چرا بعـضي‌هـا از زايمـان طبيـعي مي‌ترسنـد؟
برخي
مادران از زايمان مي‌ترسند و حاضرند زير عمل سزارين بروند اما طبيعي
زايمان نكنند، يعني چند ساعت بي‌هوش باشند و وقتي به هوش آمدند، ببينند
نوزادشان کنارشان خوابيده است. اگر از خيلي از مادران بپرسيم چرا اين قدر
از زايمان طبيعي مي‌ترسيد، جواب‌هاي مختلفي خواهيم شنيد؛ از ترس و درد
زايمان طبيعي که بگذريم، برخي مادران مي‌ترسند به علت فشارهايي که بايد
براي زاييدن تحمل کنند، بي‌اختيار دچار دفع مدفوع شوند….
شايد
شما هم مادران را محق بدانيد اما متخصصان زنان و کارشناسان مامايي نظري جز
اين دارند. آنها مي‌گويند اين عمل طي زايمان، عادي است و نبايد اسباب
خجالت‌زدگي مادران شود. فيروزه روستا، کارشناس ارشد مامايي در اين رابطه
توضيح مي‌دهد.
سلامت: بسياري از مادران از دفع مدفوع حين زايمان مي‌ترسند و به همين دليل، نگرشي منفي به زايمان طبيعي دارند. توصيه شما به آنها چيست؟
براي
انجام هرچه بهتر زايمان طبيعي، مادران باردار فقط به آموزش، مراقبت و پايش
نياز دارند. زايمان يک فرآيند کاملا طبيعي و فيزيولوژيک است که خداوند
بزرگ تمامي اسباب و شرايط لازم براي انجامش را در خلقت انسان آورده است.
انسان‌ها مي‌توانند مثل ساير پستانداران بدون هيچ مداخله پزشکي زايمان
طبيعي داشته باشند. متخصصان تنها بايد شرايط را براي زايمان و سلامت مادر و
جنين فراهم کنند. هنگام خروج سرنوزاد به ماهيچه‌هاي ناحيه راست روده
فشارمي‌آيد و به اين ترتيب ممکن است مادر دچاردفع مدفوع شود. وظيفه ما است
که مادران عزيز را در دوران باداري به نحو احسن درباره اين قضيه آگاه كنيم.
بايد به مادران اين اطلاع را داد که مدفوع هم ماده‌اي طبيعي در بدن و دفع
آن جزو مراحل طبيعي زايمان است. مادران نبايد از متخصصاني که در اتاق
زايمان هستند، خجالت بکشند. البته آنها قبل از زايمان انما خواهند شد و اين
اتفاق نمي‌افتد اما اگر هم اتفاق بيفتد، پزشکان براي مقابله با آن
آماده‌اند؛ درست مثل اينکه بگوييد پزشک از خون مي‌ترسد! اگر ذهنيت مادر
نسبت به اين روند بهبود يابد، پذيرش او هم نسبت به زايمان طبيعي بيشتر
خواهد شد.
سلامت: درباره «انما» هم توضيح مي‌دهيد؟
بله؛
«انما» روشي کمکي است براي اينکه مادر بتواند قبل از زايمان مدفوعش را دفع
کند. اين روش که در گذشته رواج داشت به منظور جلوگيري از عفونت مادر و
جنين و تسهيل روند زايمان استفاده مي‌شد. اما تحقيقات جديد نشان داده که
اين روش نه تنها از عفونت جلوگيري نمي‌کند بلکه ممکن است خود روش انما موجب
التهاب و عفونت راست‌روده مادر شود. به علاوه انما يا همان تنقيه، نقشي در
تسهيل عمل زايمان ندارد.
سلامت: روش انجام آن چگونه است؟
انما
پواري حاوي سرم فيزيولوژي است (که گاهي به جاي اين مايع از آب داغ و صابون
استفاده مي‌شود و البته اين روش ديگر در منابع علمي توصيه نمي‌شود) که
وارد مقعد مادر مي‌شود و تا قسمتي از راست‌روده بالا مي‌رود و روده را
شست‌وشو مي‌دهد.
سلامت: آيا انما همچنان در مراکز زايمان انجام مي‌شود؟
در
تمام دنيا اگر مادر مايل به انجام انما باشد درخواست او عملي مي‌شود اما
براي اين عمل بايد از مواد کاملا سبک و بدون دخالت آب استفاده کرد.
سلامت: آيا مادراني که مجبور به سزارين هستند هم مي‌توانند از روش انما استفاده کنند؟
نه! براي عمل سرازين نيازي به انما نيست.
