چرا دوغ خواب آور است،خواص دوغ، مضرات دوغ، دوغ، دوغ گازدار، فواید دوغ
به طور کلی، دوغ در مقایسه با سایر
فرآورده های شیر، نسبت به گرمای محیط مقاومت بیشتری در برابر فساد دارد و
در دمای محیط بهتر باقی می ماند و نیاز به نگهدارنده های مصنوعی دیگر
ندارد….
خواص
دوغ,خواص دوغ کفیر,خواص دوغ شتر,خواص دوغ ترش,خواص دوغ محلی,خواص دوغ
گازدار,خواص دوغ و ماست,خواص دوغ کفیر,خواص دوغ در بارداری,خواص دوغ کفیر
کاله,تغذیه سالم زندگی سالم,تغذیه سالم زندگی سالم
دوغ
یکی از فرآورده های مشتق از شیر است که از قدیم در فرهنگ ما جایگاه ویژه
ای داشته و دامنه نفوذ آن حتی به داستان ها، متل ها و ضرب المثل های
ما نیز کشیده شده است. مصرف فراوان دوغ به عنوان یک نوشیدنی همراه با غذا
یا به صورت مجزا به خصوص در ماه های گرم سال سبب شده تا در سال های
اخیر، اغلب شرکت های تولید کننده فرآورده های لبنی توجه ویژه ای به
تولید این محصول داشته باشند و بخشی از تولیدات خود را به آن اختصاص دهند.
اما دوغ از نظر غذایی چه جایگاهی دارد و چه عواملی بر کیفیت آن موثر هستند؟
دکتر گیتی کریم، متخصص علوم و صنایع شیر و استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه
تهران، به این سوال پاسخ می دهد.
خانم دکتر! ارزش غذایی دوغ تا چه میزانی است؟ آیا دوغ می تواند جایگزین شیر شود؟
دوغ فرآورده ای حاصل از شیر است که از
اختلاط ماست و آب با نسبت های مختلف و افزودن نمک تهیه می شود. در صنعت
برای طعم دار کردن آن از اسانس های مختلف مثل کاکوتی و نعناع یا گلبرگ
های خشک و خردشده گل محمدی استفاده می کنند. شاید این طور بتوان گفت که
دوغ نوشابه ماست است و حاوی کلسیم و سایر مواد معدنی، ویتامین های موجود
در ماست، پروتئین
و چربی است. به همین دلیل ارزش غذایی آن از ماست کمی کمتر است. بنابراین
جایگزین کردن آن به جای شیر چندان درست نیست اما برای افرادی که دارای مشکل
عدم تحمل لاکتوز هستند، می تواند مناسب باشد.
چرا دوغ این قدر خواب آور است؟
این فقط مربوط به دوغ نیست. ماست و دوغ به دلیل داشتن برخی پپتیدهای موجود در کازئین و پروتئین های سرم شیر (مثل تریپتوفان) دارای این ویژگی هستند.
دوغ هایی که روی بطری شان نوشته شده: “گرمادیده”؛ چه فرقی با دوغ های معمولی دارند؟
دوغ گرمادیده، دوغی است که بعد از آماده
شدن تحت فرآیند پاستوریزاسیون، دوباره پاستوریزه می شود تا
میکروارگانیسم های مایه ماست موجود در آن کاهش یابد. کم شدن میزان
میکروارگانیسم های موجود در دوغ باعث می شود که فرآیند ترش شدن در آن
آهسته تر انجام شود؛ در حالی که دوغ معمولی این حرارت را نمی بیند.
چگونه می توانیم فساد دوغ را تشخیص دهیم؟
عمده ترین عوامل فساد دوغ عبارتند از
کپک ها و مخمرها. می توان گفت که مخمرها بهتر می توانند در دوغ رشد و
در آن گاز ایجاد کنند و طعم آن را تغییر دهند. به هر حال، مخمرها تاثیر
نامطلوبی بر مصرف کننده نمی گذارند اما برخلاف آن ها، کپک ها به ندرت
دوغ را آلوده می کنند و رشد آن ها با تغییر طعم دوغ و سپس تغییر رنگ آن مشخص می شود.
