آنچه مادران لازم است بدانند
ویتیلیگو (پیسی یا برص)
یک بیماری پوستی است که در آن لک های سفید رنگ به دلیل از دست رفتن
رنگدانه پوست بوجود می آیند، در ویتیلیگو ملانوسیتها (سلولهایی که رنگدانه
تولید می کنند) در پوست، غشاهای مخاطی و شبکیه تخریب شده اند. در نتیجه لکه
های سفید پوست درنواحی مختلف بدن ظاهر می شوند.
این ضایعات در هر جایی از بدن ممکن است دیده
شوند. معمولاٌ در هر دو طرف بدن بطور قرینه لک های متعدد سفید و شیری رنگ
دیده می شود. شایع ترین مناطق درگیری پوستی عبارتند از: صورت، لب ها، دست
ها، بازوها، پاها و نواحی تناسلی.همچنین مویی که در نواحی مبتلا به
ویتیلیگو رشد می کند معمولاً سفید می شود .
علت بیماری ویتیلیگو ناشناخته است ، اما پزشکان و محققان چندین تئوری
متفاوت مطرح کرده اند . یک تئوری این است که افراد آنتی بادی هایی تولید می
کنند که ملانوسیتهای بدن خودشان را تخریب می کند . تئوری دیگر این است که
ملانوسیتها خود به خود تخریب میشوند . درنهایت بعضی افراد گزارش کرده اند
که یک رخداد منفرد از قبیل آفتاب سوختگی یا فشار روحی باعث بروز ویتیلیگو
شده است ولی مورد اخیر از نظر علمی ثابت نشده است .
چه کسانی به ویتیلیگو مبتلا می شوند؟
از
هر صد نفر، یک یا دو نفر به این بیماری مبتلا می شوند. (حدود ۱ـ۲ درصد
جمعیت دنیا یا ۴۰-۵۰ میلیون نفر ) حدود نیمی از افرادی که به این بیماری
دچار می شوند، قبل از بیست سالگی علایم آن را در خود خواهند یافت.(۹۵%
افراد قبل از ۴۰ سالگی علائم را نشان داده اند .) حدود یک پنجم از مبتلایان
نیز یکی از افراد خانواده شان به این بیماری مبتلا بوده اند. بیماری تمام
نژادها و هر دو جنس را یکسان تحت تاثیر قرار می دهد .بنظر می رسد ویتیلیگو
در افراد مبتلا به بیماریهای اتوایمیون شایعتر است . (بیماریهای اتوایمیون
بیماریهایی هستند که در آنها سیستم ایمنی شخص علیه ارگانها یا بافتهای بدن
خودش واکنش نشا ن می دهد) این بیماریهای اتو ایمیون عبارتند از : پرکاری
غده تیروئید، نارسایی قشر غده فوق کلیه ، آلوپسی آره آتا و أنمی پرنسیوز
. البته در کل بیشتر کسانی که پیسی دارند، از نظر سلامتی عمومی در وضعیت
خوبی بسر می برند.ویتیلیگو می تواند بیماری ارثی باشد یعنی در بین افراد
فامیل بروز کند اطفالی که والدینشان مبتلا به این بیماری هستند بیشتر
احتمال ابتلا به ویتیلیگو دارند . بااین حال یشتر اطفالی که یکی از
والدینشان مبتلا به ویتیلیگو باشند به بیماری مبتلا نمیشوند و بیشتر افراد
مبتلا به ویتیلیگو سابقه ای از این بیماری را در فامیل ندارند. غالباً در
پوست پشت دست ها، صورت و زیر بغل ایجاد می گردد. در اواخر دوران کودکی
(۱۲-۹ سالگی ) تا میانسالی شایع تر است .
رنگ پوست چطور بوجود می آید؟
ملانین،
رنگدانه ای است که عامل تعیین کننده رنگ پوست، مو و چشم های ما می باشد و
توسط سلول هایی به نام ملانوسیت (سلول های رنگدانه ساز) تولید می شود. اگر
این سول ها از بین بروند و یا نتوانند رنگدانه ملانین را تولید کنند، رنگ
پوست روشن تر شده و یا بطور کلی سفید می شود
دلیل پیدایش ویتیلیگو چیست؟
پیدایش پیسی نتیجه از بین رفتن سلول های رنگدانه ساز پوست است که دلیل آن ناشناخته است. ولی چهار تئوری اصلی دراین زمینه وجود دارد:
۱- سلول های عصبی که بطور غیرطبیعی فعال شده اند ممکن است با تولید مواد سمی به سلول های رنگدانه ساز آسیب برسانند.
