کودکانی با اختلال درخودماندگی
اوتیسم یا درخودماندگی، نوعی اختلال رشد در سیستم عصب
کودکان است که اغلب متخصصان، منشأ اصلی تولد کودکانی با این مشکل را نا
آگاهی مادران و خانواده‌های آنان می‌دانند. متاسفانه این بیماری، بار سنگین
روانی، اجتماعی و اقتصادی را به خانواده‌ها و جامعه تحمیل می‌کند.
نکته
مهم آن است که شناخت دلایل ابتلای کودکان می‌تواند در پیشگیری از افزایش
تعداد بیماران بسیار موثر باشد. گرچه فرضیات مطرح شده درباره دلایل ابتلای
کودکان به این بیماری هنوز به اثبات و قطعیت نرسیده، اما نتیجه بررسی‌ها
نشان می‌دهد، بیشترین مبتلایان به این بیماری از مادران باردار دچار کمبود
آهن متولد شده‌اند.
دکتر
فیروزه ساجدی، استاد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و متخصص بیماری‌های
کودکان، با اشاره به این که اوتیسم همچون بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند
منشأ ژنتیک داشته باشد و پسرها را بیش از دخترها مبتلا می‌کند، به جام‌جم
می‌گوید: بحث ابتلای جنین به اوتیسم بر اثر عفونت‌های ویروسی (اوریون، سرخک
و آبله مرغان ) یکی از موارد قابل اشاره است. عفونت ویروسی در طول دوره
بارداری موجب تغییر در واکنش سیستم ایمنی مادر می‌شود و خطر ابتلا به
اوتیسم را در جنین افزایش می‌دهد.
تاخیر در تکلم کودک را جدی بگیرید
حتی
رشد علم و آگاهی نتوانسته باورهای غلط را از ذهن برخی خانواده‌ها پاک کند و
چه بسیار مادرانی که هنوز اعتقاد به استفاده از تخم کبوتر برای باز شدن
زبان کودک دارند.
دکتر
ساجدی با اشاره به این باورهای نادرست، خطاب به مادران تأکید می‌کند: کودک
بین 12 تا 14 ماهگی،حداقل دوکلمه بابا و مامان را باید بگوید. در غیر این
صورت مراجعه به متخصص ضروری است. تاخیر در تکلم از اولین علائم اوتیسم است و
خانواده‌ها باید به این نکته توجه کنند؛ در صورتی که فرزندشان تا سن مذکور
قادر به تکلم نباشد، باید از آزمون‌های تشخیص اوتیسم که از 18ماهگی ارائه
می‌شود، استفاده کنند.
متخصص
بیماری‌های کودکان با اشاره به سهل‌انگاری برخی خانواده‌ها در مراجعه
بموقع به متخصص می‌گوید: گاهی والدین کودکان سه تا پنج ساله به ما مراجعه
می‌کنند که قادر به تکلم نیستند و تازه در این سن نسبت به وضعیت بچه ابراز
نگرانی می‌کنند که اغلب مواقع این زمان برای مراجعه دیر است و بسیاری از
فرصت‌های توانبخشی از کودک گرفته شده است.
استاد
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی خاطرنشان می‌کند: یکی از دلایل دیرصحبت
کردن بچه می‌تواند اوتیسم باشد، اما کم‌شنوایی خفیف، جمع شدن مایع پشت پرده
گوش و کم‌توانی ذهنی، دلایل دیگری است که می‌تواند روی تکلم کودک تاثیر
بگذارد. به همین دلیل، توصیه اکید ما به خانواده‌ها مراجعه زودهنگام به
متخصصان است.
امکان درمان کودکان اوتیسمی وجود دارد
بسیاری
بر این باورند که اوتیسم جزو بیماری‌هایی است که هنوز درمانی برای آن وجود
ندارد، اما دکتر ساجدی به درمان تعدادی از این کودکان امیدوار است.