برای جلوگیری از فساد دوغ باید شرایط خاصی فراهم کرد؟
البته این مساله نباید دلیلی بر نگهداری
دوغ در دمای محیط باشد. این فرآورده نیز مانند تمام مشتقات شیر و فرآورده
های لبنی بهتر است در دمای یخچال نگهداری شود.
چه نوع میکروارگانیسم هایی در دوغ وجود دارند؟
از نظر میکروبیولوژیک می توان گفت که دوغ
حاوی همان میکروارگانیسم هایی است که در ماست وجود دارد ولی باید به این
نکته توجه داشت که میزان این میکروارگانیسم ها در دوغ کمتر از ماست است.
دوغ علاوه بر مزایای تغذیه
ای، حاوی باکتری های مفیدی است که اثرات زیادی بر سلامت دستگاه گوارش
دارند. باکتری های مفید نظیر استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس
ولگاریس موجود در این فرآورده لبنی، در دستگاه گوارش جایگزین می شوند و می
توانند آثار بسیار مفیدی بر سلامت دستگاه گوارش بگذارند. این
میکروارگانیسم ها همچنین از رشد و تکثیر بسیاری از باکتری های مضر در دستگاه گوارش جلوگیری می کنند.
چرا این محصول بعد از مدتی باقی ماندن در دمای محیط، گازدار می شود؟
چون برخی میکروارگانیسم ها در محیط وجود
دارند که می توانند طی فرآیند رشد و تکثیر خود در محیط به صورت طبیعی گاز
تولید کنند. در صورتی که مواد اولیه مورد استفاده درتهیه دوغ یا ظروف مورد
استفاده حاوی این میکروارگانیسم ها و مخمرها باشند، به مرور زمان باعث
تولید گاز و در نتیجه گازدار شدن دوغ می شوند و این پدیده در شرایط عادی
مشکلی برای انسان ایجاد نخواهد کرد.
دوغ هایی که به شیوه مصنوعی گازدار می شوند، چطور؟
این هم یکی دیگر از راه های گازدار کردن دوغ است. افزودن گاز دی اکسیدکربن در صورتی که این کار تحت شرایط استاندارد بهداشتی
و با رعایت اصول صحیح و مناسب تولید انجام شود، مانعی ندارد. گازدار کردن
این محصول به صورت مصنوعی، عملی است که مورد تایید کدکس الیمانتاریوس (یک
نهاد جهانی تدوین کننده استانداردهای غذا) هم قرار گرفته است. انجام این
عمل بستگی به سلیقه و پذیرش مصرف کننده دارد و بهتر است گاز اضافه شده،
طبیعی باشد.
آیا مصرف بیش از حد آن می تواند مشکل ساز باشد؟
خب، هر ماده غذایی، حتی آب، اگر بیش از
اندازه مصرف شود، می تواند بر سلامت انسان اثر منفی و نامطلوب بگذارد. دوغ
هم از این قاعده مستثنا نیست. متخصصان تغذیه
نیز در این زمینه توصیه می کنند که رژیم غذایی افراد باید به شکلی متنوع و
در عین حال متعادل باشد تا تعادل بدن از وضعیت عادی خارج نشود.
رعایت بهداشت در تهیه دوغ چه نقشی در سلامت آن دارد؟
اگر این فرآورده لبنی تحت شرایط مطلوب بهداشتی
و مطابق با اصول استاندارد تهیه مواد غذایی (مثل آب مناسب، اسانس های
مجاز و سالم، نمک با ویژگی تاییدشده برای مصرف در غذا) تولید شود، می
تواند به عنوان یک نوشابه سالم و مغذی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد.
باید به این نکته توجه داشت که افزودن هر نوع ماده نگهدارنده به دوغ در
فرآیند تولید، غیرمجاز است و تخلف محسوب می شود. رعایت اصول استاندارد
تهیه این فرآورده نیز از مواردی است که باید توسط نهادهای ذیربط مورد بررسی
و کنترل قرار گیرد.
یک معجون سبز برای لاغری
امروزه، برخی میوه ها و سبزی ها در رژیم های غذایی لاغری جایگاه خاصی پیدا کردند و بسیاری از متخصصان تغذیه توصیه می کنند که از میوه ها و سبزی های خاصی در رژیم
غذایی خود بیشتر استفاده نمایید تا لاغر شوید و لاغر بمانید. از سوی دیگر
ترکیب چند میوه و سبزی در کنار برخی ادویه ها می توانند تجمع مواد مغذی
ضروری را برای بهبود عملکرد سوخت و ساز بدن مهیا نمایند. از جمله این مواد
غذایی می توان به سیب، خیار و زنجبیل اشاره کرد.