۲- سیستم ایمنی بدن ممکن است در موقع دفاع از بدن در مقابل یک ماده خارجی، رنگدانة پوست را نیز از بین ببرد.
۳-
سلول های رنگدانه ساز ممکن است عامل از بین رفتن خودشان باشند. یعنی زمانی
که رنگدانه در حال ساخته شدن است، مواد زایدی نیز در کنار آن تولید می
شوند که سمی بوده و قادر به از بین بردن خود سلول ها است.
۴- وجود یک نقص ارثی موجب حساس شدن سلول های رنگدانه ساز به آسیب و در نتیجه از بین رفتن ها می شود.
ویتیلیگو در هر سنی ممکن است ظاهر شود. در هر دو
جنس زن و مرد دیده می شود. آغاز بروز ویتیلیگو ممکن است از دوران شیرخوارگی
باشد، اما تا اوایل دهه دوم عمر فرصت ظهور و بروز دارد. ویتیلیگو شروع
ناگهانی دارد. ضایعات آن به صورت لکه‌های سفید در نواحی دستها، پاها، صورت و
تنه ممکن است به وجود آید. این لکه‌های سفید فوق العاده به آفتاب حساسیت
نشان می دهند. شکل و اندازه لکه‌ها متغیر است. سیر عارضه ویتیلیگو از ماهها
تا سالها ممکن است ادامه داشته باشد. پیشرفت و پسرفت لکه‌های سفید تابع
قانون خاصی نیست و در هر حال ممکن است بهبودی خودبه‌خودی وجود داشته باشد.
نشانه های ویتیلیگو چه هستند ؟
معمولاً
افراد مبتلا به ویتیلیگواول از همه به لکه های سفید (پیگمانتاسیون) روی
پوستشان توجه می کنند . این لکه ها بیشتر از همه در مناطق در معرض نور از
قبیل دستها پاها بازوها ، صورت و لبها شایع هستند . دیگر نقاط شایع لکه های
سفید عبارتند از زیر بغل و کشاله ران ، اطراف دهان و چشم ، پره های بینی ،
ناف و نواحی تناسلی .
ویتیلیگو معمولاً به یکی از سه الگوی زیر ظاهر می
شود : در یک الگو (الگوی کانونی) ناحیه بدون رنگدانه به یک یا تعداد
معدودی ناحیه محدود می شود . بعضی افراد نواحی بدون رنگدانه را در یک سمت
بدن خود دارند (الگوی سگمنتال). اما در بیشتر افراد مبتلا به ویتیلیگو
نواحی فاقد رنگدانه در قسمتهای مختلف بدن بوجود می آید (الگوی ژنرالیزه).
علاوه بر لکه های سفید روی پوست، ممکنست افراد مبتلا به ویتیلیگو سفید شدن
زودرس موهای سر، ابروها و ریش را داشته باشند. افراد با پوست تیره ممکنست
متوجه فقدان رنگ در ناحیه ای در داخل دهانشان بشوند.
علایم شایع
ماکول ها (نواحی کوچکی بارنگ متفاوت از پوست ) یا لکه هایی با مشخصات زیر:
صاف ، سفید و غیرقابل لمس با انگشتان هستند.
گسترش یافته ، نواحی بسیار بزرگ ، با شکل نامنظم و بدون رنگی را تشکیل می دهند.
معمولاً در هر دو طرف بدن و تقریباً در جای مشابهی قرار دارند.
قطر آنها از ۳-۲ میلی متر تا چند سانتی متر متفاوت است .
باعث آزار و خارش نمی شوند.
اختلال باعث خاکستری شدن زود هنگام مو می گردد.
چگونه ویتیلیگو تشخیص داده می شود ؟
اگر
پزشک به بیماری ویتیلیگو در شخص مشکوک شد ، از او در مورد تاریخچه بیماری
اش سوال می کند . نکات مهم در یک تاریخچه پزشکی، سابقه خانوادگی ویتیلیگو ،
بثورات ، آفتاب سوختگی یا ضربه های پوست در محل ضایعه فعلی حدود ۳-۲ ماه
قبل از شروع فقدان رنگدانه ، استرس یا بیماری جسمی و سفید شدن زودرس موها
(قبل از ۳۵ سالگی) می باشند . علاوه بر اینها لازمست پزشک بداند که آیا
بیمار یا فردی از خانواده اش مبتلا به بیماری اتوایمون بوده اند یا حساسیت
شدید نسبت به آفتاب داشته اند یا نه .
