نگاهی به اصلاح نباتات

نحوه نگهداری گیاهان آپارتمانی

گیاهان آپارتمانی:
عوامل مهم در رشد و پرورش گیاهان آپارتمانی عبارتند از: نور، آب، درجه حرارت، رطوبت، کود (مواد غذایی) و خاک.
هوای مورد نیاز:
تهویه ی مناسب محلی که گیاهان آپارتمانی در آن نگهداری می شوند؛ عامل مهمی
در سلامتی و طراوت گیاهان به شمار می رود. اما باید توجه داشت که گیاهان
آپارتمانی به هیچ عنوان در معرض جریان شدید هوا مثل باد کولر یا کوران هوا
قرار نگیرند.
نور:
نور مورد نیاز گیاهان آپارتمانی، غیر مستقیم (آفتاب پشت پرده) می باشد.
اصولا نور مستقیم آفتاب برای گیاهان آپارتمانی، مخصوصا برگهای تازه مضر
است.
دما:
بهترین دما برای گیاهان آپارتمانی 22-20 درجه سانتی گراد در شرایط معمولی
آپارتمانی است ولی گیاهان گلدار به هوای خنک تری نیاز دارند.
آبیاری:
میزان آب در هر آبیاری باید طوری باشد که آب اضافی از ته گلدان خارج شود
به نحوی که تمام ریشه ها سیراب شوند. آب جمع شده در زیرگلدانی را حتماً
باید خالی کنید چون مانع تنفس گیاه می شود. آبی که برای آبیاری استفاده می
شود حتما هم دما با محیط و فاقد کلر باشد.فواصل آبیاری با توجه به نوع
گیاه، دما ی محیط، اندازه ی گلدان و بافت خاک متفاوت است ولی بطور کلی
گیاهان زمانی باید آبیاری شوند که خاک گلدان رو به خشکی است ولی هنوز کاملا
خشک نشده است. توجه داشته باشید که آبیاری بیش از اندازه و نیاز گیاهان
آپارتمانی باعث نابودی آنها می گردد.
رطوبت محیط:
کمبود رطوبت محیط، آب کلردار و کمبود پتاسیم موجب سوختگی نوک و حاشیه
برگها و ایجاد لکه های قهوه ای رنگ در نقاط مختلف برگها می شود . برای
تامین رطوبت محیط می توان از اسپری آب ولرم روی برگها و هوای اطراف گیاه،
استفاده از دستگاه بخور سرد، مجتمع کردن گیاهان در کنار هم و روشهای دیگر
استفاده نمود .
کود (مواد غذایی) و خاک:
معمولا 3 الی 4 ماه پس از تعویض گلدان و در فصل رشد لازم است که از کودهای
کامل که تمامی عناصر مورد نیاز گیاه را دارد؛ -طبق دستور مصرف- استفاده
کرد.معمولا بهترین خاکی که برای تعویض گلدانها استفاده می شود مخلوط خاک
برگ پوسیده با ماسه و یا خاک پیت ماس(فین پیت) می باشد.

  لاکی بامبو (Dracaena):
نور: نور مورد نیاز این گیاه نور غیر مستقیم (آفتاب پشت پرده) می باشد.
درجه حرارت : بهترین دما برای نگهداری بامبو 22-18 سانتی گراد می باشد.
آب :
آبی که برای بامبو استفاده میشود ، باید فاقد کلر باشد، برای این منظور می
توان از آب جوشیدهسرد شده و یا آبی که 24 ساعت در محیط قرار گرفته،
استفاده شود. برای شادابی بامبو بهتر است حداقل ماهی یکبار آب آن تعویض
گردد.
کود:
بهتر است همیشه از غذای مخصوص بامبو استفاده شود و از کودهای دیگر زمانی
استفاده کنید که گیاه شروع به زرد شدن کرده است، البته استفاده بیش از
اندازه از کود نیز باعث سوختن برگ ها و نیز زرد شدن ساقه می گردد که در این
حالت باید مدتی کود دهی متوقف و آب ظرف بامبو تعویض شود .