وی
درباره درمان این کودکان می‌گوید: در صورت تشخیص بموقع بیماری یعنی از 14
تا 18 ماهگی، با اقدامات درمانی و توانبخشی می‌توان کودک را به وضعیت عادی
نزدیک کرد. وی تأکید می‌کند: همه کودکان اوتیسمی قابل درمان نیستند و درمان
آنها بستگی به میزان اختلال دارد که در سطح خفیف، متوسط یا شدید باشد.
بچه‌هایی که دچار اختلال شدید هستند، نمی‌توانند به وضعیت طبیعی بازگردند
اما این به معنای آن نیست که والدین از وضعیت کودک خود ناامید شوند.
سوءتغذیه، موثر در ابتلا به اوتیسم
سوءتغذیه
نوعی بیماری محسوب می‌شود که به علت مصرف کم یا بیش از اندازه یک یا چند
ماده غذایی به شکل چاقی، بدخوری یا کم‌خوری نمود پیدا می‌کند و باعث بروز
بیماری‌های متعدد می‌شود.
دکتر
احمدرضا درستی، متخصص تغذیه در پاسخ به این پرسش که تغذیه مادرها در دوران
بارداری می‌تواند در بروز اوتیسم موثر باشد، به جام‌جم می‌گوید: در میان
همه ویتامین‌ها، اسید فولیک یا ویتامین B9 مهم‌ترین ویتامینی است که وجود آن به اندازه کافی در بدن مادر برای کامل شدن سیستم عصبی جنین ضروری است.
وی
با تأکید بر این که مادر حداقل سه ماه قبل از بارداری باید تغذیه خوبی
داشته باشد، ادامه می‌دهد: اگر مادر دچار سوء تغذیه شدید باشد، در دوران
بارداری اش حتی با مصرف دُز بالای مکمل‌ها و غذا، باز هم بدنش با کمبود
مواجه است.این موضوع نه‌تنها برای مادر مشکلات جدی همچون زایمان زودرس و
سایر مخاطرات را در پی دارد بلکه احتمال آسیب به سیستم اعصاب مرکزی جنین
نیز وجود دارد.
متخصص تغذیه
ادامه می‌دهد: به اثبات رسیده، در مادرانی که اسید فولیک کافی دریافت
نمی‌کنند، عصب جنین خوب تشکیل نمی‌شود و بچه عقب‌افتاده به دنیا می‌آید.
این عقب‌افتادگی بعضی مواقع صرفا ذهنی و گاهی همراه با معلولیت جسمی است.
به همین دلیل به مادران توصیه می‌شود، نه‌تنها اسید فولیک به اندازه کافی
دریافت کنند بلکه هر روز از مواد پنج گروه غذایی نان و غلات، میوه،
سبزیجات، گوشت و لبنیات استفاده کنند.
خواص هفت آیه پر فضیلت
علی (ع) گفت: رسول اکرم (ص) روزی فرمود: یا علی خواهی تو را چیزی آموزم که اگر خلق هفت آسمان و زمین جمع گردندنتوانند به تو بدی و آسیبی رسانند و هیچ کس بر تو ظفر نیابد. گفتم: بلی. فرمود:
هفت
آیه در قرآن است آن را این گونه بر خود بخواند و بدم. اول: از پیش رو،
دوم: پشت سر، سوم: بالای سر، چهارم: به سوی پایین، پنجم: بر طرف راست، ششم:
بر طرف چپ و هفتم بر تمام اعضاء.
یا
علی! هر کس این هفت آیه را بخواند یا با خود دارد حق سبحانه و تعالی هفتاد
هزار بدی را از نامه عمل او دور کند و هفتاد هزار حور نامه عمل او نویسد و
هفتادهزار قصر در بهشت برایش بنا کند و هفتاد هزار حور و قصور و غلمان به
او کرامت فرماید و هفتاد هزار حله از حریر و دیبای بهشتی به او بپوشاند
چنان که صفت آنها را حق داند و دیگری نداند. یا علی! هر کس این هفت آیه را
بخواند و به خود بدمد اگر نزد امراء و حکام رود البته عزیز و مکرم باشد اگر
چه بر او خشم گرفته باشند، نرم گرداند. (و آن هفت آیه این است):
قُل لَنْ یُصیبَنا اِلاّ ما کَتَبَ اللهُ لَنا هُوَ مَوْلنا وَ عَلَی اللهِ فَلْیَتَوَّکَّلِ الْمُؤمِنُونَ.(سوره توبه(۹)، آیه۵۱)
بگو هرگز جز آنچه خدا خواسته بما نخواهد رسید، اوست مولای ما و البته اهل ایمان در هر حال بر خدواند توکل خواهند کرد.