پزشک بیمار را برای رد کردن
بیماری های دیگر معاینه می کند .ممکن است پزشک از محل پوست گرفتار نمونه
برداری کند و یا برای بررسی شمارش سلولهای خونی و عملکرد تیروئید، از خون
نمونه گیری کند. در برخی بیماران ممکنست معاینه چشم از نظر التهاب برخی
قسمتها (Uvitis) توصیه شود . یک تست خون از لحاظ وجود ANA (یک نوع آنتی
بادی علیه سلولهای خودی) ممکنست انجام شود که به تشخیص وجود دیگر بیماری
های اتو ایمون کمک کند .
ویتیلیگو چگونه پیشرفت می کند؟
وسعت،
دوره و شدت از دست رفتن رنگدانه در اشخاص مختلف متفاوت است. افرادی که
پوست روشنی دارند معمولاٌ در تابستان متوجه تفاوت رنگ مابین نواحی مبتلا و
سایر نقاط سالم پوست که برنزه شده اند، می شوند. پیسی در افراد با پوست
تیره بسیار واضح تر از روشن پوستان است در موارد شدید ممکن است رنگدانه در
همه جای پوست از بین برود و پوست یکسره سفید شود.هیچ راهی برای پیش گویی
این که هر فرد چقدر رنگدانه از دست خواهد داد و یا اینکه بیماری وی چقدر
طول خواهد کشید وجود ندارد.
یک لک ویتیلیگو به صورت
ناحیه ای به رنگ سفید شیری رنگ دیده می شود. با این حال میزان تخریب
رنگدانه در هر لک می تواند با سایر لک ها متفاوت باشد. در یک لک ممکن است
سایه های مختلفی وجود داشته باشد و نیز یک ناحیه تیره تر، نواحی سفید شده
را احاطه کرده باشد.
پیسی اغلب با از دست رفتن ناگهانی رنگدانه در یک
نقطه از پوست شروع می شود. این فرآیند می تواند ادامه یابد و یا به دلایل
ناشناخته، خود به خود متوقف شود. دوره های از دست رفتن رنگدانه و متعاقب آن
ثابت ماندن رنگ لک و دوباره از دست رفتن رنگدانه به طور مدوام تکرار می
شوند.
بازگشت خودبه خودی رنگ به لک های سفید شده خیلی به ندرت اتفاق می
افتد. بعضی از بیماران که تصور می کنند بیماریشان خوب شده، در واقع تمام
رنگدانه پوست خود را از دست داده و پوستشان یک دست سفید شده است. گرچه رنگ
پوست این افراد یک دست سفید شده ولی آنها باز هم به پیسی مبتلا هستند.
آیا لکه های بدون رنگ گسترش می یابند ؟
راهی برای پیش بینی احتمال انتشار لکه های ویتیلیگو وجود ندارد .
در
برخی افراد لکه های فاقد رنگ گسترش نمی یابد ولی این اختلال معمولاً
پیشرونده است و به مرور زمان این لکه های سفید به دیگر نواحی بدن گسترش می
یابند .
در بعضی افراد ویتیلیگو به آهستگی طی چند سال گسترش می یابد و
در برخی دیگر انتشار سریعاً رخ می دهد . برخی افراد گزارش کرده اند که
متعاقب دوره هایی از استرس فیزیکی یا روحی لکه های فاقد رنگدانه اضافه شده
است.
آیا درمان قطعی برای ویتیلیگو وجود دارد؟
تحقیقات
فراوانی در مورد این بیماری و روشهای درمانی آن در حال انجام است و این
امید وجود دارد که درمانهای جدیدی کشف و ابداع شوند. در حال حاضر دلیل اصلی
پیدایش پیسی ناشناخته است و اگرچه راههای مختلف درمانی برای آن وجود دارد،
ولی روش درمانی مؤثری که باعث بهبود همة بیماران شود، هنوز شناسایی نشده
است.
روشهای درمانی موجود کدامند ؟
هدف از درمان ویتیلیگو بازگرداندن عملکرد پوست و بهبود بخشیدن به ظاهر بیمار می باشد .
