برکات و شأن دعای جوشن کبیر
خداى تعالى در آسمان چهارم خانهاى بنا کرده که نامش بیت
المعمور است؛ به آن خانه در هر روزى هفتاد هزار فرشته داخل مىشوند و از آن
بیرون مىروند و دیگر به سوى آن تا روز قیامت بر نمىگردند و خداى عزّ و
جلّ به صاحب این دعا ثواب این فرشتگان را مىبخشد.
وقتی
انسان بخواهد کسی را به سمت خودش بخواند او را صدا می زند؛ هر انسانی که
به خدا معتقد و مۆمن باشد،یا اگر هم به خدا اعتقاد محکمی نداشته باشد اما
در مواقع ناراحتی و نگرانی و التهاب بالاخره یک”یا خدایی” می گوید و در
حالتهای گوناگون خدا را می خواند. بنابراین دعا یعنی ای خدا گفتن و از خدا
چیزی خواستن؛یکی از دعاهای پرفضیلت ماه رمضان به ویژه لیالی قدر دعای جوشن
کبیر است.جوشن‌کبیر، دعایی منقول از پیامبر اکرم (صلی‌اللّه‌علیه‌و
آله‌وسلم) است که حاوی هزار و یک نام و صفت خدای متعال می باشد.
فضیلت دعای جوشن کبیر
در روایاتی كه از
معصومین به ما رسیده مکرراً این مطلب دیده می شود كه خداوند دارای 99 اسم
است كه هر كسی او را به این نامها بخواند،دعایش مستجاب و هر كه آنها را
شماره كند اهل بهشت است. گویا مراد از شماره کردن این نامها فقط خواندن
آنها نیست بلکه درک کردن مفاهیم و تخلق یافتن به این اسماء است.
دعای
جوشن کبیر در یکی از غزوات صدر اسلام از جانب جبرئیل برای پیامبر اسلام
آورده شده است. این دعا صد بند دارد و هر بند حاوی ده “اسم” از اسمای
خداست، به‌جز بند 55 که یازده اسم باریتعالی در آن آمده است؛
بنابراین، درمجموع، این دعا حاوی هزار و یک «اسم» خدای متعال است.
در باب فضیلت خواندن این دعا چنین آمده است:
1ـ هر که این دعا را هنگام خروج از منزل بخواند،خداى تعالى عمل او را به عملهاى نیکو لاحق مىسازد.
2ـ
حضرت رسول (صلى الله علیه و آله) فرمودند که: هیچ بندهاى از امّت من نیست
که این دعا را در ماه مبارک رمضان سه مرتبه یا یک مرتبه بخواند مگر آنکه
به تحقیق که خداى تعالى بدن او را بر آتش حرام مىکند و بر او بهشت واجب
مىشود.
3ـ خداى تعالى در آسمان چهارم خانهاى بنا
کرده که نامش بیت المعمور است؛ به آن خانه در هر روزى هفتاد هزار فرشته
داخل مىشوند و از آن بیرون مىروند و دیگر به سوى آن تا روز قیامت بر
نمىگردند و خداى عزّ و جلّ به صاحب این دعا ثواب این فرشتگان را مىبخشد.
4ـ
کسى که این دعا را در ظرفى پاکیزه به آب باران و زعفران بنویسد و آن را
بیاشامد به قدرى که نوشیدن آن را توانا باشد، خداى تعالى او را از هر دردى و
هر بیمارى شفا مىدهد.
5ـ هر کسى که این دعا را بخواند، مثل مردن شهدا مىمیرد. خداى تعالى براى او ثواب هفتصد هزار شهید از شهیدان صحرا را مىنویسد.
دعای
جوشن کبیر در یکی از غزوات صدر اسلام از جانب جبرئیل برای پیامبر اسلام
آورده شده است. این دعا صد بند دارد و هر بند حاوی ده “اسم” از اسمای
خداست، به‌جز بند 55 که یازده اسم باریتعالی در آن آمده است؛
بنابراین، درمجموع، این دعا حاوی هزار و یک «اسم» خدای متعال است
7ـ
در شبى که شخص این دعا را بخواند خداى تعالى به او روى مىآورد و به سوى
او نظر التفات مىکند و تمامی حاجتهاى دنیا و آخرت او را برآورده می سازد.
8ـ
در شبى که این دعا را مىخواند خداى تعالى از او شرّ شیاطین و مکر ایشان
را دفع مىکند و عملهاى او را همگى قبول مىکند و مال او را پاکیزه مىکند.
