سوال و جوابهایی راجع به آی یو دی
آی یو دی (IUD) وسیله کوچکی است که برای جلوگیری از بارداری، توسط پزشک یا ماما در داخل رحم زنان قرار داده می شود.
برخی خانم‌ها از گذاشتن آییودی، به این دلیل که نخ آن آویزان است،
می‌ترسند. از آنجا که گذاشتن آییودی توسط ماماهای تحصیل‌کرده، باتجربه و
دوره‌دیده انجام می‌شود، بنابراین مشکلی به وجود نمی آورد.
ممکن است بعضی خانم‌ها در حین کارگذاری این وسیله، درد مختصری را احساس کنند که سریعا برطرف می‌شود.
طول نخ آییودی پس از گذاشتن آن در درون رحم کوتاه شده و انتهای آن در
خارج از دهانه رحم و در داخل واژن قرار می گیرد و به مرور توسط ترشحات آن
ناحیه نرم می‌شود. دیدن نخ در معاینه‌های دوره‌ای کمک می‌کند تا مطمئن شویم
که آییودی در جای خود قرار دارد.
برخی خانم ها هم می‌ترسند با داشتن آییودی نتوانند کارهای معمولی خود را انجام دهند.
به این گروه می‌گویم که آییودی هیچ دخالتی در انجام کارهای روزانه
ندارد، زیرا رحم داخل لگن قرار دارد و توسط آن محافظت می‌شود، بنابراین در
حین انجام کار (کارهای معمولی یا کارهای سنگین) نیرو و یا فشاری نمی‌تواند
موجب تغییر شکل و موقعیت آییودی در رحم شود. به دلیل این که آییودی
نیاز به استفاده روزانه ندارد و مراقبت‌های آن در مقایسه با سایر روش‌های
جلوگیری از بارداری، در فواصل طولانی‌تری انجام می‌شود، بنابراین برای
افرادی که مشغله زیاد دارند می‌تواند روش مناسبی باشد. وضعیت قرارگیری
آییودی در داخل رحم به نحوی است که در حالت‌های مختلف بدن (نشستن،
ایستادن، خم شدن) هیچ گونه مشکلی به وجود نمی‌آورد.
همه خانم‌های شاغل، چه قالیباف و کشاورز و چه کارمند باید بدانند که
انجام این کارها بدون رعایت وضعیت صحیح قرارگیری بدن، می‌تواند مشکلاتی را
برای کمر، گردن و ستون فقرات ایجاد کند، اما این مساله هیچ ارتباطی به
استفاده کردن یا نکردن از آییودی ندارد.
سئوالاتی که درباره آی یو دی می‌پرسند
۱- آیا خانم هایی که سزارین شده اند می‌توانند آییودی بگذارند یا نه؟
باید
بگویم نوع زایمان هیچ ربطی به گذاردن آییودی ندارد. با گذشت شش هفته از
سزارین، رحم آمادگی لازم را برای کارگذاری آییودی پیدا می‌کند.
۲- آیا افرادی که آییودی دارند می‌توانند دارو مصرف کنند؟
کارگذاری
آییودی تداخلی با مصرف دارو ندارد. در واقع مصرف داروها روی عملکرد
آییودی تاثیری ندارد و در صورت نیاز و با تجویز پزشک می‌توان از داروهای
لازم استفاده نمود.
۳- آیا آییودی باعث عفونت رحم و در نتیجه چسبندگی و خشکی رحم می‌شود؟
خیر.
آییودی باعث ایجاد عفونت در دستگاه تناسلی زنان نمی‌شود، بنابراین
مشکلات چسبندگی، خشکی رحم و بیماری‌های زنانگی را به وجود نمی‌آورد. با
توجه به این که تا مدتی پس از گذاشتن آییودی، ترشحات طبیعی دهانه رحم
کمی زیاد می‌شود، با رعایت نکات بهداشتی باید از عفونی شدن آن جلوگیری
کرد.
۴- آیا آی یو دی (IUD) ممکن است در بدن حرکت کرده و به قسمت‌های بالایی شکم، معده و قلب کشیده شود؟
خیر.
