کارشناسی ارشد صنایع شیمیایی

منابع کارشناسی ارشد(به سفارش دانشجویان مهندسی صنایع شیمیایی)

مهندسی شیمی- مخازن هیدروکربنی
رشته های مورد قبول شامل (مهندسی شیمی کلیه گرایشها – مهندسی مکانیک – مهندسی نفت- مهندسی معدن- و کارشناسی طراحی مهنسی پتروشیمی )

جدول ضرایب و دروس امتحانی گرایش مخازن هیدروکربوری

مهندسی مخازن	مهندسی نفت	ریاضیات کاربردی و عددی	مکانیک سیالات	ترمودینامیک	زبان تخصصی	نام درس
2	2	3	2	1	1	ضریب

در هر سال حدود 51 نفر از طریق آزمون مخصوص این رشته جذب و در دانشگاه صنعت نفت– دانشگاه تهران –صنعتی امیرکبیرو صنعتی شریف به تحصیل مشغول می شوند.

مهنسی شیمی – بیوتکنولوژی
رشته های مورد قبول شامل (مهندسی شیمی کلیه گرایشها – شیمی کاربردی –
مهندسی مکانیک با گرایش حرارت و سیالات – مهندسی پلیمر و کارشناسی طراحی
مهندسی پتروشیمی)

جدول ضرایب و دروس امتحانی گرایش بیوتکنولوژی

بیو شیمی و میکرو بیولوژی	مکانیک سیالات و انتقال حرارت	ترمودینامیک	انتقال جرم	طراحی راکتورهای شیمیایی	زبان تخصصی	نام درس
1	1	1	1	1	1	ضریب

در هر سال حدود 26 نفر از طریق آزمون مخصوص این رشته کد (1285) جذب و در
دانشگاه های صنعتی شریف و امیرکبیر و تربیت مدرس و صنعتی اصفهان مشغول به
تحصیل می شوند . دانشگاه آزاد اسلامی نیز در واحد علوم تحقیقات تعدادی از
این داوطلبان را پذیرش می کند.

مهندسی شیمی – مهندسی شیمی
رشته های مورد قبول شامل مهندسی شیمی با کلیه گرایشها – مهندسی پلیمر-
مهندسی مکانیک با گرایش حرارت و سیالات – تکنولوژی و علوم رنگ- کارشناسی
طراحی مهندسی پتروشیمی

جدول ضرایب دروس گرایش مهندسی شیمی

کنترل فرایند	مکانیک سیالات	ترمودینامیک	انتقال حرارت	نام درس
1	3	3	3	ضریب
زبان تخصصی	کاربرد ریاضیات	طراحی راکتورهای شیمیایی	انتقال جرم و عملیات واحد	نام درس
1	3	2	4	ضریب

در هر سال حدود 315 نفر در دو نوبت روزانه و شبانه از طریق آزمون مهندسی
شیمی جذب و در دانشگاه های : تربیت مدرس تهران – رازی کرمانشاه – سمنان –
سیستان و بلوچستان – شیراز- صنعتی اصفهان – صنعتی امیر کبیر –صنعتی مالک
اشتر – صنعتی سهند تبریز – صنعتی شری – علم و صنعت ایران – فردوسی مشهد
–مازندران و دانشگاه علوم وفنون مازندران (غیر انتفائی) مشغول به تحصیل می
شوند. دانشگاه آزاد اسلامی در واحد تهران 30 نفر و در واحد ماهشهر 12 نفر
دانشجو جذب می کند

این رشته خود به گرایش های زیر تقسیم می شود:
مهندسی پزشکی – مهندسی سیستم های انرژی- صنایع شیمیایی معدنی – ترموسنتیک – فرآیند های جداسازی – طراحی فرایند ها- پدیده های انتقال – صنایع غذایی

« منابع مطالعاتی مهندسی شیمی – برای کلیه گرایشها»

