بستن لوله در مردان یا زنان و عقیم شدن چه حکمی دارد؟
سلام
لطفا بگوئید عمل وازکتومی(بستن لوله در مردان) و عمل توبکتومی(بستن لوله
در زنان) از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ با توجه به این‌که موجب عقیم شدن کامل
می‌شود و در عین حال امکان برگشت با خرج و مخارج بالا را نیز دارد، ولی نه
صد درصد؟
پاسخ اجمالی
اکثر فقها در این باره می‌گویند: این عمل، در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد. اما برخی[1]
از ایشان با وجود عقیم شدن دائم نیز، آن‌را جایز می دانند. در هر حال اگر
این عمل، مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا
اجتماعی جایز است.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2]
حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):
جایز است زن با عمل جراحى لولههاى رحم را ببندد هر چند مستلزم این باشد
که دیگر هرگز باردار نشود، ولى در صورتى که متوقف بر کشف قسمتى از بدن که
ستر آن واجب باشد، یا دست زدن به قسمتى که لمس آن بدون دستکش حرام باشد این
عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، همچون کسی که بچهدار شدن براى او ضرر
داشته باشد. و جایز نیست عمل جراحى براى برداشتن رحم، یا تخمدان‌ها و
مانند آن‌که ضرر مهمى مانند قطع عضو دارد، مگر این‌که بیمارى این ضرورت را
ایجاب نماید. و حکم این مسئله تماماً درباره مرد نیز جارى است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی):
برای جلوگیری از انعقاد نطفه، استفاده از هر وسیله مشروعی که بی‌ضرر باشد،
و باعث نقص مرد یا زن نشود (یعنی مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید
مثل ساقط نگردد)، ذاتاً مجاز است؛ ولی اگر مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد،
تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی):
چنانچه موجب عقیمی کامل شود جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد.
حکم اکستنشن مژه(کاشت مژه مصنوعی) هنگام وضو چیست؟
پرسش
با
سلام. حکم اکستنشن مژه(کاشت مژه مصنوعی) چیست؟ به این صورت که هر تار از
مژه مصنوعی را با چسب مخصوص به یک تار از مژه انسان می‌‌چسبانند. و تا 6
ماه هم دوام داشته و با شستشو از بین نمی‌‌رود.
پاسخ اجمالی
هر
چند این عمل به خودی خود اشکالی ندارد، اما چنانچه مانع رسیدن آب به
مژه‌ها -هر چند به نحو جزئی- شود، و برداشتن آن در هنگام وضو یا غسل ممکن
نبوده و یا همراه با حرج و مشقت باشد، جایز نیست. در هر حال، کسی که چنین
عملی انجام داده است، چنانچه نتواند در وقت وضو یا غسل آن مانع را بر طرف
کند و یا بر طرف کردن آن مشقت داشته باشد، باید به وظیفه غسل و وضوى
جبیره‌اى عمل کند؛ یعنى با دست مرطوب، مانع را مسح نماید.
البته، برخی[1] از فقها در این باره
می‌گویند، اگر چسب، قسمت انتهای مژه را نگیرد و روی پوست نریزد مانع وضو و
غسل نیست که شاید فرض نادر ی باشد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
اگر
درآوردنش هنگام وضو و غسل برای او ممکن بوده و حرج و مشقت نداشته باشد،
وضو و غسل با وجود چنین مانعى باطل است و اگر درآوردنش ممکن نباشد و یا
همراه با حرج و مشقت باشد، ایجاد چنین مانعى که موجب تبدّل وظیفه وضو و غسل
به وضو و غسل جبیره‌اى مى‌شود، چنانچه در غیر وقت نماز باشد، مانع ندارد
ولى در وقت نماز باید وضو یا غسل را انجام دهد سپس مبادرت به ایجاد مانع
نماید، و چنانچه نتواند در وقت وضو یا غسل آن مانع را برطرف کند و یا بر
طرف کردن مانع حرج و مشقت داشته باشد، باید به وظیفه غسل و وضوى جبیره‌اى
عمل کند؛ یعنى با دست مرطوب مانع را مسح نماید.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورتی که مانع رسیدن آب به بدن نباشد اشکالی ندارد و اگر مانع باشد تنها در صورت ضرورت جایز است، و در این صورت حکم جبیره دارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر مانع رسیدن آب به مژه‌ها هر چند به نحو جزئی شود جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
چنانچه مانع وصول آب به پوست و مواضع غسل یا وضو باشد اشکال دارد و برای غسل یا وضو باید ازاله شود.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
چنانچه
توسط نامحرم بوده و یا مانع از رسیدن آب در وضو و غسل به بدن باشد حرام
است ولی در صورت ارتکاب، باید علاوه بر وضو و غسل جبیره‌ای احتیاطاً تیمم
بدل از غسل یا وضو نیز بنماید.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
اگر
چسب قسمت انتهای مژه را نگیرد و روی پوست نریزد مانع وضو و غسل نیست که
البته فرض نادر یا غیر واقعی است. در غیر این صورت باید برای وضو و غسل
مانع را برطرف کند و اگر امکان برطرف کردن آن وجود ندارد ویا موجب عسر وحرج
می شود باید به وظیفه جبیره عمل کند.