  بونسای (Bon sai):

بونسای از روی لغت ژاپنی Bon به معنای ظرف یا گلدان کوتاه و کم عمق و sai
به معنای گیاه گرفته شده است و به فرآیند نگهداری نا محدود درختان و بوته
ها در گلدانهای نسبتاً کوچک و تیمار آنها با روش های مشخص به منظور رساندن
آنها به سنی معین اطلاق می گردد، بونسای نیمی هنر است و نیمی دیگر فن
باغبانی.
آبیاری:
در آبیاری گلدانهای بونسای ، باید دقت شود که هیچگاه خاک گلدان برای مدتی
طولانی خشک نماند، چون در این صورت عوارض جبران ناپذیری به همراه خواهد
داشت. آبیاری بونسای تا آنجا باید انجام گیرد که خاک از آب اشباع شده و آب
اضافی از سوراخ های زهکش ته گلدان خارج شود. البته آبیاری بیش از اندازه
باعث طویل شدن ساقه ها و گوشتی شدن برگها می گردد.آبیاری بونسای باید به
آهستگی انجام گیرد.
کود: برای تغذیه بنسای لازم است از کودهای مخصوص بنسای و -طبق دستور مصرف- استفاده شود.
دما: بهترین دما برای بونسای آپارتمانی، بین 25-20 درجه سانتی گراد می باشد.
رطوبت: برای حفظ شادابی برگها و همچنین جلوگیری از خشک شدن سریع خاک، اسپری کردن آب به صورت روزانه ضروری است.
نور: نور مورد نیاز بونسای آپارتمانی، آفتاب غیر مستقیم (آفتاب فیلتر شده) می باشد.

---

تعاریف آماری

طرح های تصادفی دو دسته اند: یک طرفه و دو طرفه.

طرح های یک طرفه: طرح هایی هستند که در آنها فقط یک متغیر مورد بررسی قرار می گیرد. تنها طرح جزو این گروه، طرح کاملاً تصادفی است.

طرح های دو طرفه: طرح هایی هستند که در آنها بیش از یک متغیر مورد بررسی قرار می گیرد. مثل طرح بلوک های کامل تصادفی و مربع لاتین.

طرح های تصادفی پایه یا کلاسیک: شامل سه طرح می باشد: طرح کاملاً تصادفی، طرح بلوک های کامل تصادفی و طرح مربع لاتین.

آزمایش: به کلیه ی عملیاتی گفته می شود که برای رد، قبول یا تکمیل یک فرضیه و یا کشف حقیقتی روی تعدادی نمونه انجام می شود.

طرح های آزمایشی: الگوهای ابداع
شده ای هستند که برای انجام آزمایشات و به دست آوردن اطلاعات دقیق و صحیح
در مورد عوامل مورد مطالعه، با توجه به نوع طرح به کار می روند.

تیمار (رفتار): نمونه هایی
هستند که می خواهیم روی آنها آزمایش انجام دهیم. تیمار یا تیمارها، عامل یا
عواملی هستند که محقق برای به دست آوردن اثر یا اثراتشان بر روی یک یا چند
صفت بررسی می کند. در واقع تیمار، مقدار معینی از یک ماده ی آزمایشی یا
روشی است که در ازمایش مورد آزمون قرار می گیرد.

تکرار: تعداد دفعاتی است که هر
تیمار، مورد آزمایش قرار  می گیرد. هرچه تعداد تکرار بیشتر شود؛ دقت آزمایش
افزایش می یابد ولی اگر تعداد تکرار بیشتر از حد معمول گردد؛ نه تنها دقت
آزمایش زیاد نمی شود؛ بلکه موجب غیر یکنواختی آزمایش و به طور غیر مستقیم
باعث افزایش اشتباه آزمایشی و نیز، موجب افزایش هزینه های آزمایش می شود.
حد معمول و مناسب تکرار در مزرعه بین 3 تا 5 تکرار و در آزمایشگاه 5 تا 15
تکرار  می باشد.

هرچند در انجام یک طرح، تعداد
تکرار از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ اما این اهمیت به اندازه ی اهمیت.
ماده ی آزمایشی و تیمارهای آزمایشی نیست.

واحد آزمایشی: در آزمایش های
مزرعه ای، هر قطعه مورد بررسی را یک کرت یا پلات گویند. به طور کلی، کوچک
ترین قسمت از یک ماده ی آزمایشی را که در آن یک تیمار در یک تکرار مورد
بررسی قرار می گیرد؛ یک واحد آزمایشی می گویند.

