نفخ نوزادان(کولیک – دل پیچه)

مـــرض عُـقــوبَـت

در
منظر مکتب آسمانی اسلام، عالم ظاهر و عالم معنا در ارتباط و اتصال با
یکدیگراند و طب اسلامی که طبی بر پایۀ اصول و مبانی معرفتشناسی اسلامی است
در رویکردی که به حوزۀ تخصصی خود دارد از همین دیدگاه پیروی می‌کند. جدا
دیدن عالم ظاهر و عالم معنا از خصوصیات بارز جهانبینی الحادی است که طب
مدرن یکی از ثمره‌های آن محسوب می‌گردد و به علت باطل بودن مبانی
معرفتشناسی این پیشۀ غربی، ابتلائات عدیده‌ای که در تضاد آشکار با معتقدات
دین جامع الهی است به واسطۀ رواج این پیشه در جامعه گسترش پیدا کرده است.



یکی
از ابتلائات این نگاه غلط به نظام احسن خلقت، عدم تشخیص علت حقیقی بسیاری
از بیماری‌هاست که منجر به تجویز نسخه‌هایی بیهوده و بی‌ارتباط با حقیقت
آن بیماری می‌گردد و نیز روش‌هایی را به جهت درمان بیماری‌ها ایجاد می‌کند
که بر پایۀ جهل و عدم آگاهی از قواعد تکوینی عالَم بنا شده است. این نگاه
غیر حکیمانه که حاصل عدم پذیرش سرپرستی دین در تکامل فهم انسانی از این
نظام احسن است، قادر به برقراری سلامت در انسانی که نفس و روح و عمل او با
جسم مادی‌اش مرتبط است، نمی‌باشد و لذا چاره‌ای جز روی آوردن به روش‌هایی
که به سرکوب بیماری‌ها منجر می‌گردد ندارد. در سرکوب بیماری، در بهترین
حالت، فقط ظواهری از بیماری‌ مترفع می‌گردد و نه خود بیماری. اما به علت
نهادینه شدن نوع نگاه غربی، که نگاهی تک‌ساحتی به انسان و هستی است، این
تغییر ظاهری، به تغییر در حال بیمار و بهبودی او تفسیر می‌گردد. در حالی
که اگر نظام دانشگاهی ما بر پایۀ جهانبینی اسلامی بنا شده بود، چنین
دیدگاه باطلی به هیچ عنوان مورد قبول جامعۀ علمی ما قرار نمی‌گرفت و فضای
اجتماعی را به سموم معرفتی خود آغشته نمی‌کرد.



یکی
از معارفی که در نگاهِ به اصطلاح علمی امروز از آن غفلت شده است، ارتباط
بین ساحت‌های معنوی اعمال انسان و بیماری‌هایی است که در ظاهر بدن او
پدیدار می‌گردند که از آن به «عقوبت» یاد می‌شود. امام صادق علیه السلام
در حدیثی مى‌فرمایند: « ان المرضی علی وجوه شتی: مرض البلوی و مرض العقوبه و مرض جعل علت للفناء»1
یعنی: بیماری بر چند گونه است: «بیماری امتحان، بیماری عقوبت و بیماری که
علت مرگ قرار داده شده است». بیماری عقوبت، کیفری است که بر اثر جرم به
انسان وارد می‌گردد و جهت رفع آن نیز باید علت را به درستی شناسایی کرد.
خداوند متعال در قرآن کریم تصریح می‌فرماید: « وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ و َيَعْفُو عَن كَثِيرٍ»2
یعنی: « و هر مصيبتى به شما برسد به سبب دستاورد خود شماست و [خدا] از
بسيارى [گناهان‏] در مي‏گذرد». امام علی (علیه السلام) در تبیین و تفسیر
این آیه می‌فرماید: « از گناهان اجتناب کنید که تمام بلاها و کمبود روزی به واسطۀ
گناه است، حتی خراش برداشتن بدن و زمین خوردن و مصیبت دیدن. زیرا خداوند
متعال می‌فرماید: ” وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ
أَيْدِيكُمْ”
»3.

