علائم و درمان بیماری “آبله مرغان” در کودکان
بیماری آبله مرغان ، علل و درمان آن
آبله مرغان یک بیماری عفونی و عامل آن ویروس واریسلا زوستر می باشد. بیماری آبله مرغان باعث راش های پوستی تاول مانند شده و همچنین باعث خارش بدن، خستگی و تب می شود. این بیماری برای افرادیکه تاکنون دچار آبله مرغان نشده و یا واکسیناسیون نشده اند، بسیار مسری می باشد. این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان شایع تر است .
بله می تواند آبله مرغان باشد. آبله مرغان که بیماری واریسلا نیز نامیده می شود، به طور معمول بصورت بثورات پوستی خارش دار بروز می کند. دانه ها یا جوشهای آبله مرغان
به صورت برآمدگی کوچک شروع می شوند که به سرعت به تاول های کوچک مایع دار
با زمینه صورتی تغییر شکل پیدا می کنند و در نهایت به صورت پوسته های قهوه
ای و خشک شده در می آیند.
این دانه ها و جوش ها اغلب از پوست سر،
صورت یا تنه شروع می شود، سپس می تواند در سر تا سر بدن پخش شود. کودکان
اغلب بین 500-250 دانه آبله می زنند، اگرچه در مواردی ممکن است بیماری فقط
به چند تاول کوچک محدود شود.
کودک نوپای شما ممکن است خسته و بیحال بنظر برسد و شاید کمی تب داشته باشد. احتمالا اشتهایش را از دست داده و مختصری سردرد یا درد در ناحیه شکم دارد. در حدود دو روز قبل از بیرون ریختن دانه ها، ممکن است سرفه یا آبریزش از بینی داشته باشد. بیماری آبله مرغان معمولا 5 تا 10 روز طول می کشد.
چگونه کودک نوپای من می تواند به آبله مرغان مبتلا شده باشد
بیماری آبله مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر (varicella zoster) ایجاد می شود که از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا می کند. اگر نوپای شما تا کنون واکسن آبله مرغان نزده است یا به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده است در صورت تماس با فرد مبتلا، امکان ابتلای وی به این بیماری بسیار زیاد است.
نحوه
انتقال بیماری از طریق تماس با دست افراد آلوده یا تماس با تاول های فرد
آلوده است. همچنین تنفس در فضایی که فرد آلوده بر اثر تنفس یا عطسه، سرفه
آلوده به ویروس کرده اند سبب انتقال بیماری می شود (ویروس در اثر تماس با
مستقیم یا مایع تاولها قبل از اینکه شروع به پوسته ریزی بکند، نیز سبب
انتقال بیماری میشود). اگر کودک شما در معرض تماس با ویروس قرار گیرد اغلب
14 روز تا 16 روز طول می کشد تا دانه ها و جوشهای چرکی ظاهر شود. اگر چه
دوره تظاهر بیماری می تواند بین 10 تا 21 روز نیز طول بکشد.
برای بچه های سالم بیشتر یک بیماری آزار دهنده است تا یک تهدید واقعی. البته حتی بچه های سالم هم بندرت می توانند دچار عوارض آبله مرغان شوند؛ این عوارش ممکن است یک عفونت باکتریایی پوستی، پنومونی یا ذات الریه، آنسفالیت یا ورم مغز باشد.
اگر کودک شما آبله مرغان
دارد و بیمارتر از آنچه که مورد انتظار است به نظر می رسد، حتما به دکترش
اطلاع دهید. اگر تب بیمار بعد از چند روز که از شروع بیماری می گذرد
همچنان افزایش می یابد، اگر دانه یا جوشی در چشم کودک بزند یا پوست اطراف
آبله ها متورم و دردناک و خیلی قرمز باشد، حتما به پزشک متخصص اطفال وی
اطلاع دهید.
اگر کودک شما یک بیماری مزمن تضعیف کننده سیستم ایمنی
مانند لوسمی دارد یا در حال مصرف مقادیر بالای کورتیکواستروئید است (که
مثلا در بیماری آسم استفاده می شود)، ابتلا به عفونت آبله مرغان می تواند عوارش خطرناک برای وی ایجاد کند.
بعضی تدابیر پیشگیری کننده مانند تزریق سرم ایمونوگلوبولینِ واریسلا یا واکسن آن تنها اگر مدت کوتاهی بعد از تماس با ویروس بیماریزا تزریق شود، می تواند موثر باشد.
در چنین شرایطی با بروز اولین علائم آبله مرغان حتی اگر کودک شما فقط با فرد مبتلا به آبله مرغان تماس داشته باشد، حتما به پزشک او اطلاع دهید.
