بخند تا سالم و سرحال شوی
به گزارش روابط عمومی بیمارستان سینا:
بیشتر ما شنیده ایم که خنده بر هر درد بی درمان دواست و خیلی هایمان هم
احساس رضایت خاطر و آرامش پس از خندیدن را تجربه کرده ایم، اما چرا براساس
اعلام محققان دانشگاه سان دیه گو، میزان ترشح هورمون بتااندورفین و هورمون
رشد با خندیدن و تماشای برنامه های شاد، به ترتیب حدود 27 و 87 درصد در بدن
افزایش می یابد. به علاوه، سطح هورمون استرس هم در بدن افرادی که دائم در
حال خندیدن هستند یا پای تماشای برنامه های شاد می نشینند، بسیار کمتر از
سایر افراد خواهدبود. به همین دلیل هم ما بعد از تماشای برنامه های شاد،
خندیدن یا قرار داشتن در جمع های شاد، احساس آرامش درونی و رضایت خاطر می
کنیم.
معمولا این رضایت خاطر و آرامش خیال در اثر
تغییرات هورمونی در بدن، در شرایطی هم ه افراد بدون دلیل می خندند، ایجاد
می شود اما شدت و عمق آن به اندازه ای نیست که بتوان آن را با خندیدن ها و
شادی های واقعی مقایسه کرد. از طرف دیگر، خندیدن باعث افزایش ترشح آنتی
بادی ها در بدن و بالا رفتن قدرت سیستم دفاعی می شود. افرادی که قدرت دفاعی
بالاتری دارند، کمتر در برابر عوامل بیماری زا تسلیم می شوند و از سلامت
بالاتری هم برخوردار هستند. بد نیست بدانید تاثیر روانی مثبت خندیدن به
اندازه شادی ناشی از خوردن 2 هزار تکه شکلات در بدن ماست.
چرا باید بخندیم؟
•
خندیدن باعث احساس آرامش می شد. یک خنده واقعی تنش های جسمانی را از بین
می برد و استرس را کاهش می دهد و ماهیچه هایتان را برای حداقل 45 دقیقه
آرام می کند.
•
خندیدن باعث افزایش سیستم ایمنی بدن می شود. با خندیدن هورمون استرس کمتر
ترشح می شود و از طرفی سلول های ایمنی و البته تعداد آنتی بادی های مبارزه
با عفونت افزایش پیدا می کنند که درواقع هنگام بیماری بدن بهتر می تواند
مقاومت کند.
•
خندیدن محرک انتشار آندورفین در بدن است و آندورفین هم باعث بهبود سوخت و
ساز در بدن می شود. همچنین یک احساس خوب ایجاد می کند و می تواند به صورت
موقت درد را تسکین دهد. در ضمن با خندیدن هورمون کورتیزول (هورمون استرس)
هم کمتر ترشح می شود.
•
با خندیدن از قلبتان محافظت کنید. خندیدن عملکرد رگ های خونی در قلب را
بهبود می بخشد باعث افزایش جریان خون می شود و در برابر حمله های قلبی و
مشکلات قلبی و عروقی از قلبتان محافظت می کند.
• خندیدن احساسات ناخوشایند ما را هم کاهش می دهد. شما احساس نگرانی، عصبانیت و ناراحتی را با خندیدن از خودتان دور می کنید.
• خندیدن بدن شما را احیا می کند، درواقع استرس شما را کم و انرژی تان را افزایش می دهد.
• با خندیدن به سیستم تنفسی بدنتان هم کمک کرده اید. خندیدن باعث تبادل هوای باقیمانده می شود و اکسیژن خون را بالا می برد.
•
خندیدن باعث می شود احساساتتان را کنترل کنید و نگاهی واقع گرایانه نسبت
به زندگی داشته باشید و اجازه می دهد افکار منفی کمتری سراغتان بیاید.
•
خندیدن و شوخی باعث می شود اصطلاحا از فضای ناخوشایند روحی روانی بیرون
بیایید و مشکلات را برای مدتی هم شده فراموش کنید. باعث می شود کمتر قضاوت،
شک و انتقاد کنید. موانع و ترس ها را برایتان کمرنگ می کند و در نهایت
باعث می شود بتوانید احساساتتان را راحت تر به زبان بیاورید.
چگونه بخندیم؟
لبخندزدن: این
کار پیش زمینه خندیدن است. پس با لبخندزدن شروع کنید. وقتی به فردی یا به
صحنه ای نگاه می کنید که برایتان لذت بخش است، لبخند بزنید.