درمان
ویتیلیگو زمان طولانی می طلبد (۶ الی ۱۸ ماه) . درمان انتخابی بستگی به
تعداد لکه های سفید و نحوه توزیع آنها روی بدن و نیز انتخاب بیمار دارد .
بیماران به اشکال مختلف به درمان پاسخ می دهند و یک درمان معین برای تمامی
بیماران توصیه نمی شود . انتخابهای درمانی متداول ویتیلیگو شامل درمان طبی،
جراحی و درمانهای کمکی می باشند .
البته گاهی بهترین درمان برای پیسی این است که اصلاٌ هیچ درمانی انجام
نشود. در افرادی که پوست روشنی دارند اجتناب از برنزه شدن پوست طبیعی بدن،
مانع از پیدایش تضاد رنگ و در نتیجه مخفی ماندن لک های پیسی خواهد شد. پوست
سفید مناطق مبتلا به این بیماری هیچگونه دفاعی در برابر نور خورشید
ندارند. این نواحی خیلی به راحتی دچار آفتاب سوختگی می شوند. روی تمام
نواحی مبتلا به ویتیلیگو که توسط لباس پوشانیده نمی شوند باید یک ضد آفتاب
مناسب با SPF حداقل برابر ۱۵ مالیده شود و برای جلوگیری از آفتاب سوختگی،
از قرار گرفتن در معرض خورشید در ساعات حداکثر تابش (۱۰ صبح تا ۴ عصر)
خودداری شود.
پنهان کردن لک های پیسی توسط کرم پودر، فرآورده های برنزه
کننده (که بدون نیاز به نور آفتاب پوست را برنزه می کنند) یا سایر رنگ ها،
کاری آسان و بی خطر است که سبب می شود این بیماری کمتر به چشم بیاید.
امروزه مواد آرایشی مقاوم در برابر شستشو (واترپروف) که تقریباٌ با تمام
انواع رنگ پوست قابل انطباق هستند، در فروشگاه های عرضه محصولات بهداشتی
آرایشی وجود دارند. مهارت در استفاده از این مواد به تدریج به دست می آید و
افراد به خوبی قادر خواهند بود پوست ناحیه مبتلا را به رنگ اطراف درآورند.
این رنگها به تدریج از روی پوست محو می شوند و بنابراین نیاز به تدریج
کاربرد دارند. شیرها و کرم های برنزه کننده محتوی یک مادة شیمیایی به نام
«دی هیدروکسی استون» که برای رنگین کردن پوست نیازی به وجود ملانوسیت ها
ندارند. رنگ ناشی از این فرآورده ها هم به تدریج محو می شوند، زیرا با هر
بار ریزش سلول های مرده از روی پوست، بخشی از این رنگ نیز با آنها از پوست
جدا می شود.
هیچ یک از این روش هایی که نام برده شد بیماری را درمان نمی
کنند ولی می توانند موجب بهبود ظاهر شخص شوند. خالکوبی پوست در نواحی کوچک
ممکن است مفید باشد.
اگر از ضد آفتاب ها و رنگدانه های پوشاننده کاری
بر نیاید، پزشک شما ممکن است درمان دیگری را به شما پیشنهاد کند. این درمان
می تواند شامل بازگرداندن طبیعی و یا از بین بردن باقی ماندة رنگدانه
باشد. هیچیک از روش های بازگرداندن رنگدانه درمان کامل و دایمی محسوب نمی
شود.
اقدامات درمانی در چهار گروه زیر خلاصه می شود:
۱. روان درمانی و بهبود بخشیدن به وضعیت روحی مبتلا به ویتیلیگو.
۲. استفاده از عوامل پیگمانته کننده نظیر ۸ـ متوکسی پسورالن (متوکسالن و
دیگر نامهای تجارتی) از راه خوراکی و سپس قرار گرفتن در معرض اشعه
اولتراویوله و سایر روشهای درمانی مانند آن.
۳. استعمال عوامل محرک پیگمانتاسیون نظیر استروئیدهای قوی.
۴. روشهای طب سنتی (مکمل): مبتنی بر تشخیص و موافقت پزشک معالج شما و
تکمیل اقدامات درمانی از طریق بهره‌گیری از خواص گیاهان دارویی و شفابخش و
روشهای سنتی و علمی گیاه درمانی.
درمانهای طبی :
۱) درمان با استروئید موضعی :
استروئید
موضعی می تواند در برگرداندن رنگ به لکه های سفید کمک کند ، بخصوص اگر در
مراحل اولیه بیماری شروع شود . درمان باید دست کم تا سه ماه ادامه یابد تا
نتیجه دیده شود .
