4 واکنشی که نشان دهنده عشق نوزاد به شماست
نوزاد به چشمانتان خیره شده و جالب اینکه این کار را به دفعات انجام
می‌دهد. در واقع نوزاد علاقه زیادی به خیره شدن به چهره‌ها دارد و صد البته
چهره شما به عنوان مادر یا پدر نوزاد بیش از هر چهره دیگری برایش جذاب
است. اما یادتان باشد همین نگاه به ظاهر تنها زیبا و جذاب در واقع ابزار
مهم نوزاد برای جلب توجه والدینش محسوب می‌شود.
از نگاه متخصصان علوم
عصبی، این نوع خیره شدن نوزاد به اطرافیان، به خصوص پدر و مادر سرآغاز عشق
او نسبت به آنهاست. او در این دوران به تدریج تشخیص می‌دهد که وجود والدینش
تا چه حدر در زندگی برایش اهمیت دارد.
1. نوزاد بوی شما را احساس می‌کند
برای اینکه از این واقعیت مطمئن شوید آزمایش بسیار ساده‌ای انجام دهید تا
از نتیجه آن شگفت زده شوید. نوزاد در برابر دسته‌ای از گل‌های معطر و
همچنین یکی از لباس‌هایتان قرار دهید. بدون شک او به سمت لباس می‌رود. لباس
بوی شما را می‌دهد و هر بار که این کار را انجام دهید، نوزاد باز هم به
سراغ لباس می‌رود بی توجه به این نکته که در اطرافش دسته‌ای از گل‌های زیبا
و خوش بو قرار دارد. آزمایشات زیادی در این زمینه صورت گرفته که نشان
می‌دهند حتی نوزادی که تنها یک هفته از به دنیا آمدنش گذشته توانایی تشخیص
بوی مادرش را دارد. هیچ چیز به اندازه شما برای نوزاد شیرین تر و جذابتر
نیست.
2. نوزاد به شما لبخند می‌زند
نخستین باری که نوزاد به شما لبخند زد و از ته دل خندید را به یاد دارید؟
آن اتفاق یک لحظه رؤیایی بوده و نوزاد با این کار خواسته که به شما نشان
دهد «عاشق شما هستم».
3. نوزاد با شما حرف می‌زند
نخستین صداهایی که نوزاد از خود تولید می‌کند نه به عنوان نشانه‌ای از
صحبت کردن با خود بلکه برقراری ارتباط با شما و سایر افرادی است که به دلیل
چند بار مشاهده چهره، آنها را در لیست افراد مطمئن خود قرار داده است.
او از صداهای مبهم اما مهمی که در همان ماه‌های نخست به دنیا آمدن از خود
تولید می‌کند به عنوان پل ارتباطی میان خود و اطرافیان بهره می‌برد. پس این
سر و صداها را دسته کم نگیرید. آنچه که او انجام می‌دهد و همچنین واکنشی
که شما نسبت به او از خود بروز می‌دهید در فراهم شدن شرایط لازم برای
برقراری ارتباطات قوی‌تر و در نهایت مکالمات جدی‌تر میان شما و او
تأثیرگذار است.
4. نوزاد دوست دارد اطرافش باشید
تقریبا تمام نوزادان تا چند ماه اول به دنیا آمدن دوست دارند که والدین و
به خصوص مادر همواره در کنارش حضور داشته باشند. او نبود شما را به خوبی
درک می‌کند و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد، واکنشی که حتی می‌تواند با
گریه هم همراه باشد. در این گونه موارد بارها دیده شده که نوزاد صورت خود
را چنگ انداخته و با صدای بلند شروع به گریه کردن می‌کند. هر بار که او را
برای دقایقی رها می‌کنید و از اتاق خارج می‌شوید این داستان تکرار می‌شود
اما در راه برگشت و وقتی به او نزدیک می‌شوید، گریه‌ها تبدیل به خنده
زیبایی می‌شود و این نشانه علاقمندی هر چه بیشتر نوزاد به شماست.
تشويق منفي ، تنبيه مثبت
به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از روزنامه خرسان، فرقي نمي کند که خودتان پدر و مادر باشيد و کودکي داشته
باشيد يا به دلايلي مجبور باشيد چند روزي از يک کودک نگهداري کنيد؛ در هر
دو صورت درد دلهايتان شنيده ميشود که ميگوييد: «واقعا ماندهام چه کار
کنم؟ اين بچه نه با تشويق رفتارهاي اشتباهش را درست ميکند و نه به خاطر
ترس از تنبيه اصلاح مي شود.