بخشیدن:
یک فهرست کوچک تهیه کنید و اسم افرادی را که از آنها ناراحت هستید،
بنویسید. سعی کنید نگاه منفی را از خودتان دور کنید و ببخشید. وقتی شما در
موضع بخشش قرار بگیرید، ناخودآگاه احساس ناراحتی جایش را به خوشحالی و
لبخند می دهد.
معاشرت با آدم های شاد:
اینکه می گویند خندیدن واگیر دارد، چندان هم بیراه نیست. افراد خوشحال
اغلب خوشحالی شان را با دیگران تقسیم می کنند،پس این شانس را دارید تا در
کنار افراد شاد بیشتر بخندید. وقتی صدای خنده دوستی یا همکاری را می شنوید
سریع طرفش بروید و از او بخواهید اگر موضوع خصوصی نیست برای شما هم تعریف
کند.
تقسیم شادی: چطور
است در مکالمه های خودتان از دیگران این جمله را بگنجانید «امروز جالب
ترین اتفاقی که برایتان افتاده، چیست؟» مطمئن باشید مطالب جالبی می شنوید
که باعث خندیدنتان می شود.
راحت خندیدن: بهترین راه تمرین این است که خودتان هم در خلوتتان سعی کنید کمی از موضع جدی بودن فاصله بگیرید و به مسائل ساده هم بخندید.
یادآوری خنده: در
محل کارتان با روش های مختلف به خودتان یادآور شوید که باید بخندید. می
توانید از یک عروسک لبخند به لب کوچک در ماشینتان یا میز محل کارتان
استفاده کنید. از یک تصویر شاد برای صفحه اصلی کامپیوترتان استفاده کنید.
عکس اعضای خانواده هم به خودی خود لبخند را بر لب های ما می نشاند.
الگوبرداری از کودکان: کودکان به صورت ذاتی
خوشحال اند. آنها گسترش دهنده شادی و خنده در هر محیطی هستند. بد نیست
گاهی از آنها الگو بگیریم و وقتمان را به بازی با آنها اختصاص دهیم تا
انرژی مثبت آنها به ما هم برسد.
دلیل خنده نوزادان چیست؟
همه ما تا به حال نوزادان زیادی را دیده ایم که در روزهای اول پس از تولد و
حتی در خواب، لبخند می زنند یا گاهی صدایی هم هنگام خندیدن از خودشان در
می آورند. جالب است بدایند نوزادان از 17 روز بعد از تولد لبخند می زنند و
این لبخند، واکنشی ناخودآگاه، بدون صدا و نه از روی رضایت و احساس شادمانی
است.
متخصصان تا چند دهه قبل، گمان می کردند
نوزادان از 4 ماهگی به بعد قادر به خندیدن هستند اما پژوهشگران دانشگاه
کیوتو معتقدند تغییر شکل عضلات صورت و خندیدن از حدود 17 روز بعد از تولد
توسط نوزادان انجام می شود. محققان دانشگاه کیوتو با بررسی چند کودک 4 تا
87 روزه، متوجه شدند این کودکان اولین لبخند خود را حدود17 روزگی می زنند و
تقریبا هیچ کدام از آنها قبل از این زمان، تغییر حالتی مانند خندیدن و
چهره شان ایجاد نمی کنند.
پژوهشگران کانادایی هم بر این باورند که
نوزادان زیر 4 ماه، بیشتر در اوج طول دوره خواب (دوره رم) می خندند و این
خنده، نه از سر رضایت است و نه باعث ترشح هورمون های شادی مربوط به خندیدن
در بدن بچه ها می شود. ضمن اینکه چنین خنده هایی، واکنش به رفتار اطرافیان
هم نخواهد بود و تنها یک عکس العمل طبیعی بدن در چنین نوزادانی است.
محققان هنوز نتوانسته اند به درستی دلیل
این خنده ها را کشف کنند. این در حالی است که خنده کودکان بعد از 4 ماهگی،
در واکنش به کارهای خنده دار اطرافیان مانند قلقلک دادن یا بازی کردن با
نوزاد است. یعنی خندیدن بعد از 4 ماهگی نوزادان، خندیدنی از سر رضایت است
که باعث افزایش ترشح هورمون شادی و بهبود خلق آنها هم می شود.