این روش ساده ترین و کم عارضه ترین شیوه درمانی می باشد ، اما اثر بخشی آن به اندازه روشهای طبی دیگر نمی باشد .
۲) پسورالن فتوکموتراپی :
احتمالاٌ
سودمندترین روش درمانی ویتیلیگو می باشد . اما وقت گیر است و باید مراقبت
کافی برای جلوگیری از ایجاد عوارض که گاهی شدید هم هست ، به عمل آید .
پسورالن
یا بصورت موضعی روی پوست قرار می گیرد یا از طریق خوراکی مصرف می گردد و
سپس بیمار در مدت زمان معینی در معرض اشعه UV-A قرار می گیرد . درمان موضعی
برای افرادی که تعداد لکه های سفیدشان کم است (کمتر از ۲۰% سطح بدن) ،
همچنین افراد زیر ۲ سال و افرادی که لکه های محدود و مشخص دارند به کار می
رود . درمان خوراکی برای مواردی که بیش از ۲۰% سطح بدن درگیر باشد یا
افرادی که به درمان موضعی پسورالن پاسخ نمی دهند ، بکار می رود .
۳) دپیگمنیشن :
عبارت
است از بی رنگ کردن باقیمانده پوست بدن تا تا با لکه های سفید همرنگ شود .
این روش برای افرادی که بیش از ۵۰% سطح بدنشان درگیر باشد بهترین انتخاب
است ، اما شخصی که به این روش درمان می شود برای همیشه بطور غیر طبیعی نسبت
به نور حساس خواهد بود .
البته روشهای درمانی طبی را به شکل زیر نیز می توان تقسیم بندی کرد:
بازگرداندن رنگدانه
کورتون موضعی:
داروهای موضعی حاوی کورتون ممکن است در بازگرداندن رنگدانه به نواحی کوچک
مبتلا به پیسی مؤثر باشند. این داروها باید همزمان با سایر درمان ها به کار
برده شوند مصرف طولانی این داروها می تواند موجب نازک شدن پوست و حتی
پیدایش ترک های پوستی در بعضی نواحی شوند. بنابراین استفاده از آنها باید
حتماٌ تحت نظارت متخصص پوست باشد.
پووا PUVA:
در این روش درمان، دارویی به نام پسورالن به بیمار داده می شود، این ماده
شیمیایی پوست را نسبت به نور خورشید بسیار حساس می کند. سپس پوست، تحت تابش
نوع خاصی از نور ماوراء بنفش به نام UVA قرار می گیرد. دستگاه های درمانی
ویژه ای برای این نوع درمان لازم هستند که همه جا در دسترس نمی باشند. در
صورت عدم دسترسی به این دستگاه ها، می توان از نور آفتاب که دارای UVA می
باشد استفاده کرد. البته امکان تنظیم دقیق مقدار اشعة تابیده شده در صورت
استفاده از نور آفتاب وجود ندارد و لذا خطر سوختگی پوست در این روش بیشتر
است. وقتی پیسی خیلی محدود است، پسورالن را می توان بر روی پوست مبتلا
مالیده و سپس بیمار را در معرض تابش UVA قرار داد.
با این حال معمولاٌ
پسورالن را به صورت قرص خوراکی به بیمار می دهند در این روش درمانی بین ۵۰
تا ۷۰ درصد شانس برگشتن رنگدانه به پوست صورت، بدن، بازوها، ران و ساق پاها
وجود دارد. دست ها و پاها خیلی کم به این نوع درمان پاسخ می دهند. معمولاٌ
حداقل یک دوره درمان یک ساله به صورت ۱ تا ۳ بار در هفته لازم است. پووا
فقط باید توسط متخصص پوست و تحت شرایط کنترل شده صورت گیرد.
عوارض جانبی پووا شامل واکنش های مشابه آفتاب سوختگی هستند. در صورت
استفاده طولانی مدت، بر روی پوست کک مک بوجود آمده و پوست مستعد ابتلا به
سرطان می شود.
از آنجا که انواع پسورالن موجب افزایش حساسیت چشم نسبت به
نور خورشید می شوند، استفاده از عینک های آفتابی محافظ در برابر UVA از
شروع درمان تا غروب آفتاب در همان روز ضرورت تام دارد. دلیل محافظت از چشم
ها، پیشگیری از ابتلاء زودرس به آب مروارید است معمولاٌ ازPUVA برای بچه
های زیر دوازده سال، زنان باردار یا شیرده و یا افراد مبتلا به بعضی از
بیماری های خاص استفاده نمی شود.