انتقال حرارت :
شامل : تقسیم بندی روشهای مختلف انتقال حرارت – هدا یت در سیستم های یک
بعدی و پایدار- فین ها و مقاومت حرارتی اتصال- بررسی روشهای حل تحلیلی-
عددی و ترسیمی در سیستم های 2و3 بعدی – انتقال حرارت هدایتی ناپایدار ظرفیت
فشرده سیستم های یک بعدی و دو بعدی وسه بعدی نا پایدار- انتقال حرارت
کنوکسیونی – دسته بندی مفاهیم-روابط جابجایی اجباری برای صفحه ها و لوله ها
– انتقال حرارت کنوکسیونی آزاد – تشعشع – انتقال حرارت در چگالش و جوشش –
مبدلهای حرارتی

تذکر: مطالعه قسمت کوره ها برای کارشناسی ارشد لازم نمی باشد

معرفی کتب و جزوات مورد نیاز درس انتقال حرارت 1 و 2:

کتاب انتقال حرارت هولمن
کتاب انتقال حرارت اینکروپرا
جزوات انتقال حرارت دکترنوید نادرپور (حرارت 1) -دانشکده فنی و مهندسی تهران شمال
کتاب انتقال حرارت دکتر خشنودی — فقط جلد اول

معرفی کتب کارشناسی ارشد درس انتقال حرارت 1 و 2:

انتقال حرارت دکتر بهزاد خداکرمی انتشارات راهیان ارشد
انتقال حرارت دکتر محمد سمیع پور انتشارات پوران پژوهش

تذکر:
کتاب انتقال حرارت انتشارات دیباگران به عنوان منبع تستی درس حرارت 1 و 2
توصیه شده و کتاب حرارت انتشارات پوران پژوهش شامل شرح کامل درس و تست های
حرارت 1 و 2 به صورت طبقه بندی شده می باشد.
تذکر:
دانشجویان مهندسی شیمی می توانند جهت رفع اشکالات خود در تمرین های انتقال
حرارت 1و2 به کتاب ( راهنمای مسائل انتقال حرارت هولمن تالیف دکتر سمیع
پور ) مراجعه کنند.

انتقال جرم و عملیات واحد 1 و 2 :

فصل اول: عملیات انتقال جرم
فصل دوم: نفوذ مولکولی سیالات
فصل سوم: ضرایب انتقال جرم
فصل چهارم: نفوذ در جامدات
فصل پنجم: انتقال جرم بین فازها
فصل ششم: دستگاه های مربوط به عملیات تماس گاز- مایع
فصل هفتم: عملیات مرطوب سازی
فصل هشتم: جذب گاز

تذکر: لازم الذکر است که 8 فصل ذکر شده جز سر فصل درس انتقال جرم (3 واحد) می باشد و به دلیل دارا بودن بالاترین ضریب برای درس انتقال جرم مطالعه کامل فصول آن توصیه می شود.

تقطیر و عملیات استخراج
تبخیر کننده ها
عملیات خشک کردن
عملیات جذب سطحی
کریستالیزاسیون
استخراج از جامد
فیلتراسیون

تذکر : سر فصل های فوق مربوط به عملیات واحد 1 و 2 می باشد

معرفی کتب و جزوات مورد نیاز درس انتقال جرم و عملیات واحد 1 و 2

کتاب رابرت تریبال ترجمه دکتر سیف کردی و دکتر جاودانی
کتاب رابرت تریبال ترجمه دکتر کاغذچی و دکتر سهرابی
اصول عملیات انتقال جرم دکتر چالکش امیری
جزوه عملیات واحد 1و2 دکتر معصومی- دانشکده فنی تهران شمال
کتاب MCCabe

معرفی کتب کارشناسی ارشد دروس انتقال جرم و عملیات واحد 1 و 2:

کتاب انتقال جرم و عملیات واحد دکتر میرزازاده انتشارات دانشگاه هرمزگان
جزوه انتقال جرم دکتر سیف کردی

کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی

فرمولاسیون و مدلسازی مسائل در مهندسی شیمی
معادلات دیفرانسیل معمولی
تبدیل لاپلاس
سریهای فوریه وتوابع خاص
توابع و معادلات بسل و لژاندر
تعامد و متعامد
روشهای عددی – کلیه روشها
ODE حل عددی معادلات

معادلات دیفرانسیل پاره ای شامل:
انواع شرایط مرزی
روش جداسازی
روش تبدیل لاپلاس
ترکیب متغیر ها
روش تبدیل فوریه سینوس و کسینوس
PDE حل عددی معادلات دیفرانسیل پاره ای