سلامت: آيا همه مادران طي زايمان دچار دفع مدفوع مي‌شوند يا اين اتفاق تنها در مواردي احتمال دارد؟
به
نکته خوبي اشاره کرديد. اين اتفاق ممکن است رخ دهد و ممکن است رخ ندهد؛
يعني نمي‌توان با قطعيت تمام گفت که اگر انما کنيد دچار دفع مي‌شويد يا
نمي‌شويد.
سلامت: براي مادراني که تاريخ زايمان‌شان نزديک است، چه توصيه‌اي داريد؟
به
تمام مادراني که در روزهاي نزديک به زايمان‌شان به سر مي‌برند، چه زايمان
طبيعي و چه سزارين توصيه مي‌کنم که در روزهاي قبل از زايمان از غذاهاي سبک و
سهل‌الهضم استفاده کنند. منظور اين نيست که مادران غذا نخورند وبه خود
گرسنگي بدهند. تنها بايد از مصرف غذاهاي نفاخ مثل حبوبات بپرهيزند.
کدام زنان شاغل باردار در معرض خطرند؟
زنان شاغلی که دوران بارداری خود را در
محل کار می‌گذرانند، کم نیستند. البته کار کردن و بارداری هیچ مغایرتی با
یکدیگر ندارند، اما بهتر است مادران در این دوران نسبت به رعایت برخی نکات
ظریف دقت داشته باشند.
اکنون زنان نقش پررنگی در زندگی اجتماعی
داشته و مشاغل مختلفی را به عهده دارند. در این زمینه برخی زنان چنان در
کار خود موثر هستند که نمی‌توانند آن را برای مدتی (هر چند کوتاه) تعطیل
کنند.
از طرفی مادر شدن قسمت بسیار مهم زندگی یک زن است، به طوری
که بیشتر مادران خیلی راحت با گذشتن از تمامی موقعیت های شغلی خود و با
فداکاری، تمامی مشکلات و ناراحتی های بارداری و پس از آن شیردهی را تحمل می
کنند تا طعم شیرین فرزند داشتن را تجربه کنند.
طبیعی است که
بسیاری از مادران بویژه آنهایی که برای اولین بار حامله می شوند، نگران این
باشند که شغلشان چه تاثیری بر بارداری دارد و آیا بهتر نیست از شغل خود
دست بردارند و استعفا دهند تا فرزند سالمی داشته باشند؟
در پاسخ
باید گفت در صورتی که بارداری با مشکل خاصی همراه نباشد، می توان بیشتر
مشاغل را تا زمان زایمان ادامه داد، حتی در مواردی به نفع مادر است که از
خانه خارج شود و با انجام کار، کمی از توجه به بارداری خود و استرس ناشی از
ناآگاهی ها درباره مشکلات بارداری کاسته شود. این مساله بویژه در سه ماهه
اول که مادر با تهوع و ویار بارداری مقابله می کند، بارزتر می شود.
کدام زنان شاغل باردار در معرض خطرند؟
موارد
استثنا شامل زنانی است که سابقه سقط مکرر دارند، یا تهدید به سقط شده اند
(لکه بینی در اوایل بارداری از علائم آن است)، کسانی که دچار نارسایی دهانه
رحم هستند، کسانی که دچار فشار خون بالا در بارداری (بویژه در سه ماهه
سوم) شده اند، یا کسانی که سابقه زایمان زودرس در حاملگی قبلی دارند، یا در
این حاملگی احتمال این مشکل وجود دارد.
گذشته از موارد خاص، برخی
مشاغل در دوران بارداری مشکل ایجاد می کنند، مثل شغل هایی که نیاز به
ایستادن طولانی دارند (مثل دندانپزشکی یا کسانی که جراحی های طولانی را
انجام می دهند مثل جراحان ارتوپدی یا مغز و اعصاب وکمک های ایشان)، زیرا
احتمال سقط و زایمان زودرس در این افراد بیشتر است.
همین طور کسانی
که در اتاق عمل در معرض گازهای بیهوشی هستند، احتمال سقط در ایشان زیاد
است، مگر این که اتاق عمل دارای سیستم تهویه مناسبی باشد.
همین طور
کسانی که به دلیل شغل خود همواره در معرض اشعه ایکس هستند، مثل متخصص
رادیولوژی و بویژه تکنیسین های رادیولوژی که این مساله در سه ماهه اول
بسیار خطرناک تر است و احتمال آسیب به جنین وجود دارد.
همچنین شغل
هایی که نیاز به نشستن طولانی پشت میز دارند، خطرناک است، زیرا این شرایط
موجب لخته شدن خون در وریدها بویژه در وریدهای پا می شود.
راه حل آن
است که خانم باردار هر یکی دو ساعت از پشت میز بلند شود و تحرک داشته باشد
یا دست کم پاهایش را تکان دهد تا احتمال این مشکل کمتر شود.