همه راه حلهاي ممکن را بررسي کرده ام اما بي
فايده بوده است. واقعا مانده ام چه کار کنم؟» اين روزها زماني که پدر يا
مادري مي خواهد تکنيکهاي عملي و تربيتي والدين خود را روي فرزندش پياده
کند در کمال تعجب متوجه مي شود که اين تکنيکها نه تنها گاهي جواب نمي دهد
بلکه پاسخ عکس هم مي دهد.
زهرا غنمي، کارشناس علوم تربيتي در گفت وگو با
زندگي سلام نکاتي را درباره تشويق و تنبيه کودک مطرح ميکند و ميگويد لازم
است والدين امروزي، آگاهي مختصري از مهمترين مقوله تعليم و تربيت کودک
يعني تشويق و تنبيه داشته باشند تا در تربيت فرزندان شان موفقتر عمل کنند.
اهميت آشنايي با مفهوم تشويق و تنبيه
تشويق به زبان ساده يعني فعاليتي که
براي ايجاد انگيزه در کودکان براي انجام رفتارهاي درست و مطلوب استفاده
ميشود. تشويق ميتواند از قول دادن براي رفتن به پارک تا خريد يک اسباب
بازي يا يک خوراکي باشد. تنبيه هم درست برعکس تشويق، زماني رخ ميدهد که
بخواهيم کودک را متوجه اشتباه بودن رفتارش کنيم و در اصطلاح عاميانه
جريمهاش کنيم. تنبيه فعاليتي است که کودک را در شرايط سخت قرار ميدهد به
گونهاي که بين رفتار نامطلوب و اين شرايط سخت ارتباط برقرار کند تا ديگر
آن را تکرار نکند. نمونه کاملا ملموس و به يادماندني تنبيه براي پدر و
مادرهاي امروزي، نوشتن ۲ خط از غلطهاي املايي شان در دوران دبستان است يا
زنداني شدن در دوران کودکي در يک اتاق تاريک براي چند دقيقه يا ترس از
سپرده شدن به نمکي و هاپو! با اين حال، اين که در نظام تربيتي امروزي
جامعه ما جايگاه تنبيه و تشويق کجاست و آيا تنبيه و تشويقهاي اعمال شده
روي خود ما، امروز هم براي فرزندانمان جواب ميدهد يا خير، مسئلهاي است که
لازمه رسيدن به جواب آن آشنايي بيشتر با تشويق، تنبيه و انواع آنهاست.
تشويق يعني چه؟
تشويق به طور خلاصه به معناي دادن يک
فاکتور مثبت به کودک براي پايداري يک رفتار مطلوب در او است که خود به ۲شکل
ميتواند انجام بگيرد.
تشويق مثبت
تشويق
مثبت به معناي ايجاد يک حالت مطلوب براي پايداري يک رفتار مطلوب در کودک
است. به طور مثال، فرض کنيد که کودک شما هميشه هنگام غذا خوردن شما را اذيت
ميکند و عملکرد مطلوبي ندارد. در تشويق مثبت، زماني که کودک يک رفتار
صحيح را مطابق خواسته شما انجام داد براي اين که به او نشان دهيد رفتار او
درست است و تمايل داريد که بعد از اين هم، اين رفتار را به همين شکل انجام
دهد، او را تشويق ميکنيد و به طور مثال بعد از غذا خوردن او را به پارک
ميبريد يا با او بازي ميکنيد.
تشويق منفي
حذف يک حالت نامطلوب براي پايداري يک رفتار مطلوب در کودک را تشويق منفي ميگويند.
به طور مثال، فرض کنيد فرزند شما امتحان سختي دارد و شما به او اجازه
ميدهيد که به جاي مرتب کردن اتاقش، زمان بيشتري را به درس خواندن اختصاص
بدهد. توجه داشته باشيد که اين نوع تشويق تحت شرايط خاص مورد استفاده قرار
ميگيرد و تا حد امکان نبايد خيلي از آن استفاده شود.
چند اصل مهم در تشويق کردن
تشويق خوب، تشويقي است که در
کوتاهترين فاصله زماني نسبت به رفتار کودک اعمال شود. به طور مثال، در
همان لحظهاي که کودکتان اتاقش را تميز ميکند او را تشويق کنيد.
* تشويق بايد مطابق با قوانين کلي تربيتي باشد، مثلا قول دادن به فرزند
۷سالهتان براي خريد تلفن همراه به ازاي گرفتن يک معدل خوب نابه جاست زيرا
به طور کلي تلفن همراه يک وسيله پرخطر براي کودک محسوب ميشود. حتي اگر شوق
و انگيزه را در او افزايش دهد.
* نحوه تشويق ميتواند به انتخاب کودک باشد، اما يادتان باشد که تصميم نهايي را والدين بايد بگيرند.
* بهتر است تشويق را مطابق درجه خوب بودن رفتارهاي کودک طبقه بندي کنيد به
طور مثال به ازاي معدل ۲۰ يک دوچرخه و معدل ۱۹ يک لباس مورد علاقه براي او
بخريد.