اشعة ماوراءبنفش: طیف بسیار محدودی از
اشعة ماوراءبنفش B قدرت تحریک سلول های رنگدانه ساز را داشته و در درمان
پیسی مفید می باشد. این طیف اشعه تنها توسط لامپ های مخصوص و یا سیستم لیزر
تولید می گردد. عوارض این روش بسیار کم بوده و در بچه ها نیز قابل استفاده
است.
پیوند پوست: انتقال پوست از نواحی
طبیعی به نواحی سفید شده فقط در مورد تعداد محدودی از بیماران مبتلا به
پیسی امکان پذیر می باشد. معمولاٌ این روش موجب بازگشت کامل رنگ به نواحی
مبتلا نمی شود.
از بین بردن رنگدانة باقی مانده
در
بعضی از بیماران که بیماری پیسی وسعت زیادی پیدا کرده است، عملی ترین روش
درمان، رنگ زدایی از نواحی طبیعی پوست و یکدست کردن رنگ آن است. در این روش
از یک مادة شیمیایی به نام”roquinone Monobenzylether Of Hy” یا از اشعة
لیز استفاده می شود. این روش درمان حدود یک سال به طول می انجامد. معمولاٌ
از بین رفتن رنگ پوست در این روش دایمی و برگشت ناپذیر است.لذا بیماران
باید اکیداٌ از تماس با نور آفتاب اجتناب نمایند.
روشهای جراحی :
تمام روشهای جراحی روشهای تجربی هستند ، چون اثربخشی و عوارض جانبی آنها بطور کامل مشخص نشده است.
۱) پیوند پوست بدن خود فرد .
۲) پیوند پوست با استفاده از ایجاد تاول .
۳) میکروپیگمانتاسیون (خالکوبی _ Tattoing) : کاشتن رنگدانه در پوست .
۴) پیوند ملانوسیتهای کشت داده شده خود فرد .
درمانهای کمکی :
۱) ضد آفتاب ها :
افراد مبتلا به ویتیلیگو خصوصا آنهایی که پوست روشن دارند باید از یک ضد
آفتاب مناسب استفاده کنند تا آنها را از اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت
کند . بعلاوه ضد آفتاب پوست را از آفتاب سوختگی محافظت می کند و باعث کمتر
شدن اختلاف رنگ بین پوست سالم و لکه سفید می گردد .
۲) مواد آرایشی : برای افرادی که لکه های ویتیلیگو محدود به نواحی باز بدن باشد ، مفید است .
۳)
مشاوره و حمایت : بسیاری از افراد مبتلا به ویتیلیگو از مشاوره با طک مرکز
تخصصی سلامت روانی سود می برند. در آنجا میتوانند در مورد مسائلی که برای
آنها پیش آمده صحبت کنند و فرد مشاور می تواند راه حل مناسب ارائه دهد.
ویتیلیگو در کودکان چگونه درمان می شود؟
معمولاٌ
در کودکان از روش های درمان شدید و تهاجمی استفاده نمی شود. در بیماران
خردسال استفاده از ضدآفتاب و پوشانیدن لک ها با مواد رنگ کننده بهترین
درمان است. کورتون های موضعی را هم با احتیاط زیاد می توان بکار برد. از
«پووا» معمولاٌ تا سن ۱۲ سالگی استفاده نمی شود، اما در این دورة سنی نوعی
از اشعة ماوراءبنفش به نام ماوراءبنفش B با طیف باریک نتایج قابل قبولی در
درمان پیسی داشته است.
چگونه بیماران می توانند بر جنبه های روحی و روانی ویتیلیگو فائق آیند ؟
تغییراتی
که ویتیلیگو در ظاهر افراد بوجود می آورد می تواند سلامت روحی و روانی
آنها را تحت تأثیر قرار دهد و می تواند مشکلاتی در زمینه پیدا کردن شغل و
یا ادامه کار ایجاد کند . افراد مبتلا ، استرس های روحی را تجربه خواهند
کرد مخصوصاً اگر ویتیلیگو در نواحی قابل رویت بدن از قبیل صورت ، دستها ،
بازوها ، پاها و یا در نواحی تناسلی باشد .