آییودی وسیله متحرکی نیست که بتواند حرکت کند و معمولا در جای خود باقی
می‌ماند. از طرف دیگر مسیری در رحم برای حرکت آییودی به سمت بالا وجود
ندارد. تنها امکان جابه‌جایی آییودی به طرف پایین و داخل واژن است که خطری
برای سلامت فرد ندارد.
آییودی هیچ دخالتی در انجام کارهای روزانه ندارد
۵- آیا آییودی باعث لکه بینی و نامنظم شدن قاعدگی می شود و با زیاد کردن مقدار خونریزی، کم‌خونی به وجود می‌آورد؟
آییودی
در بعضی از افراد ممکن است باعث افزایش میزان خونریزی عادت ماهیانه و
لکه‌بینی شود که این مشکل معمولا طی دو تا سه ماه بعد از گذاشتن آییودی
برطرف می‌شود.
برای برطرف کردن لکه‌بینی ناشی از آییودی، نیازی به
خوردن قرص‌های خوراکی پیشگیری از بارداری نیست. کم‌خونی هم در افرادی دیده
می‌شود که با گذاشتن آییودی دچار خونریزی شدید می گردند. مشکل کم‌خونی
در معاینه‌های دوره‌ای آییودی بررسی می‌شود و اگر وجود داشته باشد با
قرص آهن به راحتی قابل درمان است.
۶-آیا آییودی باعث به
وجود آمدن دردهایی مانند درد کمر، درد هنگام خونریزی ماهیانه، درد زیر
شکم، ساق پا، ران، استخوان و دیسک کمر می‌شود؟
خیر.
آییودی اندازه کوچکی دارد و فشاری به هیچ ناحیه‌ای از بدن مانند استخوان،
ساق پا، ران و کمر وارد نمی‌کند. ممکن است طی دو تا سه ماه اول پس از
گذاشتن آییودی، درد کمی در ناحیه کمر، زیر شکم و هنگام قاعدگی ایجاد شود
که در صورت نیاز با مسکن‌های معمولی برطرف خواهد شد.
۷-آییودی باعث به وجود آمدن سرطان رحم می‌شود؟
خیر.
عفونت‌های درمان نشده و مسایل ژنتیکی از عوامل بروز سرطان رحم هستند و
آییودی احتمال به وجود آمدن سرطان‌های رحم و دهانه رحم را کاهش می‌دهد.
۸- آییودی باعث ایجاد مشکلات رحمی مانند افتادگی رحم و کوچک شدن اندازه رحم می‌شود؟
خیر.
آییودی با توجه به اندازه و نحوه اثر و جنس آن نمی‌تواند باعث افتادگی
رحم و یا تغییرات اندازه رحم شود. عوامل اصلی افتادگی رحم تعداد زیاد
بارداری‌ها، زایمان‌های سخت و … است.
۹- آییودی حالت گزیدگی ایجاد می‌کند؟
خیر. آییودی قدرت گزیدن ندارد. از طرفی، رحم عضو بی‌حسی است، به طوری که فرد در هنگام بارداری درد یا خارش ناشی از بزرگ شدن رحم را حس نمی‌کند.
حاملگی مولار یا پوچ چیست؟
در باداری مولار تخم بارورشده یا هرگز به جنین تبدیل نمی شود یا به شکل غیر طبیعی رشد می کند
بچه خوره در زنان باردار
حاملگی
مولار یا پوچ که در میان عوام به بچه خوره نیز معروف است، زمانی رخ می دهد
که در تخم بارور شده، به دنبال بروز اختلال در لقاح اسپرم و تخمک،
ناهنجاری های خاصی وجود داشته باشد. به این معنا که تخم بارورشده یا هرگز
به جنین تبدیل نمی شود (که به آن مول کامل گفته می شود) یا این که به شکل
غیر طبیعی رشد می کند و نمی تواند زنده بماند (مول نسبی) .