معرفی کتب و جزوات مورد نیاز درس کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی:

جزوات کاربرد ریاضیات دکتر نوید نادرپور
کتاب کاربرد ریاضیات دکتر نیک آذر و دکتر خراط
جزوه ریاضیات عددی کانون فرهنگی آموزش – قلم چی
کتاب کاربرد ریاضیات دکتر رفیع زاده

معرفی کتب کارشناسی ارشد درس کاربرد ریا ضیات:

جزوه ریاضیات عددی کانون فرهنگی آموزش – قلم چی
کتاب محاسبات عددی تالیف دکتر خداکرمی انتشارات راهیان ارشد
کتاب مهندسی شیمی انتشارات ارکان

تذکر: دانشجویان می توانند برای مطالعه قسمت معادلات دیفرانسیل معمولی از منابع زیر استفاده نمایند.

جزوه معادلات دفرانسیل دکتر فروغ – 197 صفحه موجود در انتشارات دانشکده فنی
جزوه معادلات دیفرانسیل دکتر نادرپور

و برای مطالعه قسمت فوریه و معادلات پاره ای از:

جزوه ریاضیات مهندسی دکتر نیک آزاد
کتاب ریاضیات مهندسی انتشارات پارسه . پرسپولیس

تذکر: دانشجویان می توانند جهت مرور مطالب ریاضی 1و2 از کتاب ریاضی عمومی 1 و 2 انتشارات پوران پژوهش استفاده نمایند

سینتیک و طراحی راکتور های شیمیایی
شامل:

سرعت واکنش های متجانس
راکتور های نا پیوسته
راکتور های منفرد کامل
طرح راکتور برای واکنش های منفرد
طرح راکتور برای واکنشهای چندگانه
اثرا ت دما و فشار

معرفی کتب و جزوات مورد نیاز درس رآکتور:

جزوه راکتور دکتر نوید نادرپور
کتاب ریاضیات مهندسی انتشارات پارسه . پرسپولیس

معرفی کتب کارشناسی ارشد درس رآکتور:

کتاب تست و نکات سنجش تکمیلی مربوط به درس رآکتور
کتاب مهندسی شیمی انتشارات ارکان به عنوان منبع تست برای درس رآکتور توصیه می شود
کتاب طراحی رآکتور تالیف دکتر بهزاد خداکرمی انتشارات راهیِان ارشد

تذکر:
درس رآکتور جز دروسی است که دانشجویان با مطالعه دقیق فرمولهای مربوطه و
بررسی تست های سالهای گذشته درصد بالایی را در این درس کسب کنند. لذا
مطالعه دقیق آن توصیه می شود.
تذکر: درس رآکتور دارای ضریب 2 در کنکور کارشناسی ارشد می باشد

زبان عمومی و تخصصی

مواردی که در این درس سئوال داده می شود در عناوین زیر خلاصه شده که

READING
COMPREHENSION
اصطلاحات اصلی و تخصصی مهندسی شیمی

توجه شود که درس زبان از نظر سئوالات بسیار متنوع می باشد و از آنجایی که
انتخاب متن در قسمت درک مطلب و اصطلاحات تخصصی در هر سال متنوع می باشد لذا
نیاز به پیش زمینه بسیار خوب از دروس مطالعه شده و زبان عمومی می باشد.
لذا به دانشجویان توصیه می شود که از اولین ترمی که دروس تخصصی مهندسی شیمی
و همچنین درس زبان عمومی را انتخاب می نمایند در جهت تسلط و درک زبان و
همچنین اصطلاحات و متون تخصصی مهندسی شیمی اقدام نمایند.