9ـ
اگر کسى این دعا را در جامى به کافور و مشک بنویسد و آن را بشوید و آن را
بر کفن مردهاى بپاشد خداى تعالى در قبر او صد هزار نور نازل مىسازد و ترس
از منکر و نکیر را از او دفع مىکند و از عذاب قبر ایمن مىگردد و خداى
تعالى به سوى او در قبر هفتاد هزار فرشته بر مىانگیزاند که با هر فرشته
طبقى از نور باشد که آن نور را بر او مىپاشند و او را بر مىدارند و به
سوى بهشت مىبرند و به او مىگویند: خداى تعالى ما را امر کرده که مونس تو
تا روز قیامت باشیم و خداى تعالى قبر او را گشاده مىگرداند چندان که چشم
کار کند و براى او درى در بهشت گشوده مى شود.
10ـ
خدای تعالى به خواننده این دعا، به عدد هر حرف دو حوریه بهشتی مىبخشد. پس
هر گاه از خواندن این دعا فارغ شود، خداى تعالى براى او خانهاى در بهشت
بنا مىکند و او را ثواب حرفهاى تورات، انجیل، زبور و قرآن عظیم مىبخشد و
به او مثل ثواب ابراهیم خلیل، موسى ،عیسى و رسول الله مىدهد.
11ـ
کسى که این دعا را بخواند، خداى تعالى بر او دو فرشته موکّل مىکند که او
را از گناهان نگاه دارند و خداى تعالى را تسبیح گویند و تنزیه کنند و او را
از همه بلاها محافظت نمایند و براى او درهاى بهشت را بگشایند و بر او
درهاى جهنم را ببندند و تا زمانی که زنده باشد پس او در حفظ و امان خدا
خواهد بود و همچنین در نزد وفات.
( مهج الدعوات ابن طاووس ـ ترجمه طبسى، ص 363-365)
مضامین بلند دعای جوشن کبیر
در
تلاوت قرآن خدا با ما سخن می گوید و در دعا ، ما با خدا سخن می گوییم ،
دوشكل دعا وجود دارد یكی خواسته ها و نیازهای عادی مردم است و دیگری سلسله
دعاهایی داریم كه از ائمه معصومین رسیده و ذخیره ای است برای ما. این دعاها
در مرحله اول نقش معرفت افزایی دارد و معرفت ما را به خدا زیاد می كند،
دعای جوشن كبیر دارای صد بند صفات و ویژگیهای خداست كه موجب نزدیک شدن دل
به خدا می گردد؛ این دعا خیلی خالص و ناب است؛ زیرا صحبت هیچ چیز جز محبوب
در آن نیست.کسانی که معرفت کافی را کسب کرده باشند می توانند به ژرفای این
دعا پی ببرند.
خدا باید حلاوت ذکرش را به دل بچشاند تا انسان حال
اولیاء خدا را در اسماء خداوند بفهمد و درک کندکه هر کدام از این اسماء با
دل انسان چه می کند. اگر دل پاک شده و نوری از توحید بر دل تابیده باشد،
وقتی این دعا را می خواند مثل شخصی است که به بوستان بزرگی رسیده که هر
بخشی از این بوستان پر است از گلهای رنگارنگ که یک اسم در این اسماء تجلی
دارد. توجه دقیق و عمیق به اسماء حضرت باری تعالی، به طرز عمیقی نور معرفت
را در ظاهر و باطن ذاکر پراکنده می سازد. همچنین ذکر اسماء حضرت رب
العالمین با آنکه در زمانهائی خاص بیشتر توصیه شده اما مقید به ایام مشخص
نیست بنا بر این در همه حال با حضور قلب و فارغ از اندیشه های دنیوی می
توان بر این اذکار مداومت کرد.
کلام آخر:
خوشا به نیمه شبى با خدا صفا کردن
زبان حال گشودن، زدل دعا کردن
تمام لذّت عالم نمى رسد قدرش
به یک دقیقه مناجات، با خدا کردن
برکات دوستی با اهل بیت(علیهم السلام) در شب قدر!!
شب قدر، شب نزول برکات الهی است
از این رو هر کسی دوست دارد نهایت استفاده را از برکات این شب برده و
ارتباط عمیق تری با خدای خویش داشته باشد. جهت ارتباط برقرار کردن با خدا
در این شب اعمالی مورد توجه قرار گرفته و ادعیه و زیاراتی نیز سفارش شده
است، اما پیشنهاد ما برای ارتباط بهتر با خدا از جنس و رنگ ادعیه نیست
پیشنهاد ما پیدا کردن یک دوست واقعی است. این شب را با بهترین دوست و واقعی
ترین یار و همراه سر کنید.