در
واقع سیب، خیار و زنجبیل سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و املاح
معدنی هستند که خواص فوق العاده ای بر سلامتی و لاغری دارند. حتی می توان
این سه ماده غذایی را توام با هم و به صورت یک نوشیدنی سبز و سالم هر روز
ناشتا برای لاغری و کاهش وزن استفاده نمود.
معجون سیب خیار و زنجبیل
سیب
مصرف
روزانه سیب و به خصوص سیب سبز برای بهبود سلامتی و لاغری بسیار موثر است.
این میوه، کم کالری ولی سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر است.
بنابراین سیب با این ترکیبات مغذی که دارد، می تواند به طور مؤثری روی سوخت و ساز بدن و هضم مواد غذایی تأثیر بگذارد. فیبرهای موجود در سیب جزء فعال ترین ترکیبات این میوه هستند که به هضم بهتر مواد غذایی و همچنین ایجاد احساس سیری بدون دریافت کالری زیاد کمک می کنند. سیب همچنین به مقابله با احتباس آب و کلسترول بد خون
نیز کمک می کند. به همین دلیل متخصصان تغذیه همیشه به افرادی که قصد کنترل
وزن دارند، توصیه می کنند که روزانه یک عدد سیب میل نمایند.
خیار
خیار
در گروه سبزی های مفیدی است که حاوی میزان زیادی آب و ویتامین ها و املاح
ضروری برای بدن می باشد. به همین دلیل در رژیم های غذایی لاغری به عنوان یک
ماده غذایی مناسب به لاغر شدن سالم کمک می کند. خیار همچنین منبع
فلاوونوئیدها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی مهم و ضروری است که به سم زدایی از بدن کمک می کند و از این طریق نیز می تواند به نوعی کاهش وزن سالم را در افراد تسریع نماید.
زنجبیل
زنجبیل
خواص فوق العاده ای برای بدن دارد و می تواند برای سلامتی و کاهش وزن بدن
بسیار موثر باشد. زنجبیل در واقع یک ریشه پرخاصیت است که می تواند بر روی سوخت و ساز بدن تاثیر بگذارد و مانع از زیاده روی و پرخوری روزانه در فرد شود. علاوه بر این که نقش موثری در ایجاد حس سیری در فرد دارد. در ضمن، زنجبیل می تواند باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش نیز شود. به این معنی که باعث تحریک ترشحات معده شده، عضلات روده ها را تقویت می کند
و حرکات آن ها را افزایش می دهد و در نهایت باعث عملکرد منظم در دستگاه
گوارش می شود. در مجموع متخصصان تغذیه معتقدند که زنجبیل قادر به تحریک متابولیسم، افزایش انرژی سوزی و سوزاندن هر چه بیشتری چربی ها می شود.
با اثراتی که سیب، خیار و زنجبیل بر سوخت و ساز بدن دارند، توصیه متخصصان تغذیه آن است که در جهت لاغری می توان نوشیدنی از ترکیبسیب،
خیار و زنجبیل را هر روز صبح به صورت تازه تهیه کرد و در حالت ناشتا نوشید
تا اثرات خارق العاده آن را بر سلامتی و لاغری ملاحظه نمود.
طرز تهیه معجون سبز لاغری
برای
تهیه این نوشیدنی سبز لاغری می توان یک خیار را پوست کنده و همراه با یک
عدد سیب خرد شده و مقداری زنجبیل رنده شده تازه در یک مخلوط کن ریخته سپس
یک لیوان آب به مخلوط حاضر اضافه کرده و خوب مخلوط نمود. نوشیدنی لاغری شما
آماده برای مصرف می باشد.
بیمارانی که نباید معجون خیار, سیب و زنجبیل لاغری را بخورند
البته
در مورد افرادی که دچار مشکلات گوارشی مانند زخم معده، ورم معده، کولیت،
بیماری کرون (التهاب روده) هستند، توصیه می شود که برای کاهش بروز حساسیت
گوارشی از این نوشیدنی استفاده نکنند و یا این که بدون زنجبیل نوشیدنی
مذکور را تهیه نمایند.