وَ
اِنْ یَمْسَسْکَ اللهُ بِضُرًّ فَلا کاشِفَ لَهُ اِلاّ هُوَ وَ اِنْ
یَمْسَسْکَ بِخَیْرٍ فَهُوَ عَلی کُلَّ شَیءٍ قَدیرٌ. (سوره انعام(۶)، آیه
۱۷)
و اگر برساند تو را خدای سختی پس نیست بازدارنده مر آن را مگر او و اگر برساند به تو نیکویی پس او بر هر چیزی تواناست.
وَ
ما مِنْ دابَّهٍ فی الْأرْضِ اِلاّ عَلَی اللهِ ر‍ِزْقُها وَ یَعْلَمُ
مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها کُلُّ فی کِتابٍ مُبینٍ. (سوره هود (۱۱) آیه ۶)
هیچ
جنبنده ای در زمین نیست جز آنکه روزیش بر خداست و خدا قرار گاه و آرامشگاه
او را می داند و همه احوال خلق در دفتر علم ازلی خدا ثبت است.
اَنّی
تَوَکَّلْتُ عَلَی اللهِ رَبّی وَ رَبَّکُمْ ما مِنْ دابَّهٍ اِلاّ هُوَ
اخِذٌ بِناصِیَتِها اِنَّ رَبّی عَلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ. (سوره هود (۱۱) آیه ۵۶)
همانا
من بر خدا که پروردگار من و شماست توکل کرده ام که زمام اختیار هر جنبنده
به دست مشیت اوست و البته (هدایت) پروردگار من براه راست خواهد بود.
وَ کَاَیَّنْ مِنْ دابَّهٍ لا تَحْمِلُ رِزْقَها اللهُ یَرْزُقُها وَ اِیّاکُمْ وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ (سوره عنکبوت (۲۹) آیه۶۰)
و چه بسیار جنبنده ای که خود بار روزی خود نکشند و خدا به آنها و هم به شما روزی می رساند که او شنوا و داناست.
ما
یَفْتَحِ اللهُ لِلنّاسِ مِنْ رَحْمَهٍ فَلا مُمْسِکَ لَها وَ ما یُمْسِکْ
فَلا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ وَ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ. (سوره
فاطر (۳۵) آیه۲)
دری
که خداوند از رحمت به روی مردم می گشاید هیچکس نتواند بست و آن را که او
ببندد هیچکس جز او نتواند رها کند و اوست خدای بی همتای با حکمت و اقتدار.
وَ
لَئِنْ سَاَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمواتِ وَ الْأرْضَ لَیَقُولُنَّ
اللهُ قُلْ اَفَرَاَیْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللهِ اِنْ اَرادِنیَ
اللهُ بِضُّرً هَلْ هُنَّ کاشِفاتُ ضٌرِّهِ اَوْ اَرادَنی بِرَحْمَهٍ هَلْ
هُنَّ مُمْسِکاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِیَ اللهُ عَلَیهِ یَتَوَکَلُّ
الْمُتَوَکَلُّونَ (سوره زمر (۳۹) آیه ۳۸)
و
اگر از ایشان بپرسی که زمین و آسمانها را که آفریده است البته جواب دهند
خدا آفریده پس به آنها بگو چه تصور می کنید آیا جز خدا همه بتهائی که می
خوانید اگر خدا بخواهد مرا رنجی رسد آن بتان می توانند آن را دفع کنند یا
اگر خدا بخواهد مرا به رحمتی رساند می توانند آن رحمت را از من باز دارند
بگو خدا مرا کافی است که متوکلان عالم بر او توکل کنند.