بهترین دوست کیست
جنس
و رنگ دوستی ها امروزه بسیار متفاوت از پیش است، دوستی امروز به پست ترین
درجه خود افول کرده و دوست واقعی به گوهری نایاب و یا کمیاب تبدیل گشته ،
همین موضوع کار را برای یافتن یک دوست خوب در این شب دشوار می سازد. علاوه
بر این چگونه اطمینان حاصل خواهی کرد دوستی که یافته ایی بهترین بوده و
ارزش دوستی را دارد، چرا که ما به دنبال یک دوستی ساده و معمولی نیستیم
بلکه دوستی متعالی را خواهانیم و فقط با این نوع دوستی است که کارمان برای
کسب بیشترین فیض از این شبها آسانتر می گردد. بهترین دوست در این شبها
خاندان اهل بیت علیهم السلام هستند چرا که تنها این بزرگوارنند که در دوستی
با آنان می توان مدعی شد که نه تنها ضرری نداشته بلکه لبریز از توفیق و
فیوضات هستند.
نتایج دوستی با خاندان اهل بیت علیه السلام در شب قدر
خاندان
اهل بیت علیهم السلام بهترین بندگان خدا بر روی زمین هستند از این رو به
دل داشتن محبت آنان و دوستی کردن با آنان نیز نتایج سودمندی در بر خواهد
داشت چرا که رسالت این بزرگواران رساندن آدمی به سر منزل مقصود بوده و
لاجرم در دوستی با ایشان این هدف محقق خواهد شد از این رو اگر مراد از شب
زنده داری در شبهای قدر ارتباط صمیمانه با خدا و رسیدن به غایت الغایات
بوده باشد، چنگ زدن به ریسمان دوستی اهل بیت و آنان را واسطه قرار دادن در
این شبها خالی از فایده نیست.
توجه به روایات در این زمینه در پی بردن به نتایج دوستی خاندان اهل بیت و ارتباط با انان در شب قدر خالی از فایده نیست.
1) ارتباط با خدا :پیغمبر
صلى اللَّه علیه و آله و سلم فرمود: على، وصى من و جانشین من است.همسرش
فاطمه، سرور زنان جهانیان دختر من است.حسن و حسین، دو سرور جوانان اهل بهشت
دو فرزند من هستند.هر كس ایشان را دوست بدارد، مرا دوست داشته است،هر كس
كه با ایشان ارتباط برقرار كند، خدا رشته دوستیش را با او متصل سازد.
(گلچین صدوق (گزیده من لا یحضره الفقیه) /ج2/ 86) ارتباط با این
بزرگواران یعنی ارتباط با خدا چرا که این عزیزان نمایندگان خدا بر روی زمین
هستند و دوستی با آنان یعنی دوستی با خدا.
2) پاک شدن از گناهان : امام
صادق علیه السّلام فرمود:به راستى كه دوستى ما خاندان اهل بیت گناهان را
همان طورى كه برگ از درخت فرو میریزد از بندگان خدا فرو خواهد ریخت. (ثواب
الأعمال / ترجمه غفارى /417) مگر در این شبها به دنبال پاک شدن از گناهان
نیستی، یکی از نتایج دوستی این بزرگواران و ارتباط صمیمانه برقرار کردن با
آنان پاک شدن از گناهان است.
اگر
با غریبه ایم بیایم و در این شبها باب آشنایی را باز کنیم، اگر از او می
ترسیم این باور غلط را دور انداخته ، مهربانیش را باور کنیم، برای آمدنش
خدا خدا کنیم و برای جلب توجهش هر چه در توان داریم انجام دهیم از التماس
،از خواهش ،از عبادتی پیشکش یا عملی امام پسند.
3) شب زنده داری با نشاط:
پیامبر خدا (صلی الله علیه) فرمود: هر كس كه خداوند محبت امامان از خاندان
مرا به او روزى كرده باشد، به خیر دنیا و آخرت رسیده است و كسى شک نكند كه
او در بهشت خواهد بود، چون محبّت اهل بیت من بیست خصلت دارد، ده تا از آن
در دنیا و ده تا در آخرت است، اما آنچه در دنیاست عبارت است از زهد و حرص
در عمل و پرهیزگارى در دین و رغبت در عبادت و توبه پیش از مرگ و شادابى در
شب زنده دارى و نومیدى از آنچه دست مردم است و مراعات امر و نهى الهى، و
نهمى دشمنى با دنیا، و دهمى سخاوت. (الخصال / ترجمه جعفرى/ج2/283) اگر
مایلید شب زنده داریتان در شبهای قدر با شادی و نشاط بیشتری همراه باشد
محبت خاندان اهل بیت علیهم السلام را به دل داشته باشید.