خوراکی های شادی آور
قهوه:
محققان آمریکایی بر این باورند که نوشیدن روزانه 2 تا 3 فنجان قهوه توسط
خانم ها، شانس ابتلا به افسردگی را تا 15 درصد در آنها کاهش می دهد. قهوه،
حاوی کافئین است و با افزایش انرژی و تمرکز، باعث ایجاد رضایت و شادی بیشتر
فرد در طول روز می شود.
شکلات تلخ و بستنی شکلاتی: شکلات
تلخ و بستنی های حاوی آن، حجم بالایی از آنتی اکسیدان ها و فلاونوئیدها را
در خود جای داده اند. از این رو، می توانند با پایین آوردن فشار خون،
بهبود گردش خون در بدن و تحریک عروق باعث شل شدن عضلات، ایجاد حس آرامش و
افزایش شادی در فرد مصرف کننده شوند. به علاوه، منیزیم موجود در شکلات تلخ و
بستنی های شکلاتی هم باعث شده خوردن این خوراکی ها برای بهبود خلق در
دوران عادت ماهیانه و پیش از آن، به خانم ها توصیه شود.
قارچ: قارچ،
سرشار از ماده معدنی سلنیوم است. پژوهشگران با بیان اینکه کمبود سلنیوم در
بدن رابطه مستقیمی با افزایش خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و خستگی دارد،
اعلام کرده اند برای افزایش انرژی و شادی روزانه، حداقل هفته ای 4 مرتبه
قارچ بخورید.
چای سبز: محققان
ژاپنی متوجه شدند نوشیدن روزانه 5 فنجان کوچک چای سبز می تواند تا 20 درصد
شانس ابتلا به افسردگی را کم کند و باعث افزایش 2 برابر انرژی، آرامش و
رضایت خاطر افراد شود، کافئین و آنتی اکسیدان های بسیار فراوان موجود در
چای سبز، عاملی برای رفع تنش های عصبی با نوشیدن آن در بدن محسوب می شوند.
میوه ها و سبزی های تازه: محققان
انگلیسی معتقدند مصرف حداقل 5 تا 7 وعده میوه و سبزی تازه در طول روز، به
قدری ویتامین و املاح به بدن می رساند که باعث افزایش و بهبود خلق و
بالارفتن میزان شادی و انرژی فرد می شود.
ماهی های چرب: مصرف
حداقل هفته ای 3 مرتبه از ماهی های چرب می تواند خلق ما را بالا ببرد و
میزان شادی مان را هم افزایش بدهد. اسیدهای چرب امگا 3، جزو مهم ترین
دارایی های ماهی های چرب هستند که می توانند کنار افزایش سلامت مغز، در
تشکیل 18 درصد از وزن مغز هم نقش داشته باشند.
مردها بیشتر می خندند یا زن ها؟
امروز پهنه
دانش بشر به اندازه ای وسعت گرفته است که رشته های خاص و متفاوت آن بي‌شمار
شده است و حيطه آن را يک پسوند «اولوژی» از حيطه رشته های ديگر جدا می
کند. به طور مثال، بررسی روان شناختی و تن شناختی خنده با اسم «ژلاتولوژی» (
Gelatology) به مفهوم خنده شناسی معرفی می شود.
پژوهشگران موضوع
خنده، يا ژلاتولوژيستها، کوشيده اند که به ماهيت خنده پی ببرند و به اين
سوال پاسخی علمی بدهند که انسان چرا می خندد؟ آنها در پژوهش خود دريافته
اند که مغز انسان چگونه يک جوک، لطيفه يا شوخی را می گيرد و خنده چگونه می
تواند واقعا به صورت بهترين داروها عمل کند.
می دانيم که جای دريافت
يک موضوع خنده آور، در قسمت قدامی يا جلويی قشر بيرونی و خاکستری رنگ مغز
قرار دارد. اکنون خنده شناسان در زمينه مبدا يا منشا خنده پژوهش می کنند.
اگر بتوانيم خنده را پديده ای مستقل و جدا از بذله، شوخی و مزاح بگيريم، خنده چه ماهيتی دارد؟
جوابی که بر اساس پژوهش علمی به اين سوال می توان داد، اين است که خنده در روابط اجتماعی افراد از طريق گفت و گو کاربرد دارد.
دانشوری
به نام رابرت پروواين (Robert Provine) از دانشگاه مريلند در بالتيمور
آمريکا، دريافته است که ما در هنگام گفت و گوهای عادی به نسبت بيشتر می
خنديم تا با شنيدن جوک و لطيفه که گه‌گاه پيش می آيد. توانايی خنداندن
ديگران غالبا با کسب موقعيت و قدرت ارتباط دارد، به اين معنی که اگر
بتوانيد ديگری را بخندانيد، او را به تسلط خود در آورده ايد.
