مكارم الاخلاق
– پيامبر صلى الله عليه و آله:
إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ
الْأَخْلَاقِ.
براستى كه من براى به كمال رساندن مكارم اخلاق مبعوث شده ام.
مکارم الاخلاق ص 8
2-امام على عليه السلام:
عَلَيْكُمْ بِمَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ فَإِنَّهَا
رِفْعَةٌ وَ إِيَّاكُمْ وَ الْأَخْلَاقَ الدَّنِيَّةَ فَإِنَّهَا تَضَعُ الشَّرِيفَ
وَ تَهْدِمُ الْمَجْدَ.
به مكارم اخلاق پايبند باشيد كه آن مايه سربلندى است و از اخلاق پَست دورى كنيد كه
آن انسانهاى شريف را پَست و بزرگوارى را از بين مى برد.
تحف العقول
ص 215
3- امام على عليه السلام:
نَزِّهْ عَنْ كُلِّ دَنِيَّةٍ نَفْسَكَ وَ ابْذُلْ
فِي الْمَكَارِمِ جُهْدَكَ تَخْلُصْ مِنَ الْمَآثِمِ وَ تُحْرِزِ و الْمَكَارِمَ.
خودت را از هر پَستى پاك كن، و در راه مكارم اخلاق نهايت كوشش خود را به كار گير تا
از گناهان برهى و مكارم را بدست آورى.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 240 ، ح 4862
4-
امام على عليه السلام:
لَوْ كُنَّا لَا نَرْجُو جَنَّةً وَ لَا
نَخْشَى نَاراً وَ لَا ثَوَاباً وَ لَا عِقَاباً لَكَانَ يَنْبَغِي لَنَا أَنْ
نَطْلُبَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاقِ فَإِنَّهَا مِمَّا تَدُلُّ عَلَى سَبِيلِ
النَّجَاح
اگر هم به بهشت اميد (و باور) نمى داشتيم و از دوزخ نمى هراسيديم و پاداش و كيفرى در
ميان نمى بود باز شايسته بود كه در طلب مكارم اخلاق برآييم، زيرا كه راه موفقيت و
پيروزى در تحصيل مكارم اخلاق است.
مستدرک الوسایل ج 11 ، ص 193 ، ح 12721
5- امام
صادق عليه السلام:
وَقَد سُئِلَ عَن مَكارِمِ الخلاقِ: اَلعفوُ عَمَّن ظَلَمَكَ وَصِلَةُ مَن
قَطَعَكَ وَ إعطاءُ مَن حَرَمَكَ وَ قَولُ الحَقِّ وَ لَو عَلى نَفسِكَ؛
درباره مكارم الاخلاق سئوال شد، فرمودند: گذشت از كسى كه به تو ظلم كرده، رابطه با
كسى كه با تو قطع رابطه كرده، عطا به آن كس كه از تو دريغ داشته است و گفتن حق اگر
چه بر ضد خودت باشد.
منهاج البراعه(خوئی) ج 6 ، ص 218
6- امام على عليه السلام:
لَا تَكْمُلُ الْمَكَارِمُ إِلَّا
بِالْعَفَافِ وَ الْإِيثَار
مكارم اخلاق به كمال نمى رسد، مگر با پاكدامنى و از خود گذشتگى.
تصنیف غررالحکم و درالکلم ص 256 ، ح 5418
7- امام على عليه السلام:
إذا رَغِبتَ فِى المَكارِمِ فَاجتَنِبِ المَحارِمَ؛
اگر خواهان مكارم و بزرگوارى ها هستى از حرام ها دورى كن.
تصنیف غررالحکم و درالکلم ص 317 ، ح 7317
8- امام صادق عليه السلام:
إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَصَّ
رَسُولَ اللَّهِ [رَسُولَهُ] بِمَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ فَامْتَحِنُوا أَنْفُسَكُمْ
فَإِنْ كَانَتْ فِيكُمْ فَاحْمَدُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ارْغَبُوا إِلَيْهِ
فِي الزِّيَادَةِ مِنْهَا فَذَكَرَهَا عَشَرَةً الْيَقِينَ وَ الْقَنَاعَةَ وَ
الصَّبْرَ وَ الشُّكْرَ وَ الْحِلْمَ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ وَ السَّخَاءَ وَ
الْغَيْرَةَ وَ الشَّجَاعَةَ وَ الْمُرُوءَةَ.