ماده ی آزمایشی: به کار بردن
تیمارها در یک آزمایش، نیاز به یک وسیله یا موجود دارد. برای نمونه، برای
مقایسه ی چند رقم گندم، باید آنها را در یک قطعه زمین بکاریم (زمین= ماده ی
آزمایشی). ماده ی آزمایشی در هر آزمایش باید یک نمونه ی تصادفی از جامعه
باشد تا نتایج حاصله، برای کل جامعه قابل تعمیم باشد.

داده ها (مشاهدات آماری):
اندازه ها و مشاهده های انفرادی از هر متغیر را داده یا مشاهده می گوییم.
به عبارتی داده ها اعداد و ارقامی هستند که از اندازه گیری یا شمارش صفت یا
صفات مورد مطالعه به دست می آیند.

اثرات حاشیه (Border effect):
برای کم کردن اشتباه آزمایشی، به طور معمول دو خط از هر پلات و یک متر یا
بیشتر، از بالا و پایین هر پلات حذف می کنند تا سطح کمتری از هر واحد
آزمایشی آزمون شود و اثرات عوامل غیر قابل کنترل از بین برود. با این کار
اشتباه آزمایشی کم تر     می شود و دقت بالا می رود. این اثرات را اثرات
حاشیه می نامند.

برای کم نمودن اشتباه های آزمایش:

1. مواد آزمایشی مشابه یا همگن استفاده کنید.

2. انتساب تیمارها به واحدهای آزمایشی، کاملاً تصادفی باشد.

3. تکرار آزمایش را در حد مجاز زیاد نمایید.

4. طرح مناسب به کار ببرید.

اگر دو آزمایش
مشابه داشته باشیم؛ آن آزمایشی دقیق تر است که واریانس اشتباه کوچک تری
داشته باشد. اما چون واریانس اشتباه دارای واحد  اندازه گیری است و در طرح
های مختلف بزرگی یا کوچکی آن بستگی به واحد اندازه گیری صفت مورد بررسی
دارد؛ اگر بتوانیم آن را به صورت درصد بیان نماییم؛ ارزش مقایسه ای بهتری
خواهد داشت. با همین هدف، پس از اجرای هر آزمایش، ضریب تغییرات (CV) را که
بیان کننده ی اشتباه بر حسب درصد میانگین است محاسبه می نماییم. هر چه CV
آزمایش کمتر باشد؛ آن آزمایش دقیق تر است؛ زیرا اشتباه آن کوچک تر بوده
است. بنابر این ضریب تغییرات (که از تقسیم جذر واریانس اشتباه آزمایش بر
میانگین کل داده ها به دست می آید)، برای تعیین دقت آزمایش، یا مقایسه ی
طرح های مختلف با هم استفاده می شود.

شرط های تجزیه واریانس

تجزیه واریانس وقتی درست است که:

1. اشتباهات آزمایشی مستقل از هم بوده و دارای توزیع نرمال باشند.

2. اثرات تیمار و محیط (سطر و ستون و …) جمع پذیر باشد. یعنی بین تیمارها و محیط، اثر متقابل وجود نداشته باشد.

3. واریانس مساوی و دارای توزیع نرمال داشته باشند. در صورتی که این شرایط برقرار نباشد؛ لازم است داده هایمان را تبدیل نماییم.

تغییر و تبدیل داده ها

1. تبدیل رادیکالی: یعنی به جای هر داده،
   جذر آن را استفاده نماییم. در مواردی که: الف) مشاهدات کوچک باشند ب)
   شمارشی باشند ج) بین 0 تا 2% یا 80 تا 100% باشند د) دارای توزیع پوی اسن
   باشند  ه) میانگین با واریانس متناسب باشد و) داده ها بر حسب درصد باشند؛
   کاربرد دارد.
2. تغییر لگاریتمی: در مواردی که: الف)
   واریانس با مجذور میانگین تیمارها متناسب باشد ب) CV ثابت داشته باشند ج)
   اثرات تیمارها ضرب پذیر باشد د) دارای توزیع پوی اسن باشند ه) واریانس
   مساوی داشته باشند و) داده ها بر حسب نسبت باشند؛ کاربرد دارد.
3. تغییر سینوس معکوس یا آرک سینوس: در
   مواردی که داده ها    الف) بین 0 تا 30% یا 70 تا 100% باشند ب) دارای
   توزیع دوجمله ای باشند و) بر حسب درصد یا احتمال باشند؛ کاربرد دارد.

---