نوجوانانی که بطور مشخص
نگران ظاهر خود هستند ممکنست با ویتیلیگوی منتشر شدیداً تحت تأثیر روحی
قرار گیرند. بعضی افراد مبتلا به ویتیلیگو احساس پریشانی، شرمندگی، افسردگی
یا نگرانی در مورد واکنش دیگر افراد می کنند.
چند راهکار می تواند به
شخص کمک کند تا بر ویتیلیگو فائق آید . نکته مهم اینست که در مرحله اول یک
پزشک آشنا به ویتیلیگو پیدا کند که بیماری را جدی بگیرد . پزشک باید شنونده
خوبی باشد و حمایت عاطفی خوبی بکند . بیمار اگر احساس افسردگی می کند باید
با پزشک درمیان بگذارد ، چون پزشک ها و دیگر کارکنان بخش سلامت روانی می
توانند در زمینه رفع افسردگی کمک کنند . بیماران همچنین در حد امکان باید
در زمینه بیماریشان و راههای درمان آن آگاهی پیدا کنند و در تصمیم گیری در
مورد اقدامات درمانی سهیم باشند . صحبت کردن با بیماران دیگر مبتلا به
ویتیلیگو می تواند به بیمار کمک کند، خانواده و دیگر دوستان نیز دیگر
حامیان بیمار هستند .
بعضی افراد مبتلا به ویتیلیگو دریافته اند که مواد
آرایشی که روی لکه های سفید را می پو شانند ، ظاهر آنها را بهتر کرده و به
آنها کمک میکند در مورد خودشان احساس بهتری داشته باشند . ممکنست نیاز
باشد بیمار چندین نوع ماده آرایشی را امتحان کند تا بهترین محصول را پیدا
کند .
برای پیشگیری از گسترش یا عود پیسی چه می توان کرد؟
از
آنجایی که علت این بیماری شناخته نشده است، راه مؤثری برای پیشگیری از آن
وجود ندارد. نقش استرس های روحی در ایجا یا تشدید بیماری قطعاٌ مشخص نشده
است. اگر چه بعضی از بیماران دوره های شدت بیماری را به این استرس ها
ارتباط می دهند. در برخی بیماران هرگونه آسیب پوست (سوختگی، زخم، خراشیدگی،
ضربه های مکرر) موجب پیدایش لک های پیسی در محل آسیب می شود. این دسته از
بیمارن باید در مراقبت از پوست خود دقت بیشتری نمایند. نقش غذا در بروز
بیماری مشخص نیست و در حال حاضر هیچ محدودیت غذایی خاصی به بیماران توصیه
نمی شود.
توجه و رعایت نکات زیر توصیه می شود:
۱- مناطق هیپوپیگمانته نسبت به اثرات نور خورشید حساس هستند.. لذا تمامی بیماران بایستی در هوای آفتابی( و حتی هوای ابری)
از داروهای ضد آفتاب با قدرت بالا(spf شماره ۱۵ یا بالاتر) استفاده کنند.
۲-
پاسخ به درمان معمولا چند ماه تا چند سال زمان میبرد لذا جهت جلب اطمینان
بیمار و همراهی او در درمان بهتر است عکسهای بیمارانی که تحت درمان موفقیت
آمیز قرار گرفته را به شخص نشان داد و قبل و در طول درمان.. عکس های کنترل
جهت تقویت روحی بیمار و بررسی پاسخ به درمان گرفته و نشان داد.
۳- پوست نواحی مجاور رویش موهای سر.. مخاط( از جمله لب و…) موهای سفید در حال ابتلا و مقابل برجستگی های استخوانی
(پشت دست و پاها.. پاشنه.. نرمی کف دست آرنج و..) نسبت به درمان مقاوم هستند ولی ممکن است پاسخ مطلوب نیز مشاهده شود.
۴- برای درمان با PUVA مواردی ممنوع است که فعلا به اونها اشاره نمکنیم..
۵-
روش های درمانی بر حسب سن و شدت ضایعه متفاوت میباشد.آیا امکان دارد
لک‌های حاصل از ویتیلیگو را با تاتو کردن محو کنم. اشکالی ندارد؟ پس از
درمان ویتیلیگو با داروها حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از لکه‌های سفید روی پوست از
بین می‌رود. اگر لک‌ها کوچک باشد می‌توان با لیزر حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد آنها
را محو کرد. ویتیلیگو جزو بیماریهای خودایمنی بدن است و هیچ وقت کاملا
خوب نمی‌شود و از بین نمی‌رود. از همه مهم‌تر اینکه تاتوی همرنگ پوست پیدا
نمی‌کنید و این دورنگه شدن بدتر آزارتان خواهد داد. در ثانی امکان عفونت و
برجسته شدن پوست در آن ناحیه هست. به هر حال اگر تصمیم گرفتید تاتو کنید و
مطمئن هستید همرنگ پوست درخواهد آمد، مانعی ندارد. احتمال عفونت و غیره
را نیز از یاد نبرید. تصمیم با شماست.