بالغینی که به آبله مرغان مبتلا می شوند بیماری سخت تری خواهند داشت و در خطر ابتلا به عوارضی مثل پنومونی باکتریایی خواهند بود.
اگر
شما حامله هستید و هرگز آبله مرغان نگرفته اید در صورتی که کوچکترین شکی
از تماس با فرد مبتلا داشته اید حتما به پزشک خود اطلاع دهید و یا حتی از
ایشان اطلاعاتی در مورد مواردی که باید رعایت کنید و احتیاط های لازم جهت
پیشگیری از بیماری خود بخواهید.
عوارض ابتلا به بیماری آبله مرغان چیست؟
آبله
مرغان عموما بیماری معتدلی و کم خطری می باشد. بااینحال این بیماری می
تواند خطرناک شده و باعث عوارضی جدی در بعضی از افراد شود. این عوارض شامل:
عفونت باکتریایی پوست، بافت های نرم، استخوان ها، مفاصل و یا خون شود.
پنومونی
التهاب مغز (ورم مغز)
سندرم شک عفونی
سندرم ری در افرادیکه هنگام ابتلا به این بیماری از آسپرین استفاده می نمایند.
زونا چیست؟
همان ویروسی که سبب بیماری زونا می شود، می تواند سبب ایجاد دانه ها و جوش های دردناک بنام زونا شود. وقتی که یک بچه در دوران کودکی آبله مرغان می گیرد، ویروس در بدن وی باقی می ماند و می تواند سالها بعد مجددا در شرایط خاصی فعال شده و باعث بروز علائم شود. زونا می تواند چندین سال بعد از اولین ابتلا کودک به آبله مرغان ظاهر شود.
تقریبا از هر ده نفری که در کودکی تجربه آبله مرغان را داشته اند، یک نفر ممکن است در بزرگسالی به زونا مبتلا شود.
آیا راه و روشی برای پیشگیری از بیماری آبله مرغان وجود دارد؟
بله.
واکسن آن از سال 1373 در دسترس بوده و متخصصین اطفال پیشنهاد می کنند که
بهتر است کودکان 12 تا 18 ماهه یک دوره این واکسن را دریافت کنند و یک
یادآور نیز در 4 تا 6 سالگی داشته باشند. واکسیناسیون آبله مرغان 95%
کودکان را از ابتلاء به آبله مرغان جدی و شدید حفظ می کنند.
البته واکسن آبله مرغان ممکن
است در بچه های سالم هم عوارضی داشته باشد. اگر کودک شما به ژلاتین موجود
در واکسن یا به آنتی بیوتیک نئومایسن حساسیت داشته باشد یا در تزریق دوزهای
قبلی واکنش آلرژیک نشان داده باشد، در اینصورت واکسیناسیون آبله مرغان توصیه نمی شود.
اگر
کودک شما به سرطان یا هر بیماری دیگری که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می
گذارد، مبتلا باشد یا اگر اخیرا تزریق خون داشته یا مقادیر بالایی داروهای
استروئیدی می گیرد لازم است در مورد تزریق واکسن آبله مرغان با پزشک معالج
وی مشورت کنید تا موضوع را به دقت بررسی کنند.
برای درمان آبله مرغان در فرزندم چه کارهایی لازم است انجام دهم؟
از
کودکتان در خانه نگهداری و مراقبت کنید تا دانه های آبله خشک شده و به
پوسته تبدیل شود. این امر سبب بهبود سریعتر شده و از انتشار بیماری به
سایرین هم جلوگیری می کند.
متاسفانه یک یا دو روز قبل از شروع
تظاهرات بیماری و بروز جوشها و دانه های آبله، فرد بیمار بیشترین احتمال
سرایت را به دیگران دارد. یعنی قبل از اینکه خود فرد یا حتی والدین کودک
متوجه شروع بیماری شوند، احتمال انتقال بیماری به سایرین بیشتر از هر زمان
دیگری است.
وقتی که کودک شما در حال بهبودی است، مهمترین کاری که می
توانید انجام دهید کاهش یا از بین بردن خارش است. حمام یا دوش روزانه یا هر
چند ساعت یکبار می تواند مفید باشد. افزودن بیکربنات سدیم مخصوص استحمام
به آب وان یا ریختن آن در ظرف بزرگی که برای دوش گرفتن کودک از آن استفاده شود برای کاهش درد و خارش مفید است.
بعد از حمام نیز می توانید لوسیون کالامین را روی آبله های خشک شده و مناطق خارش دار بگذارید.