خداى تبارك وتعالى رسول خدا صلى الله عليه و آله را به مكارم اخلاق مخصوص گردانيد.
پس شما نيز خود را بيازماييد، اگر اين صفت ها در شما بود خداى عزوجل را سپاس گوييد
و از او اين مكارم را بيشتر بخواهيد. ـ سپس آن ده خصلت را برشمردند ـ : يقين،
قناعت، صبر، شكر، بردبارى، خوش اخلاقى، سخاوت، غيرت، شجاعت و جوانمردى.
امالی(صدوق) ص 221 ، ح 8
9- امام
صادق عليه السلام:
لِجَرّاحِ المَدائِنىِّ ـ : أَ لَا أُحَدِّثُكَ
بِمَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ الصَّفْحُ عَنِ النَّاسِ وَ مُوَاسَاةُ الرَّجُلِ أَخَاهُ
فِي مَالِهِ وَ ذِكْرُ اللَّهِ كَثِيراً.
به جرّاح مدائنى فرمودند: آيا به تو بگويم كه مكارم
اخلاق چيست؟ گذشت كردن از مردم، سهيم كردن برادر (دينى) در مال خود و بسيار به ياد
خدا بودن.
وسایل الشیعه ج 15 ، ص 199 ، ح 20273
10- امام صادق عليه
السلام:
الْمَكَارِمُ عَشْرٌ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ
تَكُونَ فِيكَ فَلْتَكُن … صِدْقُ الْبَأْسِ وَ صِدْقُ اللِّسَانِ وَ أَدَاءُ
الْأَمَانَةِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ وَ إِقْرَاءُ الضَّيْفِ وَ إِطْعَامُ السَّائِلِ
وَ الْمُكَافَأَةُ عَلَى الصَّنَائِعِ وَ التَّذَمُّمُ لِلْجَارِ وَ التَّذَمُّمُ
لِلصَّاحِبِ وَ رَأْسُهُنَّ الْحَيَاءُ.
مكارم ده تاست: اگر مى توانى آنها را داشته باش … : استقامت در سختى ها،
راستگويى، امانتدارى، صله رحم، ميهمان نوازى، اطعام نيازمند، جبران كردن نيكى ها،
رعايت حق و حرمت همسايه، مراعات حق و حرمت رفيق و در رأس همه، حيا.
خصال ص 431
11- پيامبر صلى الله عليه و آله:
إِنَّ الرِّفْقَ لَمْ يُوضَعْ عَلَى شَيْءٍ
إِلَّا زَانَهُ وَ لَا نَزَعَ عَنْ شَيْءٍ إِلَّا شَانَهُ.
رفق و نرمی با هیچ چیز همراه نشد مگر اینکه آن را
آراست و از هیچ چیز جدا نشد مگر اینکه آنرا زشت گردانید.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 119 ، ح 6
12- امام صادق عليه
السلام:
لَیسَ مِنّا مَن لَم یوقِّر کَبیرَنا وَ یَرحَم صَغیرَنا
کسی که به بزرگسالان احترام نگذارد و با خردسالان
ما مهربان نباشد از ما نیست.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 165 ، ح 2
آیات و احادیثی درباره احسان و نيكوكاري
آیات و احادیثی درباره احسان و نيكوكاري
قرآن کریم:
إنَّ اللَّهَ يأمُرُ بِالعَدلِ و الإحسانِ
خداوند به عدل و احسان فرمان ميدهد
نحل ، آيه ۹۰ .