بارداری مولار
نکته
بسیار مهم در مورد حاملگی پوچ یا مولار آن است که بر خلاف تصوری که نسبت
به این نوع بارداری ها در زنان وجود دارد و آنان را نسبت به امکان بارداری
های بعدی شان دچار تردید می کند، نه تنها خانم ها پس از طی دوره درمان کامل
این بیماری می توانند باردار شوند، بلکه حتی به دنبال بدخیم شدن این
بیماری و طی دوره شیمی درمانی نیز امکان بارداری مجدد در اکثر موارد وجود
دارد.
دکتر عشوری مقدم، متخصص زنان و زایمان در این باره می گوید:
بررسی
سطح هورمون بارداری (بتا اچ سی جی) طی شش ماه پس از درمان حاملگی مولار و
تائید پایین بودن سطح این هورمون به این معناست که بیمار می تواند باخیال
راحت باردار شود، زیرا احتمال عود این بیماری بسیار کم و حدود یک درصد است.
چند برابرشدن کروموزوم ها
در
حاملگی های طبیعی، تخم بارور شده دارای 23 کروموزوم از پدر و 23 کروموزوم
از مادر است. در اغلب حامگلی های مولار کامل، کروموزوم های مادر در تخم
بارور شده وجود ندارد و کروموزوم های پدر نسخه ای دیگر را تکثیر می کند،
بنابراین دو نسخه از کروموزوم های پدر در تخم وجود دارد و هیچ کروموزومی از
مادر در آن موجود نیست.
در این حالت، جنین، کیسه جنینی یا هیچ بافت جفتی طبیعی وجود ندارد و جفت توده ای از کیسه های شبیه خوشه انگور را تشکیل می دهد.
وجود کروموزوم های پدری در حاملگی
مولار به معنای نقش داشتن پدر در این نوع حاملگی ها نیست. البته در بیشتر
حاملگی های مولار جزئی، در تخم بارور شده کروموزوم های مکمل مادر نیز وجود
دارد، اما کروموزوم های پدر دو برابر می شود، بنابراین به جای 46 کروموزوم،
69 کروموزوم وجود خواهد داشت.
به این ترتیب در میان توده بافت
غیرطبیعی که شبیه خوشه انگور است، چند بافت جفتی به وجود خواهد آمد و جنین
رشد خود را آغار می کند، بنابراین ممکن است جنین یا فقط تعدادی بافت جفتی
یا کیسه جنینی وجود داشته باشد. اما حتی اگر جنینی به وجود بیاید در بیشتر
موارد آنقدر غیرطبیعی است که نمی تواند زنده بماند.
با وجود ترس
ناشی از این نوع بارداری های غیرطبیعی، پس از طی شدن دوره درمان این
بیماری، نه تنها امکان بارداری مجدد وجود خواهد داشت، بلکه عوارض جسمی ناشی
از حاملگی مولار نیز به طور کامل رفع خواهد شد.
بارداری در سن پایین یا بالا
اصلی
ترین نشانه تشخیصی حاملگی مولار یا تومور های وابسته به جفت، بررسی سطح
هورمون بارداری (بتا اچ سی جی) است که اگر بسیار بالاتر از حد بارداری های
طبیعی باشد، شک این نوع حاملگی ها را افزایش می دهد. گرچه سونوگرافی نیز در
صورتی که مول کامل باشد، یعنی جنینی تشکیل نشده باشد، در هفته های اول
بارداری قابل تشخیص است.
این بیماری در خانم هایی که در سنین بسیار
پایین (زیر 20 سال) یا خیلی بالا (بیش از 40 سال) باردار شوند، بیشتر دیده
می شود. به بیان دیگر هر چه سن مادر بیشتر باشد، خطر بیماری بیشتر است.
البته
در برخی مطالعات دیده شده است مصرف درازمدت قرص های ضد بارداری و مصرف
دخانیات نیز می تواند در بروز انواعی از مول موثر باشد. همین طور دیده شده
که کمبود ویتامین A و ترکیباتی که بتاکاروتن دارد نیز می تواند زمینه ساز
انواعی از بیماری مول باشد. همچنین ممکن است سن بالای پدر نیز از عوامل
موثر در بروز این نوع حاملگی ها باشد.