رابرت پروواين گفته است که زن ها معمولا بيشتر از مردها می خندند، چون مردها هستند که بيشتر به گفتن چيزهای خنده انگيز تمايل دارند.
ضمنا گفته شده است که خنده مسری است، همان طور که خميازه يک نفر ديگران را به خمياره کشيدن وا می دارد.
البته
ژلاتو لوژیست ها يا خنده شناسان هنوز در اين زمينه پژوهش علمی انجام نداده
اند، اما شنيدنی است که مسری ترين مورد خنده در سال 1962 در تانزانيا
اتفاق افتاد؛ و آن هنگامی بود که يک دسته دختر دانش آموز به خنده ای طولانی
در آمدند، خنده آنها به افراد دور و بر آنها سرايت کرد، و خنده ای که از
اينجا شروع شده بود، ماه ها ادامه يافت.
خنديدن عملکرد رگ های خونی را بهبود می بخشد
مطالعات
نشان می دهند که تماشای يک فيلم کمدی باعث بهبود عملکرد رگ های خونی می
شود. پژوهشگران در دانشکده پزشکی دانشگاه مريلند در شهر بالتيمور، تاثير
تماشای يک فيلم خنده دار را با يک فيلم اضطراب آور مقايسه کردند. محققان با
ارائه نتايج مطالعه خود در کالج قلب شناسی آمريکا گفتند که جريان خون
افراد مورد مطالعه در اثر اضطراب 35 درصد کاهش پيدا کرد، درحالی که خنديدن
جريان خون را 22 درصد افزايش داد.
تيم محققان آمريکايی 20 داوطلب سالم غيرسيگاری را با ميانگين سنی 33 سال مورد مطالعه قرار دادند.
اين
گروه بخشی از يک فيلم غم انگيز مانند «نجات سرباز رايان» يا قسمتی از
فيلمی شاد و خنده دار مانند «کينگ پين» را تماشا کردند. دست کم 48 ساعت بعد
فيلمی که تاثيری عکس فيلم اول داشت، برای آنها نمايش داده شد.
داوطلبان
در شب پيش از تماشای هر فيلم از خوردن غذا پرهيز کردند و مورد آزمايش قرار
گرفتند تا معلوم شود رگ های خونی بازو چگونه به افزايش ناگهانی جريان خون
واکنش نشان می دهد. داوطلبان درحالی که در اتاقی با درجه حرارت کنترل شده
دراز کشيده بودند 15 دقيقه از فيلم را تماشا کردند.
پس از نمايش فيلم، رگ های خونی آنها بار ديگر مورد آزمايش قرار گرفت.
در
پی تماشای بخشی از فيلم اضطراب آور، جريان خون در رگ های بازوی 14 نفر از
20 داوطلب کاهش پيدا کرد. در مقابل، تماشای فيلم خنده دار باعث تمدد و سست
شدن رگ های خونی 19 نفر از 20 داوطلب شد که برای سلامت خوب است. محققان
اشاره کردند که خنديدن باعث اتساع بافت های تشکيل دهنده جداره داخلی رگ های
خونی، موسوم به «اندوتيليوم» و افزايش جريان خون می شود.
اندوتيليوم
تاثير زيادی بر عملکرد رگ های خونی و تنظيم جريان خون، انعقاد و غلظت خون
دارد و در واکنش به زخم، عفونت يا التهاب شروع به ترشح مواد شيميايی می
کند. اين جداره همچنين نقش مهمی در بروز ناراحتی های قلب و عروق بازی می
کند. نقص عملکرد جداره داخلی رگ های خونی يکی از علائم اوليه ابتلا به
ناراحتی های قلب و عروق است.
دکتر مايکل ميلر، از دانشگاه مريلند که
اين تحقيقات را هدايت کرده است می گويد: «اندوتيليوم نخستين مرحله تصلب
شراين (atherosclerosis) است، بنابرين با توجه به نتايج مطالعه ما، قابل
درک است که چرا خنديدن ممکن است برای حفظ سلامت اندوتيليوم و کاهش خطر
بيماری های قلب و عروق مفيد باشد.»
او افزود: «خندين دست کم از
تاثير فشار روحی که برای اندوتيليوم مضر است می کاهد. هفته ای سه بار ورزش
هر بار به مدت 30 دقيقه و 15 دقيقه خنديدن در روز، احتمالا برای سلامت عروق
خوب است.»