اگر
چه سخت است اما باید از خاراندن و کندن زخمها جلوگیری شود. زیرا زمان و
دوره درمان را به تعویق می اندازد. اگر زخمها کنده شوند می تواند موجب
ایجاد اسکار (زخم جوش) شده و موجب عفونت پوست شبیه زرد زخم شود. کوتاه نگه
داشتن ناخنهای کودک به جلوگیری از کنده شدن و زخم شدن محل آبله ها کمک می
کند.
تب را می توان با استامینوفن
یا ایبوبروفن پایین آورد و هرگز از آسپرین استفاده نکنید، زیرا سبب بروز
سندرم Reye’s که معمولا نادر اما خطرناک است در کودکان می شود.
در صورتیکه خارش موجب ناراحتی و بیقراری کودکتان شده باشد می توانید از آنتی هیستامین به مقدار مناسب استفاده کنید.
از داروی ضد ویروس آسیکلوویر برای درمان آبله مرغان
می توان استفاده کرد (در بچه هایی که از نظر ایمنی مشکلی ندارند). برای
بچه هایی یا سیستم ایمنی ضعیف شده آسیکلوویر می تواند موجب وخامت حال بیمار
شود. بنابراین در مورد استفاده از دارو حتما با پزشک اطفال کودکتان مشورت
کنید.
بیماری رایج و مزمن آسم کودکان
آسم یک بیماری مزمن التهابی ریه ها و مجاری تنفسی است که مجاری هوایی (
برونش ها ) را درگیر می کند.آسم اغلب بزرگسالان را رنج می دهد، اما ممکن
است کودکان هم به این بیماری تنفسی مبتلا شوند. وقتی واکنش های حساسیتی
اتفاق می افتند، برونش ها منقبض و تنگ شده توسط ترشحات مخاطی مسدود می
شوند. این پدیده ، تنفس را دچار مشکل می کند.
با وجود پیشرفت در درمان آسم در ده سال اخیر آسم هم چنان یکی از بیماری
های مزمن کودکان می باشد.این بیماری یکی از مسائل شایع دوران کودکی است
وتقریبا 50 درصد بیماران آسمی را کودکان تشکیل می دهند حداقل 5 درصد و شاید
10 درصد از تمام کودکان در طول زندگی علایمی از آسم را نشان می دهند.
آسم یکی از علل شایع غیبت کودکان از مدرسه است این غیبت شاید تا 25 درصد
مربوط به آسم باشد.علت 33 درصد بیماری های مزمن کودکان کمتر از 17 سال آسم
می باشد.
آسم کودکان بیماری شایع در دهه اول زندگی آنها
آسم کودکان اغلب در 5 سال اول زندگی ظاهر می شود و تجربیات نشان می دهد
که تقریبا 50 درصد کودکان علائم آسم را قبل از دو سالگی نشان می دهند.آسم
کودکان برعکس بالغین در پسران شایع تر از دختران و معمولا با عوامل آلرژن
شدت می یابد و یا بروز می کند.در کودکانی که علائم اولین برونکواسپاسم قبل
از پایان دو سالگی ظاهر می شود؛ آسم کمتر برگشت می نماید.همچنین در کودکانی
که حمله حاد آسم خفیف است ممکن است بدون علامت ظاهر شوند و حمله تکرار
نشود ولی در کسانی که حمله های شدید و مکرر دارند و یا در کسانی که در
فواصل حملات آسمی دارند و حجم ریوی طبیعی نمی شود آسم مزمن می شود.
حمله آسم می تواند برای یک کودک بسیار ترسناک باشد ؛ زیرا احساس خفگی که
در جریان حمله آسم اتفاق می افتد می تواند سبب وحشت کودک شود و این مسئله
تنفس را مشکل تر می سازد. عامل ایجاد حساسیت می تواند گرده گل یا گرد و
غبار باشد. فشارهای روانی و عاطفی و ورزش نیز می توانند سبب بروز حمله
شوند.
آسم معمولاً زیر دو سالگی دیده نمی شود. این بیماری تمایل به تکرار شدن
در نسلهای بعد وافراد خانواده دارد و متأسفانه اغلب همراه با سایر اختلالات
حساسیتی مانند اگزما و تب یونجه است . به هر حال با بزرگترشدن کودک بیماری
وی تخفیف می یابد.
در بسیاری از کودکان زیر یک سال خس خس سینه به علت برونشیولیت است که
سبب التهاب مجاری هوایی کوچک می شود. این کودکان الزاماً مبتلا به آسم
نیستند و به تدریج که بزرگتر می شوند و مجاری هوایی آنها عریض تر می گردد،
خس خس سینه نیز برطرف می شود. دراغلب موارد علت خس خس سینه عفونت است نه
حساسیت .
