7 حرکتی که عصبی‌بودن شما را لو می‌دهند!
نشریه هفتگی «تایم» در پایگاه اینترنتی خود، گزارشی جالب درباره حرکات غیرارادی بدن در مواقع استرس، منتشر کرده است.
مشکل
تلاش برای پنهان کردن استرس اینجاست که درنهایت عملی انجام می‌دهید که
حالات درونی شما را لو می‌دهد. در واقع، بدن شما به‌طور غیرارادی حرکاتی
انجام می‌دهد تا از فشار روانی ایجادشده، بکاهد. «جو ناوارو،» مأمور سابق
اف‌بی‌آی، می‌گوید شما نمی‌توانید استرس خود را پنهان کنید و دیگران با
توجه به حرکات بدن شما، به حالات درونیتان، پی می‌برند.
اگر نمی‌خواهید دیگران به استرس شما پی‌ببرند، از انجام این 7 حرکت در زمان‌های عصبی بودن، اجتناب کنید:
1- لمس کردن صورت، گونه‌ها و پیشانی به دفعات زیاد
2- افزایش غیرعادی تعداد دفعات پلک زدن
3- فشردن لب‌ها بر روی هم
4- پیچاندن موی سر دور انگشت
5-
قلاب کردن انگشتان دو دست به هم، شکستن بند انگشتان، قرار دادن دست‌ها
روی هم، چرخاندن و حرکت دادن دست‌ها به جلو و عقب به صورت افراطی
6-
مالش کف دست‌ها به هم. برخی افراد بدلیل استرس بالا، این عمل را به دفعات
تکرار می‌کنند تا جاییکه کف هر دو دست خونریزی می‌کند.
7- خمیازه کشیدن به دفعات فراوان و به صورت غیرعادی
دیدگاه های تاریخی در خصوص نقش حضرت رقیه (س) در کربلا و بعد از آن
پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران: روایت های مختلفی در مورد سالروز میلاد و شهادت حضرت رقیه وجود دارد. درباره
سنّ شریف حضرت رقیه (علیهاالسلام) درمیان تاریخ نگاران اختلاف نظر وجود
دارد.مشهور این است که ایشان 3 یا 4 بهار بیشتر به خود ندیده و د رروزهای
آغازین صفرسال ۶۱ ه.ق، پرپر شده است.
براساس
نوشته های بعضی کتاب های تاریخی، نام مادر حضرت رقیه(علیهاالسلام)، امّ
اسحاق است که پیشتر همسر امام حسن مجتبی (علیهالسلام) بوده و پس ازشهادت
ایشان، به وصیت امام حسن (علیهالسلام) به عقد امام حسین (علیهالسلام)
درآمده است(1)
مادر
حضرت رقیه(علیهاالسلام) از بانوان بزرگ و با فضیلت اسلام به شمار می آید.
بنا به گفته شیخ مفید در کتاب الارشاد، کنیه ایشان بنت طلحه است.(۲) نام
مادر حضرت رقیه (علیهاالسلام) در بعضی کتابها، ام جعفر قضاعیّه آمده است،
ولی دلیل محکمی در این باره در دست نیست.
هم
چنین نویسنده معالی السبطین، مادر حضرت رقیه (علیهاالسلام) را شاه زنان؛
دختر یزدگرد سوم پادشاه ایرانی، معرفی می کند که در حمله مسلمانان به
ایران اسیر شده بود. وی به ازدواج امام حسین (علیهالسلام) درآمد و مادر
گرامی حضرت امام سجاد (علیهالسلام) نیز به شمار می آید.(۳) این مطلب از
نظر تاریخ نویسان معاصر پذیرفته نشده؛ زیرا ایشان هنگام تولد امام سجاد
(علیهالسلام) از دنیا رفته و تاریخ درگذشت او را ۲۳ سال پیش ازواقعه
کربلا، یعنی در سال ۳۷ ه .ق دانسته اند. از این رو، امکان ندارد او مادر
کودکی باشد که در فاصله 3 یا 4 سال پیش از حادثه کربلا به دنیا آمده باشد.
این مسأله تنها دریک صورت قابل حل است که بگوییم شاه زنان کسی غیر از
شهربانو (مادر امام سجاد (علیهالسلام) است.
