافه کردن کنجد آسیاب شده و تهیه حریره کنجد در کنار حریره بادام نیازهای کودک به مواد معدنی یاد شده را برطرف خواهد کرد. در کودکان بزرگ تر جایگزین کردن کنجد و بیسکوییت های کنجدی به جای میان وعده های بی ارزشی نظیر پفک بسیار مفید تر و سالم تر و دارای ارزش غذایی بیشتری خواهد بود.

می توانید در روز ۳۰ گرم از این دانه استفاده کنید و در عوض معادل آن میزان دریافت کالری مواد غذایی خود حذف کنید. یادتان باشد که خوردن یک قاشق غذاخوری کنجد معادل یک واحد چربی بوده و ۴۵ کیلوکالری انرژی دارد. مصرف کنجد علاوه براینکه سبب افزایش چربی خون نمی شود بلکه کلسترول بد خون را نیز پایین می آورد.

******************************************************************

آموزش درست کردن حلوا شکری در خانه

طرز تهیه حلوا ارده خوشمزه

مناسب برای: ۲ نفر

زمان آماده سازی: ۵ دقیقه

مدت زمان انتظار: ۱ ساعت

مواد لازم

پودر نارگیل به میزان لازم

کنجد ۱ فنجان + ۲ قاشق سوپخوری (سرپر و خام و دو قاشق بوداده)

پسته به میزان لازم (پودر و خلال)

شیره ۳ قاشق سوپخوری (انگور یا سایر میوه ها)

گردو به میزان لازم (پودر شده)

طرز تهیه

۱- ابتدا کنجد خام را داخل آسیاب برقی آسیاب کنید و بعد آن را در یک کاسه بزرگ تر ریخته و با شهد میوه مخلوط کنید، اگر مخلوط به دست آمده سفت شده باشد آن را با کمی شیر رقیق تر کنید.

۲- حالا در ظرفی مناسب مقداری از مواد را ریخته و روی آن پودر نارگیل، مغز پسته، مغز گردو و کنجد بوداده بریزید و دوباره تا انتها ادامه دهید و روی لایه آخر تنها خلال پسته و بادام قرار دهید.

۳- حالا مواد را داخل ظرف مناسب ریخته و در یخچال قرار دهید و یک ساعت اجازه دهید تا آماده شوند.

نکات

• حتما پودر پسته و گردو و بادام را خودتان تهیه کنید و گردو و پسته آن را از شب قبل داخل گلاب، شکر و آب بخوابانید تا خوشمزه تر شوند.

• اگر دوست دارید از عسل به جای شیره استفاده کنید.

**************************************************************

طرز تهیه حلوا شکری