هر چند حملات آسم ترسناک و نگران کننده هستند ، اما با درمان و توصیه های پزشکی رفع شده وعارضه ای برجا نمی گذارند.
علائم احتمالی آسم کودکان:
– تنفس مشکل : بازدم مشکل شده وممکن است درهنگام دم عضلات شکم به داخل کشیده شوند؛
– احساس خفگی،
– خس خس سینه ؛
-سرفه طولانی مدت؛
– کبود شدن لبها ( سیانوز) که به علت کمبود اکسیژن رخ می دهد.
نخستین اقداماتی که می توانید انجام دهید:
1- در صورت بروز حمله آسم بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید ؛
2- اگر حمله هنگامی اتفاق بیفتد که کودک در رختخواب است ، او را بلند
کرده و زیر سرش را با چند بالش بالا بیاورید. می توانید کودک را روی یک
صندلی نشانده و از جلو او را به لبه میز تکیه بدهید. این کار به کودک کمک
می کند تا عمل بازدم را راحت ترانجام دهد؛
3- سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید زیرا اضطراب شما تنها وضعیت کودک را بدتر می کند.
4- هنگامی که منتظر پزشک هستید سعی کنید توجه کودک را از حمله آسم به
چیز دیگری معطوف کنید تا کودک مشکل خود را فراموش کرده و به آن فکرنکند.
اقداماتی که پزشک انجام می دهد :
– پزشک احتمالاً با کمک یک داروی گشاد کننده ی برونش اقدام به درمان
حمله آسم می کند. این دارو مستقیماً به وسیله تنفس به داخل برونش رفته و بر
روی منطقه مسدود یا تنگ شده اثر می کند. برای درمان یک حمله شدید، ممکن
است نیاز به بستری کردن کودک و استفاده از مقادیر بیشتر داروی گشاد کننده
برونش باشد؛
– اگر شواهدی از یک عفونت ریوی وجود داشته باشد، آنتی بیوتیک تجویز می شود؛
– پزشک شما حداکثر سرعت بازدم کودک را برای تعیین وضعیت کودک اندازه می گیرد.
– پزشک در مورد پیشگیری از بروز حمله آسم با شما صحبت کرده و توصیه های
لازم را می کند، همچنین به شما کمک می کند تا ماده حساسیت زا برای کودک را
پیدا کنید؛
– در صورتی که سایر روش ها برای پیشگیری از حمله آسم مفید نباشند پزشک
ممکن است یک کورتیکواستروئید تجویز کند. کودک می تواند مقدار کمی از یک
استروئید استنشاقی را سه یا چهار بار در روزاستفاده کند و در صورتی که این
کار مفید نباشد، مقادیر بیشتری از داروهای استروئیدی می توانند به صورت قرص
مصرف شوند.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:
– در صورتی که پزشک موفق به پیدا کردن آلرژن ( مواد حساسیت زا ) نشد
خود شما می توانید اقدام به این کار کنید. به زمان وشرایط بروز حمله توجه
کنید . از به کار بردن مواد و وسایل حساسیت زا مثل بالش های پـَرخود داری
کرده و ازجمع شدن گرد و غبار درمنزل جلوگیری کنید.
– بسیاری از بیماران مبتلا به آسم نسبت به حیوانات حساسیت دارند. در
صورت وجود حیوانات خانگی در منزل ، آنها را از محیط زندگی دور کرده و
ببینید آیا بروزحملات تنگی نفس درکودک کمتر می شود یا نه؛
– ازمصرف داروهای تجویز شده اطمینان حاصل نمایید و مدرسه را درجریان مشکل کودک قرار دهید؛
– به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا کودک تمرینات تنفسی را یاد بگیرد.
این کار به وی کمک می کند تا در طی بروزحملات آسم ، آرامش خود را حفظ
نماید؛
– کودک خود را تشویق کنید تا هنگام ایستادن یا نشستن ، پشت خود را راست و
صاف نگهدارد تا فضای بیشتری برای باز شدن ریه ها وجود داشته باشد. مراقب
باشید تا وزن کودک بیش از اندازه بالا نرود زیرا افزایش وزن سبب تحمل بار
بیشتری بر ریه ها می شود ؛
– ورزش به میزان متوسط می تواند به افزایش حجم تنفسی کمک کند. اما ورزش
سنگین ممکن است سبب بروز حمله آسم شود. شنا کردن می تواند بسیار مفید باشد ؛
– از کشیدن سیگار در نزدیکی کودک خودداری کنید؛
– برای بالش ها و پتوها، از روکش استفاده کنید.