مرحوم
آیت‌الله میرزا جواد تبریزی(ره) در سال ۱۳۸۱ و 4 سال پیش از رحلت خویش در
حرم حضرت رقیه علیها السلام سخنرانی جالبی دارد که اینچنین است:
مزار
کنونى حضرت رقیه بنت الحسین علیهماالسلام در شام، از اول مشهور بوده، گویا
حضرت امام حسین علیه السلام نشانى را از خود در شام به یادگارى سپرده است،
تا فردا کسانى پیدا نشوند که به انکار اسارت خاندان طهارت علیهم السلام و
حوادث آن بپردازند، این دختر خردسال گواه بزرگى است بر اینکه در ضمن
اسیران، حتى دختران خردسال نیز بوده‌اند، ما ملتزم به این هستیم که بر دفن
حضرت رقیه علیهاالسلام در این مکان شهرت قائم است، حضرت علیهاالسلام در این
مکان جان سپرده و دفن شده است. ما به زیارتش شتافتیم و باید احترام او را
پاس داشت.
دفن
این طفل خردسال در شام گواه بزرگ و نشان قوى از اسارت خاندان طهارت، و ستم
روا داشته بر ایشان دارد، آن ستمى که تمام پیامبران از آدم تا خاتم بر آن
گریستند، تا آنجا که خدا عزاى امام حسین علیه السلام را بر آدم خواند، از
این رو احترام این مکان لازم است.
به
سخنان فاسد گوش فرا ندهید و به سخنان باطلى که مى گویند: رقیه علیهاالسلام
طفلى خردسال بیش نبود، گوش فرا ندهید، مگر على اصغر علیه السلام کودک
خردسال نیست که در روز قیامت شاهدى خواهد بود و موجب آمرزش گنهکاران شیعه
خواهد شد؟! ان شاء الله تعالى.
بنابراین
بر همه واجب است احترام این مکان را داشته باشند، و به سخنان فاسد و
بیهوده‌اى که از گمراهى شیاطین است، گوش فرا ندهند و اعتنایى نکنند. ما با
زیارت دختر امام حسین علیه السلام به خداوند متعال تقرب مى‌جوییم، آن دخترى
که خود مظلوم بود و خاندان وى همه مظلوم بودند.
نــــام گذاری
رقیه
از«رقی» به معنی بالا رفتن و ترقی گرفته شده است.(۴) گویا این اسم لقب
حضرت بوده و نام اصلی ایشان فاطمه بوده است؛ زیرا نام رقیه در شمار دختران امام
حسین(علیهالسلام) کمتر به چشم می خورد و به اذعان برخی منابع، احتمال
این که ایشان همان فاطمه بنت الحسین (علیهالسلام) باشد، وجود دارد(5)
در
واقع، بعضی از فرزندان امام حسین (علیهالسلام) 2 اسم داشته اند و امکان
تشابه اسمی نیز در فرزندان ایشان وجود دارد. گذشته از این، در تاریخ نیز
دلایلی بر اثبات این مدعا وجود دارد. چنانچه در کتاب تاریخ آمده است: «در
میان کودکان امام حسین (علیهالسلام) دختر کوچکی به نام فاطمه بود و چون
امام حسین (علیهالسلام) مادر بزرگوارشان را بسیار دوست می داشتند، هر
فرزند دختری که خدا به ایشان می داد، نامش را فاطمه می گذاشت. همان گونه
که هرچه پسر داشتند، به احترام پدرشان امام علی (علیهالسلام) وی را علی می
نامید».(۶) گفتنی است سیره دیگر امامان نیز در نام گذاری فرزندانشان چنین
بوده است.
نام رقیــــــه(علیهاالسلام) در تاریخ
این
نام ویژه تاریخ اسلام نیست، بلکه پیش از ظهور پیامبر گرامی اسلام (صلی
الله علیه وآله) نیز این نام در جزیره العرب رواج داشته است. به عنوان
نمونه، نام یکی از دختران هاشم (نیای دوم پیامبر(صلی الله علیه وآله))
رقیه بود که عمه حضرت عبداللّه، پدر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
به شمار می آید.(۷) نخستین فردی که در اسلام به این اسم، نام گذاری
گردید، دختر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و حضرت خدیجه بود. پس از
این نام گذاری، نام رقیه به عنوان یکی از نام های خوب و زینت بخش اسلامی
درآمد. امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) نیز یکی از دخترانش را به همین اسم
نامید که این دختر بعدها به ازدواج حضرت مسلم بن عقیل (علیهالسلام) درآمد.