آری،
خداوند متعال چنین می‌فرماید، اما آنچه امروز معیار عمل ما قرار گرفته
است دیدگاهی است که در پی رفع ظواهر مرض عقوبت به واسطۀ داروهای شیمیایی و
جراحی است! مکتبی که بر مبنای نگاه تک‌ساحتی به انسان و هستی بنا شده
باشد، از ریشه در تضاد با معرفت دینی شکل گرفته است و در عمل نیز این
تقابل و مخالفت را، با روش‌های عینی خود در مناسبات انسانی آشکار می‌سازد و
به جای اینکه انسان را ذیل نظام معرفتی خود به تفکر در اعمال خویش در
نسبت با حقایق عالم رهنمون گردد، او را به فراموشی و غفلت از ساحت‌های
معنوی و اخروی هدایت می‌کند تا انسان را به مقام “یَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِّنَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ4
تنزّل دهد. به همین سبب است که عالَم تجدد، مصدر طبی است که شخص مبتلا به
مرض عقوبت را به جای رجوع به معانی رفتار و اعمالش به علم شیمی و زیست
شناسی ارجاع می‌دهد! تا بدین سبب او را در غفلتی مستمر از رجوع به حقیقت
غوطه‌ور سازد و رسالت شیطانی خویش را از طریق همین راهنمایی جزئی نیز به
انجام رساند. درواقع، تمام اجزاء تمدن غرب یک غایت را دنبال می‌کنند و آن
قطع اتصال بین دنیا و عوالم اخروی در اندیشه و نگاه بشر است و لذا علوم
مدرن، بسترهایی هستند که این ذهنیت باطل به واسطۀ حضور ایشان در جامعه
گسترش می‌یابد و بدین لحاظ، طب مدرن نیز مجرایی جهت نفوذ عناصر الحادی
جهانبینی باطل غرب از طریق عمل و نظر به جوامع مختلف است.

در این مجال، جهت یادآوری و فهم بهتر موضوع به ذکر نمونه‌هایی از درمان مرض عقوبت توسط عبد صالح خدا، مرحوم شیخ رجبعلی خیاط (نکوگویان) می‌پردازیم تا تذکری باشد برای ما از نگاه حکیمانۀ مکتب جامع اسلام در رویکرد به نظام احسن خلقت.
عبد صالح خدا « رجبـعلی نكـوگويان
» مشهور به « جناب شـيخ » و « شيخ رجبعلی خياط » در سال 1262 هجری شمسی،
در شهر تهران ديده به جهان گشود. پدرش « مشهدی باقر » يك كارگر ساده بود.
هنگامی كه رجبعلی دوازده ساله شد پدرش از دنيا رفت و رجبعلی را كه از خواهر
و برادر تنی بی بهره بود، تنها گذاشت.




« موقعی
كه تو را در شكم داشتم شبی [ پدرت غذايی را به خانه آورد] خواستم بخورم
ديدم كه تو به جنب و جوش آمدی و با پا به شكمم می‌كوبی، احساس كردم كه از
اين غذا نبايد بخورم، دست نگه داشتم و از پدرت پرسيدم….؟ پدرت گفت حقيقت
اين است كه اين‌ها را بدون اجازه [از مغازه ای كه كار می‌كنم] آورده‌ام!
من هم از آن غذا مصرف نكردم.
»




اين حكايت نشان می‌دهد كه پدر شيخ ويژگی قابل ذكری نداشته است. از جناب شيخ نقل شده است كه:

« احسان و اطعام يك ولیّ خدا توسط پدرش موجب آن گرديده كه خداوند متعال او را از صلب اين پدر خارج سازد. »
جناب
شیخ با بصیرت الهی و دیدۀ باطن بین، ارتباط کارهای ناشایست و گرفتاری‌های
زندگی را می‌دید و با بیان آن، گره از مشکلات و مصائب مردم باز می‌کرد و
با بهره‌گیری از این روشِ سازندگی، آنان را در جهت کمالات انسانی هدایت
‌می‌نمود.