منابع زبان عمومی:

کتاب زبان عمومی-Reading through Reading1
English FOR Students of Sciences2

منبع کلی برای زبان تخصصی:

کتاب زبان تخصصی در مهندسی شیمی
منابع کارشناسی ارشد
کتاب خلاصه مباحث مهندسی شیمی انتشارات پردازش
کتاب تست کارشناسی ارشد مهندسی شیمی انتشارات دانشگاه تهران تالیف دکتر سیف کردی و دکتر باستانی و دکتر بهمنیار

کتاب فوق در قسمت زبان تخصصی توصیه می شود

ترمودینامیک 1 و 2

شامل:

مفاهیم بنیادی ترمودینامیک
قانون اول ترمودینامیک
خواص حجمی سیالات خالص
آثار گرمایی
قانون دوم ترمودینامیک
بازگشت ناپذیری و قابلیت کاردهی
خواص ترمودینامیکی سیالات
ترمودینامیک فرآیند های جریانی
سیکل های توان و تبرید فصل نهم ون وایلن.
خواص ترمودینامیکی مخلوط های همگن
تعادل فاز ها
تعادل واکنش های شیمیایی

که در واقع به شکل خلاصه سر فصل ها شامل موارد زیر می باشد:

تعاریف
کار و گرما
قانون اول ترمودینامیک
قانون دوم ترمودینامیک
آنتروپی
سیکل های توان و تبرید
روابط ترمودینامیکی
دستگاه هایی با جز متغیر رفتار آرمانی
دستگاه هایی با جز متغیر رفتار غیر آرمانی.
تعادل واکنش های شیمیایی

منابع درس ترمودینامیک 1 و 2:

ترمودینامیک ون وایلن ترجمه مهندس کاشانکی حصار
ترمودینامیک مهندسی شیمی اسمیت ون نس ترجمه دکتر کلباسی
ترمودینامیک مهندسی شیمی اسمیت ون نس ترجمه دکتر سلطانیه
جزوه ترمودینامیک 1 دکتر نصراله مجیدیان
جزوه ترمودینامیک 2 مهندس لادن جعفری ندیمی

منابع کارشناسی ارشد ترمودینامیک 1 و 2:

کتاب ترمودینامیک مهندسی شیمی تالیف دکتر رضا طاهری انتشارات هرمزگان
کتاب ترمودینامیک مهندسی شیمی . تست و خلاصه درس . انتشارات سنجش تکمیلی

مکانیک سیالات

شامل:

مفاهیم سیالات و لوله سیالات
خواص گوناگون سیالات ویسکوزیته و چگالی و فشار و کشش سطحی
انواع سیال نیوتنی و غیر نیوتنی
استاتیک سیالات
مانومتر ها و دریچه ها
نیروهای بویائی و پایداری اجسام شناور و غوطه ور
جریان سیال و معادلات اساسی : خصوصیات جریان و مفاهیم سیستم و حجم کنترل- روابط چایه ای در جریان سیالات مومنتم و انرژی
تحلیل ابعادی و تشابه دینامیکی: اعداد بدون بعد و تئوری باکنیگهام
اثر لزجت در جریان سیالات
تلفا ت و اختلاط پرانتل و لایه مرزی و قانون استوکس
جریانات تراکم پذیرو مفاهیم و عدد ماخ و سرعت صوت
معادلات اساسی جریانات تراکم پذیر
جریان در شیپوره های همگرا و واگرا
جریان ایزوترمال در لوله های طویل
اختلاط سیالات و بستر های پرشده و انتقال ذرات جامد توسط مایعات
ابزار اندازه گیری سیال : پمپ و اثر کاویتاسیون و فن و کمپروسور و ونتوری و اوریفیس و

منابع درس مکانیک سیالات:

MC Cabe1- مکانیک سیالات
مکانیک سیالات استریتر
مکانیک سیالات وایت
جزوه مکانیک سیالات دکتر باستانی
جزوه مکانیک سیالات دکتر رفیع زاده

منابع کارشناسی ارشد درس مکانیک سیالات:

کتاب ارشد مکانیک سیالات مهندسی شیمی تالیف دکتر محمد سمیع پور انتشارات پوران پژوهش
کتاب ارشد مکانیک سیالات دکتر وفایی پور
کتاب ارشد مکانیک سیالات دکتر کله چی انتشارات پلی تکنیک

تذکر:
درس سیالات به جهت تنوع سئوال و مسائل اهمیت فراوان دارد و لذا توصیه می
شود دانشجویان تست ها و تمرینات متنوعی را از سیالات مطالعه نمایند.