* تشويقهايتان را مطابق سلايق و رده سني کودک تان قرار دهيد تا هم جذابتر و هم تأثيرگذاري بيشتري داشته باشد.
* تشويق را تا حد امکان در حضور ديگران انجام دهيد چراکه تشويق در جمعهاي فاميلي و دوستانه تأثير بسيار بيشتري دارد.
* رفتارهايي که از آنها در موقعيتهاي تشويقي استفاده ميکنيد در مواقع
عادي استفاده نکنيد. بگذاريد کودک بداند که براي مثال؛ رفتن به پارک را
تنها در ازاي نوشتن تکاليف دريافت ميکند. ذکر اين نکته ضروري به نظر
ميرسد که شما بايد هوشمند باشيد و حتي اگر به صورت اتفاقي گذرتان به پارک
افتاد سريع رفتار مثبتي از کودک را به يادش بياوريد و بگوييد که اين پارک
آمدن به خاطر فلان رفتار مناسب تو است.
تنبيه يعني چه؟
تنبيه به معناي دادن يک فاکتور منفي به کودک براي حذف يک رفتار نامطلوب در او است که مانند تشويق به ۲شکل ميتواند انجام گيرد.
تنبيه مثبت
تنبيه
مثبت يا محروم کردن؛ به معناي حذف يک حالت مطلوب براي حذف يک رفتار
نامطلوب است. به طور مثال فرض کنيد فرزندتان در مقابل جمع رفتار بي
ادبانهاي نشان داده که مستحق تنبيه است. در تنبيه مثبت ميتوانيد او را از
رفتن به پارک به همراه ديگر خواهر و برادرانش يا استفاده از يکي از اسباب
بازيهايش محروم کنيد.
تنبيه منفي
تنبيه
منفي يا جريمه کردن به معناي ايجاد يک حالت نامطلوب براي حذف يک رفتار
نامطلوب است. به طور مثال اگر فرزندتان آداب غذا خوردن را رعايت نميکند
براي جريمه کردن کودک تان او را به مدت يک ساعت در اتاقش تنها بگذاريد يا
از او بخواهيد لباسهايش را خودش بشويد و اتاقش را تميز کنيد.
چند اصل مهم در تنبيه کردن
* تنبيه را در مقابل ديگران انجام ندهيد چرا که باعث شکستن عزت نفس و کاهش اعتماد به نفس کودک تان خواهد شد.
* براي اعمال تنبيه، کمي صبر کنيد يا فرصت جبران اشتباه را به کودک بدهيد چرا که ممکن است خودش هم از اشتباهش ناراحت شده باشد.
* هميشه از يک تنبيه استفاده نکنيد زيرا تنبيه تکراري ممکن است به مرور
زمان خوشايند شود. به طور مثال حبس در اتاق فرصت مناسبي شود براي انجام
شيطنتهاي کودکانه و تنبيه اثر خود را نگذارد.
* در حين تنبيه از حمايت عاطفي غافل نشويد. بگذاريد کودک تان احساس کند که
اگر در اتاق حبس شده، به اين دليل نيست که شما ديگر دوستش نداريد بلکه اين
تنبيه نتيجه رفتار اشتباه خود او است.
* يادتان باشد تنبيه بدني آخرين و البته پر آسيبترين تنبيه است.
* بابت رفتاري که کودک تان نميداند غلط است، تنبيه قائل نشويد؛ مثلا اگر
کودک تان از يک کلمه رکيک استفاده کرد، به او بگوييد که اين کلمه خوبي نيست
و بلافاصله پس از اولين رويداد او را تنبيه نکنيد.
منحصر به فرد بودن شيوه هاي تشويق و تنبيه براي هر کودک
با اين حال و هر چند استفاده از تشويق
مثبت به معناي جايزه دادن و تنبيه منفي به معناي جريمه کردن در شيوههاي
تربيتي گذشته پرکاربردتر بوده است، اما در شيوههاي جديد فرزندپروري،
آشنايي با هر ۴ روش ذکر شده براي والدين ضروري است.
اگر احساس ميکنيد يک روش تنبيه يا تشويق روي کودک تان موثر نيست اصرار
نداشته باشيد که حتما از آن استفاده کنيد بلکه از شيوههاي ديگر بهره
ببريد. همچنين در شناخت علايق و استعدادها و نقاط قوت و ضعف فرزندتان کوشا
باشيد زيرا همين علايق ميتواند زمينه ساز يک تنبيه يا تشويق اثرگذار و
مفيد باشد پس تنبيه يا تشويقهاي موثر براي يک کودک با ويژگيهاي منحصر به
فرد با کودک ديگر متفاوت است.