از جمله مواردی که در کتاب شریف «کیمیای محبت» مذکور گشته است مربوط به مسائلی است که ریشه در رفتار انسان و مرض عقوبت دارند که در ادامه ذکر می‌گردد.

* 
يكی از شاگردان بزرگوار شيخ می‌گوید: فرزند دو ساله‌ام – كه اكنون حدود
چهل سال دارد – در منزل ادرار كرده بود و مادرش چنان او را زد كه نزديك بود
نفَس بچه بند بيايد. خانم پس از يك ساعت تب كرد، تب شديدی كه به پزشك
مراجعه كرديم و در شرايط اقتصادی آن روز شصت تومان پول نسخه و دارو شد، ولی
تب قطع نشد، بلكه شديدتر شد. مجدداً به پزشك مراجعه كرديم و اين بار چهل
تومان بابت هزينه درمان پرداخت كرديم كه در آن روزگار برايم سنگين بود.


باری،
شب هنگام، جناب شيخ را در ماشين سوار كردم تا به جلسه برويم همسرم نيز در
ماشين بود، جناب شيخ كه سوار شد، اشاره به خانم كردم و گفتم: والده
بچه‌هاست، تب كرده، دكتر هم برديم ولی تب او قطع نمی‌شود. شيخ نگاهی كرد و
خطاب به همسرم فرمود: « بچه را كه آن طور نمی‌زنند، استغفار كن، از بچه دلجويی كن و چيزی برايش بخر، خوب می‌شود». چنين كرديم تب او قطع شد!


* 
یکی از دوستان شیخ نقل می‌کند که: پدرش مبتلا به بیماری سختی شد که هر
اقدامی برای درمان او بی‌نتیجه بود. به شیخ عرض کردم که پدرم  مریض است و
یکسال است که در بستر بیماری افتاده. ایشان فرمود: «عمه داری؟» گفتم: آری.
فرمود: «گرفتار عمه‌ات می‌باشد و اگر او دعا کند خوب می‌شود».
از عمه‌ام خواستم پدرم را دعا کند، ایشان هم دعا کرد ولی پدرم خوب نشد.
مجدداً خدمت شیخ رسیدم و عرض کردم: عمه‌ام راضی شد ولی پدر خوب نشد. شیخ
دستورالعملی راجع به احسان به چهار فرزند یتیم عمه‌ام داد و گفت: « بعد به
آن‌ها بگو به او دعا کنند». چنین کردم، سپس از عمه ام پرسیدم: علت ناراحتی
او از پدرم چیست؟ گفت: پس از اینکه شوهرم فوت کرد پدرت من و چهار فرزندم
را به خانه خودش برد. یک روز در حالی که با مادرت دعوا می‌کردیم، پدرت
رسید و من و چهار فرزندم را از خانه بیرون کرد. من در آنجا خیلی دلم شکست.


بالاخره
با راضی شدن عمه، حال پدرم بهتر شد ولی سلامت کامل خود را باز نیافت. بار
دیگر که خدمت شیخ رسیدم جریان را گفتم. این بار دستورالعملی در مورد
احسان به یکی از سادات داد که پس از آن پدرم سلامتی کامل خود را بازیافت.

*  یکی از شاگردان شیخ می‌گوید: جناب شیخ میفرمود: «بی جهت برای شما گرفتاری پیش نمی‌آید.»

یکبار
سرم شکست، همراه با یکی از دوستان خدمت ایشان رسیدیم. دوستم از ایشان
پرسید: ببینید چه کرده که  سرش شکسته؟ جناب شیخ توجهی کرد و فرمود:
«درکارخانه، بچه ای را اذیت کرده ای». دیدم راست است.


من
خمکار بودم و در آن زمان این تخصص اندک بود و خمکارها نوعاً برای صاحبکار
ناز می‌کردند. پسر صاحبخانه ایرادی از کار گرفت که به جا نبود و به او هم
مربوط نمی‌شد. من هم با او برخورد کردم تا آن جا که گریه‌اش گرفت. شیخ
فرمود: «اگر او را راضی نکنی گرفتاری تو ادامه خواهد داشت». من رفتم و از او عذرخواهی کردم.