از خونریزی های پراکنده تا تهوع و تورم شکم
متخصصان
زنان و زایمان تاکید می کنند که یک حاملگی مولار می تواند ابتدا علائم یک
حاملگی معمولی مانند خونریزی های پراکنده را داشته باشد، اما پس از مدتی
لکه ها یا خونریزی بیشتری را به همراه خواهد داشت. این خونریزی می تواند شش
هفته پس از حاملگی یا دیرتر از آن آغاز شود. همچنین ممکن است با حالت تهوع
و استفراغ شدید، انقباض یا تورم شکم همراه باشد.
دکتر عشوری به
بزرگ شدن اندازه رحم بیش از حد معمول برای حاملگی چند هفته ای، پر کاری
تیروئید یا وجود کیست های تخمدانی به عنوان نشانه های دیگر حاملگی مولار
اشاره می کند و می گوید:
«البته بررسی سطح هورمون بارداری و مشاهدات
این بیماری می تواند به دنبال سقط یا حتی یک حاملگی طبیعی و پس از زایمان
اتفاق بیفتد. در مورد مول های معمولی، اقدام برای کورتاژ (خارج کردن
محصولات جفتی از رحم) به عنوان بهترین راهکار درمانی صورت می گیرد، اما در
مورد مول های مهاجم (مول هایی که حالت بدخیمی دارد) نیاز به شیمی درمانی و
بررسی های بیشتر دارد، زیرا ممکن است بیماری به جاهای دیگر از جمله ریه،
کبد یا مغز انتشار پیدا کند و باعث خطرات بیشتری برای بیمار شود.»
بیشتر مبتلایان به حاملگی های مولار به طور قطعی درمان می شوند
درمان قطعی برای بارداری مولار
به
گفته دکتر عشوری، خوشبختانه بیشتر مبتلایان به حاملگی های مولار حتی
مبتلایان به انواع بدخیم آن به طور قطعی درمان می شوند و پس از پیگیری
مناسب حداقل یکساله می توانند باردار شوند، یعنی احتمال این که حاملگی بعدی
به دلیل شیمی درمانی با مشکلی روبه رو شود، وجود ندارد و احتمال بروز مول
مجدد هم بسیار کم است.
این متخصص زنان اضافه می کند: «در مول های
معمولی پس از بررسی های شش ماهه و تائید پایین بودن سطح هورمون بتا اچ سی
جی امکان بارداری مجدد وجود دارد. اما این بررسی ها در انواع بدخیم بیماری
باید تا حداقل یک سال ادامه یابد و در این مدت نیز باید از قرص های پیشگیری
از بارداری استفاده شود. خطر افزایش احتمال مرگ جنین، نقص مادرزادی،
زایمان زودرس یا دیگر عواقب، پس از درمان حاملگی مولار وجود ندارد. البته
انجام بررسی ها حتی پس از بارداری و زایمان نیز ضروری است.»
یکی از سوالات زنان باردار این است که آیا در صورت تشکیل نشدن قلب جنین باید سقط صورت پذیرد و یا به بارداری ادامه داد؟
در این رابطه دکتر آرینمی گوید:
«قلب
جنین از هفته ششم گاها و از هفته هفتم قطعا باید با سونوگرافی دیده شود و
حتی نوار آن ترسیم شود و اگر دیده نشود یا حاملگی دیرتر اتفاق افتاده و یا
جنین رشدش دچار اشکال است.
ولی در هفته دوازدهم حتما باید جنین
دارای قلب با ضربان منظم بین 120 تا 140 ضربه در دقیقه باشد، در غیر این
صورت جنین از بین رفته و حتما باید سقط شود.
ادامه دادن به حاملگی
جنین فاقد قلب برای مدت بیش از یک ماه گاهی ممکن است تغییرات هیداتیفرم یا
بچه خوره را به وجود آورد که توجه و دقت درمانی بیشتری را می طلبد.»