چه کاری را نباید کرد؟
اگر
روی صندلی می‌نشینید، توجه داشته باشید عفونت‌های زنانه هنگامی که روی
صندلی چرمی بنشینید، بیشتر می‌شود یا اگر شلوار تنگ بپوشید، لباس زیر به
شما می‌چسبد.
درباره کارهایی که با فعالیت زیادی همراه هستند از
آنجا که خانم باردار به این نوع فعالیت عادت دارد، اشکالی ندارد؛ اما از
بلند کردن بار سنگین بپرهیزد و هرگز کار سنگین را از ابتدای بارداری شروع
نکند.
برای خانم‌های شاغلی که باردار هستند
کارهایی که زیاد خم و راست شوند یا کارهای هوازی یا ایروبیک بسیار مضر است؛
یعنی فعالیت‌هایی که احتیاج به اکسیژن زیاد داشته باشد.
توصیه می‌شود مادر باردار زیاد از پله بالا و پایین نکند.
در حین انجام کار باید قبل از اینکه خسته شوید، از کار دست کشیده و استراحت کنید و دوباره کار را شروع کنید.
زمان مصرف میان وعده غذایی را طوری
تنظیم کنید که در حین کار گرسنه نباشید، چون خستگی و گرسنگی باعث کاهش
حرکات جنین می‌شود و برای مادر نگران‌کننده و استرس‌زاست.
گاهی اوقات حتی به مادری که خانه‌دار است و یک اتاق را جارو می‌زند و خسته می‌شود توصیه می‌کنیم کار را ادامه ندهد.
خستگی باعث زایمان زودرس می‌شود؛ انقباضات رحمی شروع می‌شود و ممکن است بیمار مدام از درد زیر شکم شکایت داشته باشد.
بارداری و مواد شیمیایی
مواد
شیمیایی مانند مواد آرایشی، رنگ، مواد فر و مش، مواد رنگرزی، رنگ‌های
نقاشی و چسب‌هایی که برای کارهای گل‌سازی استفاده می‌شوند، بسیار مضرند.
مادران شاغل اگر در معرض این مواد هستند حتما باید از ماسک استفاده کنند و اگر برایشان مقدور است از این مواد دور باشند.
همچنین آلودگی هوا و گازهای بیهوشی در محیط کار یا مواد شوینده خطراتی را برای مادر باردار ایجاد می‌کنند.
بین مدت زمان کار زنان باردار و جثه نوزادان آنها ارتباط وجود دارد
فقط 3 روز کار در هفته
زنانی
که تمام وقت در مشاغل پر استرس و پرفشار مشغول به کار هستند، باید ساعت
کار خود را به 24 ساعت در هفته در طول دوران بارداری کاهش دهند.
زنان
بارداری که بیش از 32 ساعت در هفته در یک کار پر استرس مشغول‌به فعالیت
هستند، احتمال اینکه نوزادشان زیاد گریه کند، یا با وزن کمتر از حد طبیعی
متولد شود بیشتر است. به علاوه خود مادران نیز با مشکلات دوران حاملگی
مواجه می شوند.
زنان بارداری که اکثرا به طور ایستاده کار می کنند، نظیر معلم ها و یا فروشنده ها، بیشتر در معرض زایمان کودکان کم جثه قرار دارند
به
توصیه متخصصان، اگر این زنان باردار و شاغل بخواهند نوزادان سالمی داشته و
خودشان نیز به سلامت این دوران را بگذرانند، باید ساعت کارشان را به 24
ساعت معادل 3 روز کاری در هفته کاهش دهند.
تحقیقات دیگری حاکی از
آن است زنان بارداری که بیش از 25 ساعت در هفته کار می کنند، بیشتر در معرض
زایمان کودک با جثه کوچک قرار دارند.
محققان دریافتند: بین مدت زمان کار زنان باردار و جثه نوزادان آنها ارتباط وجود دارد.
این
محققان گفتند: زنان بارداری که اکثرا به طور ایستاده کار می کنند، نظیر
معلم ها و یا فروشنده ها، بیشتر در معرض زایمان کودکان کم جثه قرار دارند.
یک
توضیح این است که مشاغل نیازمند فعالیت بیشتر بدنی ممکن است باعث شود که
خون کمتری به سمت جفت جریان داشته باشد و در نتیجه مقدار مواد غذایی و
اکسیژن کمتری به جنین برسد.
محققان علت این امر را درنیافته اند که
چرا زنانی که ساعات طولانی در شغل های دفتری کار می کنند از همین تاثیر
رنج می برند، اما آنها فکر می کنند که استرس روانی در این زمینه نقش داشته
باشد.