* 
در منزل يكی از ارادتمندان شيخ، چند نفر از اداره دارايی خدمت ايشان
می‌رسند. يكی از آن‌ها اظهار می‌دارد كه بدنم مبتلا به خارش شده و خوب
نمی‌شود. شيخ پس از توجهی فرمود: « زن علويه‌ای را اذيت كرده‌ای».


آن شخص گفت: آخر اين‌ها آمده‌اند پشت ميز نشسته‌اند بافتنی می‌بافند، تا حرفی هم به آن‌ها می‌زنيم گريه می‌كنند!

معلوم شد كه آن زن علويه در اداره آنها شاغل بوده و او با گفتار خود آن زن را آزرده است. شيخ فرمود: « تا او راضی نشود، بدن شما بهبود نمی‌يابد. »

مشابه
اين واقعه را يكی ديگر از شاگردان شيخ نقل كرده‌است. او می‌گويد: در حياط
منزل يكی از دوستان در حضور  شيخ نشسته بوديم. يك صاحب منصب دولتی هم كه
در جلسه شيخ شركت می‌كرد نشسته بود. او كه به دليل بيماری پايش را دراز
كرده ‌بود رو به شيخ كرد و گفت: جناب شيخ! من مدتی است به اين پا درد
مبتلا شده‌ام سه سال است هر كاری می‌كنم نتيجه ندارد و دارو‌ها كار ساز
نيست.


شيخ مطابق شيوۀ هميشگی از حاضران خواست يك سوره حمد بخوانند، آنگاه توجهی كرد و فرمود:

«
اين درد پای شما از آن روز پيدا شد كه زن ماشين‌نويسی را به دليل اين كه
نامه را بد ماشين كرده‌است توبیخ كردی و سر او داد زدی، او زنی علويه بود،
دلش شكست و گريه كرد. اكنون بايد بروی و او را پيدا كنی و از او دلجويی كنی تا پايت درمان شود. »

آن مرد گفت: راست می‌گويی، آن خانم ماشين‌نويس اداره بود كه من سرش داد كشيدم و اشك‌هايش درآمد.

* 
در اسلام بی‌رحمی حتی نسبت به حيوانات نكوهش شده‌است. مسلمان حق ندارد
حيوانی را بيازارد و يا حتی به آن ناسزا بگويد! و از اين رو پيامبر اكر
(صلی الله علیه و آله وسلّم) در حديثی می‌فرمايد: « لو غفر لكم ما تأتون إلي البهائم لغفر لكم كثيراً؛ اگر ستمی كه بر حيوانات می‌كنيد بر شما بخشيده شود، بسياری از گناهان شما بخشوده شده ‌است. »

با
اين كه كشتن حيوانات حلال گوشت برای مصرف، از نظر اسلام جايز است در عين
حال ذبح آن‌ها آدابی دارد، كه تا حد ممكن، حيوان كمتر رنج ببيند. يكی از
آداب ذبح اين است كه نبايد حيوان را در برابر چشم حيوانی مانند او سر بريد.
چنان كه امام علی (علیه السلام) فرمود: « لاتذبح الشاه عند الشاه و لا الجزور عند الجزور و هو ينظر إليه؛ گوسفند را نزد گوسفند و شتر را نزد شتر ذبح نكن در حالی كه به او می‌نگرد. »

بنابر
اين سر بريدن بچه حيوانات نزد مادرشان به شدت نكوهيده و حاکی از نهايت
سنگدلی و بی‌رحمی است، و آثار ويرانگری بر زندگی انجام دهنده آن خواهد
داشت.

يكی
از شاگردان شيخ نقل می‌كند: سلّاخی نزد جناب شيخ آمد و عرض كرد: بچه‌ام
در حال مردن است، چه كنم؟ شيخ فرمود: « بچه گاوی را جلوی مادرش
سربريده‌ای. » سلّاخ التماس كرد بلكه برای او كاری انجام دهد. شيخ فرمود: «
نمی‌شود، می‌گويد: بچه‌ام را سر بريده، بچه‌اش بايد بميرد»!

