مهندسی مدیریت پروژه چیست

معرفی رشته مهندسی مدیریت پروژه

مهندسی مدیریت پروژه تلفیق
علم،هنر و فن است و به منظور آموزش برای انجام فقالیتهای آماده سازی،نظارت و
اجرای پروژه به ویژه پروژه های عمرانی طرح ریزی شده است .

مهندسی
مدیریت پروژه تلفیق علم،هنر و فن است و به منظور آموزش برای انجام
فقالیتهای آماده سازی،نظارت و اجرای پروژه به ویژه پروژه های عمرانی طرح
ریزی شده است.ویژگی اصلی تخصصی مهندسی مدیریت پروژه،ماهیت بین رشته ای آن
است.این رشته تلفیقی از رشته های عمران،صنایع و مدیریت میباشد.پیشتر از این
بازنگری در رشته های دانشگاهی بر مبنای نیازهای اجتماعی بازار کار و
تحولات علمی در ماده 49 برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی جای داده شد و
توسعه علوم میان رشته ای در دستور کار دانشگاهها و موسسات آموزش عالی به
عنوان 1 ضرورت مطرح گردید.دانشگاه پیام نور نیز به عنوان 1 نهاد علمی
آموزشی توجه خود را به این معطوف ساخت و رشته مهندسی مدیریت پروژه را
بهعنوان 1 تخصص بین رشته ای با کاربری بالا در رفع نیازهای اجرایی -مدیریتی
پروژه های عمرانی کشور طرح ریزی نمود.سابقه وجود این رشته در دانشگاههای
داخل و خارج از کشور در زمان حاضر در مقطع کارشناسی ارشد،تحت عنوان رشته
مهندسی و مدیریت ساخت در دانشگاههای امیرکبیر-علم و صنعت و در دپارتمان
مهندسی عمران ارائه میشود.در دانشگاههای خارج از کشور رشته مهندسی مدیریت
پروژه با عنوان مهندسی و مدیریت ساخت در مقطع کارشناسی ارشدو دکترا میتوان
به موارد ذیل اشاره کرد:
erkeley university
stanford university
georgia institute of technology
toronto university
purdue university
تدوین
دروس و سر فصلهای واحدهای درسی به ترتیبی است که فارغ التحصیلان رشته
مهندسی مدیریت پروژه توانایی ادامه تحصیل در رشته های زیر را دارا میباشند.
رشته صنایع در گرایشهای:مدیریت سیستم و بهره وری-سیستمهای اقتصادی و اجتماعی.
تواناییهای
فارغ التحصیلان مهندسی مدیریت پروژه: 1-تسلط بر دانش حقوقی پروژه ها
2-تسلط بر مقررات ملی ساختمانی و آئین نامه های اجرایی 3-آشنایی با امور
مالی و حسابداری پروژه 4-طراحی اجرائی و نظارت بر اجرای پروژه 5-تسلط بر
انجام هماهنگی بین عوامل پروژه 6-شناخت موثر از مصالح و ماشین آلات
7-آشنایی با مقررات اداری مرتبط 8-ایجاد دیدگاه مبتنی بر اخلاق 9-مهندسی در
اجرای پروژه 10-توانایی نقشه خوانی مهندسی 11کسب دید عمیق از ایمن سازی
کارگاه ساخت
پتانسیلهای شغلی مهندسی مدیریت پروژه:
الف-تخصص اجرا:
-اجرای انواع سازه های بتنی
-اجرای سازه های بنایی
-اجرای سازه های فلزی
-اجرای مقاوم سازی ابنیه
-اجرای سالنهای صنعتی و سوله ها
-نقشه برداری و عملیات مرتبط
-اجرای تخصصی پلها
-متره و برآورد(دستی و کمپیوتری)
-اجرای سازه های آبی
-اجرای راهسازی و روسازی
-طرح معماری ساختمانهای مسکونی و تجاری ساده
ب-تخصص نظارت:
-نظارت بر ساخت انواع سازه های بتنی،بنایی و فلزی
ج-تخصص مدیریت:
-مدیریت پروژه های بزرگ
-مدیر کنترل پروژه
-اجرای مهندسی ارزش
-مدیریت امور پیمان و قرارداد
-مدیریت مالی و حسابداری
-مدیریت بحران
-داوری و حل اختلافات پروژه های عمرانی
-ممیزی انرژی و مدیریت مصرف انرژی
-مهندسی و مدیریت ایمنی
همچنین
با توجه به پیشبینی جایگاه مهندسی مجری در قانون نظام مهندسی و نظر به
تامین دروس لازم جهت ارائه به کمیسیون هم ارزی رشته ها زمینه احراز اخذ
پروانه اشتغال به کار مهندسی برای فارغ التحصیلان رشته مهندسی مدیریت پروژه
فراهم میباشد.(برای موفقیت در این رشته باید ریاضیات و زبان قوی باشد.