—————————————
قرآن کریم:
و
يُطعِموُنَ الطَّعامَ عَلي حُبِّهِ مِسكيناً و يَتيماً و أسيراً ، إنَّما
نُطعِمُكُم لِوَجهِ اللَّهِ لا نريدُ مِنكُم جَزاءً و لاشُكُوراً
و
به [پاس] دوستي [خدا] بينوا و يتيم و اسير را خوراك ميدهند. “ما براي
خشنودي خدا است كه به شما ميخورانيم و پاداش و سپاسي از شما نميخواهيم
انسان ، آيه ۹ – ۸ .
—————————————
پيامبرصلي الله عليه وآله :
وَاللَّهُ يُحِبُّ إغاثَةَ اللَّهفانِ
خداوند كمك به اندوهگين و ياري خواه را دوست دارد
الكافي ، ج ۴ ،ص ۲۷ .
—————————————
امام علي عليه السلام :
طوبي لِمَن أحسَنَ إلَي الِعبادِ و تَزَوَّدَ لِلمَعادِ
خوشا به حال آن كه به بندگان خدا نيكي كند و براي آخرت خود زاد و توشه برگيرد
غررالحكم و دررالكلم ، ح ۵۹۵۵ .
—————————————
پيامبرصلي الله عليه وآله :
مَن عالَ يَتيماً حَتّي يَستَغنِيَ أوجَبَ اللَّهُ لَهُ بِذلكَ الجَنَّةَ
هر كس يتيمي را سرپرستي كند تا بينياز شود ، خداوند ، در برابر ، بهشت را بر او واجب ميكند
بحار الأنوار ، ج ۴۲ ،ص ۲۴۸ .
—————————————
امام علي عليه السلام :
كَما تُعينُ تُعانُ
آن گونه كه ياري ميكني ، ياري ميشوي
غررالحكم و دررالكلم ، ح ۷۲۰۹ .
—————————————
امام صادق عليه السلام :
اَيُّما مُؤمِنٍ نَفَّسَ عَن مُؤمِنٍ كُربَةً ، نَفَّسَ اللَّهُ عَنهُ سَبعينَ كُربَةً مِن كُرَبِ الدُّنيا و كُرَبِ يَومِ القيامَةِ
هر مؤمني كه گرفتاري مؤمني را بر طرف كند ، خداوند هفتاد گرفتاري دنيا و آخرت را از وي دور ميسازد
مستدرك الوسائل ، ج ۱۲ ، ص ۴۱۳ .
—————————————
امام علي عليه السلام :
إنَّ أحَبَّ المُؤمنِينَ إلَي اللَّهِ مَن أعانَ المُؤمِنَ الفَقيرَ مِنَ الفَقرِ في دُنياهُ و مَعاشِهِ
محبوبترين مؤمن نزد خداوند ، كسي است كه مؤمن فقيري را ، در تنگدستي دنيا و گذران زندگي ، ياري رساند
تحف العقول ، ص ۳۷۶ .
—————————————
امام صادق عليه السلام :
اللَّهُ في عَونِ المُؤمِنِ ، مادامَ المُؤمِنُ في عَونِ أخيهِ
خداوند در پي ياري مؤمن است ، تا وقتي كه مؤمن در پي ياري برادر خويش است
بحار الأنوار ، ج ۷۴ ، ص ۳۲۲ .
—————————————
امام صادق عليه السلام :
تَواصَلوا و تَبارُّوا و تَراحَموا و كُونُوا إخوَةً بَرَرَةً كَما أمَرَ كُمُ اللَّهُ
با
يكديگر پيوند داشته باشيد و به هم نيكي كنيد ، و با يكديگر مهربان باشيد و
همچنان كه خداوند به شما دستور داده است ، برادراني نيكوكار باشيد
الكافي ، ج ۲ ، ص ۱۷۵ .
—————————————
امام كاظم عليه السلام :
إنَّ لِلّهِ عِباداً فِي الأرضِ يَسعَونَ في حَوائجِ النّاسِ هُمُ الآمِنونَ يَومَ القِيامَةِ
خداوند در زمين بندگاني دارد كه براي برآوردن نيازهاي مردم ميكوشند ؛ اينان ايمني يافتگان روز قيامتاند
الكافي ، ج ۲ ،ص ۱۹۷ .