* 
آیت الله فهری از آقای سید محمدرضا کشفی نقل می‌کند که: در همسایگی او
قصابی بود که پسرش دل درد شدید گرفته و به آقای کشفی متوسل می‌شود. آقای
کشفی او را به جناب شیخ ارجاع می‌دهد، اما شیخ به قصاب می‌گوید: «گوساله ای را در مقابل چشم مادرش ذبح کرده‌ای، بنابراین پسرت علاج ندارد.»



نفخ نوزادان(کولیک – دل پیچه)

نفخ
یا دل پیچه نوزادان از مشکلاتی است که باعث ناراحتی های زیادی در خانواده
می شود. گریه مداوم اینگونه نوزادان، یک تراژدی است که شادی ناشی از بچه
دار شدن را تا حدّی تحت الشّعاع قرار می دهد. در این رابطه نکات ذیل قابل
ذکر است:


۱-
این مشکل دوره خاصی دارد که طول آن در کودکان مختلف، متفاوت است و پس از
طی این دوره معمولاً مساله خود به خود حل می شود. برخی کودکان، چهل روزه و
بعضی دیگر سه چهار ماهه این مشکل را از سر می گذرانند.


۲-
از راه حل های رایج و تا حدّی موثّر که معمولاً در مراکز بهداشتی درمانی
به مادران آموزش داده می شود این است که پس از شیر دادن کودک، وی را در
آغوش گرفته آرام با کف دست ضرباتی را به پشت او وارد کنند تا آروغ بزند.


۳-
در این دوره مادر باید از مصرف غذاهای نفّاخ به شدت پرهیز کند(حبوبات،
سیر، پیاز و …). همچنین بهتر است در سبد غذایی خود از غذاها یا داروهایی
که نفخ را کم می کنند هم استفاده کند. مصرف رازیانه، آویشن یا زیره سبز(در
اشکال مختلف آنها به صورت دم کرده، جوشانده، عرقیات، قاووت یا در غذاها)
یک راه حل ساده است که هم شیر مادر را زیاد می کنند و هم نفخ او را کم.
توصیه اکید می کنم که مادران توصیه این بلند را جدّی بگیرند. شاید راحت
ترین راه این باشد که شبی یک استکان عرق رازیانه به جز ایام عادت و بارداری
تا چند ماه بخورید.


۴-
یک راه خوب برای کاهش نفخ نوزادان استفاده از عرقیاتی مانند زیره، آویشن،
زنیان، بابونه، شیرین بیان، گشنیز، بادرنجبویه، انیسون، کرفس و … است.


پس
از هر بار شیر دادن ۲ تا ۳ قاشق چایخوری از یکی از این عرقیات را به کودک
بخورانید. مادر نیز می تواند روزی دو یا سه بار و هر بار نصف استکان از
این عرقیات را استفاده کند.


تذکّر: اگر با خوردن این عرقیات، کودک دچار گرمی می شود؛ کمی عرق کاسنی به آنها بیافزایید.


۵-
از روشهای مفید دیگر این است که  شکم کودک را روزی یک بار  با روغن زیتون
تصفیه نشده به آرامی ماساژ  دهید تا روغن به خورد پوست کودک برود. ماساژ
ناف او با روغن کرچک هم راه مناسبی است.


۶- گرم کردن موضعی مثل گذاشتن حوله یا پارچه گرم روی شکم نوزاد نیز روش موثّری در کاهش نفخ و دل پیچه کودک است.


۷-
ترنجبین یک داروی آزموده شده است. روزی یکی دو بار و هر بار نصف قاشق
چایخوری ترنجبین را در نصف استکان آب جوش حل کرده صاف کنید و به تدریج به
نوزاد بخورانید. ترنجبین نیاز به شیرین کردن ندارد و خودش به اندازه کافی
شیرین هست. این داروی خوشایند، علاوه بر کاهش نفخ نوزاد، یک آرامبخش و
خواب آور موثّر نیز هست؛ همچنین به علّت ارزش غذایی بالا، ترنجبین یک
داروی ایده آل در نوزادانی است که به علّت کمبود شیر مادرشان دچار مشکل
هستند.