این روند ادامه یافت تا آن جا که برخی دختران امامان دیگر مانند امام حسن
مجتبی (علیهالسلام)،(۸) امام حسین (علیهالسلام) و 2 تن از دختران امام
کاظم (علیهالسلام) نیز رقیه نامیده شدند. گفتنی است، برای جلوگیری از
اشتباه، آن 2 را رقیه و رقیه صغری می نامیدند.(۹)
پـــــــــــژوهشـــــــــی در دیدگاههای تاریخی در مورد حضرت رقیه (علیهاالسلام)
در
بعضی کتابهای تاریخی، نام حضرت رقیه (علیهاالسلام) آمده، ولی در بسیاری
ازآنها نامی از ایشان برده نشده است. این احتمال وجود دارد که تشابه اسمی
میان فرزندان امام حسین (علیهالسلام)، سبب پیش آمدن این مسأله شده
باشد.همچنان که بعضی ازکتابها به این مسأله اذعان دارند و بنابر نقل
آنها،حضرت رقیه (علیهاالسلام) همان فاطمه صغری (علیهاالسلام) است. در
چگونگی درگذشت ایشان نیز اختلاف نظر وجود دارد که در این جا به این دو
مسأله خواهیم پرداخت.
برای
روشن شدن این مطلب، بحث را با طرح یک پرسش بنیادین و بسیار مشهور آغاز می
کنیم که آیا نبودن نام حضرت رقیه (علیهاالسلام) در شمار فرزندان امام حسین
(علیهالسلام) در کتاب های معتبری چون ارشاد مفید، اعلام الوری، کشف
الغمه و دلائل الامامه، بر نبودن چنین شخصیتی در تاریخ دلالت دارد؟
با بیان چند مقدمه، پاسخ این پرسش به خوبی روشن می شود:
الف)
در دوره زندگانی ائمه اطهار (علیهمالسلام) و در صدراسلام مسائلی مانند
کمبود امکانات نگارشی، اختناق شدید حکمرانان اموی، کم توجهی به ثبت و ضبط
جزئیات رویدادها، فشار حکومت بر سیره نویسان، جانب داری ها و… سبب بروز
بعضی اختلافات در نقل مطالب تاریخی می شده است.
ب)
در اثر تاخت و تازها و وجود بربریت و دانش ستیزی بعضی حکمرانان، بسیاری از
منابع ارزشمند از میان رفته است. به همین دلیل، این گمان تقویت می شود که
چه بسا بسیاری از این اسناد و منابع معتبر، در جریان این درگیری ها، از
بین رفته و به دست ما نرسیده است.
ج)
تعدد فرزندان، تشابه اسمی و به ویژه سرگذشت های شبیه در مورد شخصیت های
گوناگون تاریخی و گاه وجود ابهام در گذشته ها و پیشینه زندگی افراد، امر
را بر تاریخ نویسان مشتبه کرده است. همان گونه که این مسأله در مورد دیگر
شخصیت های تاریخی ـ حتی در جریان قیام عاشورا ـ نیز به چشم می خورد.
د)
همان گونه که پیشتر گفته شد، امام حسین (علیهاالسلام) به دلیل شدت علاقه
به پدر بزرگوار و مادر گرامیشان، نام همه فرزندان خود را فاطمه و علی می
گذاشتند. این امر خود منشأ بسیاری از سهوِ قلم ها در نگاشتن شرح حال
زندگانی فرزندانِ امام حسین (علیهالسلام) شده است. قراین و شواهدی نیز در
دست است که رقیه (علیهاالسلام) را فاطمه صغیره می خوانده اند. احتمال
دارد همین موضوع سبب غفلت از نام اصلی ایشان شده باشد.(10)
نیامدن
نام حضرت رقیه (علیهاالسلام)، در کتاب های تاریخی، هرگز دلیل بر نبودن
چنین شخصیتی در تاریخ نیست. افزون بر آن، مهمترین دلیلِ فراموشی یا کم رنگ
شدن حضور این شخصیت، زندگانی کوتاه ایشان است که سبب شده ردّ کمتری از
ایشان در تاریخ به چشم بخورد. در مورد حضرت علی اصغر (علیهالسلام) نیز به
جرأت می توان گفت: اگر شهادت او بحبوحه نبرد و وجود شاهدان بسیار بر این
جریان نبود، نامی از حضرت علی اصغر (علیهالسلام) نیز امروز در بین کتاب
های معتبر شیعه به چشم نمی خورد؛ زیرا تاریخ نویسی فنی است که با جمع
آوری اقوال سر و کار دارد که بسیاری از آنها شاهد عینی نداشته و به صورت
نقل قول گرد هم آمده است. تنها موضوعی که در آن مورد بحث و بررسی قرار می
گیرد، درستی و یا نادرستی آن از حیث ثقه بودن راوی است که البته این موضوع
فقط در تاریخ اسلام وجود دارد. اما به عنوان نمونه، در بحث حدیث، معرفه ها
و مشخصه های دیگری نیز برای سنجش درستی اخبار، موجود می باشد که خبر را
با تعادل و نیز تراجیح، علاج معارضه و تزاحم، بررسی دلالت و عملیات های
دیگر مورد بررسی قرار می دهند.