کنترل فرآیند

شامل:

تبدیل لاپلاس
مفاهیم روش حل دیفرانسیل به کمک تبدیلات لاپلاس
پاسخ سیستم های درجه اول و درجه دوم تداخلی و غیر تداخلی
بلاک دیاگرام سیستم های کنترل
ساختار کنترل فیدبک
اثر هر یک از پارامتر ها , P,PI,PID توابع تبدیل کنترولرهای
مقدمه ای بر پایداری سیستم کنترل فیدبک و آزمون روت و مکان هندسی ریشه ها
Bode و رسم دیاگرام های Bode پاسخ فرکانسی و معیار پایداری
تنظیم پارامتر و کنترل به روش زیگلر – نیکولز
دیاگرام نیکویست و پایداری نیکویست

منابع درس کنترل فرآیند:

کتاب کنترل فرآیند در مهندسی شیمی دکتر نیک آذر
Coughnowr2 – کتاب کنترل فرآیند
جزوه دکتر معصومی فنی مهندسی تهران شمال

منابع کارشناسی ارشد درس کنترل فرآیند:

کتاب تست و خلاصه درس مهندسی شیمی انتشارات ارکان
کتاب کنترل فرآیند انتشارات سنجش تکمیلی
کتاب تست مهندسی شیمی انتشارات دانشگاه تهران تالیف دکتر سیف کردی و دکتر باستانی و دکتر سهرابی

توجه : ضریب درس کنترل فرآیند در کنکور ارشد مهندسی شیمی یک می باشد و مشابه ضریب درس زبان (عمومی و تخصصی) است

در این قسمت به مباحث دروس گرایش صنایع غذایی پرداخته ابتدا سرفصل های هر درس مطرح سپس به منابع مطالعاتی آنها اشاره می نماییم.

بیوشیمی

شامل:

لیپید ها لیپید های ساده و مرکب و استروئید ها و ترپن ها
پروتئین ها و اسید های آمینه و انواع ساختار پروتئین ها
آب و خواص آن
یونها و انواع مولکولهای کوچک
ماکرومولکولهای حیاتی و پیوند غیرکووالان در آنها
کربوهیدراتها
منو ساکارید ها
الیگوساکارید ها
پلی ساکارید ها
آنزیمهاو ا رتباط آنها DNA و RNA اسید های نوکلئیک
انرژی و متابولیسم

میکروبیولوژی

شامل:

ساختار سلول
ویژگی یوکاریوتیک و پروکاریوتیک
انواع تقسیمات
میتوز و میوز
باکتریها
سنتز پروتئین
اسپور
کیست
قارچ ها
کپک ها
اکتینومیستها
جلبک ها
پروتوزوئر ها
سلول های حیوانی و گیاهی
رشد ، بقا و مرگ میکروارگانیسم ها
منحنی رشد
توقف رشد ومرگ میکروبها ضدعفونی و استریل و آنتی بیوتیکها
DNA و RNA و رابطه DNA ژنتیک همانند سازی مولکول

گرایشها و موقعیتهای شغلی کارشناسی ارشد مجموعه شیمی (کد 1203)

رشته‌ شيمي در مقطع كارشناسي ارشد در سال 94 در 8 گرايش داوطلب مي‌پذيرد که گرایش «شیمی» خود دارای 6 گرایش است:

1ـ شیمی (شامل گرایش های 1- شیمی فیزیک، 2- شیمی آلی، 3- شیمی معدنی، 4- شیمی تجزیه، 5- شیمی کاربردی، 6- شیمی دریا)

2- فیتوشیمی

3- علوم و فناوری نانو – نانوشیمی

4- آموزش شیمی

5- پیشرانه ها

6- شیمی پلیمر

7- شیمی دارویی

8- شیمی کاتالیست

كه 4 گرايش: 1ـ شيمي فيزيك 2ـ شيمي آلي 3ـ شيمي معدني و 4ـ شيمي تجزيه، بيشترين تعداد پذيرش را نسبت به ساير گرايش‌ها دارند.

1-گرایش شیمی فیزیک :در این گرایش از مجموعه شیمی از اصول و قوانین فیزیکی در حل مسائل شیمیایی استفاده می شود.

با دیگر توصیف هدف علم شیمی فیزیک درک
اصول نظری فیزیک برای توجیه پدیده های شیمیایی است.شیمی فیزیک به بررسی
تعادل در واکنش های شیمیایی وتعادلات فازی، تغییرات انرژی، سینتیک شیمیایی
،الکتروشیمی تعیین جهت و مسیر واکنش ها وبررسی راندمان آنها می پردازد.