---

مدیریت پروژه و ساخت چیست؟ تفاوت آن با مهندسی و مدیریت ساخت : زمینه های شغلی : دروس

مهندسی
مدیریت پروژه تلفیق علم،هنر و فن است و به منظور آموزش برای انجام
فعالیتهای آماده سازی،نظارت و اجرای پروژه به ویژه پروژه های عمرانی طرح
ریزی شده است.ویژگی اصلی تخصصی مهندسی مدیریت پروژه،ماهیت بین رشته ای آن
است.این رشته تلفیقی از رشته های عمران،صنایع و مدیریت میباشد.

 چه دانشگاههایی این رشته را دارند؟

پیشتر
از این بازنگری در رشته های دانشگاهی بر مبنای نیازهای اجتماعی بازار کار و
تحولات علمی در ماده 49 برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی جای داده شد و
توسعه علوم میان رشته ای در دستور کار دانشگاهها و موسسات آموزش عالی به
عنوان 1 ضرورت مطرح گردید.دانشگاه پیام نور نیز به عنوان 1 نهاد علمی
آموزشی توجه خود را به این معطوف ساخت و رشته مهندسی مدیریت پروژه را به
عنوان 1 تخصص بین رشته ای با کاربری بالا در رفع نیازهای اجرایی -مدیریتی
پروژه های عمرانی کشور طرح ریزی نمود.

سابقه
وجود این رشته در دانشگاههای داخل و خارج از کشور در زمان حاضر در مقطع
کارشناسی ارشد،تحت عنوان رشته مهندسی و مدیریت ساخت در دانشگاههای
امیرکبیر-علم و صنعت، دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران و اخیرا سایر
دانشگاههای علوم تحقیقات و در دپارتمان مهندسی عمران ارائه میشود.در
دانشگاههای خارج از کشور رشته مهندسی مدیریت پروژه با عنوان مهندسی و
مدیریت ساخت در مقطع کارشناسی ارشدو دکترا میتوان به موارد ذیل اشاره کرد :

University berkeley
stanford university
georgia institute of technology
toronto university
purdue university

سرفصلهای دروس

تدوین
دروس و سر فصلهای واحدهای درسی به ترتیبی است که فارغ التحصیلان رشته
مهندسی مدیریت پروژه توانایی ادامه تحصیل در رشته های زیر را دارا میباشند .
رشته صنایع در گرایشهای:مدیریت سیستم و بهره وری-سیستمهای اقتصادی و اجتماعی .
تواناییهای
فارغ التحصیلان مهندسی مدیریت پروژه: 1-تسلط بر دانش حقوقی پروژه ها
2-تسلط بر مقررات ملی ساختمانی و آئین نامه های اجرایی 3-آشنایی با امور
مالی و حسابداری پروژه 4-طراحی
اجرائی و نظارت بر اجرای پروژه 5-تسلط بر انجام هماهنگی بین عوامل پروژه
6-شناخت موثر از مصالح و ماشین آلات 7-آشنایی با مقررات اداری مرتبط 8-ایجاد دیدگاه مبتنی بر اخلاق 9-مهندسی در اجرای پروژه 10-توانایی نقشه خوانی مهندسی 11کسب دید عمیق از ایمن سازی کارگاه ساخت
زمینه های شغلی

پتانسیلهای شغلی مهندسی مدیریت پروژه :