دو
شاهد قوی نیز بر اثبات وجود ایشان در تاریخ ذکر شده است. ابتدا گفت و گویی
که بین امام و اهل حرم در آخرین لحظات نبرد حضرت سیدالشهدا (علیهالسلام)
هنگام مواجهه با شمر، رخ می دهد. امام رو به خیام کرده و فرمودند: “اَلا
یا زِینَب، یا سُکَینَه! یا وَلَدی! مَن ذَا یَکُونُ لَکُم بَعدِی؟ اَلا یا
رُقَیَّه وَ یا اُمِّ کُلثُومِ! اَنتم وَدِیعَهُ رَبِّی، اَلیَومَ قَد
قَرَبَ الوَعدُ“؛ ای زینب، ای سکینه! ای فرزندانم! چه کسی پس از من برای
شما باقی می ماند؟ ای رقیه و ای امکلثوم! شما امانت های خدا بودید نزد
من، اکنون لحظه میعاد من فرارسیده است(11)
هم
چنین در سخنی که امام برای آرام کردن خواهر، همسر و فرزندانش به آنان می
فرماید، آمده است: «یا اُختَاه، یا اُم کُلثُوم وَ اَنتِ یا زَینَب وَ
اَنتِ یا رُقَیّه وَ اَنتِ یا فاطِمَه و اَنتِ یا رُباب! اُنظُرنَ اِذا
أنَا قُتِلتُ فَلا تَشقَقنَ عَلَیَّ جَیباً وَ لا تَخمُشنَ عَلَیَّ وَجهاً
وَ لا تَقُلنَ عَلیَّ هِجراً»؛ خواهرم ،ام کلثوم و تو ای زینب! تو ای رقیه و
فاطمه و رباب! سخنم را در نظر دارید [و به یاد داشته باشید] هنگامی که من
کشته شدم، برای من گریبان چاک نزنید و صورت نخراشید و سخنی ناروا
مگویید.(12)
در
مورد تشابه اسمی رقیه (علیهاالسلام) و فاطمه صغیره به یک جریان تاریخی
اشاره می کنیم. مسلم گچکار از اهالی کوفه می گوید: «وقتی اهل بیت
(علیهمالسلام) را وارد کوفه کردند، نیزه داران، سرهای مقدس شهیدان را جلوی
محمل زینب (علیهاالسلام) می بردند. حضرت با دیدن آن سرها، از شدت
ناراحتی، سرش را به چوبه محمل کوبید و با سوز و گداز شعری را با این مضامین
سرود:
ای
هلال من که چون بدر کامل شدی و در خسوف فرورفتی! ای پاره دلم! گمان نمی
کردم روزی مصیبت تو را ببینم. برادر! با فاطمه خردسال و صغیرت، سخن بگو که
نزدیک است دلش از غصه آب شود. چرا این قدر با ما نامهربان شده ای؟
برادرجان! چقدر برای این دختر کوچکت سخت است که پدرش را صدا بزند، ولی او
جوابش را ندهد(13)
حضرت
زینب (علیهاالسلام) در این شعر از رقیه (علیهاالسلام) به فاطمه صغیره یاد
می کند و این مسأله را روشن می کند که فاطمه صغیره که در بعضی از کتاب
ها از او یاد شده، همان دختر خردسالی است که در خرابه شام جان داده است.