4) رفع حجابها :
حضرت باقر علیه السّلام فرموده است: هر كه مایل است بین او و خدا حجابى
نباشد تا به سوى خدا تماشا كند و خدا به او توجه نماید، دوست بدارد آل
محمّد را و از دشمنان آنها بیزارى جوید و پیرو ائمه از آل محمّد باشد وقتى
چنین بود توجه بخدا نموده و خدا نیز متوجه اوست. (بخش امامت ( ترجمه جلد
هفتم بحار الأنوار)/ج5 / 42 )
5) استجابت دعا : حضرت
صادق علیه السّلام فرمود:دوستى با ما اهل بیت در هفت محل سود مىبخشد: در
نزد خدا و هنگام مرگ و در قبر و روز محشر و در كنار حوض و در میزان و در
صراط. (نزد خدا یعنى در دنیا با تقرب یافتن نزد خدا یا باستجابت دعا و
قبول اعمال یا در درجات بهشت و یا هنگام حاضر شدن براى حساب.)( همان )
همانگونه
که اشاره داشتیم، با دوستی و ارتباط برقرار کردن با خاندان رسول خدا صلی
الله علیه و آله می توان به نهایت مقصود و منظور احیاء و شب بیداری ها
رسید. یکی از این دوستی ها، دوستی کردن با عزیزی است که در آن شب او نیز شب
زنده دار است و بهترین نجوا ها را از میان نجواها با خدای خویش سر می دهد،
حجتی که زمین از وجود او نفس می‌کشد.
چه
دوستی بهتر و نیکوتر از محبت و دوستی امام زمان علیه السلام که وجودشان جز
خیر و برکت نیست و مشتاقانه در انتظار شنیدن صدای دوستدارانش است و بی
تردید سلامشان را پاسخ خواهد گفت چه نیکوست در این شبها به محبت و دوستی آن
حضرت متوسل گشته و او را واسطه ارتباط با خدای خویش سازی. سعی کن در میان
این شب زنده داری ها دوست گم شده ات را پیدا کنی.
اگر با او غریبه
ایم بیایم و در این شبها باب آشنایی را باز کنیم، اگر از او می ترسیم این
باور غلط را دور انداخته ، مهربانیش را باور کنیم، برای آمدنش خدا خدا کنیم
و برای جلب توجهش هر چه در توان داریم انجام دهیم از التماس ،از خواهش ،از
عبادتی پیشکش یا عملی امام پسند.
ما که اگر بویی ببریم فلان شخص
ممکن است از کار ما گرهی باز کند در مقابلش خضوع ها می کنیم و تحفه ها
پیشکش می کنیم، ما را چه می شود که سر سلسله گره گشایی را فراموش کرده در
درد غربت و بی کسی می سوزیم، باید توجه آقایمان را به خودمان جلب
کنیم،مشکلات معنوی و مادی خود را به محضرش ببریم تا در پیشگاه یگانه خدای
مهربانمان برایمان میانه داری کند، او واسطه قدرت مطلق عالم است ،واقعا چرا
در زندگی ما اینقدر حضور با برکتش باید کمرنگ باشد؟!
بیایم
و این شب ها گوشه ای در خلوت خود یواشکی صدایش بزنیم،آقا حتما توجه می
کنند، بگوییم که دوستشان داریم و مایلیم امام زمانی باشیم، مایلیم دوستی
کنیم ،و در راه فرجشان قدم برداریم ،ایشان با همه عظمت و آبرویشان به درگاه
خداوند متعال ،صدای تک تک ما را در آن همه نجوا خواهند شنید و به ما رو
خواهند کرد ،پس این فرصت ها را از دست ندهیم که به سرعت برق و باد خواهد
گذشت و چه کسی می داند که آیا شب قدر بعد هم در این سرای خاکی خواهیم بود
یا نه؟!
تو در آن پرده كه بیش از پیش شیدامان كنی
ما در اینجا گم، كه تا شاید تو پیدامان كنی
ما در اینجا غایبیم و این همه راز و نیاز
می رود تا آسمان تا تو هویدامان كنی