الف-تخصص اجرا :
–اجرای انواع سازه های بتنی
–اجرای سازه های بنایی
–اجرای سازه های فلزی
–اجرای مقاوم سازی ابنیه
–اجرای سالنهای صنعتی و سوله ها
–نقشه برداری و عملیات مرتبط
–اجرای تخصصی پلها
–متره و برآورد(دستی و کمپیوتری )
–اجرای سازه های آبی
–اجرای راهسازی و روسازی
–طرح معماری ساختمانهای مسکونی و تجاری ساده
ب-تخصص نظارت :
–نظارت بر ساخت انواع سازه های بتنی،بنایی و فلزی
ج-تخصص مدیریت :
–مدیریت پروژه های بزرگ
–مدیر کنترل پروژه
–اجرای مهندسی ارزش
–مدیریت امور پیمان و قرارداد
–مدیریت مالی و حسابداری
–مدیریت بحران
–داوری و حل اختلافات پروژه های عمرانی
–ممیزی انرژی و مدیریت مصرف انرژی
–مهندسی و مدیریت ایمنی
همچنین
با توجه به پیشبینی جایگاه مهندسی مجری در قانون نظام مهندسی و نظر به
تامین دروس لازم جهت ارائه به کمیسیون هم ارزی رشته ها زمینه احراز اخذ
پروانه اشتغال به کار مهندسی برای فارغ التحصیلان رشته مهندسی مدیریت پروژه
فراهم میباشد.(برای موفقیت در این رشته باید ریاضیات و زبان قوی باشد .

تفاوت مهندسی و مدیریت ساخت با مدیریت پروژه و ساخت

گرایش
مدیریت پروژه و ساخت تقریبا زیر گروه مستقیم معماری محسوب می شود حال آنکه
رشته مهندسی و مدیریت ساخت جزو گرایشهای عمران در مقطع کارشناسی ارشد می
باشدو شایدهمین امر باعث ایجاد تفاوتهایی نه چندان زیاد ما بین این دو رشته
شده که می توان از تفاوت اسمی این دو رشته نیز آن رادرک کرد رشته مدیریت
پروژه و ساخت با هدف قرار دادن کلیات پروژه های عمرانی بدون توجه ویژه به
جزئیات اجرایی آن مباحث خود را پیش می گیرد حال آنکه رشته مهندسی مدیریت
ساخت با دیدی عمرانی به جزئیات یک طرح و نحوه ساخت آن توجه دارد .

در
ضمن یکی از دانشگاه های پیشرو در این زمینه دانشگاه تربیت مدرس و مدیر
گروه آن آقای دکتر صبحیه می باشد که می توانید از طریق آدرس زیر به لیست
فعالیت های ایشان دسترسی پیدا کنید .

حدود
50 سال از پیدایش ، تکوین و کاربرد سیستم های مدون و منظم برنامه ریزی
وکنترل پروژه وهمچنین مدیریت پروژه می گذرد و کار توسعه، تکمیل و بهره
برداری از این سیستمها و روش ها همچنان ادامه دارد.هدف مهم و کار اصلی
سیستم های برنامه ریزی وکنترل(نظارت ) پروژه
، دستیابی به هدفهای برنامه ، طرح پروژه ازراه بهینه نمودن مدتزمان، هزینه
ی اجرا و کیفیت نتایج پیش بینی شده یا مورد انتظار آنهاست. بدین جهت،
ابزاری موثر و کارامد برای مدیریت برنامه ، طرح و پروژه می باشد. طرح ها و
پروژه ها در هر کشوری، همچون چرخ هاییبرای تحرک ماشین رشد و توسعه ی
اقتصادی – اجتماعی به شمار می آیند. شناخت یکایک منابعکشور و اولویت آنها
نسبت به یکدیگر و استفاده بهینه از آنها ، موجب دستیابی کاملبه هدف ها
وآرمان های تعیین شده ، تسریع حرکت فرایند توسعه و سلامتی ساخت و روان
نظاماقتصادی یک کشور خواهد شد .

از
این رو، کشورهایی که در فرایند پر شتاب تحول نظام اقتصادی-اجتماعی ،به این
حقایق و آگاهی ها دست یافته اند ، نه تنها زمان بلکه سایر منابع(نیروی
انسانی ، تجهیزات ،ماشین آلات ، مواد اولیه و مصالح ، پول ، سرمایه و طبیعت
) نیز برای آنها بسیار مهمتلقی می شود و برای حفظ موقعیت اقتصادی و ارتقا و
بهبود آن به تهیه و توسعه روش هاو سیستم های بهینه سازی منابع ، و از همه
مهمتر بهره برداری از آنها ، نیازی حیاتیدارند .