 

برای
افزایش اثر این نسخه می توانید ترنجبین را به جای آب، در عرق شیرین بیان
یا بابونه حل کنید. اگر مشکل بی خوای کودک شدید است افزودن چند قاشق
غذاخوری گلاب به این ترکیب هم خیلی خوب است.


۸-
توصیه اکید می کنم که با مصرف داروهای آرامبخش و ضدّ نفخ  شیمیایی( که از
اتّفاق، اکثرا اثربخشی مناسبی نیز ندارند) به کودک دلبند خود خیانت نکنید
و مطمین باشید که با به کار بستن دستورات ساده فوق، به نتیجه مطلوب
خواهید رسید.


9- یک نکته مهم در درمان بسیاری از این نوزادان، پرهیز کامل مادر او از شیر و لبنیات گاو و هر خوراکی که حاوی آنها باشند است.


10-
به تجربه ثابت شده است که بعضی صداهای خاص باعث آرامش نوزاد می شوند. مثلا
بعضی از آنها با شنیدن صدای جاروبرقی آرام می گیرند و بعضی بچّه های دیگر
را تنها اگر سوار اتوموبیل خود کرده به گردش و گذار مشغول شوید، از دست
گریه تمام نشدنی آنها آسوده خواهید شد.


یک تجربه گرانقدر


وقتی
خداوند متعال، بر سر من و همسرم منّت گذاشت و فرزند دوّممان را به ما
هدیه داد، با مشکلی مواجه شدیم و آن هم نفخ بیش از اندازه و غیر طبیعی او
بود؛ به نحوی که تمام نسخه هایی که برای بیماران خود می پیچیدم را برای
نوزاد خود اجرا کردم؛ امّا نتیجه ای حاصل نشد. در این گونه مواقع که تیر
دانسته های طبّی من به سنگ می خورد، به تجربه دریافته ام که راه حل را
باید پیش قدیمی ترهای فامیل جستجو کرد و خدا را شکر، این بار هم به چشم
خود دیدم که طبّ افواهی ما چه گنجینه سرشاری از راه حل های درمانی را در
خود ذخیره کرده است. به تمام مادرانی که فرزندانشان نفخ های شدید و
غیرعادی دارند و به درمان های معمول پاسخ خوبی نمی دهند توصیه می کنم روش
ذیل را تجربه کنند. حتّی در نفخ های عادی هم می توان این روش را به عنوان
راهی برای وصول سریع تر به نتیجه درمانی مطلوب به کار بست.


۱-
به مدّت ۳- ۲ شب، قبل از خواب، بالا تنه نوزاد(شکم، قفسه سینه، سرشانه ها
و تمام ناحیه پشت) را به خوبی با روغن کرچک ماساژ دهید – به نحوی که
روغن، جذب پوست شود – و سپس کودک را به حالتی مانند قنداق کردن کاملاً
ببندید و به خصوص مواظب باشید که در معرض باد و سرما قرار نگیرد.


۲- در طول روز، ۲- ۱ بار ناحیه زیر ناف نوزاد را با روغن کرچک به خوبی ماساژ دهید.


۳-
روزی ۲- ۱ بار، یک گلوله کوچک پنبه(به اندازه یک لوبیا) را با روغن کرچک
آغشته کرده و برای نوزاد شیاف بگذارید. راه دیگر این است که یک گوش پاک کن
را با روغن کرچک آغشته کرده به آرامی، چند بار داخل مقعد نوزاد جلو و عقب
ببرید تا باد شکمش خالی شود.


موارد
۲ و ۳ را تا بهبودی نوزاد ادامه دهید که البته این روند معمولاً چند روزی
بیشتر طول نمی کشد. با انجام این روش خواهید دید که کودک دلبندتان از دست
این نفخ آزار دهنده خلاص شده و خواب خوب و آرامی را تجربه خواهد کرد.



دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Back To Top