مصرف چربی سوزها مثل داروی ونوستات یا ارلیستات و زنیکال چه عوارضی دارد ؟
از عوارض مصرف چربی سوزها مثل داروی ونوستات یا ارلیستات و زنیکال می توان به این نکات اشاره کرد ؛
دکتر
سیدضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه و تناسب اندام اذعان داشتند ،«ونوستات» یا
«زنیکال» نامهای تجاری مختلف «اورلیستات» است که جزو داروهای مهارکننده
جذب چربی محسوب و داخل و خارج از کشور تولید می‌شود. مصرف زنیکال به‌دلیل
عدم جذب چربیها باعث دفع مدفوع پرچرب می شود و بوی بسیار زننده ای ایجاد
میکند.
دکتر مظهری اشاره داشتند سردرد و کاهش جذب ویتامینهای محلول در چربی (ویتامینهای E، D، A وK) نیز از دیگر عوارض شایع داروی ونوستات یا ارلیستات و زنیکال است
و به همین دلیل پزشک مصرف این دارو را برای مدت زمان مشخص توصیه و مصرف
مکمل این ویتامینها را هم در طول درمان با این دارو تجویز می کند. دکتر
مظهری در مورد عوارض داروهای چربی ساز توصیه داشتند در 3 هفته اول مصرف
زنیکال، عوارضی مانند دفع مدفوع مکرر و چرب، اسهال، اضطراب، سرگیجه و
ناراحتیهای روده ای بروز می کند و در موارد نادری باعث خشکی پوست و
اختلال در مفاصل می‌شود.
از آنجا که استفاده از این دارو،
باعث کاهش قندخون می‌شود بنابراین باید تغییرهایی در مصرف انسولین و
داروهای پایین آورنده قندخون بیماران دیابتی ایجاد کرد و به همین دلیل
مصرف این دارو در این بیماران توصیه نمی‌شود. به علاوه احتمال بروز سنگ
کلیه هم در افرادی که سابقه این مشکل را دارند با مصرف زنیکال افزایش پیدا
میکند. به‌طور کلی مصرف این دارو های چربی سوز برای کودکان، زنان باردار
یا شیرده، افراد مبتلا به دیابت، فشارخون بالا، کلسترول بالا، بیماریهای
قلبی- عروقی و پرکاری تیرویید توصیه نمی‌شود.
دکتر مظهری
در مورد عوارض قرص های چربی سوز تاکید داشتند اگر چه اورلیستات جذب چربی را
مهار میکند اما همیشه موثر نیست و نمیتوان بعد از مصرف هرغذای چربی با
خیال راحت یک قرص ونوستات خورد. فراموش نکنید هر فردی کاندید مناسبی برای
دارودرمانی نیست و اگر بسیاری از بیماران دچار اضافه وزن، حتی با گرفتن
رژیم‌غذایی کم‌چرب یا آب پزکردن غذاها، وزنشان پایین نمی‌آید، مشکل چربی
دریافتی نیست بلکه بی‌نظمی در مصرف وعده‌های غذایی و ریزه‌خواری است.
ونوستات را بدون نسخه هم می‌توان از داروخانه خریداری کرد اما نباید این
دارو خودسرانه مصرف شود و مصرف آن حتما باید تحت نظر متخصص تغذیه و در
کنار رژیم‌غذایی کم‌کالری باشد. فراموش نکنید اگر عادت غذایی افراد اصلاح
شود، هیچ نیازی به مصرف داروهای لاغری نیست. حتی تولید‌کنندگان اورلیستات
نیز ادعا نمی‌کنند که فقط با مصرف این دارو و بدون رژیم و ورزش می‌توان
وزن کم کرد. اگر پزشک مصرف دارو را لازم بداند، باید تحت‌نظر او و در یک
دوره و در کنار مصرف مکمل‌ها باشد تا فرد دچار هیچ کمبودی نشود.