در
ایران در 20 سال اخیر ، در زمینه معرفی و گسترش مبانی و مفاهیم مدیریت ،
وتاحدودی مدیریت پروژه و سیستم های برنامه ریزی و کنترل پروژه ، تلاش های
ارزنده ایانجام شده است .

مدیریت
پروژه قبلاً به صورت یکی از فیلد های رشته ی صنایع بود و به این صورت بود
که فارغ التحصیلان رشته ی صنایع(تولید صنعتی) به عنوان مدیر پروژه در بخش
صنعتی مشغولبه کار می شدند . با
سیستماتیک شدن مقوله ی ساخت وساز به برنامه ریزی و مدیریت دراین زمینه
احساس نیاز بیشتری می شد. و در پاره ای موارد مهندسین صنایع که دانش کافیدر
مقوله ی ساخت نداشتند به عنوان مدیران پروژه های ساختمانی مطرح می شدند . اماحدود
6 سال است که رشته ی مدیریت پروژه و ساخت به صورت کاملاً تخصصی برای
فارغالتحصیلان (دوره ی لیسانس ) رشته ی معماری و عمران آموزش داده می شود .

مديريت
پروژه به كارگيري دانش، مهارتها، ابزار و تكنيك هاي لازم در اداره جريان
اجراي فعاليت ها، به منظور رفع نيازها و انتظارات متوليان ازاجراي پروژه
است. مديريت پروژه در اجراي اين مهم از دو بازوي قدرتمند برنامه ريزي
وكنترل پروژه بهره مي گيرد .

لازم
به ذکر است که این رشته زیر گروه رشته ی معماری (گروه هنر) با کد 1361 در
دفترچه آزمون سراسری وجزء رشته های شناور یا ستاره دار می باشد که با مدرک
لیسانس هر رشته می توان این گرایش را بهعنوان رشته ی دوم انتخاب نمود. اما
گرایشی کاملاًتخصصی از رشته ی عمران به نام « مدیریت ساخت» وجود دارد که سر
فصل دروس امتحانی متفاوت از گرایش مدیریت پروژه و ساخت دارد و تا حدینیز
زمینه ی کاری کاملاً کارگاهی دارد .

سرفصل دروس و منابع آزمون کارشناسی ارشد :

1) زبان عمومی و تخصصی: ضریب 2

2) ایستایی و فن ساختمان : ضریب 2

( ۳مدیریت کارگاهی : ضریب 4
( ۴مواد ومصالح : ضریب 2
همان
طور که می بینید درس زبان، ضریب 2دارد و در این رشته مانند مدیریت پروژه و
ساختبا دروس تخصصی هم ضریب بوده و ارزشی برابر با آنها دارد. پس باید برای
قبولی در این رشته زبان را جدی تر گرفت. کتاب های “زبان تخصصی برای
دانشجویان معماری”، “زبان تخصصی برای دانشجویان عمران ” منابع زبان توصیه
شده در این رشته هستند .

برای سایر سرفصل ها نیز منابع زیر مناسب خواهند بود :

مصالح ساختمانی :

1. مشخصات فنی و عمومی ساختمان(نشریه 55 )

2. مبحث 9 مقررات ملی ساختمان(بتن )

3. مبحث 5 مقررات ملی ساختمان(مصالح )

4. تست مصالح نظام مهندسی

5. تست مصالح آزمون های کاردانی به کارشناسی

سازه :
1. سازه در معماری( دکتر گلابچی )

2. درک رفتار سازه ها ( دکتر گلابچی )

3. سیستم های ساختمانی(هنریش انگل )

4. سیستم های ساختمانی آینده ( دکتر گلابچی )

5. معمار+مهندس=ساختار ( دکتر گلابچی )

6. سازه و معماری (وحید تقی یاری،حمید حسینی مردی )