2-گرایش شیمی آلی: اساس
مطالعه در شیمی آلی،بررسی ترکیبات کربن دار است.سنتز ترکیبات دارویی و
همچنین ترکیبات آلی مثل پلیمرها و مشتقات نفتی از اهمیت ویژه ای در صنعت
برخوردار است.فارغ التحصیلان گرایش شیمی آلی در سنتز ترکیبات آلی ،طیف سنجی
آلی ،شیمی پلیمر وبررسی سینتیک و مکانیزم واکنش های آلی توانا هستند.

همچنین مهارت های کافی برای ساخت کاتالیزورهای جدید و افزایش سرعت واکنش ها و راندمان تولید را دارا می باشند.

3-گرایش شیمی معدنی:
شاخه بزرگی از علم شیمی است که بررسی ،تحلیل و تفسیر نظریه های خواص و
واکنش های تمام عناصر و ترکیبات آن ها به غیر از ترکیبات آلی را شامل می
شود.به عبارت دیگر شیمی معدنی فارغ التحصیلان این گرایش از مجموعه شیمی می
توانند درزمینه استخراج مواد شیمیایی از منابع معدنی، تولید انواع شوینده و
ضد عفونی کننده ها، کاتالیزورها، شیمی آلی فلزی، مطالعات بر روی کمپلکس
ها، صنایع معدنی و نانوذرات و… فعالیت کنند.

4-گرایش شیمی تجزیه : این شاخه از علم شیمی در کنترل کیفیت، بررسی وکنترل آلاینده ها، مطالعات بالینی پزشکی و آنالیزو تعیین عیار، نمود پیدا می کند.

موقعیت شغلی مجموعه شیمی:

فارغ‌التحصيلان رشته‌ي شيمي جذب انواع
صنايع شيميايي كشور مي‌شوند. صنايع پتروشيمي، صنايع رنگ‌سازي، مواد غذايي،
لوازم بهداشتي و آرايشي، آزمايشگاه‌هاي صنعتي، مراكز كنترل كيفيت از مراكز
جذب فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌باشند. البته معمولاً كارخانجات و صنايع
غيرمرتبط با شيمي نيز از فارغ‌التحصيلان كارشناسي ارشد رشته‌ي شيمي به
عنوان شخصي كه مواد اوليه و خام اين كارخانجات را از نظر كيفيت بررسي كند،
استفاده مي‌كنند.

فارغ التحصیلان رشته شیمی می توانند مسئولیت های گوناگونی از جمله موارد زیر را بر عهده بگیرند:

1- ارائه خدمات آموزشی مانند دیگر علوم پایه در دبیرستان، دانشگاه و موسسات آموزشی

2- طرح، نظارت و اجرای طرح های تحقیقاتی
کوچک و بزرگ شیمیایی در سطوح مختلف کاربردی و علمی، در دانشگاه ها،
کارخانجات و مراکز تحقیقاتی با هدف ارتقای کمی و کیفی محصولات موردنیاز
جامعه

3- فعالیت در آزمایشگاه های کنترل کیفی،
پیگیری و ارائه معیارهای استاندارد به منظور افزایش کمیت و کیفیت محصولات
تولید و مواد اولیه کارخانجات

4- ارائه طرح های پژوهشی به منظور استفاده از منابع ارزنده موجود در جهت افزایش بهره وری و جلوگیری از صادرات بی رویه آنها

5- ارائه خدمات در کارخانجات پتروشیمی، پلاستیک، لاستیک، رنگ ورزین، الیاف، صنایع غذایی، صنایع بهداشتی و شوینده ها، صنایع دارویی

6- فعالیت در زمینه گیاهان دارویی به منظور شناسایی و استخراج مواد موثره در آنها

در بین گرایش ها مجموعه شیمی، گرایش شیمی کاربردی بیشترین نزدیکی به صنعت را دارا می باشد.

<و بنابراین در زمینه های صنعتی شرایط کار بهتری را برای فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد فراهم می کند.

کارشناسی ارشد صنایع شیمیایی