7. رفتار و طراحی سازه ساختمان های بلند(مبحث برج ها) (تالیف دکتر فریبرز ناطق نوری )

8. آیین نامه 2800 زلزله

9. مبحث 6 مقررات ملی ساختمان

10. تحلیل سازه ها ( 4 فصل اول)( شاپور طاحونی )

مدیریت و تشکیلات کارگاهی :

1. مدیریت و کنترل پروژه (حاج شیر محمدی )

2. مدیریت و کنترل پروژه( نادری پور )

3. مدیریت و کنترل پروژه (گلشنی )

4. برنامه ریزی شبکه ای ( محمد تقی بانکی )

5. روش ها و مدیریت کارهای ساختمانی( محمد تقی بانکی )

6. مدیریت پروژه های عمرانی (امیر لطفی )

7. شرایط عمومی پیمان

8. مدیریت پروژه های ساختمانی(مبحث مشاجره کارفرما و پیمانکار، قرار دادها)(محمد تقی بانکی )

9. مدیریت پروژه های ساختمانی (محمد رضا موسویان )

10. فهرست بها ابنیه

سیلابس درسی کارشناسی ارشد :

1.آموزش مدیریت پروژه :

الف-نظریه های مدیریت پروژه

1-الف -خواندنی های تکلیفی

2-الف-آموزش نظری(جلسات تکلیفی )

3-الف-آموزش عملی (پروژه های تکلیفی )

ب-روش های مدیریت پروژه 1

ج–روش های مدیریت پروژه2

د-پروژه های موردی مدیریت1

ه- پروژه های موردی مدیریت2

2-آموزش تکنولوژی ساختمان :

الف-علوم ساختمانی

ب-سیستم های تاسیسات ساختمان

ج-فنون ساخت پیشرفته

3-آموزش روش های استفاده از کامپیوتر در مدیریت :

الف-ریاضیات
ب-برنامه نویسی و کاربرد کامپیوتر

ج-کامپیوتر در مدیریت پروژه

توانایی دانش آموختگان :

دانش آموختگان اين رشته بر اساس توانايي هايي كه در روند آموزش كسب مي كنند مي تواننددر زمينه هاي زير ايفاي نقش كنند :

راهبري
و سرپرستي دفاتر مشاوره معماري، نظارت عمومي و عالي بر صحت انجام كار در
عمليات اجرايي ساختماني ، مديريت و هماهنگي اجرائي پروژه هاي معماري (تا حد
بناهاي متوسط) ، همكاري با متخصصين در امور مربوط به برنامه ريزي مجتمع ها
درمقياس هاي متفاوت

دانشگاه ها و ظرفیت پذیرش آن ها در این رشته :

در
حال حاضر دانشگاه تهران(5نفر روزانه و 2نفر شبانه)، دانشگاه تربیت مدرس
(7نفر روزانه)ودانشگاه شهید بهشتی(16نفر روزانه) در این رشته اقدام به
پذیرش دانشجو می کنند .

نکات پایانی :

این
رشته 2گرایش دیگر تکنولوژی معماریو انرژی معمارینیز دارد. که تنها دانشگاه
تهران از طریق آزمون سراسری اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد
در این دو گرایش می کند . ضرایب دروس در آزمون نیز به این شرح است :

تكنولوژي معماري :

1.زبان‌ عمومي وتخصصي(با ضریب2 )

‌2.ايستايي و فن ساختمان (با ضریب3 )

3.مديريت‌كارگاهي(با ضریب0 )

4.موادومصالح(با ضریب0 )

5.سيستمهاي ساختماني در معماري(با ضریب4 )

6.طراحي فني واجزاء ساختمان(با ضریب3 )

7.تنظيم شرايط محيطي وتاسيسات ساختمان(با ضریب0 )

انرژي معماري :
1.زبان‌ عمومي وتخصصي(با ضریب2 )

‌2.ايستايي و فن ساختمان(با ضریب3 )

3.مديريت‌كارگاهي(با ضریب0 )

4.موادومصالح(با ضریب0 )

5.سيستمهاي ساختماني در معماري(با ضریب0 )

6.طراحي فني واجزاء ساختمان(با ضریب3 )

7.تنظيم شرايط محيطي وتاسيسات ساختمان(با ضریب4 )

---